Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ Шупашкарта пӗтӗм тӗнчери «Раҫҫей — спорт ҫершывӗ» канашлӑва ирттернӗ чухне икӗчӗлхелӗхе пӑхӑнманнине сивлет.
Гуманитари институчӗ тӗнче тетелӗнче ҫынсем Шупашкарти чарӑнусен чӑвашла ячӗсене хуратнине сӳтсе явнине асӑрханӑ. Хула влаҫӗ канашлу умӗн чарӑнусен ячӗсене улӑштарнӑ. Юпан 7-мӗшӗнче хулари тӗп урамсенче чарӑнусен икӗ чӗлхеллӗ ячӗсене илсе ҫӗннисене вырнаҫтарнӑ. Анчах — вырӑсла ҫеҫ.
Халӑх тӳре-шараран кун пирки кӑсӑкланнӑ. Вӗсем чӑвашла ҫырнисене хатӗрлесе ӗлкӗреймен-мӗн…
Гуманитари институтӗнче палӑртнӑ тӑрӑх, кунта влаҫран чӑвашла куҫарма ыйтса ҫырнӑ пӗр ҫыру та килмен. Ӑсчахсем, институт «Чӗлхе саккунне» пӑхӑнмаллине аса илтереҫҫӗ.
Республикӑра юпан 18–20-мӗшӗсенче Айхи кунӗсем иртӗҫ. Ӑна Чӑваш Енри «Айхи фончӗ» общество организацийӗ йӗркелет. Ҫак ӗҫе Ҫӗнӗ Шупашкарти Ю.Гагарин ячӗллӗ тӗп вулавӑш та хутшӑнӗ.
Айхи кунӗсенче ЧР Наци вулавӑшӗнче чӑваш халӑх поэчӗ ҫуралнӑранпа 80 ҫул ҫитнине халалланӑ мероприятисем иртӗҫ. ЧР Информполитика министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак кунсенче Ҫӗнӗ Шупашкарти Ю.Гагарин ячӗллӗ тӗп вулавӑшӑн «Кӗнеке-пурнӑҫ: Геннадий Айхин Чӑвашри кунӗсем» проект пурнӑҫа кӗрӗ. Вӑл кӑҫал ЧР Элтеперӗн грантне ҫӗнсе илнӗ.
Айхи кунӗсем юпан 18-мӗшӗнче ЧР Наци вулавӑшӗнче пресс-конференцирен пуҫланӗ (12 сехетре). Ҫак кун Игорь Макаревич, Владимир Пики, Владимир Коновалов сӑнӳкерчӗкӗсен куравӗ ӗҫлеме тытӑнӗ. Кунсӑр пуҫне кӗнеке хӑтлавӗсем иртӗҫ. Наталия Азаровӑпа Татьяна Грауз поэтӑн «Расположение счастья» кӗнекине, Арсен Мирзаев Геннадий Айхи пирки аса илнӗ кӗнекене, Борис Чиндыков «Gennadi Ajhi «ŞICHӖ SӐVӐ» кӗнекене хӑтлӗҫ.
Иккӗмӗш кун Г.Айхин 12 чӗлхепе тухнӑ «Мир Сильвии» кӗнекине хӑтлӗҫ, ҫак кӗнекен ӳнерҫин Анастасия Новиковӑн куравӗ уҫӑлӗ.
Чӳк уйӑхӗнче Шупашкарта коммуналлӑ пулӑшу тӳлевӗ самай ӳсет. Кун пирки республикӑн тӗп хулин администрацийӗн ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх, энергетика, транспорт тата ҫыхӑну управленийӗнче пӗлтернӗ иккен. Хакланнин сӑлтавӗ — квитанцире хваттерсене ӑшӑтнишӗн йӗрке хутшӑнни.
Ӑшӑшӑн малашне мӗн чухлӗ усӑ курни тӑрӑх, пӗтӗм ҫуртри счетчик тӑрӑх, тӳлеттерме тытӑнӗҫ. Ҫавӑнпа та хӗлле ытларах тӳлӗпӗр, ҫулла — сахалтарах.
Маларах асӑннӑ управленире шутласа кӑларнӑ тӑрӑх, ӑшӑтмалли тапхӑрта коммуналлӑ тӳлев 1,2 хутран тытӑнса 3 хутчен хӑпарма пултарать. Ӑшӑ мӗн чухлӗ тӑкакланине шутлакан счетчик лартман ҫуртсенче хак уйрӑмах хӑпарма пултарать имӗш. Шупашкарта ун пеккисем 2495 ҫуртран — 247. Шутлавҫӑ лартма май ҫук ҫуртсем те ҫав шутра пур.
Коммуналлӑ тӳлев тӑкакӗ ытла пысӑк пек туйӑнсан (унчченхи танлаштаруллӑ тапхӑртинчен 25 процент хаклӑрах-тӑк) ҫулталӑклӑх хушши пӗчӗкшерӗн тӳлеме ирӗк пур. Ҫемье тупӑшӗнчен 22 процентӗнчен ытларахӑшӗ коммуналӑ тӳлевпе тухса кайсан субсиди ыйтма юрать.
Шупашкарпа Канаш хушшинче ҫӗнӗ йышши электропуйӑс ҫӳреме тытӑннӑ. Халӗ вакун питӗ хӑтлӑ. Хытӑ ларкӑч вырӑнне — ҫемҫе кресло. Телевизор тата wi-fi та пур.
Билет хакӗсем вара ҫавсемех юлнӑ. Ҫулсерен Чӑваш Енре хулаҫум пуйӑсӗсемпе 75 пин ҫын усӑ курать.
Вакунри ҫӗнӗ интерьера тунӑ чухне дизайнерсем пассажирсен кӑмӑлӗсене тивӗҫтерме тӑрӑшнӑ. 30 ҫулти вакун халӗ ҫӗнӗ пекех курӑнать: урайӗнче — кавир, чӳрече ҫинче — карӑ.
Халӗ вакунри кашни пассажир тӗнче тетелне тӳлевсӗр кӗме пултарать. Анчах ҫӗнӗлӗхе те хӑнӑхмалла-мӗн. Зинаида Клеверова пассажир ав хура аттипе таса вакуна кӗме шикленнӗ. Ара, варалас килмест-ҫке-ха. Ҫавӑнпа чылайӑшӗ кивӗ вакунрах каять.
Дача сезонӗ вӗҫленсен тепӗр вакуна вӗҫертӗҫ. Ҫапла ҫӗнни ҫеҫ тӑрса юлӗ. Билет хакӗ ӳсмӗ. Халӗ Шупашкартан Канаша ҫитмешкӗн 264 тенкӗ-мӗн. Пуйӑс унта 2,5 сехетре ҫитет.
Паянтан Шупашкарти Ленин район администрацине Николай Прокопьев ертсе пыма тытӑнӗ. Кун пирки хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков пӗлтернӗ.
Николай Прокопьев ӗҫ биографине Канашри савутсенчен пӗринче 1968 ҫулта штамповщкран тытӑннӑ. Механик та пулса ӗҫленӗ, Чулхулари чукун ҫулӑн Хусанти уйрӑмӗнче электромеханикра тӑрӑшнӑ. 1987 ҫулта ӑна Шупашкарти станцин вокзал пуҫлӑхне шаннӑ. 2004 ҫулчченех ҫавӑнта тӑрӑшнӑ вӑл. Кайран Прокопьев «Савва-техника» тулли мар яваплӑ обществӑн филиалӗн управляющийӗ пулса тӑнӑ. 2004–2008 ҫулсенче «Орион» тулли мар яваплӑ обществӑра пай пуҫлӑхӗнче, пуҫлӑхра тӑрӑшнӑ. 2008 ҫулта ӑна шӑпа Шупашкар хулин Ленин район администрацине илсе ҫитернӗ. Унта вӑл унта пуҫлӑх ҫумӗнче тимленӗ
Ленин район администрацийӗн пуҫлӑхӗн вырӑнӗ унччен ҫав должноҫре ӗҫленӗ Владимир Филиппова транспорт тата ҫул-йӗр министрне лартнӑ хыҫҫӑн пушаннӑ.
Чӳк уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Анатолийпе Надежда Никитинсем тепӗр ҫӗнӗ шоу хатӗрлеҫҫӗ — хальхинче вӑл Шупашкарти Трактор тӑвакансен культура керменӗнче иртӗ. Пуҫламӑшӗ 18 сехет ҫурӑра.
Питӗ пысӑк шоура сире ҫӗнӗ программа кӗтет. Сирӗн умра «Янташ» ушкӑн тата ытти паллӑ артистсем хӑйсен пултарулӑхӗпе савӑнтарӗҫ.
Билетсене культура керменӗн кассинче, «Детский мир» лавккара тата билет салатакансенчен туянма май пур.
Пурне те хапӑл туса кӗтеҫҫӗ.
Хӑйсен таварне е фирмине рекламӑлас тесе пиар-менеджерсем мӗн кӑна шухӑшласа кӑлармаҫҫӗ пулӗ. Шупашкарта, ав, пӗрисем сӑра сӗтелӗ умне ҫарамасланнӑ хӗре тӑратнӑ. Чӑн-чӑн ҫынна мар-ха, рекламӑра. Ҫавӑн пек рекламӑна фирма утӑ уйӑхӗнче тӗрлӗ тӗслӗ экранпа кӑтартнӑ.
Видеороликра стриптиз ташлакан хӗр сӑнӗ пулнӑ, унсӑр пуҫне купальникпа ташлакансене те кӑтартнӑ, тепри вара сӑра сӗтелӗ умӗнче купальникпа саркаланса тӑнӑ. Кун пек рекламӑна ватти-яшши — пурте — курайнӑ.
Монополипе кӗрешекен службӑн эксперт канашӗ пӑхса тухнӑ та кун пек рекламӑна ырламан. Халӗ ку рекламӑна сарма пӑрахнӑ пулин те малтан кӑтартнишӗн яваплисен административлӑ майпа явап тытма тивет-тӗр, мӗншӗн тесен ку енпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ.
Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗн пресс-служби республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев юпан 12-мӗшӗнче Филипп Киркоров юрӑҫпа тӗл пулни пирки хыпарлать. Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ артисчӗ Шупашкара «Другой» (чӑв. Урӑхла) шоу-программӑпа килнӗ.
Михаил Игнатьев паллӑ юрӑҫа ӑшӑ кӑмӑллӑ чӑваш ҫӗрӗ хапӑл иккенне палӑртнӑ. Филипп Киркоров концерчӗ Шупашкарта Ял хуҫалӑхӗнче тата тирпейлекен промышленноҫра ӗҫлекенсен кунне лекнине палӑртнӑ. «Чӑваш Енре пурӑнакансен 42 проценчӗ ялта пурӑнать, эсир пирӗн пата килни — аграри регионӗшӗн парне», — тенӗ Игнатьев.
Унтан Михаил Васильевич Киркорова Шупашкарта юпан 9–11-мӗшӗсенче Пӗтӗм тӗнчери спорт канашлӑвӗ иртни, унта ҫӗршыв Президенчӗ Владимир Путин хутшӑнни пирки каласа кӑтартнӑ. Форума хутшӑннисем тата мероприяти хӑнисем ӑна йӗркеленине пысӑка хурса хакланине асӑнса хӑварнӑ.
Киркоров вара хӑйне юратакансене лайӑх шоупа савӑнтарассине пӗлтернӗ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, 500 вырӑнлӑх зал-и е 100 пинлӗх стадион-и — унӑн коллективӗ яланах тулли йышпа сцена ҫине тухса халӑха савӑнтарать иккен.
Сӑнсем (6)
Чӑваш патшалӑх пукане театрӗ куракан патне ҫӗнӗ проект ҫитерессишӗн тӑрӑшать. Вӑл Светлана Дорожко ҫамрӑк режисерӑн «Спящая Красавица» (чӑв. Ҫывӑракан пике) ятлӑ спектаклӗ пулӗ. Вӑл кунти ҫын мар, ӑна спектакль лартма Санкт-Петербургран Чӑваш Ене чӗнсе илнӗ.
Спектакле Питӗрти театр академине вӗренсе пӗтернӗ Евгения Терентьева художник-постановщик капӑрлатать. Хӑй вӑл Шупашкартанах, маларах Шупашкарти ӳнер училищинче вӗреннӗ.
Театрта ҫамрӑк йыш сцена ӗҫне ҫӗнӗ варкӑш кӗртсе куракана тыткӑнласса шанаҫҫӗ.
Премьерӑна юпан 19-мӗшӗнче кӑтартасшӑн. Спектакль лартма театр Раҫҫейӗн Культура министерствин грантне ҫӗнсе илнӗ.
Бокс енӗпе экс-чемпион Николай Валуев Шупашкарта пулни пирки унччен пӗлтернӗччӗ ӗнтӗ. Вӑл кунта тинех хӑйӗнчен ҫӳллӗрех ҫынна тӗл пулнӑ-мӗн.
Николай Валуев «Твиттерта» сенсациллӗ сӑнӳкерчӗке «Ҫыхӑнура» халӑх тетелне кӑларса хурасси пирки пӗлтернӗ. «Тепӗр темиҫе минутран сенсациллӗ сӑнӳкречӗк кӑларса хурӑп», — ҫырнӑ вӑл.
Николай Валуев 2 метр та 13 сантиметр ҫӳллӗш. «Шупашкар хурчкисем» баскетбол командинче 19-мӗш номерпе вылякан Алексей Бауэр унран 7 сантиметр ҫӳллӗрех. Алексей 220 сантиметр ҫӳллӗш, 104 килограмм йывӑрӑш.
Алексей Бауэр — спорт мастерӗн кандидачӗ, Пӗрремӗш лигӑн чемпионӗ.
-4.7 °C