Ҫурла уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Ҫӗмӗрлери лесничествӑра Пӗтӗм Раҫҫейри «Чи лайӑх вӑрман пушарнӑйӗ» конкурсӑн регионти тапхӑрӗ иртнӗ. Ку ята илессишӗн 19 ҫын кӗрешнӗ.

Пушарнӑйсем хӑйсен пултарулӑхне, ӗҫри вӑр-варлӑхне кӑтартнӑ. Чи лайӑххи кам пулнӑ-ха? Ҫӗмӗрле лесничествин пушар автомобилӗн водителӗ Виталий Вдовин. Иккӗмӗш вырӑна Канаш лесничествин вӑрман ӑсти Дмитрий Рипанов йышӑннӑ. Виҫҫӗмӗш вырӑна Ҫӗрпӳ участок лесничествин Сӑнав лесничествин участок пуҫлӑхӗ Александр Егоров тухнӑ.

Ҫӗнтерерӳҫӗ Чӑваш Ен чысне Раҫҫей шайӗнчпа хӳтӗлӗ. Конкурс Мускав облаҫӗнче иртӗ.

Куславкка районӗнчи Чашлама ялӗнче пурӑнакансем халӗ пульницӑна ҫитес тесе 20 ҫухрӑм парӑнтараҫҫӗ. Пӗтӗмӗшле практика тухтӑрӗ патне ҫитме те ҫывӑх мар - 15 ҫухрӑм каймалла.

Тинех вӗсем патне савӑнӑҫ ҫитнӗ – ялта фельдшерпа акушер пункчӗ уҫӑлӗ, вӑл хута каять ӗнтӗ. Кун пирки ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӗлтерет.

Ҫак ял тӑрӑхӗнче 300 яхӑн ҫын пурӑнать. Ҫӗнӗ ФАП вӗсемшӗн чӑннипех те пысӑк савӑнӑҫ. Хальхи вӑхӑтра ФАПра шалти отделкӑна тӑваҫҫӗ, тулашри сетьсене хураҫҫӗ. Унӑн алӑкӗ кӗҫех уҫӑлӗ – фельдшерпа акушер пунктне ҫитес уйӑхра туса пӗтерме палӑртнӑ.

Шупашкар ҫуралнӑ кунне уявланӑ чухне кӳлмеке вӑхӑтлӑх маршрут яма палӑртнӑ. Ку Юрламалли уйра концерт пулнипе ҫыхӑннӑ.

Уявра транспорт мӗнле ҫӳрессине тӳре-шара нумаях пулмасть хула администрацийӗнче иртнӗ канашлура сӳтсе явнӑ. Унта ҫакна йышӑннӑ: ҫурла уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Ленин проспекчӗпе, Карл Маркс урамӗпе ҫӳрекен маршрутсене улӑштарма, общество транспортне 24.00-1.00 сехетчен ҫӳреттерме палӑртнӑ.

Канашлура кӳлмек тавра вӑхӑтлӑх маршрут ярас ыйтӑва та пӑхса тухнӑ. Маршрут тӑршшӗ 4,84 ҫухрӑмпа танлашӗ, транспорт кашни 15-20 минутран ҫӳремелле. Вӑл Президент бульварӗпе, Академик Крылов, Савут урамӗсемпе, Мускав проспекчӗпе кайӗ.

Пӗр кунра ултавҫӑсем Чӑваш Енре пурӑнакан виҫӗ ҫынна шӑнман пӑр ҫине лартса хӑварнӑ. Вӗсем пӗтӗмпе 105 пин тенкӗлӗх улталанӑ.

Шупашкарта пурӑнакан 35 ҫулти арҫын вӑйлах шар курнӑ: вӑл 95 пин тенкӗ ҫухатнӑ. Ҫӗмӗрлере пурӑнакан 37-ри тата 38-ти икӗ ҫын вара 2 пин тата 8 пин тенкӗ ултавҫӑсене панӑ. Халӗ полицейскисем ултавӑҫем кам пулнине палӑртас тӗллевпе ӗҫлеҫҫӗ.

Ӗҫ-пуҫ вара ҫапларах пулса иртнӗ: ҫурла уйӑхӗн 2-мӗшӗнче ултавҫӑсем шанкӑравланӑ та хӑйсем банк ӗҫченӗ пулнине каланӑ. Вӗсем такам банк картти ҫинчен укҫа илме хӑтланнине ӑнлантарнӑ. Ҫавӑнпа хайхискерсем картта реквизичӗсене ыйтнӑ.

ҪҪХПИ ӗҫченӗсем автоҫул ҫинче ырӑ ӗҫ тунӑ – пӑтӑрмаха ҫакланнӑ ҫынна пулӑшнӑ. Кун пирки ведомствӑн пресс-служби пӗлтерет.

Ҫурла уйӑхӗн 1-мӗшӗнче «Энӗш» автоҫул ҫинче ЧР ШӖМӗн ҫул-йӗр патруль службин ятарлӑ батальонӗ ҫул хӗрринче «Лада» машина ларнине, унӑн авари ҫути ҫуннине асӑрханӑ. Пакунлисем иртсе кайман – «тимӗр урхамах» патне пынӑ.

Ҫул хӗрринче ачаллӑ хӗрарӑм чарӑннӑ-мӗн. Хайхискер Канаш еннелле кайма тухнӑ та кустӑрми шӑтнӑ. Анчах хӗрарӑм машинӑна хӑй тӗллӗн юсайман.

Инспекторсем хӗрарӑма кустӑрмана юсама пулӑшнӑ. Кун хыҫҫӑн хӗрарӑм малалла кайнӑ.

Ҫурла уйӑхӗн 23-25-мӗшсенче Шупашкарта Ыттисенчен уйрӑлса тӑракансен V «Одинаковыми быть нам необязательно» (чӑв. Пирӗн пӗр пек пулмасан та) фестивалӗ иртӗ. Ӑна ыттисенчен уйрӑлса тӑракан куракансем валли йӗркелеҫҫӗ. Мероприяти пуҫаруҫи — РФ Культура министерстви. Ыттисенчен уйрӑлса тӑракансен фестивальне Пукане театрӗсен пӗтӗм тӗнчери «Карусель сказок» (чӑв. Юмахсен каруселӗ) I фестивальне пуҫтарӑннӑ май ирттерӗҫ. Чӑваш Ен тӗп хулине Китайран, Раҫҫейӗн ҫичӗ регионӗнчен: Мускавран, Улатимӗр, Волгоград, Воронеж, Мускав облаҫӗсенчен, Тутарстантан, Удмурт Республикинчен пултарулӑх ушкӑнӗсем килмелле.

«Юмахсен каруҫҫельне», сӑмах май, хӑнасем 7 ют ҫӗршыран: Бангладешран, Беларуҫран, Германирен, Казахстанран, Китайран, Японирен тата Раҫҫейӗн 18 регионӗнчен ҫитмелле.

Шупашкарти пӗр арҫын кӗпепе ҫурална пулӗ. Ӑна тухтӑрсем вилӗмрен ҫӑлнӑ. Тӗрӗсрех каласан, ҫав арҫын клиника вилӗмӗнче 20 минут пулнӑ.

ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерствин сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, «103» номер ҫине шӑнкӑрав килнӗ: арҫыннӑн юн пусӑмӗ чакса ларнӑ. Тухтӑрсем пациент патне 6 минутран ҫитнӗ. Медиксем ҫитнӗ тӗле унӑн сывлӑхӗ тата йывӑрланнӑ, вӑл сывлама пӑрахнӑ, чӗри тапман. Тухтӑрсем клиника вилӗмӗ пулнине палӑртнӑ.

Шурӑ халатлисем тӳрех реанимаци ӗҫӗсене тума пуҫланӑ. Вӗсем пациентӑн пурнӑҫӗшӗн 20 минут кӗрешнӗ. 20 минутран арҫыннӑн пульс тупӑннӑ, вӑл тӑна кӗнӗ. Халӗ вӑл пульницӑра выртать.

Паян Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Анисим Асламассен динаситине халалласа «Асламас+» юрӑпа кӗвӗ каҫӗ иртнӗ. Ӑна Раҫҫейӗн тата Чӑваш Республикин искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, чӑвашсен классик-композиторӗ Анисим Асламас (1924-2000) ҫуралнӑранпа 95 ҫул, унӑн ывӑлӗ ывӑлӗ Алексей Асламас (1959- 2017) ҫуралнӑранпа 60 ҫул ҫитнине халалланӑ.

Чӑваш композиторӗн ывӑлӗ Алексей Ленинградри консерватори хыҫҫӑн 1993 ҫулта Чехие ӗҫлеме тухса кайнӑ. Вӑл — дирижёр, пианист. Унти Брно хулинчи наци театрӗнче, консерваторире тата музыка академийӗнче тӑрӑшнӑ. Шупашкара Алексей Анисимовичӑн мӑшӑрӗ Инна Георгиевна (вӑл Брно консерваторийӗнчи фортепиано уйрӑмӗнче заведующийӗ пулса ӗҫлет), чӑваш классикӗн мӑнукӗ Антон Асламас, Алексей Асламас-кӗҫӗнни килсе ҫитнӗ. Вулавӑшри уяв каҫне ҫавӑн пекех Хусанти консерватори студентки, пӗтӗм тӗнчери конкурссен лауреачӗ Екатерина Чеботарёва тата Чӑваш патшалӑх филармонийӗн солистки Динара Федотова хутшӑннӑ.

Нумаях пулмасть пирӗн республикӑна «Мир 24» телеканал саккасӗпе «Студия Ивана Усачева» (чӑв. Иван Усачев студийӗ) телевидени ушкӑнӗ килсе ҫитнӗ. Шупашкарти чукун ҫул вокзалӗнче вӗсене ҫӑкӑр-тӑварпа, кӑпӑклӑ чӑваш сӑрипе ӑш пиллӗн илнӗ. Ку хисепе Шупашкар районӗнчи Котеркассинчи «Шордан» фольклор ансамблӗ, Тӑрӑн ял тӑрӑхӗнчи «Тӑран Ен» фольклор ансамблӗ, Мошкасси ял тӑрӑхӗнчи «Сурпан» ташӑ ансамблӗ тивӗҫнӗ.

Телеканал «Любовь без границ» (чӑв. Чикӗсӗр юрату) кӑларӑм валли чӑваш туйне укернӗ. Унта 40 ытла ҫын хутшӑннӑ. Туя Надежда Михайлова килӗнче ӳкернӗ, хӗрсем ларнине – Валентина Леонтьева, хӗр туйне – Галина Матвеева патӗнче. Шыв ҫулне уҫнине Ҫӑкалӑхӗнче ӳкернӗ.

Фильм эфира тепӗр уйӑхран тухмалла.

Чӑваш Ен ҫыннисем Словаки ҫӗршывӗнче иртнӗ эсперанто конгресӗнче пулнӑ. Мероприятие «Ӑнӑҫӳ чӗлхи» ют чӗлхесен шкулӗн коммерци пуҫлӑхӗ, «Хавал» пуҫару ушкӑнӗн хастарӗ Александр Блинов, унӑн мӑшӑрӗ — «Ача-пӑча академийӗ» центр преподавателӗ Юлия Блинова тата Блиновсен ывӑлӗ Матвей (вӑл Шупашкарти 5-мӗш гимназире вӗренет) хутшӑннӑ.

Конгресс иртнӗ май чӗлхесемпе культурӑсен фестивальне те йӗркеленӗ. Юлия Блинова ҫак йӗркесен авторне пӗлтернӗ тӑрӑх, пирӗн хастарсем Чӑваш Енпе, унӑн культурипе, Шупашкарпа, чӑваш чӗлхипе паллаштарнӑ. «Пирӗн стендпа 200 ытла ҫын кӑсӑкланчӗ», — терӗ Юлия.

Фестивале Германи, Франци, Чехи, Польша, Словаки, Дани, Швеци, Норвеги, АПШ, Великобритани, Бельги, Нидерланд, Венгри, Итали, Испани, Португали, Бразили, Аргентина, Мексика, Финлянди, Япони, Китай, Корея, Вьетнам, Бурунди ҫӗршывӗсенчен тата ытти ҫӗртен пырса ҫитнӗ.