Кӑҫал Чӑваш Енпе Инди пӗр шухӑшлӑ пулса трактор туса кӑларма тытӑнӗ.
Техникӑна «Сделано в Чувашии» (чӑв. Чӑваш Енре туса кӑларнӑ) маркӑпа пуш уйӑхӗнче конвейер ҫинчен кӑларма палӑртаҫҫӗ. Трактор производстви «Трактор завочӗсем» концернта вырнаҫӗ.
2031 ҫул тӗлне 16 пин ытла единица туса кӑларма ӗмӗтленеҫҫӗ. «Кӑҫалах тупӑш виҫи 1,7 млрд тенкӗрен иртмелле», — тенӗ концерн представителӗ — Атӑлҫи комбайн завочӗн гендиректорӗ Мурад Караджаев Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев «International Tractors Limited» компани ӗҫченӗсемпе тӗл пулсан.
Унччен концернпа Италири концерн килӗштерсе ӗҫлеме палӑртнӑ, анчах тӗнче шайӗнчи чарусене пула вӑл хӑйӗн шухӑшне улӑштарнӑ.
Кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пирӗн республикӑра патшалӑх учрежденийӗсенче ӗҫлекенсен шалӑвне ӳстерӗҫ. Хушӑва Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев ӗнер, кӑрлач уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ.
Асӑннӑ документра окладсен чи пӗчӗк виҫине тата ӗҫ укҫин ставкине 6 процент ӳстересси ҫинчен каланӑ.
Хушӑва пурнӑҫа кӗртсе яваплисен нормативлӑ документсене пӗр уйӑхра йӗркене кӗртсе пӗтермелле. Муниципалитет учрежденийӗсене те шалӑва 6 процент ӳстерсе пама сӗннӗ.
Шупашкар хула администрацийӗ аптекӑсенче сутакан эмелсен хакне кашни кварталсерен тӗрӗслесе тӑрать иккен. Пурӑнма кирлӗ препаратсен списокне кӗмен, анчах халӑх уйрӑмах кирлӗ 50 эмеле илсен, асӑннӑ списокри 20 препарат иртнӗ ҫулӑн тӑваттӑмӗш кварталӗнче 40 процент йӳнелнӗ, 26 препарат 52 процент хакланнӑ.
Уйрӑмах йӳнелнисен шутӗнче — 10 таблеткӑран тӑракан 10-мӗш номерлӗ мукалтин. Вӑл 3 тенкӗ те 13 пус (е 9,3 процент) йӳнелнӗ. Фарингосепт хакӗ ыттисенчен ытларах хӑпарнӑ — 26,6 процент.
2021 ҫулхи раштав уйӑхӗнчипе танлаштарсан иртнӗ ҫул вӗҫӗнче эмел хакӗ вӑтамран 10,79 процент ӳснӗ. Ҫав тапхӑрта уйрӑмах хакланни — валериана шӗвекӗ. Ӑна туянас тесен кӗсьене унчченхинчен 80,8 процент ытларах ҫӳхетме тивет.
Акӑ, ҫак ҫӑмӑлах мар ҫулталӑк вӗҫленсе те пырать. Вӑл вӗҫнелле шуса пынӑ май, яланхи пекех эпир ҫулталӑк пӗтӗмлетӗвне тӑватпӑр.
Пӗлтӗр эпир 2022 ҫула пысӑк шанӑҫпа кӗтсе илеттӗмӗр. Шел те малашлӑх епле пулассине пӗлеймен ҫав. Пӗртен-пӗр савӑнӑҫлӑ хыпар: кӑшӑлвирус пире ытлашши пӑшӑрхантарма пӑрахрӗ. Ҫук, вӑл пӗтмен-ха, сысна грипӗпе пӗрле пирӗн хушӑрах явӑнса ҫӳрет, анчах 2022 ҫул кӑтартса панӑ тӑрӑх ҫав чир ытлашшиех хӑрушах мар иккен, унтан хӑрушши те пур. Ҫавна май ун пирки шухӑшлама пӑрахрӑмӑр. Тематика улшӑнчӗ те вӑл пире хӑратма пӑрахрӗ.
2022 ҫулталӑк питӗ пӑшӑрхантараканскер пулчӗ. Пирӗн калаҫӑва «ятарлӑ ҫар операцийӗ» (чӑн-чӑн терминне МИХсене асӑнма чарса хучӗҫ), «мобилизаци» сӑмахсем кӗчӗҫ. Унтан та хӑрушраххи — «ядерлӑ хӗҫ-пӑшал» текенни. Иртсе пыракан ҫулталӑкра миҫе МИХ хупӑнмарӗ пуль? Тӗрӗссипе каласан — вӗсене хупрӗҫ темелле пуль. Шухӑшлатӑн та, чӑн тӗллевӗ Раҫҫӗйпе юнашар вырнаҫнӑ патшалӑхпа хирӗҫесси мар, 2024 ҫулталӑкра иртмелли суйлав валли информаци уйне тасатасси пырать тейӗн. Кунашкал лару-тӑрура «Чӑваш халӑх сайчӗ» хӑйне нейтраллӑ тытма тӑрӑшрӗ.
Чӑваш Енрен Китая чӑх какайӗ ӑсанать. ЧР Ял хуҫалӑх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, экспорт 4,5 хут ӳснӗ.
Кӑҫал кӑрлач-юпа уйӑхӗсенче Китая 10,9 миллион долларлӑх чӑх какайӗ ӑсаннӑ. Пӗлтӗр ҫак тапхӑрта 2,4 миллион долларлӑх пулнӑ.
Сергей Артаманов министр Чӑваш Енре кайӑк-кӗшӗк ӗрчетекенсем валли пӗтӗм условие туса панине палӑртнӑ. Инкубатор валли ҫӑмарта, чӗп туянсан субсидилеҫҫӗ: 1 ҫӑмарташӑн – 1 тенкӗ, 1 пуҫ чӗпшӗн 3 тенкӗ тавӑрса параҫҫӗ.
Чӑваш Ен парламенчӗн депутачӗсем Раҫҫейӗн Бюджет кодексӗн 78-мӗш статйине улшӑну кӗрттересшӗн. Ҫапла тусан этил спирчӗ 0,5 процент таран сӑра туса илекенсене субсидипе пулӑшма май килӗ.
«Паянхи куна илсен Раҫҫейре хӑмла тата салат туса илекенсем рынока хӑйсен продукцийӗпе тивӗҫтерсе пыраймаҫҫӗ. Ҫӗршывра хӑмла кирлинчен 5 процентне ҫеҫ туса илеҫҫӗ. Ют ҫӗртен кӳрсе илнине саплаштарма самай вӑхӑт кирлӗ», — палӑртнӑ парламентарисем.
Хӑмла туса илессине тата унӑн пахалӑхне ӳстерме патшалӑх пулӑшӑвӗ кирлӗ. Ҫав шутра техника тата хунав туянма та.
Чӑваш Енре эрех-сӑра сутасси нумайланнӑ. Республикӑн Экономика аталанӑвӗн министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, пирӗн тӑрӑхра водка, сӑра тата спиртран тӑракан ӗҫмелли япаласем кӑларассин калӑпӑшӗ ӳснӗ.
Республикӑн вице-премьерӗ — экономика аталанӑвӗн министрӗ Дмитрий Краснов каланӑ тӑрӑх, кӑҫалхи кӑрлач-авӑн уйӑхӗсенче водка туса кӑларасси 23,7 процент ӳснӗ; ӑна сутасси 5,1 процент нумайланнӑ. Асӑннӑ тапхӑрта сӑрана 8,1 процент ытларах туса кӑларнӑ; 6,7 процент нумайрах сутнӑ.
Тавар кайнӑ май акцизран хыснана каякан тупӑш виҫи ӳснӗ: водкӑпа — 29,8 процент, сӑрапа – 22,5 процент.
Таджикистанра вырӑс чӗлхи вӗрентекен шкулсенче Чӑваш Енри оборудование вырнаҫтарнӑ.
Кӑҫалхи авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Раҫҫей тата Таджикистан президенчӗсем Владимир Путин тата Эмомали Рахмон видеоҫыхӑну мелӗпе пилӗк шкул уҫнӑ. Вӗсенче вырӑс чӗлхине вӗрентӗҫ. Икӗ ҫӗршывӑн пӗрлехи проекчӗпе килӗшӳллӗн ӗҫлеттерсе янӑ шкулсем Душанбе, Бохтар, Худжанд, Турсунзаде тата Куляб хулисенче вырнаҫнӑ.
Виҫӗ шкулта столовӑй валли оборудование Шупашкартан ӑсатнӑ. Вӗсене «Чувашторгтехника», «ЭЛИНОКС», «ФРОСТО» тата «Торговая Механика» компанисем туса кӑларнӑ.
Чӑваш Енре туса илекен тӗрлӗ продукци ют ҫӗршывсене те ӑсанать. Чӑх урине илсен, акӑ, ҫулталӑк пуҫланнӑранпа ӑна шӑнтса Китая 3 488 тонна сутнӑ.
Унсӑр пуҫне талӑкри хур чӗпписене пурӗ 2 пин пуҫ Казахстана ӑсатнӑ. Асӑннӑ ҫӗршыва сӗт-ҫу продукцине 4,9 тонна, пулӑ апатне 0,2 тонна сутнӑ.
Чӑх ури пирки каласан, Китайра вӑл паха апат шутланать.
Чӑваш Енре полиэтилен пӑрӑхсем туса кӑларакан савут хута ярасшӑн. Кун пирки ЧР Промышленноҫ тата энергетика министерстви пӗлтерет.
Савута Канашра хута яма палӑртнӑ. Вӑл «Ҫӗнӗ ресурс» промышленноҫ технопаркӗпе килӗшӳллӗн ӗҫлӗ. Хальлӗхе инвестици проекчӗн заявкине пӑхса тухаҫҫӗ.
Савутра шыв, газ, кабель хунӑ чухне усӑ курмалли пӑрӑхсем туса кӑларӗҫ. Ҫулталӑкра 20 пин тоннӑран кая мар продукци кӑларма палӑртнӑ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (02.04.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, 7 - 9 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 0-2 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Петров Константин Константинович, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Смолин Анатолий Семёнович, чӑваш сӑвӑҫи, тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Ухли Владимир Васильевич, чӑваш ҫыравҫи, драматургӗ ҫут тӗнчерен уйрӑлнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |