Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев пирӗн республикӑра «ЛЕГО» конструкторӑн аналогӗ пуррине палӑртнӑ. Кун пирки вӑл «Итоги месяца» телекӑларӑм валли интревью панӑ чухне асӑнса хӑварнӑ.
«Тӗслӗхрен, «Автоматика» ӑслӑлӑхпа производство предприятийӗ «ЛЕГО» конструктор аналогне туса кӑлараять. Предприяти ачасене аталантарма май паракан конструктора кӑларма тытӑнма пултарать Экономикӑри лару-тӑру асӑннӑ енпе ӗҫлеме тытӑнма май парать», — тесе каланӑ журналистсене Олег Николаев.
Вӑрнарти хутӑш препартсен заводӗнче ҫумкурӑкпа кӗрешекен тата тепӗр 6 йышши препарат туса кӑларма тытӑннӑ. Сериллӗ производствӑна предприятире пӗлтӗр йӗркелесе янӑ.
Унччен завод ассортименчӗ ҫулталӑкра 5-6 препаратпа танлашнӑ, кӑҫалхи 3 уйӑхра ҫӗнӗрен 8 йышши пестицид кӑларма тытӑннӑ. Завод кӑҫал ҫӗнӗ йышши 13 препарат кӑларма тытӑнма палӑртнӑ. Вӗсене «Август» компани ӗҫченӗсем аграри секторне мӗн кирлине кура шухӑшласа кӑлараҫҫӗ.
Компани чылай препарата Вӑрнарта кӑларать. Унта опытлӑ коллектив ӗҫлет, специалистсенчен чылайӑшӗ хими производствине аван пӗлет.
Системӑллӑ предприятисен федераци списокне Чӑваш Енре виҫӗ организацие кӗртнӗ. Вӗсен шутӗнче – «Акконд» (унта 2 740 ҫын ӗҫлет, рынокри унӑн тӳпи — 89 процент), «Гален» (260 ҫын ӗҫлет, унӑн ҫулталӑкри тупӑшӗ 1 миллиард та 67 миллион тенкӗпе танлашнӑ), «Технотрон» (117 ҫын ӗҫлет, пӗлтӗрхи тупӑш — 302 миллион тенкӗ).
Системӑллӑ предприятисен федераци реестрӗнче унччен Чӑваш Енри тӑхӑр предприяти пулнӑ, паянхи кун унта 12 организаци кӗрет.
Республика Элтеперӗ Олег Николаев пӗлтернӗ тӑрӑх, асӑннӑ реестра Шупашкарти «Букет Чувашии» фирмӑна тата «Чӑвашхлебопродукт» предприятие кӗртесшӗн.
Украинӑра мӗн пулса иртнине кура тӗнче тепӗр майлӑ ҫаврӑнса ӳкрӗ. Раҫҫейпе ытти патшалӑхсем хушшинчи ҫыхӑнусем начарланса кайрӗҫ. Вӑрҫӑ сиенлӗхӗ яланах халӑх ҫине ӳкет, ҫавӑн чӑтмалла. Ывӑл-хӗрне ҫара пани ҫеҫ мар, пурлӑх тӗлӗшӗнчен патшалӑха пулӑшасси те халӑхранах.
Хаклӑ йӑхташӑмӑрсем, эпӗ сире ҫакна каласшӑн. Тӑван Ҫӗршывӑмӑршӑн хальхи йывӑр тапхӑрта хамӑр яваплӑха манар мар. Чӑвашӑн чи паха енӗсенчен пӗри вӑл ҫын хуйхи-суйхине чӗрене илсе пулӑшма тӑрӑшасси. Йывӑрлӑха пула Украинӑран куҫса килнӗ кулянуллӑ ҫынсене пулӑшма хал ҫитересчӗ. Ятарлӑ фонда банк урлӑ кӑштах укҫа хумалли мел те пур. Халӑхпа халӑх хушшинчи туслӑх ӑшши пӗртте пач сӳнекен япала мар. Калӑпӑр, кунтан хӗссе кӑларса янӑ сывах мар Ҫеҫпӗл Мишшине Остер халӑхӗ хӑй патне илни мӗне тӑрать! Ӑна вӗсем паян та хисепелеҫҫӗ, хӑйсен сӑвӑҫи теҫҫӗ. Гитлер вӑрҫи вӑхӑтӗнче вара пиншер украинец хӑй ҫӑлӑнӑҫне Чӑвашра тупнӑ. Халӗ те манмаҫҫӗ, ҫакна Ҫеҫпӗл вилтӑпри ҫине йӑмрасем лартма кайсан хам курнӑ. Паян та ҫапла пултӑр, хамӑр пирки ырӑ ят хӑварар.
Чӑваш Енре ИТ-специалистсене ытларах вӗрентсе кӑларма тытӑнӗҫ.
Паянхи куна илсен, республикӑн экономикине 350-а яхӑн ИТ-специалист кирлӗ. Суту-илӳпе промышленность палати шухӑшланӑ тӑрӑх, 2022 ҫул тӗлне ун пек специалистсен йышӗ икӗ хута яхӑн ӳсӗ, тепӗр майлӑ каласан, Чӑваш Ен экономикинче ИТ-кадрсем 700 ҫын таран кирлӗ пулӗҫ.
Республика ертӳҫи Олег Николаев ЧР Вӗренӳ тата Цифра аталанӑвӗн министерствисене вӑтам тата аслӑ пӗлӳ паракан вӗренӳ заведенийӗсенче квота шутне ӳстермеллине хушса каланӑ.
Паянхи куна илсен, ИТ-специалистсене 7 техникумпа 5 аслӑ шкулта хатӗрлеҫҫӗ. 21 шкул ИТ-классем йӗркелес проекта хутшӑнаҫҫӗ. Вӗсем 2022-2023 ҫулсенче ӗҫлесе каймалла. Ачасем валли ИТ-лагерьсем, хакатонсем йӗркелеме, вӗренекенсене ИТ-предприятисене илсе кайса кӑтартма палӑртаҫҫӗ.
Раҫҫейре чек лентти ҫитмест текен хыпара кашни кун пӗлтерме пуҫларӗҫ. Ӑҫта ҫухалнӑ-ха вӑл, мӗнле сӑлтавсене пула ҫав тери сахалланса юлнӑ? Ҫак ыйту тавра тӗпчесе пӑхар.
Чек лентти — ятарлӑ сийпе витнӗ хут хӑйӑвӗ. Вӑл сарлакӑшӗпе (44, 57, 80 стандартсем пур) тата мӗн чухлӗ явнипе уйрӑлса (кунта стандарт ҫук — касса аппаратне вырнаҫма пултартӑр) тӑрать.
Хӑй чек ленттине кӑларакансем пирӗн ҫӗршывра сахал мар. Анчах вӗсем чек ленттине касса хатӗрлеҫҫӗ кӑна. Хутне вара Европӑран кӳрсе килеҫҫӗ. Мӗншӗн Европӑран? Унта хучӗ пахалӑхлӑрах тата йӳнӗрех те. Пысӑк рулонсемпе кӳрсе килеҫҫӗ те хайхи касса аппарачӗсем валли ятарлӑ станоксем ҫинче касаҫҫӗ, кирлӗ чухлӗ яваласа тӗркемсем хатӗрлеҫҫӗ.
Чек лентти ҫитменни хайхи Европӑран хут кӳрсе килме пӑрахнипе ҫыхӑннӑ та. Германи унччен ҫак хутпа 60–70% таран тивӗҫтернӗ. Халь унта ӗҫлекен Koehler Paper пачах тиесе ямасть, Mitsubishi Paper Mills вара самай сахалтарах леҫме тытӑннӑ. Ҫавӑн пекех Финляндири Jujo Thermal Kauttua, Кӑнтӑр Корейӑри Hansol Paper ҫак хута Раҫҫее сутма пӑрахнӑ.
Тӗнчере юлашки кунсенче пулса иртекен пулӑмсем пирӗн ҫӗршыв экономикине палӑрмаллах пырса ҫапассине тавҫӑрма йывӑр мар. Апла пулсан ҫӗнӗ тапхӑра кӗтсе илме пирӗн хатӗр пулмалла.
Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев хаксене тытса тӑрасси пирки каланӑ. Теприсем ҫак ансат мар саманапа усӑ курса хаксене хӑпартса ярас хӑрушлӑх пур. Элтепер апла тума юраманнине, лару-тӑрӑва сӑнаса тӑмаллине палӑртса хӑварнӑ.
Иртнӗ эрнере пирӗн республикӑра штаб ӗҫне йӗркеленӗ.
Дмитрий Краснов вице-премьер тата республикӑн промышленность министрӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Александр Кондратьев «Трансэнергопром» тӗп директорӗпе Елена Климашевскаяпа тӗл пулнӑ. Тӗлпулура электротранспорт валли республика лаптӑкӗнче заправка станцийӗсен йышне вырнаҫтарас ыйтӑва сӳтсе явнӑ.
Экономика аталанӑвӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑра 2030 ҫул тӗлне 160 станци таран тума палӑртнӑ. Вӗсемпе электромобильсене ҫеҫ мар, юлашки вӑхӑтра анлӑ сарӑлнӑ самокатсене те авӑрлама май пулӗ.
Ҫавӑн пекех республикӑра электромобильсен каршерингне йӗркелесе ярас план пирки пӗлтернӗ. Асӑннӑ пуҫарусен тӗллевӗ — углерод йӗрне чакарасси.
Чӑваш Енри муниципалитетсенче инвесторсемпе тата усламҫӑсемпе ӗҫлекен ушкӑнсем йӗркелӗҫ. Ун пек команда кирлине Инвестици тата предпринимательлӗх хастарлӑхне сарассипе ӗҫлекен республикӑри координаци канашӗн ларӑвӗнче палӑртса хӑварнӑ. Мероприятие Олег Николаев Элтепер ертсе пынӑ.
Республика ертӳҫи районсемпе хуласене инвестици командисем йӗркелеме хушса каланӑ. Асӑннӑ ушкӑнсене ӗҫлеттерсе ярассишӗн Чӑваш Енӗн Экономика аталанӑвӗн тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министерстви тата Чӑваш Енри инвестици аталанӑвӗн агентстви яваплӑ пулӗ.
Чӑваш Енре экотехнопарк уҫас кӑмӑллӑ. Ку ыйтӑва республика Элтеперӗ Олег Николаев «ГазЭнергоСтрой» корпораци представителӗсемпе тӗл пулсан сӳтсе явнӑ.
Олег Николаев республикӑра хупӑ циклӑ производство йӗркелессине ырласа калаҫнӑ. Ҫитменнине тата ун пек тӗллеве регионсем умне ҫӗршыв Президенчӗ лартнӑ.
Хальхи вӑхӑтра ESG-технологие пурнӑҫа кӗртесси пирки ҫӳллӗ шайрах сӑмах хускатаҫҫӗ. Ансат чӗлхепе каласан, ку вӑл ҫутҫанталӑка перекетлессине, пысӑк социаллӑ яваплӑха тата ертсе пырассине ҫӳллӗ шайра йӗркелессине пӗлтерет.
«ГазЭнергоСтрой» корпораци президенчӗ Сергей Чернин йӑлари хытӑ каяша, строительствӑран, промышленноҫран юлнӑ япаласене тирпейлес кӑмӑллине пӗлтернӗ. Анчах патшалӑхпа уйрӑм ҫын килӗшӗвӗ туса. Ҫапла вара картонпа, кивӗ хутпа, термопластикпа, юрӑхсӑра тухнӑ аккумуляторпа тивӗҫлипе усӑ курасшӑн.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (02.04.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, 7 - 9 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 0-2 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Петров Константин Константинович, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Смолин Анатолий Семёнович, чӑваш сӑвӑҫи, тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Ухли Владимир Васильевич, чӑваш ҫыравҫи, драматургӗ ҫут тӗнчерен уйрӑлнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |