Паян Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн черетлӗ виҫҫӗмӗш сессийӗн пӗрремӗш тапхӑрӗ ӗҫленӗ. Унта республика прокурорӗн ҫумӗ Александр Григорьев чӑваш парламентӗнчи укҫа тӳлекен должноҫсене камсене валеҫнине тишкернине пӗлтернӗ. Ӑна надзор органӗ «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫатра ҫырнӑ хыҫҫӑн хакланӑ-мӗн.
ЧР Патшалӑх Канашӗнче укҫа илсе тӑракан должноҫсене оппозици партийӗсем шутланакансен пайташӗсем лекмен иккен. Профессилле майпа ӗҫлекенсен пуканӗ «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти пайташӗсене кӑна лекни, сӑмахран, «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партире тӑракан Игорь Молякова малтанах, хысна проектне сӳтсе явнӑ чухнех, тӗлӗнтернӗ.
Чӑн та, парламентӑн спикерне, унӑн ҫумӗсене, комитетсен ертӳҫисене ЧР Патшлаӑх Канашӗнчи «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» фракци пайташӗсене кӑна суйланӑ. Ҫав вӑхӑтрах федераци тата регионти саккунсем вӑл вырӑнсенчен виҫҫӗшӗнчен кая парламентри ытти парти пайташӗсем йышӑнмаллине каланӑ. «Урӑхла туни хальхи вӑхӑтри саккуна пӑсни пулать», — ӑнлантарнӑ депутатсене республика прокурорӗн ҫумӗ. Унсӑр пуҫне ку вӑл парламента суйланнӑ ытти парти депутачӗсен правине хӗсни пӗлтерет, уҫӑмлатнӑ пакунлӑ ҫын.
Чӑваш Енӗн транспорт тата ҫул-йӗр министрӗ пулнӑ Владимир Доброхотова республикӑн ял хуҫалӑх министрӗн ҫумӗ пулма шаннӑ. Хушӑва ӗнер Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев алӑ пуснӑ.
«Дорэкс» акционерсен уҫӑ обществин пуҫлӑхӗ пулнӑ Владимир Доброхотова транспорт ведомствине ертсе пыма иртнӗ ҫулхи юпа уйӑхӗнче шаннӑччӗ. Министр пуканне тивӗҫнӗ ҫав ҫын «Дорэкса» ертсе пыма тытӑниччен тӳре-шарара ӗҫлесе пӑхнӑ. Вӑл Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх ыйтӑвӗсемпе ҫумӗнче тимленӗ. Кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗнче ку должноҫе Михаил Резникова лартрӗҫ.
Ӗнертенпе Владимир Анатольевич республикӑн Ял хуҫалӑх министерствинче тӑрӑшма тытӑннӑ. Унта вӑл Сергей Артамонов министра ҫум должноҫӗнче пулӑшӗ.
Хула пуҫлӑхӗн ӗҫ укҫине пӗтермелле-и е ҫук-и? Шупашкарти депутатсем ҫак ыйтӑва сӳтсе явнӑ, сасӑлав ирттернӗ. Кун пирки тин кӑна пӗлтернӗччӗ.
Ку ыйтӑва унччен халӑх итлевӗнче сӳтсе явнӑ ӗнтӗ. Хӑш-пӗр депутат интереслӗ сӗнӳсем панӑ. Вӗсенчен пӗри чӑннипех те хӑйне евӗрлӗ. Ӑна ыттисем шӳт вырӑнне йышӑннӑ-и е ҫук-и — калама хӗн. Нихӑш партие те кӗмен депутат Александр Андреев хула пуҫлӑхне кушак аҫине суйлама сӗннӗ.
Кунашкал практика АПШра пур ӗнтӗ. «Хула пуҫлӑхӗпе» паллашма нумай турист килет-мӗн. Тен, пирӗн те ҫапла тумалла? Ҫакнашкал ыйту панӑ Александр Андреев. «Акӑ манӑн ӗҫре Васька аҫа пур. Унпа пурте селфи ӳкерӗнеҫҫӗ. Ун чухне, иккӗленместӗп, эпир инвестици илӗртес енӗпе Раҫҫейре пӗрремӗш пулӑпӑр», — тенӗ вӑл.
Кулӑшла пулӗ те, анчах депутатсем хальлӗхе ку шухӑша пурнӑҫа кӗртме тӑхтанӑ. Вӗсем хула пуҫлӑхӗ тӳлевсӗр ӗҫлесси пирки йышӑну тунине пӗлтернӗччӗ ӗнтӗ.
Шупашкар хула пуҫлӑхне тӳлевсӗр ӗҫлеттерме йышӑннӑ. Ку ыйтӑва республикӑн тӗп хулинчи депутатсем ӗнер иртнӗ ларура татса панӑ. Тӳлевсӗр ӗҫлеттерме хирӗҫ пулнисем иккӗн кӑна тупӑннӑ: Анатолий Игумнов экс-мэр тата Константин Степанов либерал-демократ.
Шупашкарти Депутатсен пухӑвӗн Председателӗ — хула пуҫлӑхӗ пулнӑ Леонид Черкесов РФ Патшалӑх Думине депутата суйланнӑ хыҫҫӑн хула пуҫлӑхне тӳлевсӗр ӗҫлеттермелли пирки сӑмах тухнӑччӗ. Чӳк уйӑхӗн 8-мӗшӗнче шупашкарсем хула пуҫлӑхне укҫалла е укҫасӑр тар тӑктарассине халӑхпа сӳтсе явма пухӑннӑччӗ. Унта тӗрлӗ шухӑш сисӗннӗччӗ. Либерал-демократсен партийӗн пайташӗ Константин Степанов, сӑмахран, ӗҫлекен ҫынна тӳлемеллине палӑртнӑччӗ. Пухӑва ертсе пыракан Николай Владимиров депутат хӑйӗнпе килӗшменнине кура либерал-демократ тарӑхса тухса кайнӑччӗ. «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин пайташӗ Владимир Кузин малтан тӳлес шухӑшлӑ пулнине пӑхмасӑрах урӑхларах калаҫнӑ май, «ӗҫтешсемпе сӳтсе явнӑ хыҫҫӑн» урӑхларах пӗтӗмлетӳ тунине пӗлтернӗччӗ.
Хула пуҫлӑхӗн тивӗҫне халӗ Ирина Клементьева депутат пурнӑҫлать.
Чӑваш Енри тухтӑр Мускав облаҫӗнче пысӑк пукана йышӑннӑ. Дмитрий Марков халӗ Мускав облаҫӗнчи сывлӑх сыхлавӗн министрӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлать.
Унччен ку пукана Нина Суслонова йышӑннӑ. Вӑл унччен ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ пулнӑ. Халӗ вӑл Мускав облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрӗн канашҫи пулӗ.
Дмитрий Марков вара унччен Нина Суслоновӑн ҫумӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫланӑ. Мускав облаҫне кайиччен вӑл Шупашкарти сывлӑх сыхлавӗн управленийӗн пуҫлӑхӗ пулнӑ. Дмитрий Марков — ЧР тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ.
ЧР юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министрӗн тивӗҫне малашне Наталья Тимофеева пурнӑҫлӗ. Вӑл ку таранччен ведомствӑна вӑхӑтлӑх ертсе пынӑ.
Хушӑва ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев паян алӑ пусса ҫирӗплетнӗ. Аса илтерер: юпа уйӑхӗн пуҫламашӗнче Пурлӑх тата ҫӗр хутшӑнӑвӗсен патшалӑх комитетне ЧР Юстици министерствине панӑ. Ҫапла майпа ЧР Юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министерстви пулса тӑнӑ.
Наталья Юрьевна ЧР Пурлӑх министерствинче (пӗлтӗр ӑна пурлӑх хутшӑнӑвӗсен патшалӑх комитечӗ туса хунӑ) виҫӗ ҫул ытла ӗҫленӗ.
Раҫҫей Президенчӗн кадр резервне Чӑваш Енӗн премьер-министрӗ Иван Моторин кӗнӗ. Ҫӗнетнӗ ушкӑнра — 135 ҫын. Унчченхисенчен хӑшӗсем пысӑкрах должноҫ йышӑннӑ, теприсем РФ Патшалӑх Думине суйланнӑ — ҫапла вара резерва вӗсен вырӑнне урӑххисене илнӗ.
Маларах кадр резервӗнче пирӗн республикӑрисенчен Сергей Гапликов (ӑна пӗлтӗрхи авӑн уйӑхӗнче Коми Республикине ертсе пыма шаннӑччӗ), Михаил Игнатьев тата Надежда Прокопьева пулнӑ.
Сӑмах май, республика Правительствин пуҫлӑхне Иван Моторина Коми Республикин ертӳҫи Сергей Гапликов кӑҫал ҫуркунне ӗҫлеме чӗннӗччӗ, премьер-министр Сыктывкара кайса унти лару-тӑрупа паллашнӑччӗ, анчах кунтах юлма йышӑннӑччӗ.
Чӑваш Енри ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсенче тӑрӑшакан ҫамрӑксене малашне ӑспаруҫӑсем (наставниксем) пулӑшӗҫ.
Республикӑра ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсенче ӑспаруҫӑсен институтне йӗркелеме йышӑннӑ. Ятарлӑ Хушӑва алӑ пуснине республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев паян Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗнче пӗлтернӗ.
Михаил Васильевич ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсенче кадрсем хальхи вӑхӑтра ҫамрӑкланса пынине палӑртнӑ. Унта тӑрӑшакансен 28 проценчӗ – 30 ҫултан ҫамрӑкрах. Кадр резервӗнче 250-а яхӑн ҫамрӑк тӑрать. Михаил Игнатьев влаҫ тытӑмӗнчисен пӗрре виҫҫӗмӗш пайӗ 30–35 ҫулсенче пулччӑр тесе шухӑшланине пӗлтернӗ. Ӑспаруҫӑсем патшалӑхӑн граждан служащийӗнче тимлеме тин кӑна пуҫланисене пулӑшса пырӗҫ. Кун пек опыта республикӑн Финанс министерствинче пурнӑҫа кӗртсе пӑхнӑ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ӗнер Раҫҫей Федерацийӗн Патшалӑх Канашӗн консультаци канашӗн ларӑвне хутшӑннӑ. Унта пуҫтарӑннисем пурлӑха тухӑҫлӑ епле усӑ курмалли пирки калаҫнӑ. Ӗҫлӗ ушкӑнӑн ертӳҫи, Краснодар крайӗн кӗпӗрнаттӑрӗ Вениамин Кондратьев пурлӑха май килнӗ таран ытларах усӑ курмаллине, тупӑш кӳменнине вӑл приватизацилемеллине палӑртнӑ. РФ экономика аталанӑвӗн министрӗн ҫумӗ, Патшалӑх пурлӑхӗпе ӗҫлекен управлени ертӳҫи Дмитрий Пристансков Росстатӑн тата Федерацин налук службин регионсенчи управленийӗсен муниципалитетӑн тата патшалӑхӑн унитарлӑ предприятийӗсем пирки актуаллӑ информаци пӗлтермеллине чӗнсе каланӑ.
Аса илтеретпӗр, РФ Патшалӑх Канашӗн консультаци канашне ҫӗршыв ертӳҫине социаллӑ-экономика аталанӑвӗнчи ҫивӗч ыйтусене палӑртма пулӑшас тӗллевпе йӗркеленӗччӗ. Унта пирӗн регион ертӳҫи те кӗнӗччӗ.
Шупашкарта хула пуҫлӑхне тӳлевсӗр ӗҫлеттересшӗн. Унччен республикӑн тӗп хулинчи Депутатсен пухӑвӗн Председателӗ — хула пуҫлӑхӗ пулнӑ Леонид Черкесов РФ Патшалӑх Думине депутата суйланнӑ хыҫҫӑн ҫак тивӗҫе унӑн ҫумӗ Ирина Клементьева ҫине тиенӗччӗ. Ун хыҫҫӑнах хула пуҫлӑхне тӳлевсӗр ӗҫлеттермелли пирки сӑмах тухрӗ.
Ӗнер шупашкарсем хула пуҫлӑхне укҫалла е укҫасӑр тар тӑктарассине халӑхпа сӳтсе явма пухӑннӑ. Унта тӗрлӗ шухӑш сисӗннӗ. Либерал-демократсен партийӗн пайташӗ Константин Степанов, сӑмахран, ӗҫлекен ҫынна тӳлемеллине палӑртнӑ. Пухӑва ертсе пыракан Николай Владимиров депутат хӑйӗнпе килӗшменнине кура либерал-демократ тарӑхса тухса кайнӑ. «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин пайташӗ Владимир Кузин малтан тӳлес шухӑшлӑ пулнине пӑхмасӑрах халӗ урӑхларах калаҫнӑ. «Ӗҫтешсемпе сӳтсе явнӑ хыҫҫӑн» вӑл урӑхларах пӗтӗмлетӳ тунине пӗлтернӗ.
Тавлашуллӑ ку ыйтӑва Депутатсен пухӑвӗн ларӑвӗнче татса парӗҫ. «Халӑх тарҫисем» еплерех йышӑнасси пирки тӗшмӗртме пулать-ха, ҫапах та пӗтӗмлетӳпе васкар мар.
-5.7 °C