ÇЕÇПĔЛЕ

Мĕнле çеç вăрлăхран шăтса ÿсейнĕ-ши

Чăваш сăмахĕсен тулли паха тĕшши? —

Çакна чун-чĕрепе эс туйнă пуль, Мишши!

Çĕн Кун Аки хĕрсех пуçланнă пулнăран,

Тăван поэзире эс уçнă çĕн йăран! —

Умра сăнарланать хавассăр мар Ыран!

Апли апла та... Пурпĕр иртнĕ пĕлĕт пек

Çĕршывăмăрçăм урлă тĕрлĕрен инкек.

Поэт шăпи те, çавăнпах пулас, сивлек...

Анчах та эс, Мишши, çапах телейсĕр мар.

Хальхи ăрушăн эс — мала чĕнен Сăнар.

Ахаль çунман хĕрÿллĕ чĕрери кăвар!

Вут евĕр хавална туять паян кашни.

Малалла...

Нумаях пулмасть Г.С.Лебедев ячĕллĕ Чăваш наци лицейĕ патĕнчен иртме тÿр килчĕ. Ача-пăча сассипе янăраман пушă çурта курсан чун питĕ хурланчĕ. Пушах тесен тĕрĕсех мар-ха. Унта халĕ Петров урамĕнчи авариллĕ 9-мĕш çуртри çынсем общежитире пурăнаççĕ. Тĕлĕнмелле те, лицее 2012 çулта çурт йăтăнса анать тесе хупса хучĕç. Халĕ ав нимĕн те йăтăнса анмасть – çынсем чиперех пурăнаççĕ.

Тĕрĕссипе, эпĕ унта вĕреннĕренпе (2001-2005 çулсем), ман шутпа, нимех те улшăнман. Эпир вĕреннĕ чухне те столовăйĕнчи кирпĕчсем кăшт йăтăннăччĕ.

Малалла...

Ку ыйту ҫине хуравлама пӗрре пӑхсан ҫӑмӑл, тепре пӑхсан йывӑр та. Анчах та эпир хыпар ҫӑлкуҫӗсен тӗлӗшӗпе танлаштарас терӗмӗр. Патшалӑхра пулӑмсем сахал мар пулса иртеҫҫӗ, анчах вӗсене тӗрлӗрен ҫутатаҫҫӗ. Тӗслӗхрен, Мускаври кашни утӑма тенӗ пекех пӗлтереҫҫӗ пулсан, пӗр-пӗр Урал тӑрӑхӗнчи Серов ятлӑ хулари пулӑма вара пысӑк пӑтӑрмах пулсан кӑна ҫутатаҫҫӗ. Сӑлтавӗ — хуласен витӗмӗ, вӗсен калӑпӑшӗ тата шайӗ тӗрлӗрен пулнинче. Федераци шайӗнчи МИХсем пурте тенӗ пекех Мускавра вырнаҫнӑран, паллах, тӗп хулари кашни вӗтӗр-шакӑр пулӑм та вӗсене тӳрех курӑнать.

Малалла...

Чӑваш Енре кӑҫал Республика ертӳҫин — Элтеперӗн — пуканне йышӑнас тӗлӗшпе суйлав иртмелле. Вӑхӑчӗ те нумаях юлмарӗ ӗнтӗ, икӗ уйӑхран та сахалрах.

Ак, «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» те хӑйӗн кандидачӗпе палӑрчӗ пулас — ячӗшӗн ирттернӗ «праймериз» (primary сӑмахран, чӑвашла вӑл «малтанхи» пулать, е кӗскен каласан — умсуйлав) текен мероприятире Михаил Игнатьева кӑларас терӗ. Владимир Путин ӑна отставкӑна (пукана вӑхӑтлӑха пушатни ӗнтӗ) яниех республикӑна малашне те кам ертсе пырасси паллӑ пулчӗ ӗнтӗ.

Малалла...

КОНСТАНТИН ИВАНОВ

Кĕçтук та мар вăл, Кĕçтенттин те мар,

Туссем, тăванĕсем çапла чĕннĕ пулин те.

Псевдонимпа та айкашман талантлă ар —

"Кайри хисеппелен" Пăртта тееймĕн ĕнтĕ.

Ахаль ят-хушамат, ахаль çеç çамрăк çын.

Ун халăхĕн шăпи вара пит кăткăс.

Пулни-пулмаллине йăлт Пÿлĕх çырнă-шим?

Ах, пурнăç, пурăнăç, туту-масу сан тăкăс...

Йĕри-тавралăхра хаваслăх пит сахал.

Элле авалтанпах çапла сăнарлă хамăр?

Ара, ахаль-им халь те пирĕн идеал

Террор сукмакĕпе утан Нарспи аппамăр...

Çилпи енче ĕçпуç хăçан пулса иртет?

Малалла...

«Çакă çутă тĕнчере Вăйли çук та этемрен. Шывсем çинче, çĕр çинче Хуçа пулса вăл тăрать. Анчах вăйлă этем те Хăй тĕнчине пăхăнать. Укçапала эрехех çынна ăсран кăларать», – шкулта вĕреннĕ чухнех вуланă вилĕмсĕр «Нарспире» темшĕн çак йĕркесем асăмра çырăнса юлнине хам та пĕлместĕп.

Укçапала эрехех çынна ăсран кăларнине кунсерен тенĕ пек курса ĕненме тивет. Чăн та, иккĕшĕ те – мулĕ те, эрехĕ те – çыннăн шалти тĕнчине çиеле кăлараççĕ. Эрехĕ, тепĕр тесен, укçинчен те вăйлăрах-тăр: вăл темле пултаруллă, ăслă-тăнлă, пуян çынна та тĕп тăвайрать.

Малалла...

«Ю. Виноградов шухӑшӗ хыҫҫӑн кайсан аташса «чӑтлӑха» кӗме те пулать».

Г. Федотов («Хыпар», 78–70№. 2015, ҫу, 6. «Тӗрӗс ҫулпа пыратӑр!»)

А может не следует строить иллюзии о том, что по задумке Ю. Виноградова заблудились и забралась в дебри? Задумка эта вполне удалась: уже, после «узаконения» Орфографии-Химеры, ещё дальше забрались в дебри. В эти дебри чувашскую орфографию завели маститые филологи и в результате перестали пользоваться буквами «Ъ» и «Ё».

Малалла...

Çак ыйту тавра, тĕрĕссипе, чăваш чĕлхин пуласлăхĕшĕн пăшăрханакан чылай çын калаçать. Мана мĕн хĕтĕртрĕ-ха паян çак статьяна çырма? Çак кунсенче общество транспортĕнче пĕлĕшĕме, пĕр ялта выляса ÿснĕскере, куртăм. Çав хĕр мана асăрхасан пырса калаçма тытăнчĕ. Малтанах аптăрарăм. Мĕншĕн тетĕр-и? Шалт тĕлĕннипе çăвартан сăмах та йĕркеллĕ тухмарĕ. Пике манпа вырăсла кăна пуплерĕ. Кирлĕ чарăнăва çитичченех мĕнле пулмаллине пĕлмерĕм. Ара, манăн чăвашпа чăвашлах калаçас килет вĕт.

Малалла...

Ку ыйту ахальтен çуралмарĕ-ха ман. Чăваш наци конгресĕн сайтĕнче Чăваш Республикин тава тивĕçлĕ вĕрентекенĕ, ЧНКн вĕренӳпе ăслăлăх комитечĕн пайташĕ Геронтий Никифоров «Чăваш чĕлхин пуласлăхĕ мĕнле-ши?» статья пичетленĕ. Унта вăл тăван чĕлхемĕр пирки пăшăрханса çырать.

Чăваш чĕлхине ЮНЕСКО пĕтекен чĕлхесен шутне кĕртни паянхи кун вăрттăнлăх мар ĕнтĕ. Темиçе çул каялла ун пек хыпара тĕнче тетелĕнчи шырав тытăмĕсенчен пĕринче акăлчанла кăсăклансан кăна (хамшăн ют чĕлхепе шыраса пулăшаканни пĕр вăхăтра Шупашкар район хаçачĕн редакторĕнче ĕçленĕ Борис Чиндыков пулнăччĕ) ЮНЕСКО сайтĕнче кăна тупайнăччĕ.

Малалла...

Халăхăн шухăшне пĕлессишĕн ирттерекен тĕпчевсенчен пĕри шкулта вĕренекенсенчен 40 проценчĕ хăйĕн пĕлĕвне тата патшалăхăн пĕрлĕхлĕ экзаменне ăнăçлă тытасса шаннине палăртнă. 30 проценчĕ хăй пĕлменнинчен ытла ашшĕ-амăшĕ хытă пăлханнине кура экзаментан хăрать иккен.

Чăн та, ывăл-хĕрĕ лайăх паллă илтĕр, патшалăхăн пĕрлĕх экзаменĕнче пысăк балл пухтăр тесе ашшĕ-амăшĕ мĕн кăна тумасть пулĕ! Урокра вĕреннине репетитор тытса тепĕр хут ăша хывнине хăнăхса çитрĕмĕр. Вĕрентекенĕсем хăйсем те урок хыççăн тав сăмахĕлле ларса юласшăн мар та, ачасене репетитор тытма сĕнеççĕ.

Малалла...