Юпан 15-мӗшӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Раҫҫей Президенчӗн Чӑваш Енри Обществӑлла йышӑну пӳлӗмӗнче ҫынсене йышӑннӑ. Унта пилӗк ҫын тӗрлӗ ыйтупа пынӑ. Ҫавсен хушшинче Шупашкарта пурӑнакан Иннокентий Герасимов ятлӑ ҫын та пулнӑ. Вӑл Шупашкарта Социализма Ӗҫ патӑрӗсене халалланӑ аллея уҫтарасшӑн иккен.
Чӑваш Ен Элтеперӗ ку шухӑша ырласа йышӑннӑ. «Эсир усӑллӑ сӗнетӗр. Ҫамрӑксене пирӗн патриотизм тата ӗҫе юратас туйӑмпа ӳстермелле, ҫынсен патшалӑх тата халӑх умӗнчи ӗҫри ҫитӗнӳвӗсене палӑртмалла», — тенӗ Михаил Васильевич. Унтан вӑл Раҫҫей Президенчӗн пӗлтӗрхи пушӑн 29-мӗшӗнчи Хушӑвӗпе килӗшӳллӗн Раҫҫей Федерацийӗн Ӗҫ Геройӗ ят пама йышӑнни пирки аса илтернӗ.
Герасимов сӗнӗвне пурнӑҫа кӗртсе Элтепер Шупашкар хула пуҫлӑхне Леонид Черкесова Ӗҫ Паттӑрӗсен аллейи валли вырӑн тупма сӗннӗ.
Республикӑн ял хуҫалӑх отраслӗнче тата тирпейлекен промышленноҫра ӗҫлекенсене юпан 31-мӗшӗнче савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура саламлӗҫ. Календарьпе пӑхсан професси уявӗ юпан 12-мӗшне килчӗ-ха кӑҫал. Анчах ҫӗр ҫинче тимлекенсем хирти ӗҫсене вӗҫлемесӗр кӗрекене нихӑҫан та пуҫтарӑнман. Кӑҫал та ҫаплах.
Уяв Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче иртӗ. Театрӑн фойинче тирпейлекен предприятийӗсен апат-ҫимӗҫӗн куравне йӗркелӗҫ. Туянас текенсем илме пултарӗҫ.
Уява районсенчи малта пыракан механизаторсем, хирте ӗҫлекенсем, дояркӑсем тата ыттисем пухӑнӗҫ. Ял хуҫалӑхӗнчи тата тирпейлекен промышленноҫри ӗҫ-хӗле республикӑн вице-премьерӗ — ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Павлов пӗтӗмлетӗ. Малта пыракансене тӗрлӗ шайри Хисеп грамотисемпе, Тав ҫырӑвӗсемпе, хаклӑ парнесемпе хавхалантарӗҫ.
Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков ЧР тава тивӗҫлӗ строителӗ пулса тӑнӑ. Кун пирки паян мэрин официаллӑ твиттерӗнче тӗвӗтленӗ.
Алексей Ладыков администраци пуҫлӑхӗнче 2011 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗнчен пуҫласа ӗҫлет. Унччен вӑл Шупашкарти депутатсен пухӑвӗн депутачӗ пулнӑ, ҫав вӑхӑтрах «Старатель» ҫурт тӑвӑм компанийӗнче тӗп директорта ӗҫленӗ.
Паянтан Шупашкарти Ленин район администрацине Николай Прокопьев ертсе пыма тытӑнӗ. Кун пирки хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков пӗлтернӗ.
Николай Прокопьев ӗҫ биографине Канашри савутсенчен пӗринче 1968 ҫулта штамповщкран тытӑннӑ. Механик та пулса ӗҫленӗ, Чулхулари чукун ҫулӑн Хусанти уйрӑмӗнче электромеханикра тӑрӑшнӑ. 1987 ҫулта ӑна Шупашкарти станцин вокзал пуҫлӑхне шаннӑ. 2004 ҫулчченех ҫавӑнта тӑрӑшнӑ вӑл. Кайран Прокопьев «Савва-техника» тулли мар яваплӑ обществӑн филиалӗн управляющийӗ пулса тӑнӑ. 2004–2008 ҫулсенче «Орион» тулли мар яваплӑ обществӑра пай пуҫлӑхӗнче, пуҫлӑхра тӑрӑшнӑ. 2008 ҫулта ӑна шӑпа Шупашкар хулин Ленин район администрацине илсе ҫитернӗ. Унта вӑл унта пуҫлӑх ҫумӗнче тимленӗ
Ленин район администрацийӗн пуҫлӑхӗн вырӑнӗ унччен ҫав должноҫре ӗҫленӗ Владимир Филиппова транспорт тата ҫул-йӗр министрне лартнӑ хыҫҫӑн пушаннӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн лавне туртма республикӑн Ҫурт-йӗр инспекцийӗн пуҫлӑхӗнче ӗҫленӗ Олег Бирюкова шаннӑ.
Инспектор тени Бирюков хулана ертсе пырассинче ҫӗнӗ ҫын тенине вуҫех те пӗлтермест. Унччен вӑл Шупашкарӑн Йӑлӑмри управленийӗнче пуҫлӑхра тӑрӑшнӑ, республикӑн тӗп хулин Мускав районӗнче администраци пуҫлӑхӗн ҫумӗнче ӗҫленӗ. 2008 ҫулхи ака уйӑхӗнче ӑна Шупашкарӑн Калинин район администрацийӗн пуҫлӑхне суйланӑ. Ҫак тилхепене вӑл кӑҫалхи кӑрлач таран, маларах асӑннӑ инспекци пуҫлӑхне лартиччен, тимленӗ.
Бирюковсӑр пуҫне Ҫӗнӗ Шупашкара ертсе пырас тесе чӑваш парламенчӗн депутачӗ Владимир Михайлов («Чӑнлӑхшӑн Раҫҫей» фракции пайташӗ), асӑннӑ хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Сергей Оспиенко тата Сергей Иванов ҫар пенсионерӗ заявлени тӑратнӑ. Анчах конкурс комиссийӗ пӗр шухӑшлӑн Бирюков кандидатурине ырланӑ.
Паян Шупашкарти Хӗрлӗ тӳремре хысна тытӑмӗнче ӗҫлекенсем ирхи зарядкӑна йышпа пуҫтарӑнса тухнӑ иккен. «Взгляд» информаци агентстви хысна тытӑмӗнче ӗҫлекенсемшӗн ку мероприяти тӑкаклине ӗнентерет.
Спортпа массӑллӑ мероприятие хутшӑнакансене спорт символикиллӗ калпакпа шарф туянма хушнӑ пулать. Унӑн хакӗ — 400 тенкӗ имӗш. Ун пирки ҫӳлерех асӑннӑ агентствӑна Шупашкарти ача пахчисенчен пӗринче ӗҫлекенсем систернӗ имӗш.
Ҫыхнӑ тавара хулари пӗр компанисенчен пӗринче хатӗрленӗ тесе ӗнентереҫҫӗ.
Политика тата экономика коммуникацисен агентстви «Раҫҫейри чи витӗмлӗ 100 политикӑн» рейтингне хатӗрленӗ. Кун пирки «Независимая газета» пӗлтерет.
Рейтинга хатӗрленӗ чухне 26 эксперт хутшӑннӑ: политологсем, политтехнологсем, медиаэкспертсем, политика партийӗсен элчисем. Вӗсен шухӑшӗпе, РФ ял хуҫалӑх министрӗ, ЧР экс-элтеперӗ Николай Федоров списокра 59-мӗш вырӑн йышӑнать. Унпа юнашар — тулаш разведка службин директорӗ Михаил Фрадков (58-мӗш вырӑн). Тата РФ вӗренӳ министрӗ Дмитрий Ливанов (60-мӗш вырӑн).
Рейтинг лидерӗ — РФ Президенчӗ Владимир Путин. Иккӗмӗшпе виҫҫӗмӗш вырӑнсене Дмитрий Медведев премьер-министр тата РФ хӳтӗлев министрӗ Сергей Шойгу йышӑннӑ.
Чи витӗмлӗ политиксен рейтингне кашни ҫул хупӑ анкетировни мелӗпе ирттереҫҫӗ.
Юпан 7-мӗшӗнче (ытларикун), Чӑваш Республикин вӗренӳ институтӗнче чӑваш чӗлхин пуласлӑхӗшӗн пӑшӑрханакансем пухӑнӗҫ. Тӗп ыйту: Федераци шайӗнчи вӗренӳ стандартне (ФГОС) пурнӑҫа кӗртнӗ май чӑваш чӗлхине вӗрентессине епле сыхласа хӑварасси пирки.
Ҫитес ҫултан ФГОС текен япалапа 5-мӗш класра вӗрентме тытӑнмалла, кӑҫал ҫак «тискер» (чӑннипе тискерлӗхӗ ҫук пулӗ-ха, анчах чӑваш чӗлхишӗн тискертен те тискер кайӑк евӗрех пырса килет вӑл) программа 4-мӗш классчен кӑна ҫитнӗ-ха. Ҫавӑнпа та ҫав программӑпа вӗрентме хатӗрленес тесе кӑҫал республикӑри 4 районта (сӑмахран, Элӗк районӗнче) тата темиҫе вырӑс шкулӗнче (тӗслӗх пек Красноармейскинчи шкулсене илес пулать) эксперимент шайӗнче тенӗ пек ялсенче чӑваш чӗлхине вырӑс шкулӗн программипе вӗрентсе, вырӑс шкулӗнче вара чӑваш чӗлхин сехечӗсене пӗтерсе пӑхаҫҫӗ.
Енчен те Тутарстанра тата Пушкӑртстанра ФГОС программине пурнӑҫлас тесе тӑван чӗлхе урокӗсене чакарас вырӑнне урӑх майсем тупаҫҫӗ пулсан пирӗн республикӑн вӗренӳ министерстви тӑван халӑха сӑтӑр туса чӑваш чӗлхин урокӗсене пӗтереҫҫӗ, пӗлӳ парас шая чакараҫҫӗ, тӑван ен культурин сехечӗсене пӗтереҫҫӗ.
Элӗк районӗнче тӑлӑх хӗре пурӑнма юрӑхсӑр ҫурт уйӑрса панӑ. Ҫакна унчченхи ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ тунӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Саккуна пӑснине оперативниксем тупса палӑртнӑ. Ҫакӑ паллӑ: ача ҫуртӗнче пурӑннӑ хӗре 2010 ҫулта чӳречесӗр, ӑшӑсӑр тата электричествӑсӑр ҫурт уйӑрса панӑ. Ӑна икӗ ҫул каялла ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ хӑй туяннӑ-мӗн. Йӗрке хуралҫисем ҫав ҫурт тӗлӗшпе чиновник документсем хатӗрлесе ҫурт-йӗр фончӗн объекчӗ евӗр тунине палӑртнӑ. Анчах вӑл пурӑнма юрӑхсӑр.
Документра палӑртнӑ тӑрӑх, ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ. Ӑна 280 пин тенкӗ туяннӑ (кун чухлӗ 2008 ҫулта ҫӑмӑллӑхпа усӑ куракансем валли уйӑрнӑ). Анчах асӑннӑ ҫурт 100 пин тенкӗрен ытларах тӑмастех.
Халӗ ку ӗҫе тӗпчеҫҫӗ. Ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Патӑрьел районӗнче Чӑваш Ишекӗнче ҫуралнӑ Николай Васильев отставкӑри полковникпа тӗл пулнӑ. Хисеплӗ ентешӗпе район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Глухов паян курнӑҫнӑ.
Николай Васильев тӑван тӑрӑхӗнчи вӑтам шкула вӗренсе пӗтернӗ хыҫҫӑн Калининградри аслӑ ҫар училищине вӗренме кӗнӗ. Ҫӗршывӑн Хӗҫ-пӑшаллӑ ҫарӗнче вӑл чӗрӗк ӗмӗре яхӑн хӗсметре тӑнӑ. Ҫулсерен вӑл тӑван тӑрӑхне таврӑнать иккен, ӳсекен ӑрупа тӗл пулать. Унӑн каласа памалли нумай. Афганистанра, Кавказра пулнӑ. Хисеплӗ сапер шутланать, Калининград облаҫӗн хисеплӗ ветеранӗ.
Район администрацийӗн пуҫлӑхӗпе калаҫнӑ май ӗнерхи сапер тӑван тӑрӑх хитреленсе пынине палӑртнӑ. Унсӑр пуҫне полковник тӑван шкулта пулнӑ, аслӑ класра вӗренекенсемпе харсӑрлӑх урокӗ ирттернӗ.
-1.7 °C