Елисеевсем хӑнасемпе

Шӑмӑршӑ районӗнчи Карапай Шӑмӑршӑ тӑрӑхӗнче пурӑнакан Геннадий Пантелеймоновичпа Валентина Васильевна Елисеевсем ҫак кунсенче ылтӑн туйне паллӑ тунӑ. Маттур мӑшӑра район администрацийӗн тата ЧР Юстици министерствин специалисчӗсем, тӑванӗсемпе ҫывӑх ҫыннисем, ачисемпе мӑнукӗсем, Карапай Шӑмӑршӑри «Шӑнкӑрав» фольклор ансамблӗ саламлама пынӑ.

Елисеевсем ӑшӑ та ырӑ сӑмахсене чӑннипех те тивӗҫ. Геннадий Пантелеймонович тивӗҫлӗ канӑва тухичченех Киров ячӗллӗ колхозра зоотехникра ӗҫленӗ. Ӑна нумай ҫул чунне парса ӗҫленӗшӗн «Хисеп палли» орденпа чысланӑ, «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ зоотехникӗ» ята панӑ. Вӑл халӗ те ялти ӗҫсене хастар хутшӑнать. Вӑл – Карапай Шӑмӑршӑ ял тӑрӑхӗн хисеплӗ гражданинӗ.

Валентина Васильевна шкулта математика вӗрентекенӗнче, директор ҫумӗнче вӑй хунӑ. Унӑн «Халӑх вӗрентӗвӗн отличникӗ» ят пур.

Елисеевсем тӑватӑ ача ҫуратса ура ҫине тӑратнӑ, тивӗҫлӗ пӗлӳ илме пулӑшнӑ. Ҫемье Карапай Шӑмӑршӑ ял тӑрӑхӗнче тӗслӗх шутланать.

Сӑнсем (5)

Николай Угаслов Марта Зайцева юрӑҫа саламлать

Чӑваш наци конгресӗ ҫумӗнчи «Янра, юрӑ» ушкӑн юрӑҫи Марта Зайцева сцена ҫине тухнӑранпа 10 ҫул ҫитнӗ. Ҫав ятпа ӑна Чӑваш наци конгресӗн президенчӗ, Чӑваш Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Николай Угаслов ӗнер иртнӗ концертра чунтан саламлани пирки ЧНК пресс-службин ертӳҫи Зоя Яковлева пӗлтерет. Конгресс ертӳҫи Мартӑна Чӑваш Патшалӑх Канашӗн тата ЧНКн Хисеп хучӗсемпе чысланӑ, конгресс ятне ялан ҫӳллӗ шайра тытма ырлӑх-сывлӑх суннӑ.

Чӑваш халӑх артисчӗ Вячеслав Христофоров ертсе пыракан «Янра, юрӑ» ушкӑна лекнишӗн Турра тав тӑвать иккен вӑл. Ҫак ушкӑнра юрлани ӑна пысӑк сцена ҫине ҫул уҫнӑ тесе шутлать.

Марта Зайцева Тӑвай районӗнче 1985-мӗш ҫулта кун ҫути курнӑ. Чӑваш патшалӑх университечӗн филологи уйрӑмне пӗтерсе вӗрентекен дипломне алла илнӗ.

Шупӑрли — Юрий Зорин шӑл тухтӑрӗ

Ҫак кунсенче чӑваш ЧНК хастарӗ, «Дентамед» акционерсен хупӑ обществин тӗп тухтӑрӗ Юрий Зорин ҫур ӗмӗрне паллӑ тунӑ. Ӑна «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орден медалӗпе чыслани пирки эпир ӗнер пӗлтернӗччӗ.

Юрий Александрович Чӑваш наци конгресӗн «Сывӑ наци» комитетне ертсе пынӑ май ҫамрӑк ӑрӑва спортпа явӑҫтарас енӗпе ырми–канми ӗҫлени пирки ӗнентерет ЧНКн пресс-служби. Вӑл тӑрӑшнипе ялӗсемпе хуласенче спорт ӑмӑртӑвӗсем иртеҫҫӗ иккен. Пирус туртнин, эрех ӗҫнин тата ытти усал япала сиенӗ пирки Юрий Зорин вӗренӳ учрежденийӗсенче усӑллӑ калаҫусем нумай ирттерет-мӗн.

2007 ҫулта Юрий Александровича Куслакка ентешлӗхӗн ертӳҫине суйланӑ. Ю. Зорин тӑрӑшнипех пӗлтӗр Куславкка районӗн сумлӑ энциклопедийӗ кун ҫути курнӑ иккен.

ЧНК президенчӗ Николай Угаслов, президиумӑн пайташӗсем тата ӗҫ тӑвакан комитет Зорина ҫур ӗмӗрхи юбилейпа саламласа шупӑр парнеленӗ, малашне те пархатарлӑ та яваплӑ ӗҫӗнче хастар пулма суннӑ.

Юрий Зорин

Чӑваш «Айболичӗ» тесе Зорин тухтӑр пирки Чӑваш наци конгресӗн пресс-служби калать.

Чӑваш Республикин пуҫлӑхӗн М.В. Игнатьевӑн хушӑвӗпе Чӑваш наци конгресӗн президиумӗн пайташне, «Сывӑ наци» комитет ертӳҫине, «Дентамед» акционерсен хупӑ обществин тӗп тухтӑрне Юрий Зорина «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орден медалӗпе чысланӑ.

Юрий Александрович Зорин 1965 ҫулхи пуш уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Куславкка районӗнчи Энтри Пасар ялӗнче ҫуралнӑ. 1992-мӗш ҫулта Юрий Александрович шӑл тухтӑрӗн дипломне алла илнӗ те юратнӑ ӗҫе кӳлӗннӗ.

Юрий Зорин тухтӑра 2005 ҫулта Чӑваш Республикин Стоматологи ассоциацийӗн вице-президентне суйлаҫҫӗ, 2010 ҫулта вӑл «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ» ята илнӗ.

Александр Кириллов

Республикӑра юлашки вӑхӑтра пулса иртнӗ кадр улшӑнӑвӗ пирки Чӑваш халӑх сайчӗ унччен те хыпарласа тӑнӑччӗ. Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствинче те улшӑну пулнӑ. Сӑмахран, пуш уйӑхӗн 13-мӗшӗнче ЧР ШӖМӗн пуҫлӑхӗн ҫумне 52-ри Ольга Кузнецовӑна лартнӑччӗ.

Ӗнертенпе ЧР Шалти ӗҫсен министерствин Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи пайне урӑх ҫын ертсе пыма тытӑннӑ. Унти йӗрке хуралҫисене ҫӗнӗ пуҫлӑхпа министр ҫумӗ Олег Яковлев паллаштарнӑ. Пуҫлӑх пуканне Александр Кириллов йышӑннӑ. Унччен те вӑл шалти ӗҫсен пайнех ертсе пынӑ. Шупашкар районӗнчине. Министр ҫумӗ Олег Яковлев Кириллов пирки «хӑйӗн ӗҫне пӗлекен тата юратакан ҫын» тесе шухӑшлать иккен.

Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи пая унччен ертсе пынӑ Григорий Григорьев ҫул ҫитнине кура тивӗҫлӗ канӑва кайнӑ.

Пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Ачкасси ялӗнче ҫуралса ӳснӗ Совет Союзӗн Паттӑрӗ Иван Васильевич Индряков ҫуралнӑранпа 100 ҫул тултарнӑ ятпа районти музейра ҫавра сӗтел иртрӗ. Хӑнасене музей директорӗ Елена Ивановна Чемалина тата кунти методист Валентина Ильинична Торейкина кӗтсе илчӗҫ. Хӑнасем музейри экспонатсемпе хаваспах паллашрӗҫ. Аслӑ Ҫӗнтерӳ 70 ҫул тултарнӑ ятпа кунти паттӑрлӑх залне татах та пуянлатнӑ: кӗнекесен куравне йӗркеленӗ, салтак ҫырнӑ ҫырусен, вӑрҫӑ паттӑрӗсене халалланӑ стендсем...

Индряков Иван Васильевич 1915 ҫулхи пушӑн 15-мӗшӗнче чухӑн хресчен ҫемйинче кун ҫути курнӑ. Ялти пуҫламӑш тата Чутайри вӑтам шкулсенче ӑс пухнӑ хыҫҫӑн Етӗрнери педагогика училищинче пӗлӗвне тарӑнлатнӑ. Унтан 1935 ҫулта пӗр хушӑ шкулта ӗҫленӗ хыҫҫӑн полк шкулне курсанта илнӗ. Ӑна пӗтерсен Иван Индряков 61 тупа артиллери полкӗн командирӗ пулса тӑнӑ. Унтан каллех вӗренỹ — вӑл Мускав ҫар округӗн саппасри 20-мӗш артполкӗн курсанчӗ, каярахпа Кисанти артиллери училищинче пӗлӗвне тарӑнлатнӑ.

Малалла...

Алексей Ургалкин роле калӑпланӑ самант

Пушӑн 17-мӗшӗнче, 1910 ҫулта, Чӗмпӗр облаҫӗнчи Елаур ялӗнче Алексей Ургалкин ҫут тӗнчене килнӗ. Вӑл — Чӑваш АССРӗн тава тивӗҫлӗ артисчӗ, Чӑваш АССРӗн халӑх артисчӗ, РСФСР тава тивӗҫлӗ артисчӗ, РСФСР халӑх артисчӗ, СССР халӑх артисчӗ. Вӑл ҫуралнӑранпа 105 ҫул хыҫа юлнӑ. Анчах унӑн пултарулӑхӗ халӗ те халӑх асӗнче.

Алексей Ургалкин артист пулма ӗмӗтленнӗ. Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче вӑл 1936 ҫултанпа ӗҫленӗ. Унта вӑл мӗн виличченех тӑрӑшнӑ. 45 ҫулта вӑл 200 ытла роле калӑпланӑ. Халӑх пурнӑҫне, ҫын психологине пӗлни сӑнара туллин уҫса пама май панӑ. Хухрай («Как закалялась сталь»), Сетнер («Нарспи»), Степан («Ялта»), Сентиер («Айдар») тата вӑл калӑпланӑ ытти рольсем халӑх асӗнче яланлӑхах ҫырӑнса юлнӑ.

Алексей Ургалкин ӗҫне чунпа парӑннӑ. 1946 ҫулта «1941–1945 ҫулсенчи Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче хастар ӗҫленӗшӗн» медальпе чысланӑ. Алексей Ургалкина ӗҫне кура тӗрлӗ ҫулсенче ытти наградӑна та панӑ.

Сӑнсем (19)

ЧР шалти ӗҫсен министрӗн ҫумӗ Ольга Кузнецова

Пуш уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствинчи яваплӑ пуканран пӗрне хӗрарӑма шаннӑ. Вӑл пӗр-пӗр пай е управлени пуҫлӑхӗ те мар — министрӗн ҫумӗ.

Ҫак яваплӑ та хисеплӗ ӗҫе Ольга Кузнецова ятлӑ ҫынна шаннӑ. Хӗрарӑм унччен министрӑн ҫумӗн должноҫӗнче вӑхӑтлӑх шутланнӑ. Нумаях мар — кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗн ҫурринчен тытӑнса. Харӑсах Ольга Викторовна ЧР ШӖМӗн Следстви управленийӗн пуҫлӑхӗнче тӑрӑшнӑ.

52 ҫулти Кузнецова юстици полковникӗ шутланать. 1995 ҫулта вӑл Самарти патшалӑх университетне вӗренсе пӗтернӗ. Шалти ӗҫсен тытӑмӗнче 1988 ҫултах ӗҫлеме тытӑннӑ. Чӑваш Ене кӑҫалхи нарӑсра куҫса киличчен 2007 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнчен тытӑнса Самар хулинчи шалти ӗҫсен управленийӗнче следстви пайне ертсе пынӑ.

Михаил Игнатьев Куславкка районӗнче

Канмалли кун пулнине пӑхмасӑрах ӗнер Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев виҫӗ района ҫитнӗ. Вӑл Куславкка, Вӑрмар тата Тӑвай районӗсенчи депутатсен пухӑвӗсен ларӑвӗсене хутшӑнса тӗрлӗ шайри «халӑх тарҫисемпе» тата ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсемпе тата, ЧР Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-служби хыпарланӑ тӑрӑх, «сумлӑ, хисеплӗ ҫынсемпе» тӗлпулнӑ.

Унччен Элтепер ҫитнӗ ытти районти евӗрех Элтеперпе пӗрле министрсем те ҫула тухнӑ. Хальхинче экономика министрӗ Владимир Аврелькин, культура минситрӗн ҫумӗ Татьяна Казакова, спорт министрӗн пӗрремӗш ҫумӗ Алексей Яковлев, Ҫурт-йӗрӗн патшалӑх инспекцийӗн ертӳҫи Сергей Димитриев пулнӑ.

Экономика тӑрӑмӗ пирки калаҫнӑ май ҫӗршыв экономика тӗлӗшӗнчен ансат мар лару-тӑрура пулнӑ май республикӑн пӗтӗмӗшле хыснине те ҫӗнӗрен шутлама тивет, ҫавна май муниципалитетсемпе ял тӑрӑхӗсенне те тепӗр хутчен пӑхса тухма тивнине палӑртса хӑварнӑ.

Сӑнсем (41)

Лев Степанович Лобов Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Штанаш шкулӗнче пуҫламӑш класс ачисене пӗлỹ панӑ. Мӑшӑрӗ Антонина Егоровна ҫав шкултах ҫамрӑк ӑрӑва историпе географи предмечӗсене вӗрентнӗ. Вӗсем тӑватӑ ача ҫуратса пурнӑҫ ҫулӗ ҫине кӑларнӑ. Виҫҫӗшӗ вӑтам шкул пӗтернӗ хыҫҫӑн аслӑ пӗлỹ илсе дипломлӑ специалистсем пулса тӑнӑ.

Манӑн паянхи сӑмахӑм Лобовсен иккӗмӗш ачи, Лев ывӑлӗ ҫинчен. Вӑл 1955 ҫулхи пушӑн 30-мӗшӗнче Штанашра ҫуралнӑ. Шкулта тӑрӑшса вӗреннӗ, дневникӗнче «4» тата «5» паллӑсем кӑна пулнӑ. Халӑх ӗҫне хастар хутшӑннипе палӑрса тӑнӑ. Спорт ӑмӑртӑвӗсенче лайӑх кӑтартусем тунӑ. 1971 ҫулта Лев Чӑваш патшалӑх университетӗнчи медицина факультетне вӗренме кӗнӗ. Аслӑ пӗлỹ илсе дипломлӑ специалист пулса тӑма ҫӑмӑлах мар-мӗн ял каччине. Тӑрӑшнӑ, ỹркенмен — кирек епле ӗҫе те вӑхӑтра, пахалӑхлӑ пурнӑҫланӑ. Наука енне те туртӑнма пуҫланӑ. Университетӑн юлашки курсӗнче вӗреннӗ вӑхӑтрах темиҫе ӑслӑлӑх ӗҫӗ хатӗрленӗ. Кайрантарах Лев Лобов ҫав материалсемпе усӑ курса тата ҫӗнӗ тӗпчевсем ирттерсе диссертаци хỹтӗленӗ, медицина ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ пулса тӑнӑ.

Малалла...