|
Экономика
 gs.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Ен парламенчӗн депутачӗсем Раҫҫейӗн Бюджет кодексӗн 78-мӗш статйине улшӑну кӗрттересшӗн. Ҫапла тусан этил спирчӗ 0,5 процент таран сӑра туса илекенсене субсидипе пулӑшма май килӗ. «Паянхи куна илсен Раҫҫейре хӑмла тата салат туса илекенсем рынока хӑйсен продукцийӗпе тивӗҫтерсе пыраймаҫҫӗ. Ҫӗршывра хӑмла кирлинчен 5 процентне ҫеҫ туса илеҫҫӗ. Ют ҫӗртен кӳрсе илнине саплаштарма самай вӑхӑт кирлӗ», — палӑртнӑ парламентарисем. Хӑмла туса илессине тата унӑн пахалӑхне ӳстерме патшалӑх пулӑшӑвӗ кирлӗ. Ҫав шутра техника тата хунав туянма та. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Ҫул-йӗр
 mintrans.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Килес ҫул пирӗн республикӑри ҫул-йӗр ҫинче фоторадарсен шучӗ нумайланӗ. Сӑн тата видео ӳкерекен камерӑсене тепӗр 94 единица вырнаҫтарасшӑн. Республикӑн Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, фоторадарсене ҫул ҫинчи инкексем уйрӑмах йышлӑ пулакан вырӑнсенче лартса тухӗҫ. Машинӑсене виҫекен автоматика пунктне те тепре уҫӗҫ. 2021 ҫулта фоторадарсем пулӑшнипе республикӑри ҫулсем ҫинче правилӑна пӑснӑ 1 005 850 тӗслӗхе шута илнӗ, ку вӑл 2020 ҫулхинчен 3,9 процент пысӑкрах. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Республикӑра
 med.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енри ача ҫурчӗсем ӳлӗмрен пӗр орган тытӑмӗнче пулӗҫ. Кун пирки республикӑн Элтеперӗ ҫумӗнчи ятарлӑ канашӑн ӗнерхи ларӑвӗнче сӳтсе явнӑ. Унта Ачалӑх вунӑҫуллӑхӗпе ҫыхӑннӑ мероприятисем пирки калаҫнӑ. Опекӑпа попечительство органӗсене 2024 ҫулччен пӗр органа пӑхӑнмалла тӑвасси пирки те сӑмах хускатнӑ. Ларура палӑртнӑ тӑрӑх, юлашки 15 ҫулта пирӗн республикӑра тӑлӑх тата ашшӗ-амӑшӗн хӳттисӗр юлнӑ ачасен йышӗ икӗ хутчен чакнӑ. Паян ун пек ачасен йышӗ 2,4 пинпе танлашать. Тӑлӑхсене тата ашшӗ-амӑшӗн хӳттисӗр юлнисене ҫемьене илесси те икӗ хута яхӑн ӳснӗ. Паян пирӗн республикӑра тӑлӑх ачасен пилӗк организацийӗ ӗҫлет. Вӗсенчен виҫҫӗшӗ (Пӑрачкаври ача ҫурчӗ, Шупашкарти тата Ҫӗмӗрлери тӑлӑх тата ашшӗ-амӑшӗн хӳттисӗр юлнӑ ачасен центрӗсем) Чӑваш Енӗн Вӗрентӳпе ҫамрӑксен политикин министерствине пӑхӑнса тӑраҫҫӗ, «Малютка» ача ҫурчӗ — Сывлӑх сыхлав министерствине, Кӳкеҫри ӑсран аталанса ҫитеймен ачасен интернат-ҫурчӗ — Ӗҫ тата социаллӑ хӳтлӗх министерствине. Вӗсене ӳлӗмрен пӗр орган тытӑмне куҫарасшӑн. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Персона
 сеспель.рф сӑнӳкерчӗкӗ Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче мухтавлӑ режиссёра Иосиф Дмитриев-Трера асра тытаҫҫӗ. Вӑл ҫуралнӑранпа 75 ҫул ҫитнине халлалласа ӳнер учрежденийӗ «Яту сан ӗмӗре ҫуталтӑр» музыкӑпа поэзи каҫне ирттерме палӑртса хунӑ. Пултаруллӑ артистӑн, режиссёрӑн, поэтӑн пултарулӑхне сума сӑвакансем театра раштав уйӑхӗн 15-мӗшӗнче пуҫтарӑнӗҫ. Музыкӑпа поэзи каҫӗ 18 сехет те 30 минутра пуҫланӗ. Ҫав каҫ Лолита Чекушкина композитор ҫырнӑ ораторипе паллашма май килӗ. Унӑн никӗсӗнче — Иосиф Трерӑн «Ӑрӑм» поэми. «Иосиф Александровичпа эпир пӗрле нумай ӗҫленӗ. Вӑл маншӑн пулӑшуҫӑ тата юлташ пулса тӑнӑ. Пӗрле ӗҫленӗ тапхӑрта вӑл мӗн тери йӗр хӑварнине каласа пӗтерме те ҫук», — тет композитор. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Тӗнче тетелӗ
 Сайтпа паллаштарнӑ самант Чӑваш Республикин наци вулавӑшӗнче паян «Наследие Чувашии» ҫӗнӗ сайта хӑтларӗҫ, вӑл мӗнлерех пулмаллине сӳтсе яврӗҫ. Ҫӗнӗ сайта культурӑпа ӳнер тӗлӗшпе мӗнпур нацишӗн пӗлтерӗшлӗ пултарулӑх проекчӗсене пулӑшас тӗллевлӗ Раҫҫей Президенчӗн гранчӗпе усӑ курса йӗркеленӗ. Грант илнӗренпе мӗнпурӗ 4 уйӑх ытларах иртнӗ пулин те ҫӗнӗ сайт сӑн-пичӗ хатӗр те ӗнтӗ. Пур пая та информаципе тултарса ҫитереймен пулин те кӗске вӑхӑт хушшинче тунӑ сайт пӗтӗмӗшле пӑхсан хатӗр. Наци вулавӑшӗ ку сайтра чӑваш халӑхӑн культурине ҫутатакан мӗнпур информацие пухса вырнаҫтарасшӑн. Вӑл ҫеҫ те кӑна мар, кунта ҫыннисем пирки те, ял-хула ҫинчен те, халӑхӑн историйӗ, республикӑн паллӑ вырӑнӗсем пирки информаци пулмалла. Ҫак мӗнпур информацие наци вулавӑшӗ тӗрлӗ вырӑнтан пухса йӗркелесшӗн. Сӑмахран, «Паллӑ кунсен календарӗнчи» информацие. Ҫавӑн пекех кунтах республикӑра пичетленсе тухнӑ районсен энциклопедийӗнчи информацие тупма май пулӗ. Плансем пысӑк, ҫавӑнпа та тӳрех тултарса ҫитерме май ҫук. Анчах вал информаци майӗпен тулса пырассине проект авторӗ шантарсах каларӗ. |
|
Сывлӑх
 Раштав уйӑхӗнче мӗнле ҫанталӑк пулӗ? Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, ахӑртнех, юр нумай ҫумӗ, ытларах антициклон хуҫаланӗ, сивӗ те уяр кунсем тӑрӗҫ. Сывлӑш температури вӑтамран 8,5 градус пулӗ. Хальлӗхе пӗлтернӗ тӑрӑх, уйӑх тӑршшӗпе юр 3-4 хутчен кӑна ҫӑвӗ. Ҫапах уйӑх вӗҫнелле юр хулӑнӑшӗ 25-30 сантиметра ҫитӗ. Питӗ шартлама сивӗ ҫанталӑках пулмӗ. Каҫсерен термометр 20 градусран сивӗрех кӑтартмӗ. Хушӑран ӑшӑтма пултарӗ, анчах нумайлӑха мар. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Вӗренӳ
 cap.ru сайтри сӑн Ҫитес ҫул Чӑваш Енри чи маттур вӗрентекенсем 50-шар пин тенкӗ илме пултарӗҫ. Кун пирки ЧР Элтеперӗ Олег Николаев хушу алӑ пуснӑ. Вӗренӳ тытӑмӗнче инноваци енӗпе чи лайӑх ӗҫлекен 30 вӗрентекене 50-шар пин тенкӗпе хавхалантарӗҫ. Вӗсене ҫак номинацисенче палӑртӗҫ: «Лайӑх методист», «Сусӑр ачасемпе ӗҫлекен чи лайӑх вӗрентекен», «Лайӑх тьютер», «Педагогика дебючӗ», «Учитель-дефектолог», «Тӑван чӗлхепе литературин чи лайӑх вӗрентекенӗ». Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Кӑсӑклӑ
Экономика
Истори страницисене уҫсан...
Ульяновск облаҫӗн пирӗнпе кӳршӗллӗ Сӑр (Сурский) районӗнче «Кезьмин замокӗ» текен авалхи кермен — туристсене хӑй патне илӗртекен вырӑн пур. 12 метр ҫӳллӗш, архитектура тӗлӗшӗнчен питӗ илемлӗ ҫак усадьбӑра 1830-1890 ҫулсенче пуян купса В.П.Крылов пурӑнни паллӑ. Кам-ха вӑл Крылов тата Шӑмӑршӑпа хӑш енчен ҫыхӑннӑ? Хамӑр тӑрӑха туристсене чӗнетпӗр пулсан, пирӗн Крылов купса ҫинчен те каласа пама пӗлмелле. Василий Петрович Крылов хӑй вӑхӑтӗнче питӗ паллӑ та пуян ҫын пулнӑ, II Александр патшан арӑмӗ Екатерина Долгорукова ҫумӗнче службӑра тӑнӑ. Паллӑ мар сӑлтавсене пула Крылов службӑна пӑрахса Чӗмпӗр кӗпернине пурӑнма куҫать. Кунта вӑл поместье туянать те тӳрех строительство ӗҫӗсене пуҫӑнать: малтанах кирпӗчрен тунӑ чиркӗве юсаса ҫӗнетет, унтан «викторианский» стильпе замок ҫӗклет. Хӑйӗн ӗмӗчӗсене пурнӑҫа кӗртме Чӗмпӗр кӗпернинчи паллӑ сӑрт-ту инженерне Владимир Брюхатыя чӗнсе илет, замок тӑвас ӗҫе ертсе пынӑшӑн ӑна 100 пин тенкӗ тӳлет. Икӗ хутлӑ кермене пилӗк ҫул хушшинче кӗпернери чи чаплӑ ӑстаҫӑсем туса лартнӑ. |
|
Статистика
 Чӑвашстат сӑнӳкерчӗкӗ Чӑвашстат пӗлтӗр юпа уйӑхӗнче иртнӗ халӑх ҫыравӗн пӗтӗмлетӗвӗпе паллаштарнӑ. Халӑх йышӗ чакнӑ. Ку кӑтарту иртнӗ ӗмӗрӗн 60-мӗш ҫулӗсен вӗҫӗнчи кӑтарту патне ҫывхарнӑ. 1960-мӗш ҫулсен вӗҫӗнче республикӑра 1 миллион та 229 пин ҫын пурӑннӑ. 2020 ҫулта халӑх йышӗ 1 миллион та 187 пин ҫынпа танлашнӑ. Юлашки ҫырав кӑтартнӑ тӑрӑх, халӑхӑн 64 проценчӗ хулара пурӑнать, ыттисем - ялта. Кӑҫал кӑрлач-авӑн уйӑхӗсенче халӑх йышӗ 6,9 пин ҫын чакнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Республикӑра
 Александр Рыбаков. cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енре Усламҫӑсен правине хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен уполномоченнӑя Александр Рыбакова тухӑҫлӑ тӑрӑшнӑшӑн Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн Хисеп грамотипе чыслама йышӑннӑ. Парламент президиумӗ ун пек йышӑнӑва чӳк уйӑхӗн 28-мӗшӗнче ҫирӗплетнӗ. Аса илтерер: кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Александр Рыбаковӑн ӗҫ вӑхӑчӗ тухнӑччӗ. Ӑна ҫав кунах ӗҫре тепӗр хутчен ҫирӗплетнӗччӗ. Бизнес-омбудсмен пулса ҫав ҫын 2017 ҫултанпа тӑрӑшать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
+3.3 °C
