Ку – черетлӗ ултав. Хӗрарӑм хӑйӗн банк карттин реквизичӗсене пӗлтерсен укҫасӑр тӑрса юлнӑ.

Ҫак хӗрарӑм Комсомольски районӗнече пурӑнать. Вӑл ҫу уйӑхӗн 12-мӗшӗнче картта ҫинчен укҫа ҫухални пирки полицие пӗлтернӗ. 35 ҫулти хӗрарӑм каланӑ тӑрӑх, нумаях пулмасть ун патне палламан ҫын шӑнкӑравланӑ. Банк ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑскер реквизитсене калама ыйтнӑ.

Хӗрарӑмӑн счечӗ ҫинче 82 пин тенкӗ ытла пулнӑ. Реквизитсене пӗлтернӗ хыҫҫӑн укҫа-тенкӗ тӑрук ҫухалнӑ. Халӗ ку тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарас ыйтӑва пӑхса тухаҫҫӗ. Ултавҫӑ кам иккенне палӑртас енӗпе ӗҫлеҫҫӗ халӗ.

Республикӑра пурӑнакан ҫав арҫынна перӗнсе вилме мӗн хистенӗ-ши? Ҫакна халӗ следовательсем тӗпчеҫҫӗ.

Етӗрне районӗнче 58 ҫулти арҫыннӑн виллине тупнӑ. Ӑна арӑмӗ ӗҫрен таврӑнсан, хваттере кӗрсен, асӑрханӑ. Унӑн пуҫӗ тӗлӗнче суран пулнӑ. Ку — пӑшал-пистолет пульли лекнӗрен.

58 ҫулти арҫын пӗр кану базин директорӗн ҫумӗнче вӑй хунӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Ерни следстви управленийӗ малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫын хӑй перӗнсе вилнӗ.

Пӑрачкав районӗнчи Напольное ялӗнче Ҫӗнтерӳ кунне савӑнӑҫлӑн кӗтсе илмен-тӗр. Ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче унта ҫын ҫӑлра путса вилнӗ.

Ҫӗмье Арлашкин урамӗнче ҫав ҫӑлран инҫех мар пурӑннӑ. Арҫын мӑшӑрӗпе кун кунланӑ. Юлашки вӑхӑтра вӑл эрех-сӑрапа айкашни паллӑ.

Ҫав кун арҫын ҫурҫӗр иртни 2 сехетре урама пирус туртма тухнӑ. Анчах каялла кӗмен. Арӑмӗ ӑна ирхине ҫӑлра тупнӑ. Ун чухне вӑл сывламан ӗнтӗ.

Арҫынна пусмӑрласа вӗлернӗ йӗр пулман. Ҫӑлӑн диаметрӗ — 1,5 метра яхӑн. Арҫын виллине 10 метр тарӑнӑшӗнче тупнӑ. Халӗ ку ӗҫ-пуҫа следовательсем уҫӑмлатаҫҫӗ.

Канашра пӗр арҫынна тытса чарнӑ. Ку ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче 16 сехетре пулнӑ. Арҫын укҫа кивҫен паракан офиса ҫаратма хӑтланнӑ.

Анчах вӑрӑ хура ӗҫне вӗҫне ҫитереймен. Ӑна пӗр сӑлтав тытса чарнӑ. Офисра ӗҫлекен хӗрарӑм ача кӗтнине пӗлтерсен арҫын хӑмсарма чарӑннӑ.

Офисра вӑй хуракан хӗрарӑм каланӑ тӑрӑх, арҫын организацие кӗрсен кислотапа сапассипе хӑратнӑ, мӗнпур укҫана кӑларса пама ыйтнӑ. Арҫын ҫав вӑхӑтра аллинче кӗленче тытнӑ. Каярахпа унта нимӗнле шӗвек те пулманни тӑрӑ шыв ҫине тухнӑ.

Хӗрарӑм вӑрӑ-хураха курсан хӑраса ӳкнӗ. Вӑл хӑй ача кӗтнине пӗлтернӗ. Тӗлӗнмелле, ку йӗксӗкӗн кӑмӑлне ҫемҫетнӗ, вӑл тухса утнӑ Арҫынна тытса чарнӑ. Вӑл унччен те судпа айӑпланни паллӑ. Вӑл ытти преступление тунипе туманнине тӗрӗслеҫҫӗ халӗ.

Шупашкар районӗнче пурӑнакан ҫамрӑк арҫын ҫине-ҫинех ашшӗ пулса тӑнӑ. Унӑн пӗр ачи 2013 ҫулта ҫут тӗнчене килнӗ, тепри — 2014-мӗшӗнче. Ҫав пепкесен амӑшне ача ҫине ача ҫуратма тархасласах ыйтнине пӗлместпӗр-ха. Тен, ашшӗ пулас шухӑшӗ ҫирӗпленсех те ҫитеймен-ши унӑн?..

28 ҫулти арҫыннӑн тупӑшӑн пӗрре-виҫҫӗмӗш пайне алимента ямалла пулнӑ. Кун пирки шӑп та лӑп ҫулталӑк каялла суд йышӑну тунӑ. Анчах ҫамрӑк ашшӗ хӑнк та туман темелле. Ик ачашӑн парӑм унӑн 120 пин тенкӗ пуҫтарӑнса та кайнӑ. Суд приставӗсем ӑна РФ Пуҫиле кодексӗн 157-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе айӑпласси пирки асӑрхаттарсан та икӗ ача ашшӗ ӗҫе вырнаҫма шутламан. Шупашкар район прокуратури пӗлтернӗ тӑрӑх, нумаях пулмасть суд арҫынна айӑплама йышӑннӑ. Унӑн юсанмалла 5 уйӑх ӗҫлеме тивӗ, тупӑшӑн 5 процентне патшалӑх тытса юлӗ.

Ку хӑрушӑ инкек ҫу уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, паян, пулнӑ. Вӑрмар районӗнчи Энӗшпуҫ ялӗнче 16 ҫулти каччӑ сарӑмсӑр вилнӗ.

Пӑтӑрмах ҫурҫӗр иртни 15 минутра пулнӑ. Ҫамрӑкскер чукун ҫул ҫывӑхӗпе утнӑ. Темшӗн вӑл йывӑр тиев турттаракан пуйӑс тӑррине хӑпарма шухӑшланӑ.

Каччӑ хӑрушлӑх пирки шухӑшламан. Вакун тӑррине хӑпарсанах ӑна электричество токӗ ҫапнӑ. Халӗ ку ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатаҫҫӗ.

Следовательсем Чулхула чукун ҫулӗн администрацийӗ тӗлӗшпе представлени ҫырасшӑн. Унпа килӗшӳллӗн, ҫав участокри хӑрушсӑрлӑх йӗркине вӑйлатма ыйтасшӑн.

Элӗк районӗнчи Вырӑс Сурӑм ялӗнче пысӑк инкек сиксе тухнӑ. Пушарта 7 ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ — 3 аслин тата 4 ачан. Чи кӗҫӗнни 2015 ҫулта ҫуралнӑскер пулнӑ. Ыттисем — 2007, 2008 тата 2009 ҫултисем.

Раҫҫей ИӖМӗн Чӑваш Республикинчи тӗп управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх пушар пирки вӗсене кӳршисем 00:59 вӑхӑтра пӗлтернӗ. Вӑл саманталла инкек тӳсннисен ҫурчӗ уҫӑ ҫулӑмпах ҫуннӑ. Пӑтӑрмах вырӑнне ҫывӑхри 25-мӗш пушар пайӗнчи икӗ автоцистерна тата Юнтапа ял тӑрӑхӗнчи ирӗклӗ йӗркепе ӗҫлекен пушар ушкӑнӗ ҫитнӗ.

Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх пушар кӑмакан мӑрйипе тӗрӗс мар усӑ курнӑран тухнӑ. ИӖМ ӗҫченӗсем пӗлейнӗ тӑрӑх ҫемье ку пӳрте дача пек кӑна усӑ курнӑ. Йывӑҫ пӳрт икӗ ҫул ытла пушӑ тӑнӑ. Выранти халӑх пӗлтернӗ тӑрӑх хуҫисем яла инкек умӗн пӗр кун маларах ҫеҫ ҫитнӗ.

«Про Город» тунӑ сӑн

Ҫав ҫамрӑк ҫынсем хӑйсене «Русфондӑн» волонтерӗсем теҫҫӗ, Чӑваш Енри чирлӗ ача валли Ставрополь хулин ҫул хӗрринче укҫа пухаҫҫӗ. Анчах вӗсем — суя волонтерсем-мӗн. Пухнӑ укҫа-тенкӗ чирлӗ хӗрача патне ҫитмест.

Ҫав нимеҫӗсем укҫана Руфина Соломонова валли пухнӑ. Хӗрача 2013 ҫулта урапа айне лекнӗ, халӗ утаймасть. Амӑшӗ ӑна пӗччен пӑхать, укҫи-тенки ҫитсе пымасть. Эмелӗсем вара хаклӑ. Ҫавӑнпа хӗрарӑм ыркӑмӑллӑх фондӗнчен пулӑшу ыйтнӑ.

Анчах хӑшӗ-пӗри ҫын куҫҫулӗ ҫинче пуять. Ултавҫӑсем тӗнче тетелӗнче чуна пырса тивекен историсене тупаҫҫӗ те ун валли тесе укҫа пухаҫҫӗ. Анчах нухрат кирлӗ ҫӗре ҫитмест.

Руфинӑн амӑшӗ патне ытти регионти полицейскисем шӑнкӑравласа вӑл е ку волонтера пӗлнипе пӗлменнипе кӑсӑкланать. Хӗрарӑм пӗлмест, укҫи те ун патне ҫитмест. Лешсем тӗнче тетелӗнче ҫемьен докуменчӗсене тупаҫҫӗ те ырӑ кӑмӑллӑ ҫынсенчен укҫа сӑптӑраҫҫӗ.

«Русфонд» волонтерсен пулӑшӑвӗпе усӑ курма сӗнмест. Халӗ ултав мелӗпе пуяс текен нумай-ҫке…

Шупашкарта пурӑнакан 35 ҫулти арҫын Мӑкшӑ Республикин тӗп хулинче, Саранскра, финанс пирамиди йӗркеленӗ. Ҫынсене улталаса пуйма шут тытнӑ арҫыннӑн шӑпине Шупашкарти Ленин районӗнчи суд татса парӗ. Прокуратура айӑплав хутне ҫирӗплетнӗ ӗнтӗ.

Арҫын Шупашкарта «Народный сейф» (чӑв. Халӑх сейфӗ) ятпа тулли мар яваплӑ общество йӗркеленӗ. Унта вӑл ҫынсен укҫа-тенкине пуҫтарнӑ. 2014 ҫулхи пуш уйӑхӗн 24-мӗшӗнчен пуҫласа 2015 ҫулхи кӑрлачӑн 20-мӗшӗччен арҫын Шупашкарта тата Саранскра пурӑнакансенчен 8,1 миллион тенкӗ ытла пухнӑ. Малтанхи уйӑхсенче арҫын процентсене паркаланӑ, кайран тупра ҫынсене кӗми пулнӑ. Укҫана ултавҫӑ арҫын темиҫе уйӑхран пуҫласа темиҫе ҫуллӑх тесе пуҫтарнӑ. Процентне пысӑк кӑтартнӑ вӑл.

Иртнӗ канмалли кунсенче Чӑваш Енре ҫул-йӗр ҫинче пулнӑ тӑватӑ аварире 5 ача суранланнӑ. Пӗри Шупашкарта ака уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Строительсен урамӗнчи картишре пулнӑ. 7 ҫулти арҫын ача ҫывӑхра ларакан машина хыҫӗнчен чупса тухнӑ та урапа айне лекнӗ. Водитель тормоз пусма ӗлкӗрнӗ-ха, анчах ачана пур-пӗрех пырса ҫапнӑ. Ачан ури аманнӑ.

Ҫав каҫах Шупашкарти Афанасьев урамӗнчи ҫуртсен картишӗнче те пӑтӑрмах сиксе тухнӑ. Унта водитель тӳрех икӗ ача ҫине кӗрсе кайнӑ. 8 тата 9 ҫулсенчи арҫын ачасем та ҫывӑхра ларакан урапасен хыҫӗнчен чупса тухнӑ. Ачасем, телее, аварире вӑйлах аманман.

Ҫӗмӗрле районӗнче вара икӗ урапа ҫапӑннӑ чухне 12-ри хӗрача шар курнӑ. Сӗнтӗрвӑрри районӗнче 13 ҫулти велосипедист пӑтӑрмаха ҫакланнӑ. Вӑл транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухнӑ та ВАЗ-2110 урапапа ҫапӑннӑ. Арҫын ачана пульницӑна илсе ҫитернӗ.