Электронлă вулавăш

Ку сайтра эсир чăвашла çырнă хайлавсене тупма пултаратăр. Пур хайлава та авторĕ, çырнă çул тăрăх çăмăллăн тупма пулать. Ку архива ятарласа хатĕрленĕ — сире килĕшекен хайлавсене эсир ку сайтра та, уйрăммăн уçласа илсе те вулама пултаратăр.

Пӗлме: хайлавсем вырнаҫтармалли йӗрке.

Атăл урлă каçрăмăр

Çутă хĕçĕн çутипе.

Тăшман пуçне касрăмăр

Тăван çĕре савнипе

Чăваш çĕрĕ чунсăр мар.

Паттăрсем те сахал мар.

Паттăрсене манмăпăр,

Çутă хĕçе усмăпăр.

Мĕншĕн ăмăр-ши аслă Чулман?

Ир-ирех пăлханса вăл юхать.

Кăнтăртан каллех килĕ тăшман,

Çавăнпа вăл паян пăлханать.

Мĕншĕн хумлă та хумлă Чулман?

Вăл пире вăй парасшăн паян.

Тăшманпа кĕрешмешкĕн, Чулман,

Пулмалла пирĕн вăйлă ялан.

Уксак Тимĕрĕн çарĕ тискер,

Ăна хирĕç, Чулман, тухмалла.

Халăха йыхăрап эп, Тупнер,

Пирĕн вăйлă текĕрт пухмалла.

Епле вăй,

Епле ăшă хăват

Сан ачаш куçунта

Пытанать!

Сана çеç

Темшен эпĕ савап,

Хăв та темшĕн

Юратрăн мана.

Çурла пек куç харши

Авăнать.

Эп ăна юратма

Вĕренеп.

Вырса парччĕ унпа

Эс мана

Ăшăмри тунсăх хирне.

Эсĕ юрлăн,

Эпĕ танлăп сана.

Ман енне

Кулă сапăн вăрахăн...

Эп манман

Çеçкери пахчана.

Уйрăлу каçĕ

Халь те умра-ха.

Эп манман

Сана, çывăх хĕре,

Инçетри савнă чун —

Хура куçăм.

Шăпчăк евĕр юрлать

Ман чĕре.

Емĕтсен туратти çинче

Уççăн.

Аллăмра

Пăшăлтатĕ хуллен

Кăпăкланнă сăра

Телей сĕннĕн.

Ун чух пĕлĕп,

Сан трактор куллен

Уй-хиртен

Мĕнле ӳсĕмпе кĕнĕ.

Тусăм, юрлăн.

Хавас — сан юрра.

Эп те парăп сана

Çĕнĕ çеме.

Эсĕ пĕлĕн,

Епле самурай

Ман винтовка пульли тивсен,

Тӳнĕ.

Эсĕ юрлăн,

Эп тăнлăп сана.

Ман енне

Кулă сапăн вăраххăн.

Эп манман

Çеçкери пахчана.

Çĕмĕртсен шур кăтри те

Умрах-ха.

Инкек! Ни вĕлермест, ни чĕрĕлме памасть — нимĕç осколокĕ чĕререх ларать. Врачсем кăларма юрамасть теççĕ. Çавна пула кашни виçĕ уйăх урлă районти кардиологсем патне килетĕп. Паян та акă кĕрсе тухрăм та, вăхăта кĕскетес тесе, больницăран тӳрех столовăйне утрăм. Манăн автобусĕ сехет çурăран тин каять-ха.

Эпĕ апатланса пĕтернĕ вăхăта ман сĕтел патне сухал пусса кайнă вăтам пӳллĕ çын пырса тăчĕ. Çийĕнче тĕсне çухатнă, çанни вĕçĕсем ситрелсе пĕтнĕ кивĕ кăвак фуфайка; хыçĕнче çавнашкалах пысăк мар кутамкка.

— Аркадий Фролович, эсир-çке ку! Аван-и? — терĕ ал парса. — Эпĕ шăпах пĕр-пĕр палланă çынпа тĕл пуласшăн хăшкăлса çӳретĕп. Акă, тупăнчĕ те! — тутисене култарчĕ палламан çын.

— Салам, салам! Çулу ăнса пыни лайăх-ха вăл, — тетĕп хирĕç ал парса. — Мана атте ячĕпех чысласа чĕнетĕр пулсан, тем тесен те эпĕ эпех пуль çав, — куланçи тăватăп ăна хирĕç.

— Эсир ав çаплах шӳтлетĕр, Аркадий Фролович. Ĕлĕкхи пекех тăратăр, сахал улшăннă. Эпĕ акă сакăр çул харамра ирттертĕм. Саккăрăшне те хытă режимра... — ассăн сывларĕ вăл. Пырĕнче тем хăйăлтатса, хăрăлтатса кайрĕ.

Эпĕ тин çеç çак сухап пусса кайнă çын пирĕн ĕлĕкхи колхоз председателĕ иккенне тавçăрса илтĕм. Чĕрене тем пăчăртаса кайрĕ.

Малалла

Акă ĕнтĕ пуçланчĕ, пуçланчĕ!

Иртенпех илтĕнет кĕтнĕ сас.

Майĕпен-майĕпен Сăр хускалчĕ,

Шурă витĕнкĕçне вакласа.

Савăнатчĕ кунта çамрăк-кĕрĕм,

Çаврăнса, ыткăнса пăр çинче.

Халь пăр çурăкĕсем чăн-чăн тĕррĕн

Тăсăлаççĕ-каяççĕ инçе.

Сарăлать-сарăлать те çав çурăк,

Сирпĕнет хур сăхлатнăн фонтан.

Юхăм май пăр тапранчĕ те — урăх

Кам-ши чарĕ ăна паянтан.

Ав, хуралçă пек, шурĕ вак куçĕ

Васкамасăр, хуллен малтанах.

Шăтăр-шатăр туса аркануçăн

Шурĕ авă каток хыçранах.

Çунасен мăшăр йĕрĕ те кайрĕ,

Хĕл илемĕ юхать ман умра.

Çуркунне шавласа çитрĕ мар-и —

Çĕнтерӳллĕ юрри ун ăшра.

Владимир Грибанов

Çул иртнĕçем чыслăланаççĕ

Çухатусем, маттур ĕçсем.

Çапах та чĕрене лăпкаççĕ

Салтак киле чĕрех килсен.

Амăшĕсем ывăльсене

Сăмахсăр ыталанă майăн,

Чуптунă майăн савнисем

Йăл кулăпа та чечек айĕн

Пуçтарăнать куççуль нумайăн

Тăлăхсемпе хĕр-арăмсен.

Çул иртнĕçем чыслăланаççĕ,

Çухатусем, маттур ĕçсем.

Çĕнтерӳпе киленнĕ хаççăн

Татах та çирĕп салтаксем.

Владимир Грибанов

Владимир Клятова, хамăр полкри разведчика

Çумăрсем пĕр вĕçĕм-и çăваççĕ,

Канăва чăрмантарса тĕппе,

Пирĕн пурте лайăх упранаççĕ —

Тар та, шăрпăк та табак типех.

Тепĕр чух тăваттăн пĕр чикарккă

Туртнисем те пулнă — мĕн калас! —

Чĕресем яр уçăлатчĕç, акă:

Тус та тăвана епле манас.

Тупăсем çил-тăвăл пек ураççĕ,

Вут сапса асаплă çĕр çийпе.

Пурпĕр пурте лайăх упранаççĕ —

Тар та, шăрпăк та табак типех.

Владимир Грибанов

Хулара, хваттерте пурăнатăп,

Телевизор туллать чунăма.

Тарăхса балкона эп тухатăп,

Тăван килĕм тухать пек ума.

Тăван кил. Кăмака.

Икĕ сак та сĕтел.

Анне. Çăкăр. Сăпка.

Тур кĕтесĕ. Тĕпел.

Çӳл хутра çамрăксем пурăнаççĕ,

Дискотека тăваç каçсерен.

Çĕрĕпе тупаймасть чунăм канăç,

Куçăма курăнать тăван ен.

Тăван кил. Кăмака.

Икĕ сак та сĕтел.

Анне. Çăкăр. Сăпка.

Тур кĕтесĕ. Тĕпел.

Вырсарни çитсенех тумланатăп.

Уй-хир урлă васкать кив «Газель».

Чунăмпа эп тинех лăпланатăп:

Ман умра тăван кил, тăван ен.

Тăван кил. Кăмака.

Икĕ сак та сĕтел.

Анне. Çăкăр. Сăпка.

Тур кĕтесĕ. Тĕпел.

2010, пуш, 30

1

Апрель пуçламăшĕ. Хирте юр талккишпех выртать-ха. Вăл, каçхине пăрланса хытнăскер, çурхи хĕвел çутинче куçа йăмăхтарать. Ав ачасем юр çийĕнчех выляса чупса çӳреççĕ. Вĕсен ури вуçех путмасть, йĕрĕ те юлмасть. Вĕçĕ-хĕрри те курăнмасть уй-хирĕн. Тĕнчере халь кирек мĕн те уйрăмах уçăмлăн палăрса тăрать. Инçетри катасем, йывăçлă ялсем хуп-хуран курăнаççĕ. Шоссе çулĕ хĕрринчи телефон юписем те, вĕсем çине карнă йышлă пралуксем те тĕп-тĕрĕс палăраççĕ. Шоссепе унталла-кунталла чупакан машинăсем тата... Инçетре-инçетре пулин те ывăç тупанĕ çинчи кăпшанкăсем пекех туйăнаççĕ. Тĕнче, пĕтĕм тавралăх хĕвелĕн çап-çутă, ылтăн-кĕмĕл шевлипе тулнă. Çав шевле чунлă пекех чĕтренсе, хускалса тăрать. Çуллахи пек ачашшăн, çепĕççĕн мар, сиввĕн, мăнаçлăн илĕртет хăй патне. Нина Сатлайкина хурала пуçланă çул тăрăх ял хĕррипе утать. Тĕреклĕ хул-çурăмлă, сарлакарах та илемлĕ питлĕ, пысăк хăмăр куçлă хĕр вăл. Кивĕрех кăвак çăм тутăрпа. Ана вăл çӳçне йăлтах хупласа çыхман. Лайăх тураса тирпейленĕ çӳçĕ мал енчен самай уçăмлăн курăнса пырать. Çӳçне икке уйăрнă тĕлте тӳп-тӳрĕ таса шурă йĕр выртать. Нина Сатлайкинăна ялти чи хитре хĕр теме çук. Юртукассинче ун пеккисем пур. Апла пулин те Сатлайкина çине çамрăксем пурте юратса, савса тинкереççĕ. Ваттисем те ун еннелле çаврăна-çаврăна пăхаççĕ. Мĕн илĕртет-ши вĕсене? Çакна, тен, хăйсем те ăнлансах çитеймеççĕ пуль. Çапах та кураççĕ, пĕлеççĕ: Нина Сатлайкинăн çынсене хăй енне туртакан асамлă, тĕлĕнмелле вăй пур. Халĕ Нина вĕçĕ-хĕррисĕр анлă уй-хире сăнаса, тинкерсе пычĕ. Çур аки пуçланасси пит инçех мар ĕнтĕ, çывхарнăçем çывхарать. Апла пулин те Нинăна вăхăт çав тери вăраххăн иртнĕ пек туйăнать. Унăн паянах, халех хире тухас килет. Тракторпа хăватлăн кĕрлеттерсе пырас килет. Акă унăн умĕнченех тăри вĕçсе çĕкленчĕ. Çуначĕсемпе çăмăллăн авăса-авăса çӳлерех те çӳлерех хăпарчĕ. Хăй çĕртен хăпнă-хăпман юрлама тытăнчĕ. Тин вĕçсе çитнĕ тăрисен юрри уйрăмах хаваслă, итленĕçем итлес килет.

Малалла