Паян ирхи 3 сехет те 44 минутра Атӑл леш енчи «Водник» кооперативра пушар тухни пирки пӗлтернӗ. Вӑл – Ҫӗнӗ Шупашкара хирӗҫ.
Пушара Чӑваш Енри тата Мари Элти ҫӑлавҫӑсем сӳнтернӗ. Ҫулӑм кирпӗч ҫурта тӗп тунӑ, кӳршӗсен пӳрчӗн фронтонӗ сиенленнӗ.
Пушара сӳнтерсен икӗ виле тупнӑ. Вӗсем – упӑшкипе арӑмӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, пушар юсавсӑр электропралука пула тухнӑ. Халӗ терӗслев пырать.
Шупашкар районӗнче пӗр арҫын пусӑран тухайман. Вӑл ӑна тасатас тесе 15 метр тарӑнӑшне аннӑ. Анчах ӑна тӑмлӑ пылчӑк ҫӑтма пуҫланӑ.
Тусӗсем ӑна пулӑшма тӑрӑшнӑ-ха, анчах май килмен. Ҫапла вӗсем ҫӑлавҫӑсене чӗннӗ.
Ҫӑлавҫӑсем вырнӑна ҫийӗнчех ҫитнӗ. Вӗсем пусӑри арҫынна альпинист хатӗрӗсемпе туртса каларнӑ. Паллах, унта вӑл йӑлтах вараланса пӗтнӗ. Анчах пусӑран тухсан питӗ савӑннӑ, ҫӑлавҫӑсен тав тунӑ.
Васкавӑ медпулӑшу машини Шупашкар районӗнчи пӗр яла пациент патне ҫитнӗ те пӳрчӗ патне ҫитеймен - унта асфальт ҫул ҫук.
Пациент вара, 40 ҫулти ӳсӗр арҫын, килӗнче такӑнса ӳксе кӑкӑр тӗлӗнчи шӑммине хуҫнӑ. Вӑл пульницӑна пырасшӑн та пулман-ха, ыратнине ирттерекен укол тума ҫеҫ ыйтнӑ.
Тухтӑрсем ӑна ҫапах ӳкӗте кӗртнӗ, анчах машина патне наҫҫилккапа кам йӑтса тухӗ? Вӗсене Инкеклӗ лару-тӑру министерствин ӗҫченӗсем пулӑшнӑ.
Комсомольски районӗнче икӗ арҫын ача пӗве патӗнче пӑр тӑрӑх ҫӳренӗ те каялла тухайман. Ара, пӑр ҫӳхе. Паллах, вӗсем хӑраса кайнӑ.
Вӗсене пулӑшма пушар хуралӗн ӗҫченӗсем - пай пуҫлӑхӗ Иван Ананьев тата уйрӑм командирӗ Алексей Вунберов - ҫитнӗ. Вӗсем пусма-патакпа усӑ курса ачасене ҫыран хӗррине тухма пулӑшнӑ.
Унта вӗсен сывлӑхне тӗрӗслесе киле янӑ. Ачасем аманман, хӑранӑ кӑна.
Ҫӑлавҫӑсем пӗлтернӗ тӑрӑх, Улатӑрта 15 кил хуҫалӑхне шыв кӗнӗ. Анчах пӑшӑрханмалли ҫук - Сӑрта шыв чакма пуҫланӑ. Ӗнер шыв шайӗ 7 сантиметр аннӑ.
Мӑн Ҫавал вара ҫыранран тухать те тухать. Ҫӗрпӳ районӗнчи Туҫи ялне шыв илес хӑрушлӑх пур. Ун ҫывӑхӗнче ӗнер Мӑн Ҫавал 60 сантиметр хӑпарнӑ. Ейӳ сарӑлас хӑрушлӑх пур вырӑнсенче экстреннӑй службӑсем дежурствӑра тӑраҫҫӗ.
Улатӑр тӑрӑхӗнче ейӳ сарӑлас хӑрушлӑх пуррине унччен хыпарланӑччӗ. Пуш уйӑхӗн 17-мӗшӗнче унта ҫӑлавҫӑсене, Инкеклӗ лару-тӑру министерствин ӗҫченӗсене янӑ. Пӗтӗмпе - 68 ҫын.
Иртнӗ талӑкра Сӑр юханшывӗнче шыв шайӗ хӑпарнине палӑртнӑ. Унчченхипе танлаштарсан, 20 сантиметр ытларах. Норма 633 сантиметр пулмалла тӑк халӗ 560 сантиметр.
Ейӳ сарӑлас тӑк ҫынсене эвакуацилеме Алтышево тата Чуварлей шкулӗсенче вӑхӑтлӑх пункт хатӗрленӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти 6-мӗш гимназире 11-мӗш класра вӗренекен Роман Григорьев инфаркт пулнӑ хреснашшӗне вӑрмантан илсе тухнӑ.
Канмалли кун вӗсем вӑрманти утара кайнӑ. Ҫул ҫывӑх мартан малтан машинӑпа, кайран йӗлтӗрпе ҫул тытнӑ. Каялла килме тухсан каччӑн ҫывӑх ҫыннине япӑх пулса кайнӑ – ӑна инфаркт халтан янӑ.
Яш ҫухалса кайман. Чи малтан ҫӑлав службине, унтан хӑйӗн тӑванӗсем парне шӑнкӑравланӑ.
Унтан виҫӗ йӗлтӗре пӗрле ҫыхса хурса арҫынна ҫавӑнта хурса вӑрман витӗр туртса тухнӑ. Тарӑн юра ашса пыма ҫӑмӑл пулман пулин те ҫӑлавҫӑсем патне илсе ҫитернӗ.
Ҫӑлавҫӑсемпе ыттисем пырса ҫитиччен 1 сехет ҫурӑ иртнӗ. «Мана 5 минутӑн туйӑнчӗ», – тенӗ каччӑ.
Спортпа туслӑ каччӑ шкултан вӗренсе тухсан йӗрке хуралҫи пулса ӗҫлеме ӗмӗтленет.
Паян Улатӑр районӗнче хӑш-пӗр ялта ейӳ сарӑлма пуҫлани пирки ҫӑлав службине пӗлтерӳ ҫитнӗ. Сӑр, Бездна, Улатӑр юханшывӗсенче шыв шайӗ хӑпарма пуҫланӑ. Ейӳ сарӑлнӑ ялсем ҫак юханшывсен хӗрринче вырнаҫнӑ.
Ку Пенза шыв управӗнчи шыв шайӗ хӑпарнипе. Ҫавӑн пекех Сӑра шыв нумайрах кӗме тытӑннӑ.
Ейӳ сарӑлма пуҫланӑ ялсене 10 ҫӑлавҫӑ ҫитнӗ. Ҫавӑн пекех унта 3 теххатӗр, ишмелли 3 хатӗр пур.
Шупашкарта пурӑнакан ватӑ хӗрарӑм урама тухайманнипе ҫӑлавҫӑсем патне шӑнкӑравланӑ. Йӗпе-сапаллӑ ҫанталӑк тӑнӑран, юр нумай ҫунӑран пӳрт тӳрринчен юр ӳксе алӑк умне купаласа лартнӑ. Ҫавӑнпа вӑл урама хӑй тӗллӗн тухайман.
Ҫӑлавҫӑсем паян ҫав ватӑ хӗрарӑм патне ҫитсе пулӑшнӑ: алӑк умӗнчи юра айккинелле пенӗ. Ҫапла вӗсем ватӑскере «юр тыткӑнӗнчен» хӑтарнӑ.
Ӗнер, нарӑс уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, Шупашкарта пурӑнакан арҫын, 1952 ҫулта ҫуралнӑскер, Атӑл урлӑ йӗлтӗрпе каҫма шутланӑ та чутах путса вилмен.
Республикӑри ҫӑлавпа шырав служби пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫын йӗлтӗрпе пынӑ чухне ҫӳхе пӑр тӗлӗнче анса кайнӑ. Юрать-ха, йӗлтӗр патакӗсем пулӑшнипе тухайнӑ. Кун хыҫҫӑн вӑл леш енчи дачӑсем патне ҫитсе типӗ тум тӑхӑннӑ.
Арҫын шыва кӗрсе ӳкни пирки ҫӑлавҫӑсем патне те хыпар ҫитнӗ. Вӗсем ӑна дачӑсем патӗнче шыраса тупнӑ. Арҫын медпулӑшу илме хирӗҫленӗ.
+3.3 °C