Шупашкарта пурӑнакан ҫамрӑк арҫынна наркотик таврашӗпе суту-илӳ тӑвакан чылай ҫын пекех пысӑк укҫа хӑвӑрт туса илме ӗмӗтленнӗ. Маларах та вӑл суту-илӳпе аппаланнӑ-ха, анчах наркополицейскисен аллине ҫакланайман. Хальхинче вара лекнӗ-лекнех.

Ҫамрӑк епле пурӑннине йӗрке хуралҫисене Наркотӗрӗслевӗн «шанчӑк телефонӗ» ҫине шӑнкӑравласа ҫынсем пӗлтернӗ хыҫҫӑн сӑнама тытӑннӑ. Амфетамин ятлӑ синтетикӑлла япалана (ӑна вӑл гаражра упранӑ) черетлӗ хутчен сутма тӑнӑ чух ӑна тытса чарнӑ. Гаражра хайхи япала чуста янӑ хутаҫра упраннӑ. Вӑл унта 400 грамм пулнӑ. Ку вӑл питӗ пысӑк виҫе шутланать. Тавара виҫмелли тараса та гаражрах выртнӑ.

Халӗ ҫамрӑк арҫынна ӗмӗрлӗх хупас хӑрушлӑх пур. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ ӗнтӗ, тӗпчев пынӑ вӑхӑтра хӑйне хупса та хунӑ.

Чӑваш Енӗн прокуратури республикӑри аслӑ тата вӑтам професси пӗлӗвӗ паракан вӗренӳ учрежденийӗсенче ӑс пухакансене общежитипе тивӗҫтернине тӗрӗсленӗ май самай кӑлтӑк асӑрханӑ. Ун пирки ведомство Вӗренӳ, Сывлӑх сыхлав, Культура министерствисене асӑрхаттарусем ҫитернӗ, ҫитменлӗхе пӗтерме хушнӑ.

Общежитисенче прокурорсем 300-е яхӑн кӑлтӑк тупса палӑртнӑ. Патӑрьелти агропромышленноҫ техникумӗн, Сӗнтӗрвӑрринчи технологи техникумӗн, Етӗрнери агротехника техникумӗн, Ҫӗмӗрлери политехника техникумӗн общежитисенче вырӑн уйӑрнӑ чух кашни ҫынна пурӑнма кирлӗ виҫене пӑхӑнман иккен. Хӑш-пӗр общежитире студентсене пур чухне те кӗртсе кӑларман.

Шупашкарти электромеханика колледжӗн общежитийӗсенче тӑлӑх ачасене кӑларса янисем пулкаланӑ. Теприсенче студентсем регистрацисӗр пурӑннӑ.

Суйлав ҫывхарать тесе кам мӗн кӑна тума хатӗр мар-ши ӗнтӗ! Шупашкарта суйлав умӗнхи хура технологисем кӗрсе пыма тытӑнни пирки Чӑваш патшалӑх телекуравӗпе радиокомпанийӗ пӗлтерет.

Ҫӗнтерӳ кунӗпе саламланӑ хитре щитсене халӑх уйрӑмах йышлӑ ҫӳрекен вырӑнсенче касса пӗтернӗ иккен, хӑшӗсене сӑрӑпа вараланӑ. Шупашкар тӑрӑх тӳре-шара инспекци пухсах ҫӳренӗ те вандалсем пур плаката та тӗкӗнменнине асӑрханӑ.

Акӑ, Мир проспектӗнчи тата «Шупашкар» пасар патӗнчисенех илсен те ҫапла пӗтӗмлетме май килнӗ иккен. Сӑнсене тискерлетес тӗллев лартнисем плакатсене сиен кӳнипех ҫырлахман, унта ӳкернисене те сӑнсӑрлатнӑ-мӗн. «Мадагаскар» суту-илӳпе кану комплексӗ патӗнчи ҫавӑн пек плаката хула службисем комисси пырасса кӗтсе тӑман — пуҫтарса илнӗ.

Плакатсене ҫу уйӑхӗн каҫхине хур туса ҫӳренӗ имӗш. «Антей сервис» компанин ӗҫ тӑвакан директорӗ Наталья Ванеркина Олег Ялугинпа иккӗшӗн сӑнне йӑлтах касса илни пирки пӑшӑрханса пӗлтернӗ. Ялугин ҫурт-йӗрпе ҫыхӑннӑ ыйтусемпе потребительсен правине хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен пӗрлешӗве ертсе пырать.

Чӑваш Енри наркополицейскийӗсем «Каҫ–2015» оперативлӑ профилактика мероприятийӗ йӗркеленӗ. Пилӗк оперушкӑн ҫав каҫ ҫамрӑксем ушкӑнпа пухӑнакан вырӑнсенче пулнӑ.

Тӑрӑшни харама кайман. Пӗр каҫра вӗсем 20 ытла ҫынна тытса чарнӑ, наркотикӑн саккунлӑ мар ҫаврӑнӑшӗпе ҫыхӑннӑ пилӗк преступлени палӑртнӑ, административлӑ майпа йӗркене пӑснӑ 14 тӗслӗхе асӑрханӑ.

«Каҫ–2015» вӑхӑтӗнче наркополицейскисем федераци шыравӗнчи арҫынна тупса палӑртнӑ. Лешӗ наркотикӑн саккунлӑ мар ҫаврӑнӑшӗпе ҫыхӑннӑ преступлени тунӑ-мӗн те кайран тарса ҫӳреме тытӑннӑ.

Наркотикӑн саккунлӑ мар ҫаврӑнӑшӗпе кӗрешекен федераци службин республикӑри управленийӗн оперативлӑ службин пуҫлӑхӗ Андрей Григорьев хальхи вӑхӑтра каҫхи клубсем малтанхиллех хӑрушлӑх зонине кӗреҫҫӗ. Тӗрӗслев тӗллевӗ, апла пулсан, — преступлени тӑвакансемпе наркотикпа е психотроплӑ япалапа айкашакансене тупса палӑртасси кӑна мар, ун пек преступлени мӗншӗн пулса пынин сӑлтавне пӗлсе ӑна пӗтересси те.

Тӑван тӑванах пуль ҫав, ӑна укҫан та пулӑшас килет-тӗр. Анчах ырӑ тӑвас тени пур чухне те лайӑхпа вӗҫленмест ҫав. Ҫакӑ ултавпа ҫыхӑннӑ пулсан пушшех те.

Ҫӗнӗ Шупашкарти ача пахчисенчен пӗрин ертӳҫи 2012 ҫулхи кӑрлачра хӑйӗн тӑванне ӗҫе илнӗҫи пулса хушу кӑларнӑ. Лешӗ ун патӗнче кӗҫӗн воспитатель шутланнӑ. Ҫапла майпа вӑл ӗҫ укҫи илсе тӑнӑ, каярах — йывӑр ҫын пулнишӗн тата ача ҫуратнишӗн тӳлекен пособиллӗ пулса тӑнӑ тата пепкене пӑхнӑ вӑхӑтра ларнишӗн паракан тӳлеве тивӗҫнӗ. Ача пахчинче ӗҫленӗ пекки ӑна шӑпах ҫавӑн валли кирлӗ пулнӑ та. Ача пахчин ертӳҫи тӑванне ӗҫленӗ пек 2015 ҫулхи пуш уйӑхӗчченех кӑтартса пынӑ. Пуҫлӑх-тӑвана пула леш хӗрарӑм 100 пин тенкӗ ытла илнӗ, уншӑн пенси фондне укҫа та куҫарса тӑнӑ. Пуҫлӑх тӗлӗшпе халӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ӑна ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курса улталанӑ тесе айӑпласшӑн.

Чӑваш Енри колони-поселенирен ҫын тарнӑ. Анчах хайхи нумай вӑхӑт пытанса ҫӳреймен, часах ҫакланнӑ.

Хальхи тӗслӗхӗ 8-мӗш колонире пулса иртнӗ. Унтан 29 ҫулти арҫын тухса тарнӑ. Ӑна нумайлӑха та хупман-ха. 2 ҫул та 6 уйӑхлӑха. Асӑннӑ вӑхӑтлӑха арҫынна Пуҫиле кодексри виҫӗ статьяпа: вӑрланишӗн, усламҫӑ ӗҫне ура хунишӗн тата хӗненишӗн — пӗлтӗрхи ҫӗртме уйӑхӗнче Шупашкар хулинчи Ленин район сучӗн йышӑнӑвӗпе ӑсатнӑ.

Тӗрмере ирӗкри мар та, унта пӗр кунӗ те аран иртет пуль ҫав. Ларас вӑхӑта кӗскетес тенӗ-ши, тытсан вӑхӑта тӑсса парасси пирки шухӑшласа илмен-ши, анчах вӑл тарма шут тытнӑ. Колонири пӑтӑрмах пирки ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче каҫхи 21 сехет тӗлӗнче пӗлнӗ. Ирӗкре нумаях ҫӳреме май килмен, капкӑна ҫакланнӑ та.

«Чӑваш бройлерӗ» акционерсен уҫӑ обществи ҫӗр лаптӑкне чӑх каяшӗпе вараланӑ-мӗн. Лаптӑк пӗчӗкех мар. Ял хуҫалӑх тӗлӗшпе усӑ курмалли 20 гектар каяшпа вараланнӑ. Ҫакна Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗн ӗҫченӗсем палӑртнӑ.

Административлӑ тӗпчев палӑртнӑ тӑрӑх, 20 гектар лаптӑк чӑх каяшне пула йывӑр металлсемпе «пуянланнӑ». Ҫакна тӑпра тӗслӗхӗсене тӗпченӗ хыҫҫӑн палӑртнӑ.

Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, организацин ҫав лаптӑка рекультивацилемелле тата лаптӑка йӗркене кӗртмелле.

Шупашкар районӗн сучӗ «Чӑваш бройлерне» ҫӗре биологи рекультивацийӗ тутарма йышӑннӑ.

Республикӑра Аслӑ Ҫӗнтерӳ кунӗ умӗн пысӑк инкек пулни пирки калаҫма тытӑннӑ. Чӑнах та пысӑк хурлӑх-мӗн.

Шӑмӑршӑ районӗнче пулнӑ ку. Районти пӗр ялта пӗр ҫамрӑк хӗрарӑм тӗлӗшпе «Тин ҫуралнӑ ачана амӑшӗ вӗлернӗшӗн» статьяпа пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ҫав хӗрарӑм 18-та ҫеҫ.

Кун пирки йӗрке хуралӗсем паян, ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, пӗлтернӗ. Ҫамрӑк хӗрарӑма, 1996 ҫулта ҫуралнӑскере, тин ҫуралнӑ ачине вӗлернӗшӗн айӑпласшӑн. Вӑл пӗчӗкскере вӗлернӗ те хӑйсен пахчинче шӑтӑк чавса чикнӗ.

Халӗ ку ӗҫ тӗлӗшпе оперативлӑ следстви мероприятийӗ пырать. Ача виллине айӑпланакан ҫамрӑк хӗрарӑмӑн пахчинче тупнӑ.

Ҫынсене Раҫҫей ялавӗллӗ мисс тарӑхтарнӑ.

Тӗнче тетелӗнче ларакансем 2015 ҫулта Раҫҫей мисӗ ята тивӗҫнӗ пике Раҫҫей ялавӗ тӗслӗ платьепе сӑн ӳкерӗннишӗн кӑмӑлсӑрланнине пӗлтернӗ. Ҫӗршыв шайӗнче чипер пике ята тивӗҫнӗ скерӗн хыҫӗнче те ялав вӗлкӗшет иккен.

София Никитчук сӑн ӳкерчӗкне «Стольник» журналӑн ҫу уйӑхӗнче кун ҫути крунӑ номерӗнчи хуплашки ҫине вырнаҫтарнӑ. Фотона пӑхсан хӗр ялавпа пӗркенсе тӑрать-и е платье пусми ҫавӑн пек-и — калама йывӑртарах-мӗн.

Кун пек сӑн ӳкерӗнни килӗшӳсӗр тесе тарӑхнӑ халӑх тетелӗнче сӑн ӳкерчӗке сӳтсе явакансем. Ҫитменнине, Ҫӗнтерӳ кунӗ умӗн кун пек хӑтланни пушшех те килӗшӳсӗр тесе шухӑшлаҫҫӗ иккен вӗсем. Патшалӑх элемӗнчен кулни вырӑнне йышӑннисен кӑмӑл-туйӑмне ӑнланма пулать ӗнтӗ.

Ҫӗр ҫинче тем тӗрлӗ ҫын та пур ҫав. Халӗ эпир каласа кӑтартас тенӗ тӗслӗх ыттисенчен нимпе те уйрӑлса тӑмасть темелле. Пӗрле ӗҫнӗ, кайран хирӗҫсе кайнӑ, унтан вӗлересси патнех ҫитнӗ.

Инкекӗ Канаш хулинче ҫу уйӑхӗн 1-мӗш ккаҫхине пулса иртнӗ. 23-ри каччӑ паллаканнипе пӗрле киккирикне самай хӗртнӗ хыҫҫӑн иккӗш тем пайлайман-ҫке — тавлашмалли тупӑннӑ. Сӑмах ҫине сӑмах-тӑр. Каччӑ хӑйне кӳрентерекен килне ӑна тавӑрас шутпа вӗҫтернӗ. Лешӗн хваттер алӑкӗ тата уҫӑ пулнӑ. Тӗттӗм ҫӗре кӗрсе тӑрать те вырӑн ҫинче ҫын ҫывӑрнине асӑрхать. Хӑйне тарӑхтарнӑ тусӗ пуль тесе хайхискер лӑпкӑн тӗлӗрекен арҫынна темиҫе хутчен ҫӗҫӗпе чикет. Анчах вӑл урӑх ҫын пулнӑ иккен, кӳрентерекенӗн иккӗмӗш сыпӑкри тӑванӗ.

Ҫынна вӗлерекен каччӑ пирки халӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Урӑх ҫынна йӑнӑшпа вӗлерни яваплӑхран хӑтараяс ҫук.