Хапăлласа кĕтсе илетпĕр

 

Ку сайтра эсир чăвашла çырнă хайлавсене тупма пултаратăр. Пур хайлава та авторĕ, çырнă çул тăрăх çăмăллăн тупма пулать. Ку архива ятарласа хатĕрленĕ — сире килĕшекен хайлавсене эсир ку сайтра та, уйрăммăн уçласа илсе те вулама пултаратăр.

Пӗлме: хайлавсем вырнаҫтармалли йӗрке.

 

Кĕнекесем

Ҫул пуҫламӑшӗХĕн-хур айĕнчеСана ҫырма сӑмах ҫитетÇул хыççăн çулКушкă ачиАслă халалЯл калавĕ

Алсиш


Январь пуçламăшĕнче хамăрăн вăтам шкулти химкабинет валли спирт илме районти аптекăна кайрăм. Хучĕсене малтанах хатĕрлесе хунăччĕ те виçĕ литр спирт часах илсе тухрăм. Çанталăк сивĕтнĕçем сивĕтсе пычĕ. Пӳрт пĕренисем те шарт та шарт çурăлаççĕ. Кам патне те пулин кĕрсе лашана пĕрер сехет çитересчĕ. Хамăн та кăштах çырткаламалла. Çапла шухăшласа тăнă вăхăтра пĕр вăтам пӳллĕ арçын ман еннелпе васкасах çывхарнине асăрхарăм. Вăл хура кĕрĕкпе, тилĕ тирĕнчен çĕленĕ лапсăркка сарă çĕлĕкне чалăшшăн лартнă та сылтăм хăлхине ăшă перчеткепе хупланă.

— Салам, Тимахви! Шăпах сана кĕтеттĕм-ха эпĕ, — тетĕп шӳтлесе.

— Салам, салам, — мăкăртатрĕ вăл малалла утнă май.

— Ăçта çаплах хыпаланатăн?

— Киле.

— Апла пулсан лашана шăвармалла эпĕ те пырам-ха.

Çак сăмахсем, кувалдăпа çапнă пекех, Тимахви пуçне кĕрĕк çухи айне путарчĕ.

— Ма чĕнместĕн?

— Ан ӳпкелеш, Сергей, халĕ манăн санпа аппаланма вăхăтăм çук, чăнласах васкатăп тата арăм та килте мар.

— Мана санăн арăму кирлĕ мар, хамăн та пур.

— Çапли çапла-ха вăл. Анчах та мăшăрăм килте пулсан, апат-çимĕç хатĕрччĕ тетĕп-çке.

Малалла

Оптима


Акă вăл, акă вăл,

Ман Оптима1 çакă вăл:

Çу сĕрсен — чипер ĕçлет,

Типĕлле — шав хирĕçлет.

Çурхи


Çур çывхарать.

Хĕрсен питне

Пăхсах ăна эп ăнланап.

Пуçра

Çĕн сăвă çитĕнет,

Улма кăчки пек мăнланса.

 

Халь ак чĕрем

Çур савнăçне

Сăвă ăшне юхтарнă чух

Хĕрсем мана вăййа чĕнеç:

«Поэзи килчĕ, теççĕ, тух».

 

«Телейлĕ вăхăт

Савăнма». —

Хĕрсем мана калаç çапла.

Ман ăшă ӳтлĕ сăввăма

Савни куллийĕ

Кăтăклать.

 

«Телейлĕ вăхăт

Савăнма». —

Эп хам та çавăн пек калап.

Ачаш чечеклĕ сăввăм ман

Пиçсе пыллантăр

Улмалла.

 

Вара

Çурхи кунсен шăрши

Ачашласан чуна татах,

Ăна тутанччăр

Мăшăрсем

Ăш юратуллă тутапа.

Колхоз хирĕнче


Ман умра выртать пит аслă

Колхоз хирĕ вĕçсĕрех.

Тӳперен тăри уç саслăн

Селĕм кĕвĕ вĕçтерет.

 

Хĕвелтен ирех вăраннă,

Ешерет ыраш, урпа.

Ав, çухалнă вак йăранĕ,

Вăл тĕп пулнă тракторпа.

 

Кам ĕçлемĕ-ха хаваслăн

Халь тухсан колхоз хирне?

Ахаль мар тăри уç саслăн

Сапать кемĕл юррине.

Фронтри туссем


Борис Васильевич Шувалова, хамăр полкри гварди полковникне

 

Фронтри туссемпе эп тепре паллашатăп

Çӳçсем кăвакарнă чухне.

Гвардеецăн халĕ çемçелнĕ-мĕн сас та

Рангсем хаксăрланнă енне.

 

Корчагинецсем, эпир пин те ытлаччĕ,

Халь çĕррĕн тăрать юбилей кунĕнче.

Çапах та телей-çке, хуть те мĕн калаччăр,

Эпир пухăнни çак сĕтел хушшинче.

 

Окоп та, поход та... Эпир пĕр çемьеллĕн

Йĕре хывса тухнă шăп Прага таран.

Эпир унта пулнă тăванлă-пиччеллĕ,

Пире кăшласан та хăрушă суран.

 

Салтак телейне пытарман никамран та;

Чăнах та телейлĕ эпир, чĕррисем.

Антив, пире Конев хăех саламлатăр,

Гвардеецсем паттăр тăван-йыш тесе.

 

Эппин, асилер-ха пĕрле асапланнă

Чи çывăх çын пулнă хитре яшсене.

Çулсем, сурансем вĕсене илсе кайнă,

Анчах та манмастпăр эпир вĕсене.

 

Çук халĕ Корчагин. Ун чух — генералччĕ.

Пит шелсĕр-çке вăхăт — чупать те чупать.

Çав паттăр ĕçсем ĕмĕрех янăраччăр —

Малалла

Мĕншĕн ир уйрăлтăн?


Кӳршĕ çуртра пурăнатчĕ çав хĕр, Ира ятлăччĕ. Сăн-пичĕпе, пӳ-сийĕпе питĕ хӳхĕмччĕ вăл. Кăмăлĕ вара çăлкуçра тапса тăракан шыв пекех тăрă та уçăччĕ. Никама та вăл сив сăмах каласа, урлă илсе курман. Çынсемпе яланах вашаватчĕ, ватти-вĕттине яланах пулăшма васкатчĕ.

Асăрхарăр пулĕ, хаклă вулаканăм, эпĕ ĕçе пĕтĕмпех иртнĕ вăхăтрипе аса илетĕп. Çапла. Пурнăç хăй çакна тума ыйтать. Мĕншĕн тесен халĕ Ира çук çакă çутă тĕнчере. Яланлăхах уйрăлса кайнă вăл пирĕнтен.

Ун чухне эпĕ командировкăран таврăнаттăмччĕ. Урамра сасартăк пуçне хура тутăр çыхнă Ирăн ӳсĕр амăшне курах кайрăм. Тайкаланса аран-аран утакан хĕрарăма икĕ арçын сĕтăрсе пыратчĕç. Кашни тăват-пилĕк утăмранах виççĕшĕ те çĕр çине чикелене-чикелене каятчĕç. Аванмар çак ӳкерчĕк кăмăла палăрмаллах пăсрĕ, çавăнпа та киле çитсенех кун çинчен эпĕ аннене пелтертĕм.

— Ара, ма ĕçес мар-ха Ира амăшĕн, — терĕ, — халĕ ĕнтĕ ăна чаракан çук. Мĕн тăвас килет, çавна тăвать.

— Мĕнле чаракан çук? — тĕлĕнсе ыйтрăм эпĕ, ырă мара сиссе. — Ира, хĕрĕ, ăна ĕçтерме пăрахма нумай тăрăшать вĕт. Е вăл та амăшĕ çине алă сулчĕ-им?

Анне, çакна илтсен, пуçне хурлăхлăн сулкаларĕ. Тепĕр авăкран çапла пăшăлтатрĕ:

Малалла

Икĕ кăткă


Икĕ Кăткă ир çинче.

Тĕл пулаççĕ çул çинче.

 

— Ăçта каян, Кăткă тус?

— Эп ватма каятăп ту!

 

— Мухтанатăн чăтайми —

Ĕпле ватăн-ха тăва?

 

Ватăп-и е ватмăп-и,

Пурпбр тухăп мухтава!

Мулкач


Маттурланса йыш çинче

Мулкач вĕçĕм ĕрĕхет:

— Музыкантсем хушшинче

Мухтавли вăл — ЭПĔ! — тет.

 

Мулкач тусăм, йыш çинче

Мухтанасси аван-тăр,

Мухтанма çапах тăхта —

Малтан халăх мухтатăр.

Камсем вĕсем савакансем?..


— Камсем

Вĕсем

Савакансем?

— Вĕсем

Тин çеç çуралнисем!

Хĕвел сăнĕ


Ялти учительница Ольга Васильевна

Шубинăна (Нагорновăна)

 

Синкерлĕ те хĕн-хурлă килчĕ

Çав авăн уйăхĕ пирте.

Пуç çийĕн вĕçрĕ вăрçа вирчĕ,

Çил кумрĕ тăлăххăн хирте.

 

Çапах ача-пăча васкарĕ

Сумка çакса тăван шкула.

Пĕрремĕш кун. Ку уяв мар-и?

Вăл ĕмĕрлĕх асра юлать.

 

Уявĕ икĕ хут хаваслă:

Учитель çĕнĕ-çке ара!

Çап-çамрăк питлĕ-куçлă, ăслă,

Сасси, çăлкуç пек, янăрать.

 

Класа хĕвелĕн çутă сăнĕ

Кĕрсе çутатнăн туйрăмăр.

Калас сăмахĕ те ун çĕнĕ,

Чунпа кунран кун пуйрăмăр.

 

Мĕн чул йăлттам, çунатлă юрă

Вĕрентĕмĕр эпир çав çул!

Паян асаилмешкĕн ырă,

Куç умĕнчех çав хăтлă шкул.

 

Çулсем кашларĕç, хум пек, йышлă,

Асри ачалăх — аякра.

Пур астăвăм çӳпçи. Вăл — ăшлă,

Хамăрпала ялан çумра.

 

Çав çӳпçере вĕрентекенĕн

Хĕвеллĕ сăнĕ те пуртан

Çӳретĕп Çĕр çинче телейлĕн,

Пĕр шиксĕр çул çинчи муртан.

■ Страницăсем: 1... 506 507 508 509 510 511 512 513 514 ... 796
 
1 Оптима — пичетлекен машина марки.