2023 ҫулта Чӑваш Енре виҫӗ автоклуб туянӗҫ.
Республикӑн Культура министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енре 1729 ял-хула, вӗсенчен 1720-шӗ — ялтисем. Ялсенче культурӑпа кану ҫурчӗсен шучӗ ҫулсерен чакса пырать. Паянхи куна илсен ун пеккисем — 668.
«Культура» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн ҫӗршывра автоклубсене аталантараҫҫӗ. Ӑна туянмалли конкурса хутшӑнса пирӗн республикӑри виҫӗ район ҫӗнтернӗ. Ҫав йышра — Ҫӗрпӳ муниципалитет округӗ, Элӗк муниципалитет округӗ, Ҫӗмӗрле муниципалитет округӗ.
Мускав ҫывӑхӗнче пӑр скульптурисен Подольск фестивалӗ иртет. Унта пирӗн ентеш те хутшӑнать. Вӑл - Шупашкарти Андрей Молоков.
Пӑр скульптурӑсен фестивальне 12 ӑста хутшӑнать. Фестивале Мускавран, Рязаньтен, Питӗртен, Дон ҫинчи Ростовран, Амур ҫинчи Комсомольскинчен, Тюменьтен, Якутскран, Минскран тата Шупашкартан ӑстасем килнӗ.
Андрей Молоков Садко пирки калакан халапа тӗпе хурса пӑртан композици касса кӑларнӑ.
Ҫӗнӗ ҫул умӗн хӗрлӗ хӑю касса тӗрлӗ объект уҫасси — тахҫантанпах пыракан йӑла-йӗрке. Раштавӑн 28-мӗшӗнче ҫавӑн пек майпа Йӗпреҫ районӗнчи Пучинкери культура ҫуртне уҫнӑ. Унччен пӗр кун маларах Комсомольки районӗнчи Тукай ялӗнче ун пек учреждение хута янӑ.
Пучинкерине уҫма республика хыснинчен 44757,74 пин тенкӗ уйӑрнӑ, оборудованипе тивӗҫтерме – 4028,75 пин. Ялти клубра компьютер та; сасӑ, ҫутӑ, музыка оборудованийӗ те пур. Куракансем валли, паллах, — хӑтлӑ зал, меллӗ сӗтел-пукан.
Чӑваш Енре композиторсен конкурсӗ иртӗ. Кун пирки республика Правительствин раштав уйӑхӗн 28-мӗшӗнчи ларӑвӗнче культура министрӗ Светлана Каликова пӗлтернӗ.
Музыка хайлавӗсен республикӑри конкурсне композиторсене хавхалантарас тата профессиллӗ пултарулӑх коллективӗсен репертуарне хальхи вӑхӑтри кӗвӗ-ҫемӗпе пуянлатас тӗллевпе йӗркелеме йышӑннӑ.
Конкурса виҫӗ ҫулта пӗр хутчен ирттерӗҫ. Ҫӗнтерӳҫӗсене виҫӗ номинацире палӑртӗҫ: «Инструмент сочинененийӗ», «Вокалпа хор жанрӗ», «Пысӑк музыка форми».
Ҫӗнтерӳҫӗсене 100-шер пин тенкӗ парса хавхалантарӗҫ. Вӗсен хайлавӗсене патшалӑх театрӗсемпе концерт учрежденийӗсенче усӑ курма сӗнӗҫ.
Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче ӗнер пысӑк кинозал уҫӑлнӑ. Ҫав пулӑм ячӗпе театра республикӑ культура министрӗн ҫумӗ Надежда Павлова та пырса ҫитнӗ.
«Ҫеҫпӗл» кинозал валли оборудовани туянма кӑҫал 9 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Ҫав укҫана Тӑван ҫӗршыври кинематографие аталанма пулӑшакан федераци фондӗнчен уйӑрнӑ.
Курав залӗнче 472 ҫын вырнаҫаять. Унта цифра кинооборудованийӗ, сасӑ аппаратури, ҫӗнӗ киноэкран, 3D форматлӑ кино кӑтартмалли хатӗр вырнаҫтарнӑ.
Министр ҫумӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, «Культура» нацпроект пулӑшнипе Чӑваш Енре 22 кинозал уҫнӑ.
Раштав уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Чӑваш Ен Наци вулавӑшӗнче «Варкӑш» литература клубӗн черетлӗ ларӑвӗ иртнӗ. Аса илтерер: унта Александр Пӑрттан «Хӗллехи юратуллӑ каҫсем» кӗнекине сӳтсе явнӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче хыпарланӑ тӑрӑх, ларура филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, Ольга Скворцова доцент палӑртнӑ тӑрӑх, «Автор литература саккунӗсене пӗлни сисӗнет. Сӑнарсене кӑтартса пама тӗрлӗ мелпе усӑ курать вӑл – ӑшри шухӑшлав, ытти сӑнарпа хутшӑнни, ҫутҫанталӑк улшӑнӑвӗ урлӑ сӑнлани... Юратуллӑ туйӑмсем ҫинчен пӗр евӗрлӗрех ҫырнӑ».
«Александр Пӑртта прозинче те артист, драматург пулни сисӗнет. Вӑл сӑнарсене те ӗҫ-пулӑм урлӑ сӑнласа парать, прозаик пек ирӗклӗн сарӑлса каймасть», — тесе хакланӑ, сӑмахран, Людмила Сачкова прозаик.
«Кино фончӗ» пулӑшнипе Ҫӗмӗрле хулинче «Восход» культура ҫуртӗнче кинозал уҫӑлнӑ. Кун валли 9 миллион тенкӗ субсиди уйӑрнӑ. Республика хыснинчен тепӗр 2 миллион тенкӗ панӑ. Ку – кинозал пӳлӗмне хатӗрлеме.
Ҫак укҫапа нумай функциллӗ конференц-заллӑ пӗчӗк кинозала хӑтлӑлатнӑ. Пӗчӗк кинозал пӗр самантра конференц-зал пулса тӑма пултарать. ЧР Культура министерстви пӗлтернӗ тарӑх, унта ӗҫлӗ, вӗренӳ тата культура мероприятийӗсем йӗркелеме май пур.
Халӑх пултарулӑхӗн «Фестивальсен фестивалӗ - 2022» республикӑри конкурс ҫӗнтерӳҫисене палӑртнӑ.
Пӗрремӗш степеньлӗ лауреат ятне Йӗпреҫ районӗнчи Культура аталанӑвӗн центрӗ, Вӑрнар районӗнчи Тӗп клуб тытӑмӗ тивӗҫнӗ.
Шупашкар районӗнчи Тӗп клуб тытӑмӗ тата Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи тӗп клуб тытӑмӗ — иккӗмӗш степеньлӗ лауреатсем.
Виҫҫӗмӗш степеньлӗ лауреат ятне Элӗк районӗнчи Тӗп клуб тытӑмне, Канаш муниципалитет округӗн Тӗп клуб тытӑмне тата Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химик» культура керменне парас тенӗ.
Ҫӗнӗ ҫулпа ҫыхӑннӑ мероприятисене ирттерессипе ирттермессине, ирттерсен вӗсем епле шайра пулмаллине маларах ҫӗршыв шайӗнчи экспертсем те сӳтсе яврӗҫ. Ҫынсен яланах савӑнас килет. Сӑлтав пултӑр.
Республикӑри тата муниципалитетсенчи культура учрежденийӗсенче Ҫӗнӗ ҫулпа тата Сурхурипе ҫыхӑннӑ 1142 мероприяти ирттерме палӑртса хунӑ. Ку цифрӑна республикӑн культура министрӗ Светлана Каликова нумаях пулмасть пӗлтернӗ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, мероприятисене 85 пине яхӑн ҫын хутшӑнмалла.
Республика Элтеперӗ Олег Николаев вара халӑх йышлӑ пухӑнакан уявсенче пушар хӑрушсӑрлӑхне ҫирӗп пӑхӑнма чӗнсе каланӑ.
Чӑваш наци музейӗн Чӑваш наци тӗррин шкулӗнче пӗрлехи ӑслӑлӑхпа методика центрӗ йӗркелеме йышӑннӑ. Вӑл хальхи вӑхӑтри ӑстасене тата чӑваш тӗррин йӑли-йӗркине упраса хӑварма тӑрӑшакансене тӗрӗ ӑсталӑхне вӗрентӗ, хальхи вӑхӑтри ҫипуҫра тата капӑрлӑхсенче тӗрӗпе усӑ курас модӑна йӗркелессипе ҫине тӑрӗ.
Чӑваш наци тӗррин шкулне преподаватель пулма халӑх ӳнерӗн ӑстисене, тӗрӗ художникӗсене, модельерсене йыхравласшӑн. Ҫав йышра ҫаксене асӑнса хӑварнӑ: Геннадий Иванов-Орков, Мария Готлиб, Николай Балтаев, Раиса Васильева, Светлана Константинова, Рина Ежергина, Ольга Голованева, Татьяна Петрова, Людмила Шуркина, Зинаида Маштанова, Любовь Вазюкова.
+14.3 °C