Ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун, Шупашкарта Пӗрремӗш канал «Пӗрремӗш пул!» ыркӑмӑллӑх акцийӗ ирттерет. Чӑваш Ене 150 яхӑн «ҫӑлтӑр» килӗ: федераци каналӗн телеертӳҫисем, эстрада артисчӗсем…

Сумлӑ хӑнасем килнӗ ҫӗре Шупашкара тата илемлетесшӗн. Кӳлмекре Анне палӑкӗ умӗнче хулари экологи отрячӗсенчи 30 ача «Бобер» телеканалти (вӑл та Пӗрремӗш канал йышне кӗрет) телеертӳҫӗпе пӗрле «1» евӗр клубма лартӗҫ. Клумбӑна бегонисемпе, бархатцысемпе хитрелетӗҫ. Калчасем хатӗр ӗнтӗ.

Сӑмах май, пӗлтӗр кунашкал клумбӑна Ижевск хулинче тунӑ. Ун чухне Пӗрремӗш канал ыркӑмӑллӑх акцине Удмурт Республикинче ирттернӗ.

Ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун, Шупашкарта Пӗрремӗш телеканал йӗркелекен «Пӗрремӗш пул!» ыр кӑмӑллӑх акцийӗ иртессине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха.

Мероприятисене паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ЧР Правительство ҫуртӗнче ирттернӗ канашлура тишкернӗ. Паллӑ телеертӳҫӗсенчен, эстрада юрӑҫисенчен тӑракан пысӑк ушкӑн (пурӗ 150 ытла ҫын) Шупашкарта пулӗ. Ҫавсен хушшинче «Давай, поженимся» (чӑв. Атя пӗрлешер) кӑларӑмри евчӗ, Роза Сябитова, та пур. Вӑл Шупашкарти ЗАГСра кӑсӑклӑ та асра юлмалла тӗлпулу ирттерӗ.

Чӑваш Енӗн тӗп хулине вертолетпа вара Леонид Якубовичпа пӗрлех «Мужское/Женское» телекӑларӑм ертӳҫисенчен пӗри Юлия Барановская та анса ларӗ.

Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун ҫывхарса пырать. Ҫавна май Ҫӗнӗ Шупашкарта ҫӗнӗ акци пуҫарнӑ: «10 кун шӑплӑх – 10 кун хырӑм пӑрахмасӑр» ятлӑ вӑл.

ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, акци Ҫӗнӗ Шупашкарти медицина центрӗн хӗрарӑмсен консультацийӗнче иртет. Унта ҫу уйӑхӗн 24-мӗшӗнчен пуҫласа ҫӗртмен 2-мӗшӗччен хӗрарӑмсене хырӑм пӑрахтармӗҫ.

Хырӑм пӑрахни хӗрарӑмшӑн сиенлӗ пулнине тухтӑрсем тепӗр хутчен асӑрхаттараҫҫӗ. Ҫакна палӑртмалла: Раҫҫейре ҫулсерен 4 миллиона яхӑн аборт тӑваҫҫӗ.

Сӑмах май, кунашкал хӑйне евӗр акцисем Шупашкарта та иртнӗччӗ. Юратакансен кунӗнче, нарӑсӑн 14-мӗшӗнче, ЗАГСа уйрӑлма пынӑ мӑшӑрсене тепӗр утчен шухӑшлама сӗннӗ, уйрӑрман.

Шупашкарти Хӗрлӗ лапамра иртекен концерта пӗтӗм тӗнче курайӗ. Кунта сӑмах Пӗтӗм тӗнчееи ачасене хӳтӗлемелли кун Шупашкарта Пӗрремӗш канал ирттерекен ыр кӑмӑллӑх акцийӗ пирки пырать.

Ҫав кун тем тӗрлӗ мероприяти ирттерме палӑртса хунӑ. Вӗсенчен пӗри — Хӗрлӗ лапамри гала-концерт. Унта паллӑ артистсем хутшӑнӗҫ. Ҫавна «МУЗЫКА ПЕРВОГО» (чӑв. Пӗрремӗшӗн музыки) телеканал тӳрӗ эфирта кӑтартӗ. Апла пулсан ӑна кирек кам та пӑхайӗ. Концерт чаплӑ фейерверкпа вӗҫленмелле.

Чӑваш Енӗн тӗп хулинчи «Шупашкар-Арена» пӑр керменӗнче сусӑр ачасен концерчӗ иртӗ. Ӑна Чӑваш Енӗн Наци телекуравӗ тӳрӗ эфирпа кӑтартӗ.

Шупашкарта иртекен «СТАНЬ ПЕРВЫМ!» (чӑв. Пӗрремӗш пул!) ыр кӑмӑллӑх акцийӗпе Пӗрремӗш канал, «ПОЕХАЛИ!» (чӑв. Кайрӑмӑр!) тата «МУЗЫКА ПЕРВОГО» (чӑв. Пӗрремӗшӗн музыки) телеканалти сюжечӗсенчне паллашма май килӗ. Мероприятие «Время» (чӑв. Вӑхӑт) кӑларӑмра пӗтӗмлетӗҫ.

Ыран, ҫу уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Амадей Моцартӑн «Волшебная флейта» (чӑв. Ылтӑн флейта) икӗ пайлӑ оперине кӑтартӗҫ. Ку вӑл видеокӑтарту пулӗ. Ӗҫе Саймон Мак-Бёрни хатӗрленӗ. Унпа Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн илемлӗх ертӳҫи Дмитрий Банаев паллаштарӗ.

Оперӑна вулавӑшра кӑтартассине регионсен аталанӑвӗн «Содружество» (чӑв. Пӗрлешӳ) фончӗ Экс-ан-Прованс опера фестивалӗпе, Orange, TV Arte фондпа, Раҫҫейӗн Францири институчӗпе пӗрле йӗркеленӗ.

Проект вӑхӑтӗнче хальхи опера ӳнерӗнчи пӗлтерӗшлӗ те ҫӗнӗлле 5 ӗҫпе паллаштарӗҫ. Ҫӗртме уйӑхӗн 2-мӗшӗнче «Ариодант» кӑтартӗҫ, авӑн уйӑхӗн 8-мӗшӗнче – «Электра», юпа уйӑхӗн 6-мӗшӗнче – «Кармен», чӳк уйӑхӗн 10-мӗшӗнче – «Царь Эдип / Симфония псалмов».

Чӑваш Енре пурӑнакансене ыран ӗҫе велосипедпа кайма сӗнеҫҫӗ. Ҫу уйӑхӗн 17-мӗшӗнче пирӗн ҫӗршывра ҫулсерен иртекен «На работу на велосипеде» (чӑв. Ӗҫе велосипедпа) акци пулӗ. Унта пирӗн республика та хутшӑнӗ.

Чӑваш Енӗн Физкультура тата спорт министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, акци тӗллевӗ — пӗр-пӗр ӗҫпе велосипедпа кунсерен ҫӳреме меллине кӑтартса парасси. Ун валли ятарлӑ ҫипуҫ та, спортзалта хатӗрленни те кирлӗ мар.

Тухтӑрсем каланӑ тӑрӑх, велосипедпа кашни кун ҫур сехет ярӑнниех сывлӑхшӑн усӑллӑ. Велосипедпа вӗҫӗм ҫӳрекенсем пульница хучӗпе ыттисенчен 15 процент сахал лараҫҫӗ тесе ӗнентереҫҫӗ. Велосипедпа 5 ҫухрӑм таран инҫӗше кайма уйрӑмах меллӗ. Ҫитменнине тата вӑл — экологи енчен сиенсӗр транспорт.

Ҫӗнтерӳ кунӗнче «Вилӗмсӗр полк» Раҫҫейри кашни хуларах иртнӗ. Ҫав шутра – Шупашкарта та.

Пӗлтӗр акцие 30 пин ытла ҫын хутшӑннӑ, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче пулнӑ тӑванӗн портретне йӑтса утнӑ. Кӑҫал вара ҫын сахалрах пухӑннӑ – 22 пин ытла.

«Вилӗмсӗр полк» патриотлӑх акцийӗ Шупашкарта кӑҫалхипе ҫиччӗмӗш хут иртнӗ. Портретсем йӑтнӑ колонна Наци вулавӑшӗнчен пуҫласа Ленин проспекчӗпе, Хӗрлӗ лапампа утса Юханшыв порчӗ таран ҫитнӗ. Пӗтӗмпе – 2 ҫухрӑм ытла.

Сӑмах май, Шупашкарта 3125 ветеран (вӗсен йышне ветеранпа танлаштарнӑ ҫынсене те кӗртнӗ) пурӑнать.

Ҫӗнтерӳ кунӗ ҫыхарнӑ май республикӑра тӗрлӗ акци иртет. Ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Шупашкарта патриотлӑхпа ҫыхӑннӑ флешмоб йӗркеленӗ. Унта ҫамрӑксен общество организацийӗсен пайташӗсем, хулари вӗренӳ учрежденийӗсенчи студентсем, хастар ҫынсем хутшӑннӑ. Пӗтӗмпе – 800 ытла ҫын.

Ҫакӑн чухлӗ ҫын мӗн тунӑ-ха? Вӗсем Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗсене хисепленине, тав тунине палӑртса «Эпир астӑватпӑр!» (ӑна вырӑсла «Мы помним!» тесе ҫырнӑ. Хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, флешмоба хутшӑнакансем И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн «Созвучие» вокал ансамблӗпе пӗрле «Катюша» юрра шӑрантарнӑ.

Сӑмах май, флешмобра мӗнле сӑмаха ҫырассине «Уҫӑ хула» порталта сасӑлав ирттерсе палӑртнӑ. Ыйтӑма хутшӑннисен 60 проценчӗ «Мы помним!» сӑмах ҫаврӑнӑшне суйланӑ.

Пӗтӗм вырӑссен диктантне Чӑваш Енре пурӑнакансем мӗнлерех ҫырни паллӑ. Тӳрех палӑртар: кӑҫал акцие 749 ҫын хутшӑннӑ. Вӗсен йышӗнче – шкул ачисем, студентсем, вӗрентекенсем, журналистсем.

Кӑҫал диктанта 75 ҫын «5» паллӑлӑх ҫырнӑ. Ҫичӗ ҫул хушшинче кунашкалли республикӑра пулман. Диктанта йӑнӑшсӑр ҫырнисен хушшинче 10-ри ача та пур. Акцие хутшӑннӑ чи аслӑ ҫын – Тихон Сергеев историк, профессор.

Диктант йӗркелӳҫисем каллиграфи почеркӗпе таса та йӑнӑшсӑр ҫырнӑ икӗ текста та палӑртнӑ. Кӑҫал ют ҫӗршывран Чӑваш Ене вӗренме килнӗ студентсем те хӑйсен пӗлӗвне тӗрӗсленӗ. Унашкаллисем 14-ӑн пулнӑ. Вӗсем диктанта TruD тест мелӗпе ҫырнӑ.

Чӑваш Енӗн тӗп хуллинче Туслӑх аллейи пулӗ. Паян унта йывӑҫ хунавӗсене лартнӑ.

Тавралӑх ешерессипе ҫыхӑннӑ акцие Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашне йӗркеленӗренпе кӑҫал 25 ҫул ҫитнипе ҫыхӑнтарнӑ. Алла перчеткепе алса тулӗ тӑхӑнса, кӗреҫе-витре йӑтса тухнисем ҫавна май — чӑваш парламенчӗн депутачӗсем тата ветерансем. Вӗсенчен Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та юлман. Вӑл та Шупашкарти Президент бульварӗнче йывӑҫ лартнӑ. Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн Ертӳҫи Альбина Егорова та акцие хутшӑннӑ. Вӑл, сӑмах май, парламентарисене Патшалӑх Канашне йӗркеленӗренпе чӗрӗк ӗмӗр ҫывхарнӑ ятпа саламланӑ.

Республика ертӳҫи Михаил Васильевич шухӑшланӑ тӑрӑх, Туслӑх аллейи республикӑн тӗп хулине илем кӳрӗ.