Мартӑн 19-мӗшӗнче 72 ҫула кайса пиртен Чӗмпӗр тӑрӑхӗнчи паллӑ журналист, поэт, прозаик Анатолий Григорьевич Дмитриев (Анатоли Ырьят) шалкӑм ҫапнине пула ӗмӗрлӗхех уйрӑлса кайрӗ.

Вӑл Тутарстанри Пӑва районӗнчи Раккассинче 1949 ҫулхи июнӗн 9-мӗшӗнче ҫуралнӑ. 1966 ҫулта Элшел шкулӗнчен вӑтам пӗлӳ илсе тухнӑ. Вунӑ ҫул шкулта ачасене вӗрентнӗ. 1996 ҫулта Чӑваш патшалӑх университетне пӗтернӗ. 1990 ҫултан тытӑнса 2015 ҫулччен Чӗмпӗрти «Канаш» ятлӑ чӑваш хаҫатӗнче вӑй хунӑ, тӗрлӗ должность йышӑннӑ, редактор ҫумӗ те пулнӑ. РФ Журналистсен союзӗн членӗ. Чӑваш Республикин Писательсен союзӗн членӗ. Алексей Талвир тата Валентин Урташ ячӗллӗ литература премисен лауреачӗ. Сакӑр кӗнеке авторӗ, ҫав шутра роман та пур.

Анатолий Григорьевичӑн тӑрӑшуллӑ ӗҫне РФ культура министерствин, Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн, Чӑваш Республикин Журналистсен союзӗн, Чӑваш Республикин пичет тата информаци политикин министерствин, Ульяновск область администрацийӗн Хисеп хучӗсене парса чысланӑ.

Ӗҫтешӗмӗре тӑван ялӗн масарне пытарнӑ.

Пултаруллӑ, ырӑ та сӑпайлӑ ӗҫтешӗмӗрӗн ҫутӑ сӑнарӗ пирӗн чӗресенче упранӗ.

Малалла...

Владимир Степанов министр

Паян республикӑн Сывлӑх сыхлав министерствин коллегийӗн анлӑ ларӑвӗ иртнӗ. Унта Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев та хутшӑннӑ. Ларура ведомствӑн иртнӗ ҫулхи ӗҫ-хӗлне пӗтӗмлетнӗ.

«Ковида пула пӗлтӗр эпир 877 ҫынна ҫухатрӑмӑр. Вӗсенчен ытларахӑшӗ тӗрлӗ чир-чӗрпе чирлекенсем пулнӑ. Вилнисенчен ун пеккисем — 90 процент таран. Ҫав шутра аслӑ ҫулхисем — 80 процент ытла», – тенӗ сывлӑх сыхлав министрӗ Владимир Степанов.

Ҫав вӑхӑтрах онкологи чирӗсенчен вилекенсен йышӗ чакнӑ.

Тухтӑрсем ҫитменни пирки те каланӑ. Пирӗн республикӑра педиатрсем, пӗтӗмӗшле практика врачӗсем, анестезиологсем тата хирургсем ҫитмеҫҫӗ.

РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри тӗпчевҫисем 58 ҫулти арҫын хыпарсӑр ҫухалнӑ хыҫҫӑн пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Вӑйпитти этем кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче йӗп пек ҫӗтнӗ. Ҫавӑн хыҫҫӑн РФ Пуҫиле кодексӗн 105-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе ӗҫ пуҫарнӑ, мӗншӗн тесен арҫынна вӗлернӗ тесе шухӑшланӑ.

Тӗпчевҫӗсем тӗшмӗртни сая кайман темелле. Арҫынпа пӗрле ӗҫленӗ 58 ҫулти хуралҫа кӗҫех тытса чарнӑ.

Кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 13-мӗш каҫхине вӗсем иккӗшӗ пӗрле каҫхи хуралта тӑнӑ. Арҫынсем тимӗр-тӑмӑр йышӑнакан коммерци фирминче тӑрӑшнӑ. Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, икӗ хуралҫӑ хирӗҫсе кайнӑ та пӗри теприне тапса-ҫапса пӗтернӗ, вӗлермеллех хӗнесе тӑкнӑ.

Тӗпчев малалла пыать.

ronsslav.com сайтри сӑн

Республикӑра пӗлтӗр ҫын вилесси24 процент ӳснӗ. Паллӑ ӗнтӗ: ку пандемипе ҫыхӑннӑ.

Чӑваш Енре кӑшӑлвирусран вилнисен 90 проценчӗн вӑраха кайнӑ чирсем пулнӑ. Вӗсен 80 проценчӗ – ватӑ ҫынсем. Кун пирки ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ пӗлтернӗ. Вӑл пӗлтӗр кӑшӑлвирусран 877 ҫын вилнине пӗлтернӗ. Министр палӑртнӑ тӑрӑх, ҫын вилеслӗхӗ 24,2 процент ӳснӗ. Ытларах ҫынсем юн ҫаврӑнӑшӗн чирӗсене пула пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Ҫак сӑлтава пула вилеслӗх 18,5 процент ӳснӗ.

Ҫав вӑхӑтрах республикӑра усал шыҫӑран вилекенсен шучӗ чакнӑ.

Тӗнче тетелӗнчи «ТикТок» халӑх ушкӑнӗнчи паллӑ ташӑҫӑ Азамат Айталиев чӑваш юррипе ташланӑ. Видеона вӑл «ТикТокра» вырнаҫтарнӑ.

Каччӑ Мускаври Хӗрлӗ тӳремре ташланӑ. Ун валли вӑл «Чӑт-чӑт, тӑван, чӑт, тӑван, Эпир тухса кайиччен. Юр юрласа савничччен те тӑранмалӑх ташличчен», — сӑмахсемлӗ юрра суйласа илнӗ.

Азамат Айталиев хореограф Инстаграмра хӑйӗнпе кӗскен ҫапла паллаштарнӑ: «Пурнӑҫа юрататӑп. Сцена ҫинче тӑма тата ӳнерпе пурӑнма. «Ачалӑх ҫӗршывӗ» пулӑшу тата аталану центрӗн тӗп директорӗ. Хореограф». Асӑннӑ центра, сӑмах май, 2015 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗнче Аҫтӑрхан хулинче регистрациленӗ.

rscf.ru сайтри сӑн

Чӑваш Енре, Росстат пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗрулми, кишӗр хакланнӑ, хӑяр йӳнелнӗ.

Пушӑн 15-мӗшӗ тӗлне услам ҫу, ҫуллӑ тӑпӑрчӑ 3% йӳнелнӗ, пӗҫернӗ кӑлпасси, сӗт хакӗ 2% чакнӑ. Чей, тӑвар, ҫӑнӑх, хура ҫӑкӑр, булка таврашӗ, хура тул хакӗсем ҫав шайрах юлнӑ.

Ҫӗрулми – 13%, кишӗр – 6%, купӑста - 4%, сухан 3% хакланнӑ. Симӗс хӑяр, помидор, панулми вара йӳнӗрех халӗ.

Сысна ашӗн, чӑх какайӗн хакӗ хӑпарнӑ: 6% тата 5%. Сахӑр 2% хакланнӑ, ҫӑмарта та 1,8 тенкӗ ытларах тӑрать, тип ҫу – 2 тенкӗ ытларах.

Вермишель, вир, рис, макарон, хӑйма, ӗне какайӗ кӑштах ҫеҫ – 1 процент – хакланнӑ.

Пуш уйӑхӗн 20-мӗшӗнче «Сӑрҫи» заповедникре, Патӑрьел районӗнче, сӑвӑрсем вӑраннине асӑрханӑ. Малтан – пӗр ҫемье, унтан тепри хӗллехи ыйхӑран тухнӑ.

Заповедник пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, йӑвисем патӗнче йӗрӗсене курма пулать. Ҫак вӑхӑтра сӑвӑрсем юр, ҫӗр ҫинче пур ӳсен-тӑрана ҫиеҫҫӗ.

Палӑртмалла: сӑвӑрсем вӑтамран пуш уйӑхӗн 18-30-мӗшӗсенче вӑранаҫҫӗ. 2017 ҫулта вӗсем пушӑн 4-мӗшӗнче ыйхӑран тухнине палӑртнӑ. 2001 ҫулта вара акан 10-мӗшӗнче ҫеҫ вӑраннӑ.

Сӑмах май, кӑҫал юр нумай ҫунӑ, 50-65 сантиметр ҫӳллӗшне ҫитнӗ.

Паян «Чӑваш халӑх сайчӗ» вӑхӑтлӑха ӗҫлеме пӑрахма пултарӗ. Ку техникӑлла ӗҫсемпе ҫыхӑнӗ: сайт вырнаҫнӑ сервера улӑштаратпӑр.

Эпир усӑ куракан хостера — «Инфобокса» — «Rusonyx» хостер туяннӑ. Вӗсем Инфобоксӑн инфраструктури кивӗ тесе ӑна ҫӗнетесшӗн, ҫавна май пире ҫӗнӗ вырӑна куҫараҫҫӗ.

Шупашкар хулинче пӗр каччӑ тракторпа пилӗк машина ҫине пырса кӗнӗ. Пӑтӑрмах пуш уйӑхӗн 23-мӗшӗнче, ҫурҫӗр иртни 1 сехет те 10 минутра пулса иртнӗ.

Машинӑсем Гладков урамӗнчи 34 тата 36-мӗш ҫуртсен умӗнче ларнӑ. Вӗсем ҫине пӗри тракторпа пырса кӗнӗ. Ҫавна чӳречерен асӑрхакан пулнӑ. Вӑлах йӗрке хуралҫисене пӗлтернӗ. Каччӑна тытса чарма ҫав ҫын пулӑшнӑ.

Трактор «Калина», «Шкода», «Mitsubishi», «Hyundai» тата «Веста» автомобильсем ҫине пырса кӗнӗ. Трактор рулӗ умӗнчи инкек вырӑнӗнчен такси ҫине ларса тарас тенӗ имӗш. 22 ҫулти каччӑ ӳсӗр пулни сисӗннӗ, анчах вӑл тӗрӗсленме килӗшмен. Трактор хуҫи каччӑ унччен ӗҫленӗ организаци пулнӑ. Ҫамрӑк унта ҫулталӑк каялла ӗҫлеме пӑрахнӑ.

ЧР Вӗренӳ институчӗн сӑнӳкерчӗксемпе усӑ курса Таисия Ташней хатӗрленӗ коллаж

Чӑваш Республикин Вӗренӳ институтӗнче «Ҫамрӑк ертӳҫӗсен азбуки» проекта савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ.

Мероприятире сӑмах каланӑ Вӗренӳ институчӗн ректорӗ Юрий Исаев палӑртнӑ тӑрӑх, ку проект питех те кирлӗ тата пӗлтерӗшлӗ. Ҫӗнӗлӗх ертсе пыракан должноҫре ҫулталӑкран сахалтарах тӑрӑшакансене ӗҫе хӑнӑхма пулӑшӗ.

Тин ҫеҫ пуҫлӑх тилхепине тытнисене пуян опытлӑ наставниксем пулӑшӗҫ. Вӗсем: Шупашкарти 59-мӗш шкул директорӗ Ольга Курмаева, 4-мӗш лицей директорӗ Наталия Коновалова, 49-мӗш вӑтам шкул директорӗ Герман Ильин, 64-мӗш вӑтам шкул директорӗ Наталья Зотова, 203-мӗш ача пахчин заведующийӗ Вероника Хаялутдинова, 11-мӗш ача пахчин заведующийӗ Марина Осина, 106-мӗш ача пахчин заведующийӗ Луиза Григорьева, 182-мӗш ача пахчин заведующийӗ Ирина Одерякова.

Проекта хутшӑнакан 24 директорпа 19 заведующи валли ӑсталӑх сахечӗсем, тренингсем, ӗҫлӗ вӑйӑсем, стажировкӑсем тата ытти мероприяти ирттерӗҫ. «Ҫамрӑк ертӳҫӗ азбуки» кӑҫалхи вӗренӳ ҫулӗн вӗҫӗнче вӗҫленмелле.