Пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ пуйӑссем ҫӳрекен «Мускав—Хусан» магистрале тӑвассипе, ҫавна май Шупашкар район территорийӗнче вокзал хӑпартассипе юпа уйӑхӗн 12-мӗшӗнче ятарлӑ канашлу пулнӑччӗ. Ун чухне вокзалпа ҫыхӑннӑ ыйтусене сӳсе явнӑччӗ. Вӑхӑт нумаях та иртмерӗ, ҫӗршыв шайӗнчи ертӳҫӗсем урӑхларах калаҫни палӑрчӗ. Раҫҫей Правительствин Ертӳҫин ҫумӗ Аркадий Дворкович авӑн уйӑхӗнче ирттернӗ канашлура магистрале малтанласа Улатимӗр хули патне хать ҫитермелле, унтан магистрале малалла тӑсмалла тесе каланӑ иккен.

Хусан патне ҫул хывма укҫа ҫитмест иккен. «Ведомости» хаҫат «Раҫҫейӗ чукун ҫулӗсем» предприятипе ҫывӑх ҫӑлкуҫ пӗлтерни тӑрӑх, концессилле килӗшӗве алӑ пусмалла, унта трафика, билет сутса пулакан тупӑша, макроэкономика кӑтартӑвӗсене шута илмелле.

ЧР Транспорт министерстви халӑхпа ҫывӑхрах пуласшӑн. Ҫавна май ведомство «Контактра» халӑх тетелӗнче ушкӑн уҫнӑ. Унта ҫынсем ҫулсене юсасси пирки ыйтусем ҫырма пултарӗҫ.

Ушкӑн «Безопасные и качественные дороги» (Хӑрушсӑр тата пахалӑхлӑ ҫулсем) ятлӑ. Ҫулсене мӗнле юсанине, ҫӗнетнине сӑнаса тӑратӑр-и? Ҫакна сӑн ӳкерсе халӑх тетелӗнчи ушкӑна ярса пама пултаратӑр.

Ҫак проекта пурнӑҫласа ҫитес ҫул валли авариллӗ тата хӑрушӑ ҫулсене 50 процент чакарасшӑн. 2025 ҫул тӗлне ку кӑтарту 85 процентпа танлашмалла. Халӑх тетелӗнчи ушкӑна сӑнӳкерчӗксем ярса парса эсир ҫак тӗллевсене пурнӑҫлама пулӑшатӑр.

Ӗнер Шупашкарта пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ магистраль тӑвас ыйтупа канашлу ирттернӗ. «Скоростные магистрали» предприятин пуҫлӑхӗн ҫумӗ Федор Лычагин пулас проектпа паллаштарнӑ.

«Мускав – Хусан» магистраль Шупашкарпа иртӗ.

Вӑл ҫула «Евразия» груз турттаракан магистралӗн пӗр пайӗ пуласси пирки шухӑшлаҫҫӗ. Вӑл Пекинпа Берлина ҫыхӑнтармалла. «Эпир Китайран Европӗрлӗхе тавара 2–3 талӑкра ҫитересшӗн», — тенӗ Федор Лычагин.

Пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ пуйӑссен магистралӗ Чӑваш Енре 115 км тӑршшӗ пулӗ. Етӗрне, Муркаш, Шупашкар, Сӗнтӗрвӑрри районӗсемпе иртӗ.

Канашлура магистраль иртмелли участоксене уйӑрас ыйтӑва та хускатнӑ. Ку енӗпе муниципалитетсен халӑхпа та ӗҫлемелле, ҫул валли ҫӗр кирлине ҫынсене ӑнлантарса памалла.

Ятсӑр чарӑнура пассажирсене антармаҫҫӗ. Ҫак ятпа Чӑваш халӑх сайчӗ иртнӗ уйӑхра хыпар пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер: Шупашкарти «Мега Молл» суту-илӳ комплексне хирӗҫ общество транспорчӗн чарӑнӑвне утӑ уйӑхӗн 5-мӗшӗнче туса хунӑ. Унтанпа вӑхӑт самаях иртнӗ, анчах ҫынсем халӗ те унта анса юлаймаҫҫӗ.

«Остановка без остановок?» (чӑв. Чарӑнусӑр чарӑну-и?) ятпа «Хыпар» издательство ҫурчӗн сайчӗн вырӑсла версийӗнче паян ку ыйтупа ҫыхӑннӑ хурав пичетленнӗ.

Шупашкар хулин «Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх тата хӑтлӑх кӗртессипе ӗҫлекен управлени» муниципалитетӑн хысна учрежденийӗ каланӑ тӑрӑх, хулари общество транспорчӗн переченьне улшӑну кӗртнӗ хыҫҫӑн унта общество транспорчӗ чарӑнма пуҫлӗ.

Чӑваш Енри ҫул-йӗр инспекторӗсем федераци трасси ҫинче ытти водительсемпе пассажирсене тата ҫуран ҫӳрекенсене ӳсӗр хӗрарӑмран ҫӑлнишӗн тав тӑваҫҫӗ.

Патшалӑхӑн автоинспекцийӗ «Контактра» халӑх тетелӗнчи ушкӑнра ҫулпа енчен енне сулланса пынӑ машина видеокадра вырнаҫтарнӑ. Урапа ҫулӑн ик енне те туха-туха каять. Хыҫалтан пыракан машинӑри видеокамерӑра сӑнланнӑ хӑрушӑ ӳкерчӗке автомобильти хӗрарӑм: «Мӗн тӑваҫҫӗ унта?! Машинӑра ҫапӑҫаҫҫӗ-им?» — тесе тӗлӗнсе сӑнани илтӗнет.

Ҫул-йӗр инспекторӗсем руль умӗнчи ӳсӗрсем пирки 62-00-22 номерпе пӗлтерме ыйтаҫҫӗ.

«Федераци трасси ҫинчи ҫак ӳсӗр хӗрарӑмран чӑннипех ҫӑлнисене пысӑк тав!» — тенӗ халӑх тетелӗнче республикӑн ҫул-йӗр инспекторӗсем.

«Чӑвашупрдор» предприятин йывӑр тиевлӗ машинӑсене виҫмелли тарасисем ҫул-йӗр тӑрӑх епле машинӑсем хутланине тӗрӗслеҫҫӗ. Кӑҫал предприяти тарасапа 5 пине яхӑн автомобиле виҫнӗ. Палӑртнинчен йывӑртараххисене палӑртса 77 акт ҫырнӑ.

Тиев турттармалли йӗркене пӑснӑ фактпа тӗрӗслев органӗсем машина хуҫине — компание — штрафлайраҫҫӗ. Чылай чухне улталама тӑрӑшмаҫҫӗ — тиев виҫине епле пур, ҫавӑн пек кӑтартма тӑрӑшаҫҫӗ иккен.

«Чӑвашупрдорта» пӗлтернӗ тӑрӑх, патшалӑх пошлинине тӳлесе ирӗк илекенсем ытларах.

Маларах эпир ҫак уйӑхӑн пуҫламӑшӗнче «Автоураган», «Азимут», «ТРАФИК-СКАНЕР-СМ» ятлӑ ҫӗнӗ комплекссене (ҫул-йӗр правилине пӑснисене ӳкереҫҫӗ) ӗҫлеттерсе янине пӗлтернӗччӗ. Вӗсене Канашра (Ленин проспекчӗ тата Чкалов урамӗ, Ҫӗнтерӗве 30 ҫул тата Пушкин урамӗсем хӗресленнӗ ҫӗрте), Шупашкарта (Ленин проспекчӗ тата Гагарин урамӗ хӗресленнӗ тӗлте), ҫавӑн пекех Хыркасси ялӗ патӗнчи «Волга» (чӑв. Атӑл) М-7 ҫул ҫинче вырнаҫтарнӑ.

Шупашкар хула пухӑвӗн улттӑмӗш созыври депутачӗ ҫул тунӑ чухне суя документсем хатӗрленӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Ҫак депутат – Шупашкарти строительство фирмин генеральнӑй директорӗ.

Следстви версийӗ тӑрӑх, 2015 ҫулхи юпа уйӑхӗн 19-мӗшӗнче депутат Красноармейски районӗнчи Мӑн Шетмӗ ял тӑрӑхӗнче ҫул тӑвасси пирки килӗшӳ алӑ пуснӑ. Хайхискер ӗҫе тивӗҫлипе пурнӑҫламан. Фирма директорӗ ӗҫе туни ҫинчен акт ҫырнӑ, ӗҫ миҫе тенке ларнине кӑтартакан справка хатӗрленӗ. Унта вӑл 327,4 пин тенкӗ тесе палӑртнӑ.

Ку укҫана фирмӑн расчет счечӗ ҫине куҫарнӑ. Халӗ ӗҫе уҫӑмлатаҫҫӗ. Пуҫиле ӗҫе малалла тӗпчеҫҫӗ.

Чӑваш Енӗн тӗп хулине «Lavproductions» компанин ӳкерӳ ушкӑнӗ килсе кайнӑ. Пултарулӑх ушкӑнне Андрей Леонтьев журналист ертсе пынӑ. Тӳрех палӑртар, асӑннӑ компани Discovery Сhannel телеканал валли «Раҫҫей ҫулӗсем» ятпа кӑларӑмсен ярӑмне хатӗрлет.

Хальхинче ӳкерӳ ушкӑнӗ Шупашкарти Трактор историйӗн ӑслӑлӑхпа техника музейӗ тата унта кивӗ тракторсене епле майпа ҫӗнӗ сӑн кӗртни пирки кӑсӑклӑ телекӑларӑм хатӗрленӗ, ҫак музейӑн директорӗнчен Альберт Сергеевран интервью илнӗ.

Чӑваш Енӗн Экономика министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, телепередача ӳкернӗ ҫӗре Шупашкарти 5-мӗш гимнази вӗренекенӗсем те хутшӑннӑ. Унсӑр пуҫне каласа хӑвармалла, хайхи журналистсем шурӑ Шупашкар тата Трактор тӑвакансен савучӗ пирки темиҫе сюжет ӳкернӗ.

Шупашкарта ҫитес ҫул 36 ҫула юсама палӑртнӑ. Программӑна хӑш ҫулсем кӗнине палӑртнӑ. Хальлӗхе ку ҫирӗплетнӗ список мар-ха.

«Хӑрушсӑр тата паха ҫулсем» программӑпа килӗшӳллӗн 2018 ҫулта Шупашкарта 36,11 ҫухрӑм ҫула ҫӗнетӗҫ. Кун валли 800 миллион тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ. Ку, пӗлтӗрхипе танлаштарсан, 70 миллион тенкӗ ытларах.

Хӑш ҫулсене юсамалли пирки ҫынсенчен ыйтнӑ. Авӑн уйӑхӗн варричен сӗнӳсене йышӑннӑ. Ҫак тапхӑрта электронлӑ майпа 127 сӗнӳ янӑ, 58 хутчен шӑнкӑравланӑ. Ҫынсем ытларах Граждан, Кӑкшӑм, Ленин Комсомолӗн урамӗсене, Трактор тӑвакансен проспектне, Лапсар, Склад, Монтаж тӑкӑрлӑкӗсене юсама сӗннӗ.

«Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем» акционерсен уҫа обществин Чулхулари филиалӗ Мускавран Шупашкара килме, Шупашкартан Мускава кайма билет хакӗ йӳнелнине пӗлтерет.

53/54 тата 141/142 номерлӗ пуйӑспа ҫула тухма пассажирсем йӳнӗ хакпа билет туянма пултараҫҫӗ. Плацкарт вакунта билет хакӗ 783 тенкӗрен пуҫланать, купере — 999 тенкӗрен.

Анчах малашне вӗҫӗм ҫавӑн пек пулмӗ. Хаксене вӑхӑтлӑха, юпа уйӑхӗн 31-мӗш таран чакарнӑ.

Пуйӑссен расписанине пӗлес тесен «Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем» акционерсен обществине 8-800-775-00-00 талӑкӗпех шӑнкӑравлама май пур. Карас телефонӗпе шӑнкӑравласан та укҫа илмӗҫ. Тӗнче тетелне тухма юратакансем www.rzd.ru сайта кӗрсе унти «Пассажирам» ярӑмра хӑйсене кирлӗ хыпара тупма пултараҫҫӗ.

Министерство транспорта и дорожного хозяйства Чувашск