«Открытые данные» (чӑв. Уҫӑ кӑтартусем) информаци ресурсӗсен регионти порталӗсен танлаштарӑмӗнче Раҫҫӗйре пиллӗкмӗш вырӑн йышӑннӑ.

Тӗпчеве «Инфометр» проект ирттернӗ. Унтисем пахаланӑ тӑрӑх, пирӗн республика уҫҫӑнлӑх енӗпе экспертсемпе усӑ куракансен 88,7 процентне тивӗҫтерет. Аудита 86 йышши параметрпа ирттернӗ.

Ҫуркуннехи танлаштарӑмра та пирӗн республика начар вырӑнта пулман. Ун чухне вӑл улттӑмӗш вырӑн йышӑннӑ. Халӗ, ав, регионсенчи сайтсемпе разделсем хушшинче кӑтарту тата лайӑхланнӑ.

Аса илтерер, «Открытые данные» республика порталӗ 2013 ҫулхи раштав уйӑхӗнче ӗҫлесе кайнӑ. Вӑл влаҫ органӗсен ӗҫ-хӗлӗ пирки ҫӑмӑллӑнах пӗлме май парать. Ҫав вӑхӑтра унта 183,8 пин хут ытла кӗрсе пӑхакан тупӑннӑ.

Ӗнер Вӑрнар районӗнче Федор Соколова асӑнса сӗтелҫи теннисла выляссипе черетлӗ хутчен турнир иртнӗ. Ӑна вӑрнарсем ҫулсерен, кӑрлачӑн 4-мӗшӗнче, йӗркелеҫҫӗ.

Федор Соколов Вӑрнар районӗнчи Ярмушкӑра ҫуралнӑ. Спорта районта тата республикӑра аталантарас тесе сахал мар мероприяти ирттернӗ. Сӗтелҫи теннисла выляссипе вӑл темиҫе хутчен те район чемпионачӗ пулса тӑнӑ. Республикӑри ӑмӑртусенче те яланах палӑрнӑ. Пурнӑҫран вӑл 57-е ҫитсен, 2002-мӗш ҫулта, уйрӑлнӑ.

12 ҫул хушшинче турнир вӑйланнӑҫемӗн вӑйланса пынине пӗлтереҫҫӗ. Вырӑнтисем каланӑ тӑрӑх, унта хутшӑнакансен йышӗ те хушӑнса пырать. Ӗнерхи те, ав, вӑрнарсене кӑна мар, Шупашкарпа Ҫӗмӗрле хулисенчи спортсменсене те пухнӑ. Вылякансем хушшинче Упамса ялӗнче ҫуралнӑ, Камчаткӑра пурӑнакан Александр Осипов офицер та пулнӑ.

Раштав уйӑхӗн 30-мӗшӗнче йӗпреҫсемшӗн ку Ҫӗнӗ ҫул парни пулнӑ. Шӑрттан ялӗнче нумай хваттерлӗ ҫурта хута янӑ.

Кунта нумаях пулмасть уй пулнӑ, курӑк ешернӗ. Ҫӗнӗ технологисемпе усӑ курса ҫурта кӗске вӑхӑтрах туса пӗтернӗ. Ӑна республика программипе килӗшӳллӗн пурнӑҫланӑ, ҫӗнӗ ҫурта авариллӗ пӳртрисене куҫарӗҫ.

Ҫурта савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ ҫӗре ЧР строительство министрӗ Олег Марков хутшӑннӑ. Вӑл ҫӗнӗ ҫурта куҫакансене Ҫӗнӗ ҫула савӑк кӑмӑлпа кӗтсе илме суннӑ. Йӗпреҫ район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Сергей Горбунов та вӗсене ҫак ятпа саламласа ӑшӑ сӑмахсем каланӑ.

Йӗпреҫ хула тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Сергей Фадеев строительсене грамотӑсемпе чысланӑ. Ҫӗнӗ ҫурта 36 ҫемье куҫнӑ. Вӗсене уҫӑсем панӑ, хӗрлӗ хӑйӑва каснӑ.

Кӑрлачӑн 3-мӗшӗнче Элӗкре Хӗл мучи парнисене ҫӗнсе илессишӗн ӑмӑрту иртнӗ. Вӑл «Хӗлхем» вӑй-хал культурипе спорт комплексӗнче иртнӗ.

Вырӑнти спортсменсемпе тупӑшма кӳршӗ районсенчен те килнӗ. Ӑмӑрту ӳсӗме кура виҫӗ ушкӑнра иртнӗ. Зал хуҫисем ытларах медаль ҫӗнсе илнӗ. Ураскилт тата Тавӑт шкулӗнче вӗренекенсем, Муркаш районӗн спортсменӗсем темиҫе медаль ҫӗнсе илнӗ.

Ҫӗнтерӳҫӗсен йышӗнче Ураскилтри Даниил Алексеев, Муркашри Игорь Белов, Тавӑтри Даниил Никифоров, Элӗкри Александра Александрова тата Карина Киселева, Ураскилтри Татьяна Краснова тата ыттисем пулнӑ.

Чупкӑна чукмарпа чараймӑн теҫҫӗ халӑхра. Хӑйсен унталла та, кунталла та чупнине арҫынӗсем грек чӗлхинчен кӗнӗ «полигами» ӑнлавпа сӑлтавласа тӳрре тухма пӑхаҫҫӗ-ха.

Анчах сывӑ ача-пӑча ҫураласси пирки калаҫнӑ май специалистсем пачах расна ӑнлантарнине тӗл пулатӑн. Вӗсен шучӗпе пурнӑҫра шӑпах хӗрарӑма нумай арҫын кирлӗ. Ҫакӑн сӑлтавӗ иккӗ ҫине иккӗ хутласси пекех ансат-мӗн: хӗрарӑмӑн сывӑ ача ҫуратмалла, ун валли ӑна сывӑ арҫын кирлӗ. Тепӗр майлӑ каласан, сывӑ ачана пӗтӗлентерме сывӑ ар тупмалла.

Ара, ӑнланма ансатрах пултӑр тесе ял хуҫалӑх отрасльне илер-ха. Унта ӗнене пӗтӗлентермелли вӑрлӑха ветеринарсем ятарлӑ вырӑнтан — ӑратлӑ репродукторсене кайса вӑрлӑх илсе килеҫҫӗ. Ӑратлӑ репродукторта курса курнисем унти вӑкӑрсем эпир килте тытакан вӑкӑрпа ҫӗрпе пӗлӗт евӗр уйрӑлса тӑнине аван пӗлеҫҫӗ. Мӗн тери тӗреклӗ ҫавсем, яп-яка, сассисем мӗнле хӑватлӑ! Ун пек вӑкӑр вӑрлӑхӗпе пӗтӗлентернӗ ӗнен пӑрӑвӗ те лайӑх пулать. Ҫутҫанталӑкра та ҫавах мар-им: пӗчӗк ҫынсен ачи-пӑчи те пӗчӗк пулать, вӑрӑммисен — вӑрӑм, мӑнтӑррисен — мӑнтӑр.

Малалла...

2015 ҫулталӑк ҫыннине суйлас сасӑлавӑн вӑхӑчӗ тухмарӗ пулин те ӑна вӗҫлес терӗмӗр. Чӑваш халах сайчӗшӗн ку сасӑлав вӑйӑ шайӗнче ҫеҫ пулсан хӑш-пӗр чӑваша пӗр-пӗри мала тухни кӗвӗҫтерет, хӑйсен ҫыннине кӑларас тесе тем туса та хӑтланма пӑхаҫҫӗ. Ку вара хирӗҫтерет. Чӑваш халӑхӗ унсӑр та тӗрлӗ ушкӑнсене пайланса кайнӑ, вӗсен хушшинчи хирӗҫӗве татах та вӑйлатас мар тесе Ҫулталӑк ҫынни номинацие паянах палӑртас терӗмӗр.

Ку ята 2015 ҫулта икӗ ҫын тивӗҫрӗ — Виталий Станьял тата Олег Цыпленков. Иккӗшӗ те ҫулталӑк хушшинче чӑвашлӑхшӑн нимӗнпе виҫейми паха ӗҫсем туса ирттерчӗҫ. Виталий Петрович Станьялӑн ӗҫӗсене асӑннӑ чухне эпир Тӗп ваттисен канашне йӗркеленине каларӑмӑр. Ҫавах та унӑн тӗп ҫитӗнӗвӗ урӑххинче — халӑха вӑратас тесе пӗрех май шӑв-шав тунинче. Шупашкар районӗнчи Станьял ялӗ ҫывӑхӗнче «Чемен карти» этнопарка тӑвас ӗҫре те пирӗн шутпа унӑн тӳпи пӗчӗк мар.

Олег Цыпленков та 2015 ҫулта пысӑк ӗҫсем сахал мар турӗ. Пӗтӗм чӑвашсен «Асам» пӗрремӗш кинофестивальне йӗркелениех мӗн тӑрать! Пысӑк ҫакнашкал мероприятисене йӗркелеме чӑвашсем те пултарнине кӑтартса пачӗ.

Малалла...

РФ гражданла оборона, инкеклӗ ӗҫсен министрӗ Владимир Пучков

Паян Чӑваш Ене РФ гражданла хӳтӗлев, инкеклӗ ӗҫсен министрӗ Владимир Пучков килнӗ. Вӑл тӗрлӗ мероприятие хутшӑнмалла.

Раҫҫей шайӗнчи министрӑн тӗп тӗллевӗ ҫапах та — хӗллехи вӑхӑтра ҫӑлавҫӑсем автоҫулсем ҫинче пысӑк пӑкӑсене тата ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх объекчӗсене инкекрен сирме хатӗррипе хатӗр маррине тӗрӗслесси.

Владимир Пучковпа федераци ведомствин яваплӑ ытти хӑш-пӗр ӗҫченӗ те республикӑна килсе ҫитнӗ. Вӗсем чӑваш ҫӑлавҫисен аэромобиль ушкӑнӗн хӑватне тата пахалӑхне те хакласси пирки Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри управленийӗн пресс-служби пӗлтернӗ.

Мускавран килнисем республикӑн тӗп хулинчи пушартан тата ытти инкек-синкекрен ҫӑлакан 6-мӗш номерлӗ пайне ҫитсе курма палӑртнӑ.

Красноармейски районӗнчи шкулсенче Литература ҫулталӑкне халалласа чылай мероприяти ирттернӗ.

«Эпир вун-вун пултарулӑх ҫыннипе тӗлпулусем йӗркелерӗмӗр. Хамӑр ентешпе, пултаруллӑ, пур енлӗ талантлӑ В.В. Рудниковапа иртнӗ тӗлпулу та чылайччен асра юлӗ», — тесе пӗлтерет кун пирки вӑл тӑрӑхри Р. Яковлева.

Валентина Васильевна Ҫӗнӗ Выҫҫӑлккӑ ялӗнче ҫуралнӑ. Енӗшкассинчи пуҫламӑш шкула «4» тата «5» паллӑсемпе вӗренсе пӗтернӗ, Ҫӗрпӳ районӗнчи Виҫикасси шкулӗнче вӑтам пӗлỹ илнӗ. И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх пединститучӗн химипе биологи факультетне вӗренме кӗнӗ. Студент ҫулӗсенче спортпа туслӑ пулнӑ вӑл, тӑтӑшах ӑмӑртусене хутшӑннӑ, япӑх мар кӑтартусемпе палӑрнӑ. Аслӑ шкулта пӗлӳ илнӗ тапхӑртах вӑл тракторпа, автомашинӑпа ҫӳреме хӑнӑхнӑ, киномеханик, медсестра удостоверениллӗ пулнӑ. Алла диплом илнӗ хыҫҫӑн пӗр вӑхӑт Чатукасси шкулӗнче ӗҫлеме тӳр килнӗ ӑна. Унтан пурнӑҫ ҫулӗ Сӗнтӗрвӑрри районне илсе ҫитернӗ.

Малалла...

Улатӑр районӗнчи канашлу

Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Элӗк районӗнче канашлу ирттернӗ. Унта муниципалитет харпӑрлӑхӗпе тивӗҫлипе усӑ курмалли, патшалӑх программисене пурнӑҫа йӗркеллӗ кӗртмелли ҫинчен калаҫнӑ.

Кӑҫал Элӗк районӗнче Республика кунне уявламаллине шута илсе ку мероприятие хатӗрленес ыйтӑва та канашлура хускатнӑ. «Республика кунне ҫӳллӗ шайра ирттерме мӗнпур ҫыннӑн пӗрлешмелле», — тесе хушнӑ Михаил Игнатьев элӗксене.

Канашлӑва районти тӳре-шарасӑр пуҫне Чӑваш Енӗн Правительствин пуҫлӑхӗ Иван Моторин, хӑш-пӗр ведомствӑпа министерство пайташӗсем хутшӑннӑ. Элӗк районӑн иртнӗ ҫулхи ӗҫ-хӗлне пӗтӗмлетнипе пӗрлех (ку темӑпа раойн администрацийӗн пуҫлӑхӗ Александр Куликов тухса калаҫнӑ) кӑҫалхи плансене палӑртса хӑварнӑ.

Ҫавӑн пекех ӗҫлӗ канашлу паян Улатӑр районӗнче те иртнӗ.

2013-мӗш ҫулхи конкурс саманчӗ

Тутарстанра «Чӑваш пики – 2016» конкурс иртмелле. Ӑна унти чӑвашсен наципе культура автономийӗ, «Сувар» обществӑпа политика хаҫачӗ, Тутарстанри халӑхсен ассамблейи, Тутарстан халӑхсен Туслӑх ҫурчӗ пӗрле пулса йӗркелессине пӗлтереҫҫӗ.

Йӑлана кӗнӗ ҫак конкурс тӗллевӗ яланхиллех темелле. Ӑна пуҫарса ирттерекенсем тӗллев шутӗнче халӑх йӑли-йӗркине, культурӑпа чӗлхене ҫамрӑксен хушшинче сарасси тесе пӗлтереҫҫӗ. Унсӑр пуҫне вӗсем ҫамрӑксене эстетика воспитанийӗ пама та пулӑшасшӑн.

Тата, паллах, тепӗр пысӑк тӗллев те пур йӗркелӳҫӗсен. Тутарстанра «Чӑваш пики» ята тивӗҫнӗ хӗре Раҫҫей шайӗнче иртекен ун йышши ӑмӑртура республика чысне хӳтӗлеме ярӗҫ. Апла пулсан вырӑнти ҫӗнтерӳҫӗ ҫӗршыв шайӗнчи конкурс валли ҫул уҫӗ.