Электронлă вулавăш

 

Ку сайтра эсир чăвашла çырнă хайлавсене тупма пултаратăр. Пур хайлава та авторĕ, çырнă çул тăрăх çăмăллăн тупма пулать. Ку архива ятарласа хатĕрленĕ — сире килĕшекен хайлавсене эсир ку сайтра та, уйрăммăн уçласа илсе те вулама пултаратăр.

Пӗлме: хайлавсем вырнаҫтармалли йӗрке.

 

Савни, эс манăн пулмасассăн

Кăнтмах тивет ĕнтĕ сана.

Ахаль мантан хăтăлаймастăн —

Çук тейĕн — кайăн çырмана!

 

Савниçĕм, сассуна илтсессĕн

Арçури пек çухрас килет.

Эс ман умран утса иртсессĕн

Чĕрем кăлттин-кăлттин сикет.

 

Чун-чĕререн сана саватăп.

Эс маншăн чăн вĕре çĕлен.

Тек сан патна эп ăнтăлатăп,

Типсех пыратăп майĕпен.

 

Эп çав-çавах сана тытатăп,

Хупса лартатăп мунчана,

Тур пур, аван пăхса усратăп —

Эп юрататăп-çке сана!

Кай еннелле пĕлĕт шуса кайрĕ

Каскăн çил хӳтерсе пынă май.

Ман та унăн хыççăн каяс мар-и?

Анчах куçунта вулап: Ан кай!

 

Анаталла кимĕ юхса кайрĕ

Кăпăклă хумсем вылятнă май.

Унпа ярăнайса каяс мар-и?

Анчах куçунта вулап: Ан кай!

 

Инçете тăванăм тухса кайрĕ.

Каяс умĕн йыхăрчĕ: Каяр!

Ман та ăраскалăм ютра мар-и?

Анчах куçунта вулатăп: Мар!

 

01.06.1996. Мускав

Килсе ӳкмен çавра çилпе,

Ӳстернĕ çын чун-чĕререн.

Çтаппан йăмри! Çак клемепе

Кунта ларать мĕн ĕлĕкрен.

 

Юратнă вăл ку уй-хире,—

Ун вырăнĕ — çул хĕрринче.

Кашни пĕлет

Çут тĕнчере

Çтаппан чăваш пурăннине.

 

Хуллен кашларĕ ват йăмра —

Салху та тунсăх ман чунра.

Госпитале мана хураççĕ.

Кăшт вăй илсессĕн, эрнерен

Эп куртăм: ман çине хура çын

Салхуллăн пăхрĕ тĕкĕртен.

Сухал шăтман янахĕ вăрăм,

Сăн-пичĕ шухăшлă, ырхан.

Эх, вăрçă-вăрçă — путсĕр вăрă —

Куçра пĕр хĕм те хăварман.

Таканлă йывăр атăпа

Тустарнă ĕмĕт кăварне.

Тан шывĕ пек куççуль тапать

Хаваслă кулă вырăнне.

Сывалнисем ир тăрсанах

Пакун çĕлеççĕ, шав та кулă.

Полка çитмелĕх, виçĕ кунлăх,

Пайларĕ çăкăр старшина.

Юлатăп халĕ те, ыран та.

Пăшал тытаймăп ӳлĕмрен.

...Сестра çывратрĕ, хам вăрантăм

Ирпе эп тепĕр пӳлĕмре.

Кунта шăпланнă темшĕн пурте,

Выртаççĕ хускалми, тăпах.

Апат тесен, пăхаççĕ тӳртĕн,

Ыйтаççĕ шыв, хаяр табак,

Мана çак шăплăх шиклентерчĕ.

Сасартăк туйăнчĕ темме

Çĕршывăн пур инкекĕ-терчĕ.

Капланнă пек пĕр пӳлĕме.

Кунта мăн хуйхă каснă алăк,

Туллин валеçнĕ хура-шур:

 

Хăрах ура, пĕр мăшăр алă

Ик-виç çынна...

Тата мĕн пур?

Ăнлантăм эп: пур пек хаш сывлăш

Малалла

1

Хĕллехи каç — палламан вăрман, вĕçне-хĕрне тухса пĕтерессĕн туйăнмасть. Тахçаван çăлтăрсем тухнă, сивĕ те тĕпсĕр тӳпере çӳçенмеллех сиксе чĕтреççĕ. Катăлнă уйăх та катари вăрмантан çĕкленет: вăл та шăнса кайнă, çурăмне палăрмаллах асатлатнă.

Ялхуçалăх техникин районти уйрăмĕнче кил хушшинче икĕ прожектор çунать, вĕсен çутинче сивĕ вăй çăмăл тĕтре пек палăрать. Икĕ хутлă кантурта пĕр чӳречеллĕ пӳлĕмрен кăна çутă тухать. Пас тьгтнă хурăнсем юмахри пек илемлĕ.

Лев Петрович киле кайма хатĕрленнĕччĕ кăна, тахăшĕ пӳлĕм алăкне шаккарĕ, анчах хуçи шарличченек яр! уçса ячĕ. Малтанах аслă инженер хура кĕрĕке асăрхарĕ, юрлă хура кăçатă курăнчĕ. Хуçине те самантрах палласă илчĕ вăл, пуканĕ çинчен çĕкленсе ун патне пычĕ. Кĕни пакша тирĕнтчен çĕленĕ çĕлĕкне хыврĕ, тути урлă çыхнă шарфне салтрĕ.

— Андрей Ермолайч! Ырă каç пултăр сана, — пӳлĕм хуçи хăнан шăнса кайнă аллисене чăмăртарĕ.

— Салам-ха, Левка, — пăштăк-пăштăк сывласа тавăрчĕ кĕни. Васкамасăр пасарнă çĕлĕкĕн хăлхине хăпартса çыхрĕ, кăштăртатса пырса сĕтел çывăхĕнчи пукан çине ларчĕ. Пӳлĕмре сасартăках йода шăрши сарăлчĕ, кĕнĕ çынпа пĕрле аптека килнĕн туйăнчĕ.

Малалла

Матурлăхăм,

Саттурлăхăм,

Хăш вырăнта

Пусăрăнтăн?

 

Яштак пĕвĕм,

Кăтра çӳçĕм,

Кам умĕнче

Хуçăлтăн?

 

Хĕрлĕ питĕм,

Шурă çийĕм,

Мĕншĕн каплах

Хуралтăн?

 

Хаяр чĕрем,

Кĕлеткемрен

Мĕншĕн каплах

Тапрантăн?

 

Пӳлĕх пӳрсен,

Турă тавăрĕ,

Хĕвел пекех

Çавăрса.

 

Киле çитсен,

Сассăм юрлĕ,

Саркайăк пек

Савăнса.

 

Эх, аттиçĕм,

Эх, аниçĕм,

Сирĕн ума

Тăрăттăм,

 

Сире савса

Пуçа сулса,

Чунтан-ăшран

Пуплĕттĕм.

 

Атте пӳрчĕ —

Сарă пӳртре

Саркаланса

Ларăттăм;

 

Пĕтĕм пĕлĕш

Умне тăрса

Касак ташши

Ташлăттăм.

 

Ах, чунăмçăм,

Шух чунăмçăм,

Хăш вырăнта

Пусăрнăн?

 

Икĕ куçăм,

Шăрçа куçăм,

Мĕскер курса

Тăранăн?

 

Хура утсем

Туртара мар,

Малалла

Хуйхă пулсан, ăш вăркасан,

Ху савнине асна ил,

Нимĕн тума аптăрасан,

Тĕлĕкĕнте кунта кил.

 

Кичем пулса, пуç çаврăнсан,

Шухăшуна чарса тăр.

Чуну савни асра тăрсан,

Ĕмĕтленсе кĕтсе тăр.

 

Курайман çын тăшман пулсан,

Ирĕк пуçпа ан парăн,

Ху ятунтан çын кулмасан,

Маттурлăхна кăтартăн.

 

Малаллине пĕлмен пирки,

Инкек çукран ан кулян —

Хĕррипе тан пурнăç курки —

Ĕçес пулать пĕрмайран.

 

1914, нарăс

Кăвак куçлă пукане

Чăр! пăхать пек ман çине,

Хăйĕн çепĕç чĕлхипе

Мана темĕн калас пек.

 

Эп пĕлетĕп: теттере

Чĕлхе çуккă ĕмĕрне —

Ăнланатпăр пурпĕрех.

Эпир иккĕн пĕр-пĕрне.

Пепкине калать Ăсан:

— Пĕчĕкрен, пепкем, ăслан, —

Çамрăкла ăс пухмасан

Йывăр пулĕ ватăлсан.

Иртнĕ уйăх вĕçĕнче хăна килчĕ, институтра пĕрле вĕреннĕ юлташ. Пĕрре савăнтăм, тепре... вăтантăм. Ара, епле савăнас мар-ха? Пĕр çăвартан пурăннă юлташу çирĕм çул иртсен кĕтмен çĕртен сан куçу умне тухса тăтăр-ха — çунат çапса юрласа ярăн!

Юрать-ха, ал айĕнче «мускав çутти» сыхланса юлни. Ăна пĕрер стакан шатлаттартăмăр та çырткаламалли... суханпа çăкăрсăр пуçне, урăх нимĕнех те тупăнмарĕ. Холодильник те пуш-пушах. Уйăх вĕçĕ терĕм-çке. Талонпа илнĕ апат-çимĕçсем уйăхран уйăха сыпăнсах пыраймаççĕ çав. Çитменнине тата арăм та пыр шыççипе больницăра выртать.

— Атя, — тетĕп Димăна, — столовăйне кайса çиер.

Октябрьски урамĕ юнашарах. Унта ĕçлекен пĕр пĕлĕш хĕрарăм кăштах куçне хĕсрĕ те:

— Пирĕн ĕнерхи салма кăна, паяна валли пĕçерме продуктăсем çитмерĕç-ха, — терĕ.

Ун-кун пăхкаласа илтĕмĕр те Советсен урамне вашкăртрăмăр. Кунта та кĕрпе яшки анчах иккен.

— Капла пулмасть, — тетĕп юлташа, — столовăйсем тăрăх çапкаланса çӳриччен атя «Рехет» ресторана, Социализм урамне. Вăл кунтан вунă-вунпилĕк минут утмалăх çеç.

«Рехет» ресторанри меню çине пăхатпăр та — пире кирлисем чăнах та пур. Чăх яшки, сосиски макаронпа тата икшер стакан кофе заказ патăмăр. Çур сехетренех пирĕн ума турилкесем килсе ларчĕç. Яшки çинче аш вырăнне чăх пӳрни те икшер тĕк тупăнчĕ. Сосиски текенни атă патуши пек хытă япала пулчĕ. Çыртса туртнă май пуçа стена çумне петĕм те кашăк пысăкăш мăкăль сиксе тухрĕ. Çук, стени çинче мар, чул стени янраса çеç кайрĕ... Майонез банкисем çине туптарнă шĕвекне ĕçеймерĕм, тăварлă туйăнчĕ. Кофе вырăнне хуран çунă шыв тултарнă пулас.

Малалла