Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн РФКП фракцийӗн ертӳҫи Дмитрий Евсеев Петров урамӗнчи 9-мӗш ҫуртра пурӑннӑ ҫынсем ыйтнипе РФ Президентне Владимир Путина телеграмма янӑ.
Дмитрий Евсеев унта авариллӗ ҫуртра пурӑннӑ ҫынсемпе тӗлпулу ирттерме, вӗсене ҫурт уйӑрса парас ыйтӑва уҫӑмлатма ыйтнӑ.
Телеграммӑра пӗлтернӗ тӑрӑх, юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче авариллӗ ҫуртри ҫынсем митинг ирттернӗ. Вӗсем ҫурта аркатма тытӑннӑ хыҫҫӑн йывӑрлӑхра-мӗн. Вӗсем Владимир Путин юпа уйӑхӗнче Шупашкара килнӗ май тӗлпулу ирттерме ыйтнӑ.
Шупашкарти Ленин комсомолӗн урамӗнче тепӗр нумай функциллӗ суту-илӳ центрӗ ӳссе лармалла. Нумай пулмасть пулас ҫуртӑн проект хучӗсене тата архитектурӑпа планировка вырнаҫӑвне йышӑннӑ.
Ҫурта Г. Татур архитектор хатӗрленӗ, хучӗсене «Артек» проект бюровӗ» ТМЯП ӑстисем йӗркелесе ҫитернӗ. Суту-илӳ центрӗ 6 хутлӑ, «Г» саспалли евӗр пулмалла. Пӗрремӗш хутӗнче суту-илӳ пӳлӗмӗсем вырнаҫӗҫ, ыттисенче — офис пӳлӗмӗсем.
Паянтан Шупашкарта ӑшӑ панӑ. Ӑшӑтмалли тапхӑр паянтан пуҫланасси пирки тӗп хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков йышӑну кӑларнӑ.
Кашни хваттере ӑшӑ ҫитиччен ыйтусем яланхиллех сиксе тухӗҫ-тӗр-ха. Сывлӑша лайӑх кӑларса яманни тата ытти ҫавӑн йышши ыйтупа кашни ҫулах асапланнисем пулкалаҫҫӗ.
Ӑшӑ чи малтан пульницӑсене, ача-пӑча, шкул ҫул ҫитменнисен тата вӗренӳ учрежденийӗсене ҫитӗ. Кайран ӑна ҫурт-йӗрпе общество организацийӗсенче парӗҫ.
Шупашкарӑн ытларах пайне ӑшӑпа «Коммуналлӑ технологи» тулли мар яваплӑ общество тата «ТГК-5», «Марий Эл и Чувашия» текен интереслӗ ятлӑ обществӑн филиалӗ тивӗҫтерсе тӑрӗҫ.
Шупашкарти Петров урамӗнчи тӑк тӑнӑ ҫӗрте ишӗлме тытӑннӑ ҫурт пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Эрнекунтан унӑн пӗр пайне сӳтме тытӑннӑ. Епле ӗҫсем тӑвасси тата мӗн чухлӗ вӑхӑтра вӗҫлесси пирки калама хула влаҫӗсем тӑхтаса тӑраҫҫӗ иккен, мӗншӗн тесен ҫурт тӑрӑмӗ пирки татса калама хӗн. Анчах хальлӗхе палӑртнӑ тӑрӑх, пӗрремӗш подъезда юпан 10-мӗшӗ тӗлне сӳтсе пӗтерешӗн.
Тӳре-шара пӗлтернӗ тӑрӑх, унта пурӑннисен ҫурт-йӗр ыйтӑвӗ пӗр ҫулсӑр татӑлса пӗтеймӗ. Ҫынсене епле ҫурт-йӗр парасси пирки юлнӑ икӗ подъезда тепӗр хутчен экспертиза тунӑ хыҫҫӑн кӑна татса памалла иккен. Ҫынсен ҫапла вара сахалтан та ҫур ҫул кӗтме тивӗ. Иккӗмӗшпе виҫҫӗмӗш подъездсене тӗкӗнес мар тесен юсаса ҫӗнетме хӑтланса пӗрех вӑхӑт иртӗ. Кунсӑр пуҫне укҫана ӑҫтан тупассине хальлӗхе татса парайман иккен-ха.
Укҫа-тенкӗ пирки каласан, Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Раҫҫей Правительствин Пуҫлӑхӗнчен Дмитрий Медведевран инкеклӗ лару-тӑрура уйӑракан ҫурт-йӗр сертификачӗ валли укҫа ыйтнӑ-ха. Анчах Мускавран хальлӗхе хурав килмен. Хальлӗхе ҫынсен тӑвансем патӗнче е вӑхӑтлӑх пурӑнмалли ятарлӑ пунктра тӗпленме тивет.
Пурнӑҫ пӗр вырӑнта тӑмасть те, малашне нумай хваттерлӗ ҫурт-йӗре юсама тесе хваттер хуҫисем укҫа пухма тытӑнӗҫ. Вӑл тупрана ӑҫта хурса пырассине харпӑрлӑхҫӑсене пухусенче татса пама ирӗк параҫҫӗ.
Ҫак ыйтупа нумаях пулмасть Ҫӗмӗрле районӗнчи Саланчӑкра пуху иртнӗ. Унти нумай хваттерлӗ ҫуртра (вӑл — Николаев урамӗнчи 8-мӗш ҫурт) пурӑнакансем пуҫтарӑнса калаҫнӑ. Халӑхпа тӗл пулма вырӑнти ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Людмила Егорова тата район администрацийӗн строительство, ҫул-йӗр тата ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх пайӗн специалист-эксперчӗ Алина Маскина пырса ҫитнӗ. Вӗсем ҫӗнӗ йӗркепе паллаштарнӑ, пухӑннисен ыйтӑвне хуравланӑ.
Чӑваш Енре ҫулталӑк вӗҫне «Халӑх тӗрӗслевӗ» портал ӗҫлесе каймалла. Ку кашни ҫынна пӑшӑрхантаракан ыйтӑва республика Правительствине тӗнче тетелӗпе усӑ курса яма май парать.
Сайта Патшалӑх услугисен порталӗнчен харпӑр пӳлӗм урлӑ кӗме пулать. Ҫӗнӗ порталӑн тӗллевӗ — республикӑри халӑхӑн шухӑшне пӗлесси, ҫивӗч ыйтусен мониторингне тӑвасси.
«Халӑх тӗрӗслевӗ» портала ыйтусене 8 енпе йышӑнаҫҫӗ: ЖКХ, ҫыхӑну, социаллӑ тытӑм, услам, экологи, хӑтлӑх тата инфратытӑм, ҫулсем, ял хуҫалӑхӗ. Текст ҫумне сӑнӳкерчӗк тата видеоматериал ҫирӗплетме пулать. Модератор информацие тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн министерствӑна ярса парать. Ыйтӑва 10 кунра пӑхса тухаҫҫӗ.
Шупашкарти Петров урамӗнчи 9-мӗш ҫурт шӑпи нумайӑшне пӑшӑрхантарть. Ун тавра чылайӑшӗ калаҫать, тавлашать… Пурте ҫак ыйтӑва уҫӑмлатасса кӗтеҫҫӗ.
Паян, авӑнӑн 23-мӗшӗнче, Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков ҫав ҫуртри ҫынсемпе пуху ирттернӗ. Вӑл унта пӗлтернӗ тӑрӑх, Пӗтӗм Раҫҫейри ӑслӑлӑхпа тӗпчев институчӗ Петров 9-мӗш урамӗнчи ҫурт пурӑнма юрӑхсӑр пулнине палӑртнӑ-мӗн. Ҫавна май строительсем ҫитес вӑхӑтра ҫуртӑн пӗрремӗш подъездне аркатма тытӑнӗҫ.
Кун хыҫҫӑн 2-мӗшпе 3-мӗш подъездсен шӑпине татса парӗҫ. Алексей Ладыков Чӑваш Ен авариллӗ ҫуртрисене сертификат партармашкӑн кирлӗ ҫӗре ыйтупа тухнине пӗлтернӗ. Анчах вӑл ҫурта тепӗр хут тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн ҫеҫ уҫӑмланӗ-мӗн.
Хальлӗхе ҫав ҫуртри ҫынсем Г.Лебедев ячӗллӗ лицейӗн авариллӗ ҫуртне куҫнине унччен пӗлтернӗччӗ.
Шупашкарти Петров урамӗнчи 9-мӗш ҫурт ишӗлме пуҫалнӑ хыҫҫӑн унти ҫынсене вӑхӑтлӑх кӗтеспе тивӗҫтернӗ. Анчах хӑшӗ-пӗри уйӑрса панӑ пӳлӗмпе кӑмӑлсӑр-мӗн.
Хула влӑҫӗ ку пӑтӑрмах хыҫҫӑн ҫынсене общежитири пӳлӗмсене вырнаҫтарнӑ. Анчах ҫав ҫурта 2 ҫул каялла пурӑнма юрӑхсӑр ҫуртсен йышне кӗртнӗ. Сӑмах Г.Лебедев ячӗллӗ Чӑваш наци лицейӗ пирки.
Общежитири пӳлӗмсенче маччаран шыв юхать-мӗн. Ҫӑвӑнасси — чӗр нуша. Ара, душ пӳлӗмӗ путвалта вырнаҫнӑ. Вӑл та — пӗртен пӗрре. Унта вара 100 ытла ҫемьен ҫӑвӑнмалла. Ку пӳлӗмсемпе тӳлевсӗр тивӗҫтернӗ тӗк ҫынсем темех камамӗччӗҫ-тӗр. Анчах кварплата тӳлемелле-мӗн.
Пӳлӗмсем тӑвӑр. Кунта хӑшӗ-пӗрин ҫемйипех пурӑнмалла. Чиновниксем ӗнентернӗ тӑрӑх, ку вӑхӑтлӑха кӑна. Эрне вӗҫнелле кунта йӑлтах йӗркеллӗ пуласса шантарнӑ вӗсем.
Ҫынсем пӑшӑрханаҫҫӗ. Ҫак пӳлӗмсенче хӑҫанччен пурӑнмалла вӗсен? Петров урамӗнчи 9-мӗш ҫурт тӗлӗшпе йышӑну туман-ха. Ӑна аркатӗҫ-и? Е ҫӗнетӗҫ-и? Паллӑ мар. Анжелика Лапина каланӑ тӑрӑх, вӗсем ҫынсене алӑ пустарса хула администрацине ыйту ҫырасшӑн. «Кун пек пӳлӗмсенче пурӑнма май ҫук. 187 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Нимӗн те тума пулмасть-шим?
Ҫак шухӑша ӗнер Xӑваш Ен Элетперӗ Михаил Инатьев Ҫӗнӗ Шупашкарта пулнӑ чух палӑртса хӑварнӑ. Унта ӗҫлӗ ҫулҫӳревпе пулнӑ май вӑл Кирилловсемпе Аверкиевсен нумай ачаллӑ ҫемйисене ҫӗнӗ хваттер уҫҫине тыттарнӑ. Ҫапла телей лекнӗскерсем малашне Строительсен урамӗнче пурӑнма тытӑнӗҫ.
Михаил Васильевич Чӑваш Енре тата ҫӗршывра нумай ачаллисене пулӑшнине палӑртнӑ. «Ҫирӗп ҫемье — пирӗн общество никӗсӗ. Хӑсен тӗслӗхӗпе ачӑрсене ыранхи куна шанчӑкпа талпӑнма пулӑшнӑшӑн тав тӑватӑп», — тенӗ Элтепер.
Раҫҫейӗн Патшалӑх Думине либерал-демократсен партийӗн пайташӗ Виталий Золочевский хӑйне евӗр саккун проекчӗ тӑратнӑ. Нормативлӑ хутӑн проектӗнче вӑл ҫынсем хӑйсен хваттерне (пӳлӗмне) теприсене тара яриччен кӳршӗ-аршӑран ирӗк ыйттарасшӑн. Раҫҫей шайӗнчи «халӑх тарҫин» шучӗпе ҫыннӑн хӑйӗн кампа тачка пускил пулассине пӗлме ирӗк пур.
Теприсен шучӗпе кун пек саккунӑн тӳнтерлӗхӗ те ҫук мар. Ҫапӑҫса-вӑрҫса, кӑшкӑрашса-янӑрашса пурӑнакан кӳршӗсенчен хӳтӗленес тени аван-ха. Анчах енчен ырӑ ҫынсене те тара яма ирӗк памасан? Юри, кӳрши хӑйӗн хваттерне тара ярса пурӑннине юратмасӑр кутӑнлашсан?
+1.3 °C