Ҫурлан 18-мӗшӗнче, паян, Патӑрьел районне «Ӗренпурти наци культурин чӑваш автономийӗ» общество организацийӗ ҫитсе курнӑ.

Хӑнасене район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Глухов кӗтсе илнӗ. Ҫак общество организацийӗ кӑҫал «Акатуй — Сапантуй» уява хутшӑннӑ, Патӑрьел тӑрӑхӗнчи халӑхӑн культурипе, йӑлипе паллашнӑ. Паян вара хӑнасене Николай Глухов районӑн социаллӑ экономика аталанӑвӗ пирки каласа кӑтартнӑ, вырма ӗҫ-хӗлӗпе паллаштарнӑ.

Хӑнасем «Юрма» агрохолдинг ӗҫӗпе те паллашнӑ. Организацире 12 пин ытла сысна ӗрчӗтеҫҫӗ. Кӑҫал унта 1150 тонна аш-какай хатӗрленӗ. Ку пӗлтӗрхи ҫак тапхӑрпа танлаштарсан, 30% ытларах.

Хӑнасем патӑрьелсен ӗҫне пысӑк хак парса малашне хутшӑнса ӗҫлемеллине палӑртнӑ.

Ҫурлан 13-мӗшӗнче ЧР Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗнче пурӑнмалли чи пӗчӗк укҫа виҫине палӑртнӑ.

ЧР Сывлӑх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫалхи иккӗмӗш кварталта республикӑри пурӑнмалли чи пӗчӗк укҫа виҫи 6968 тенкӗпе танлашнӑ. Пӗрремӗш кварталпа танлаштарсан, виҫе 496 тенкӗ ӳснӗ.

Социалла демографи ушкӑнӗпе илес тӗк, пурӑнмалли чи пӗчӗк укҫа виҫи кӑҫалхи иккӗмӗш кварталта ӗҫлеме пултаракан ҫынсемшӗн 7402 тенкӗпе (7,8% е 536 тенкӗ ӳснӗ) танлашнӑ, пенсионерсем валли — 5689 тенкӗ (7,5% е 398 тенкӗ ӳснӗ), ачасем валли — 6980 тенкӗ (7,2% е 471 тенкӗ ӳснӗ).

Ҫурлан 16-мӗшӗнче Шупашкарта тата Канашра «Донорсен шӑматкунӗ» черетлӗ акци иртнӗ. Шупашкарта ӑна Хула кунне халалланӑ.

ЧР Сывлӑх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак кун юн памашкӑн 100 ытла ҫын килнӗ. Анчах сывлӑх енчен хавшак пулнӑран вӗсенчен 90-шӗ ҫеҫ донор пулайнӑ. Акцие хутшӑннисем пулӑшнипе плазма тата сахал вӑхӑт упранакан юн компоненчӗн банкӗсем тулнӑ. Вӗсем вара республикӑри медицина организацисенче питӗ кирлӗ. Акци кунӗнче 46 литр юн хатӗрленӗ.

Чӑваш Енре ҫитес «Донорсен шӑматкунӗ» юпа уйӑхӗн 18-мӗшӗнче иртӗ.

Ҫурлан 17-мӗшӗнче Шупашкарта каллех инкек пулнӑ. Нумай хваттерлӗ ҫурт чӳречинчен тепӗр ача ӳкнӗ.

Пӑтӑрмах Шумилов урамӗнчи пӗр ҫуртра пулнӑ. Ашшӗ-амӑшӗ иккӗри ывӑлне асламӑшӗпе хӑварса лавккана тухнӑ. Асламӑшӗ ачана тӗпелте хӑварса тепӗр пӳлӗме кайнӑ. Ҫав вӑхӑтра арҫын ача чӳречерен тухса ӳкнӗ. Асламӑшӗ кухньӑна таврӑнсан мӑнукне тупайман, чӳрече ҫинчи москитлӑ сетка та пулман.

Хӗрарӑм мӑнукне ҫӗр ҫинче тупсан васкавлӑ медпулӑшӑва чӗннӗ. Анчах ачана ҫӑлма май килмен — вӑл пульницӑра вилсе кайнӑ.

Следстви палӑртнӑ тӑрӑх, ача пӗчӗк сӗтел-пуканпа усӑ курса чӳрече янахӗ ҫине хӑпарнӑ та москитлӑ сетка ҫине таяннӑ. Лешӗ йывӑрӑша чӑтман.

Халӗ следстви пырать. Пуҫиле ӗҫе малалла тӗпчеҫҫӗ.

Ӗҫ мигранчӗсем

Мӗн тӑвӑн — кам епле пултарать, ҫавӑн пек ӗҫлесе пурӑнать. Пирӗн чӑвашсем тӗнче касса ҫӳренӗ вӑхӑтра хамӑр тӑрӑхра ют енчен килнисем тар тӑкаҫҫӗ. Тем тӑвакан та пур вӗсем хушшинче: хӑйсен ӗҫне (чылай чухне — апатлану предприятийӗсене) уҫакан та, стройкӑра тар тӑкакан та.

РФ Миграци службин республикӑри управленийӗ Канаш хулинчи мигрантсем ӑҫтан килнине тата вӗсем ӑҫта тар тӑкнине тишкернӗ те республика территорийӗнче тӑрӑшкан мигрантсем евӗрех канашрисем те ытларахӑшӗ квалификациллӗ мар ӗҫре тӑрӑшнине пӗтӗмлетнӗ. Ютран килнисенчен самайӑшӗ, миграци службин шучӗпе, вырӑнти халӑх пӗчӗк ӗҫ укҫи, йывӑр тесе ӗҫлеме килӗшмен вырӑнсенче тӑрӑшаҫҫӗ. Канаша илсен, вӑл хулари мигрантсен шутӗнче ытларах — Таджикистан тата Узбекистан ҫыннисем. Ют ҫӗршыв ҫыннисене ӗҫ явӑҫтаракан предприятисен шутӗнче «Промтрактор-Вагон», «Скала», «БТ», «КЗЭП» обществӑсене асӑннӑ.

Тӑвай район прокуратури Вӑрмар район судне вӑрманҫӑ пирки пуҫиле ӗҫ ярса панӑ. Арҫынна йывӑҫа саккунлӑ мар майпа каснӑ тата ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑ тесе айӑплаҫҫӗ. 2013 ҫулхи кӑрлачра вӑл Тӑвай тӑрӑхӗнче вӑрман касма ирӗк панӑ. Каярах ҫу уйӑхӗнче каллех вӑл пӗр ҫынна йывӑҫ кастарттарнӑ. Ҫапла вара республикӑн Ҫутҫанталӑк министерствине 122 пин тенкӗлӗх шар кӳнӗ.

Тӑвай вӑрманҫи саккуна административлӑ майпа пӑсни пирки суя протокол шӑрҫаланӑ. Суя ӗҫпе аппаланнӑ вӑрманҫӑ шӑпине суд татса парӗ.

Лариса Долинӑпа Михаил Игнатьев

Шупашкар хулине йӗркеленӗренпе 545 ҫул (кун пирки тӗпчевҫӗсенчен хӑшӗсем урӑхларах шухӑшлаҫҫӗ те, анчах официаллӑ йышӑннӑ тӑрӑх вӑл ҫавӑн чул ҫулта) ҫитнӗ май паян Шупашкарта паллӑ эстрада тата джаз юрӑҫи Лариса Долина пулнӑ. Раҫҫейӗн халӑх артисчӗ хисеплӗ ята тивӗҫнӗ пултарулӑх ҫыннипе Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев тӗл пулнӑ. Тӗлпулӑва вӑл, сӑмах май, тӗрленӗ чӑваш кӗпи тӑхӑнса пынӑ.

Долина пултарулӑхне пысӑка хурса хакланӑ май Михаил Васильевич джаз юрӑҫи совет тата Раҫҫей эстрадине аталанма пысӑк тӳпе хывнине, ҫынсене чылай ҫул чун ӑшшине парнеленине палӑртнӑ. Кунсӑр пуҫне Чӑваш Ен Элтеперӗ Лариса Долина юрлани ҫынсенче чи лайӑх туйӑма — юрату, шанчӑклӑх, ҫепӗҫлӗх, ырӑлӑх — ҫуратать тесе шухӑшлать иккен.

Долина Шупашкар питӗ килӗшнине пӗлтернӗ. Регионсенче юрлама ӑна Мускавпа Питӗртинчен ытларах килӗшнине те пытарман вӑл. Каҫхи тӑхӑр сехетре вӑл Шупашкрати Хӗрлӗ тӳремре концерт кӑтартнӑ. Ӑна Наци телекуравӗ тата республикӑн влаҫ органсӗен официаллӑ порталӗ тӳрӗ эфирта трансляциленӗ.

Фестивальте

Тӑвай район делегацийӗ район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Владимир Ванерке ертсе пынипе Пӗтӗм Кузбасри чӑваш культурин фестивальне хутшӑннӑ.

Фестиваль Кемӗр облаҫӗнчи Прокопьевск районӗнчи Михайловка ялӗнче иртнӗ. Михайловка хӑнасене юрӑ-ташӑпа тӗлӗнтернӗ, хӑйсен культурипе тата йӑлипе паллаштарнӑ.

Михайловкӑра пурте тенӗ пекех — чӑвашсем. Наци юррисене аслисем те, кӗҫӗннисем те шӑрантараҫҫӗ. Ялта аслисен тата кӗҫӗннисен темиҫе пултарулӑх ушкӑнӗ чӑмӑртаннӑ. Вӗсен пултарулӑхне кӳршӗ районсем ҫеҫ курма килмеҫҫӗ. Пӗтӗм Кузбасри чӑваш культурин фестивальне 20 ытла ҫул йӗркелеҫҫе. Чӑваш Ен те унта яланах ҫитме тӑрӑшать.

Прокопьевск районӗнче йӑла-йӗркене хисеплеҫҫӗ. Михайловка ялӗ чӑваш культурин фестивалӗпе палӑрса тӑрать. Ку тӑрӑхра хӑнасене кашни ялтах хапӑлласах кӗтеҫҫӗ.

Сӑнсем (43)

РФ Президенчӗ ҫумӗнчи ача прависене хӳтӗлекен Павел Астахов

Чӑваш Енре ҫуралнӑ Антон Батракова 2010 ҫулта АПШри ҫемье усрава илнӗ. Ҫав ҫулах ҫемье ӑна Миссури штатӗнчи социаллӑ приюта панӑ. Антон унтан 18 ҫул тултарсан ҫеҫ кайма пултарнӑ.

Шӑматкун Антон Чӑваш Ене таврӑннӑ. «Халӗ вырӑссем маншӑн пиччесемпе аппасем пекех. Вырӑсла тулли кӑмӑлпа калаҫатӑп. Тинех вырӑс апатне ҫирӗм. Катлет питӗ юрататӑп!» — тенӗ Антон.

Антон каланӑ тӑрӑх, ҫурт-йӗр ыйтӑвӗ татӑлнӑпа пӗрех. Ӗҫ шырамалли ҫеҫ юлнӑ. Ӑна стройкӑра ӗҫлеме сӗннӗ-ха. Малашне Антон института кӗрсе аслӑ пӗлӳ илме ӗмӗтленет. Антон акӑлчанла аван калаҫать, ҫавӑнпа вӑл тӑлмачӑра ӗҫлеме пултарать.

Антон Батраковӑн чи пысӑк ӗмӗчӗ — пилота вӗренсе тухса истребительпе вӗҫесси. Вӑл халӗ республикӑри психологипе педагогика реабилитаципе тӳрленӳ центрӗнче сипленет. Специалистсем ӗҫпе тивӗҫтерекен службӑн тата ҫурт-йӗр черетне тӑма пулӑшӗҫ. Антон центрта 3 уйӑхран пуҫласа ҫулталӑкченех пурӑнма пултарӗ.

Унччен РФ Президенчӗ ҫумӗнчи ача прависене хӳтӗлекен Павел Астахов АПШри ҫемьесем усрава илнӗ ачасем Раҫҫее таврӑнни пирки пӑшӑрханса калаҫнӑччӗ. «Усрава илнӗ ашшӗ-амӑшне яваплӑхаран никам та хӑтарман.

Малалла...

Чӑваш патшалӑх академи юрӑпа ташӑ ансамблӗ

Раҫҫейре тата ют ҫӗршывра паллӑ Чӑваш патшалӑх академи юрӑпа ташӑ ансамблӗ Лефкадра иртекен пӗтӗм тӗнчери фольклор фестивальне хутшӑнӗ. Вӑл ҫурлан 17–24-мӗшӗсенче Грецири Лефкад утравӗнче иртӗ.

ЧР Культура министерствин пресс-релизӗнче каланӑ тӑрӑх, фестиваль кӑҫал 52-мӗш хут иртет. Вӑл — ӗлӗкренпех пыракан культура йӑли. Ӑна пула Греци йӑлапа фольклора хаклакан ҫӗршыв ятне ҫӗнсе илнӗ.

Фестивале ҫулсерен Европӑри ушкӑнсем пухӑнаҫҫӗ. Кашниех хӑйсен ташшипе, кӗввипе паллаштарать. Унта килнисем концертсӑр пуҫне куравсене ҫитӗҫ, урамри артистсене курӗҫ. Фестиваль яланхи пекех концертпа вӗҫленӗ.

Чӑваш патшалӑх академи юрӑпа ташӑ ансамблӗ фестивальре Раҫҫей чысне хӳтӗлӗ.

Сӑмах май, Чӑваш патшалӑх академи юрӑпа ташӑ ансамблӗ Раҫҫей чысне тӗнче шайӗнче иртекен мероприятисенче пӗрремӗш хут хӳтӗлемест. Кӑҫал пуш уйӑхӗнче ушкӑн Турцире иртнӗ «Навруз» уява кайнӑ. Утӑ уйӑхӗнче вара Ҫурҫӗр Королина фольклорӗн пӗтӗм тӗнчери «Фолкмут АПШ 2014» фестивале хутшӑннӑ.