Электронлă вулавăш

Ку сайтра эсир чăвашла çырнă хайлавсене тупма пултаратăр. Пур хайлава та авторĕ, çырнă çул тăрăх çăмăллăн тупма пулать. Ку архива ятарласа хатĕрленĕ — сире килĕшекен хайлавсене эсир ку сайтра та, уйрăммăн уçласа илсе те вулама пултаратăр.

Пӗлме: хайлавсем вырнаҫтармалли йӗрке.

Çипписем хĕвелĕн ылтăн,

Карăннă уй-хир çине.

Канлĕн сывласа эп пытăм

Сиплĕ тырă шăршине.

Хум çул урлă ывтăнасшăн,

Вылянать ăрша йăл-ял.

Чун вĕçесшĕн, чун юрласшăн,

Туртăнать ĕçе ик ал.

Çĕршывăмра таçта та эп çитетĕп, —

Кашни кĕтес ыр тунсăх çуратать,

Кfшни кĕтес чуна та, ĕмĕте те

Ялан асамлăн хăй патне туртать.

Чĕтрет чĕре, пин хĕлĕх карăнтарнăн

Мĕн пур енне — пин туйăм хĕлĕхне.

Аван таçта та, пур пĕр пархатарлăн

Çуралнă ен хăй ытамнех чĕнет.

Ту-чакăл-и, пуш хир-и е сив шурлăх —

Çын çул хывман кĕтес халь çук та пуль.

Çĕр чăмăрне пĕр тăрăх та, пĕр урлă

Çыхса тăрать виçесĕр йышлă çул.

Яр уçрăмăр ак космос хапхине те,

Час çитĕпĕр çут çăлтăрсем çине...

Анчах темрен те йывăр малашне те

Хывмашкăн çул этем чун-чĕрине.

Кам хепĕртеме

Çур çитнишĕн?

Паратпăр ал.

Куçран пăхатпăр.

Ку тĕлпулушăн мар, савниçĕм, —

Татах,

татах тĕл пулассишĕн

Сăпайлăн, ăшшăн

Ал паратпăр,

Илемлĕ, ĕçлĕ пурçăн хурчĕн

Çиппийĕ пек вĕçĕмсĕрех

Юхайреç сăмахсем хитрен,

Çыхăнтарса

Кăмăлсене,

Калас сăмах

татах та пурччĕ, —

Туять чере ĕç кĕтнине.

Кам хĕпĕртемĕ

Çу çитнишĕн?

Паратпăр ал.

Чунтан саватпăр.

Ку уйрăлушăн мар, савниçĕм, —

Татах,

татах тĕл пулассишĕн

Сăпайлăн, ăшшăн

Ал паратпăр.

Кăвак-сенкер чечеклĕ тутăр

Çуралнă кун ячĕпеле

Илсем манран.

Туссем епле

Пире сăнаççĕ кăмăлтан.

Эп, тусăм, сансăр —

юратусăр

Пурнаймăп.

Ĕмĕрлĕх эс ман.

Кам хĕпĕртемĕ

Кĕр çитнишĕн?

Паратпăр ал.

Малалла

Выçлăх çулне, ытти ачасемпе пĕрле, ман шăллăма та Мускава илсе кайнăччĕ.

Кайсан, пĕр уйăхран, шăллăм кăвак канвертлă çыру ячĕ.

Çыруне хăй аллипех çырнă. Саспаллисене ӳпĕнтерсе çыратчĕ те вăл.

Шăллăм çырма-вулама самаях вĕреннĕччĕ. Хам вĕренсе тухиччен хампа пĕрле шкула икĕ çул çӳрерĕ. Килте те хам пăртак кăтарткалаттăм ăна. Учитлĕ пире иксĕмĕре те «мулатицă» тетчĕ.

«Пурне те салам, — тесе янăччĕ. — Мускавра пурăнатпăр, тум-тир, кĕпе-йĕм пачĕç, пушмак çинчен калуш тăхăнтараççĕ. Майрасем шăлаварсене çĕле пĕлмен — чĕркуççи таран анчах, кĕске çĕленĕ. Анне çĕленĕ йĕмсем пек вăрăм пĕçлĕ мар, — тенĕччĕ.

Апат питĕ тутлă çитереççĕ: кулач, канхвит, шоколад, пĕремĕк параççĕ, сĕтпе какао, чее сахăрласа, булкăпа ĕçтереççĕ», — тенĕччĕ.

«Çăмах яшки çиес килет те ман, Мускавра çăмах тума пĕлмеççĕ», — тесе çыратчĕ.

Тата: «Халь ман пуç ыратать, хăлха кашласа çӳрет. Пĕр усал ача пур. Лçша ятлăскер. Çавă мана тӳрĕ тăнă çĕртех, тĕртсе ярса, чул пĕрене çумне çапăнтарчĕ. Чылай анраса выртрăм. Пуç çурăлнă пулĕ тесе алпа тытса пăхрăм», — тесе çырнăччĕ.

Шăллăм çыруне вуланă чухне:

Малалла

Вăрман паян çиллес хĕлпе пĕр майлă:

Шăй-шай шавлать вăл, ӳхĕрет, йĕрет.

Сукмак ахаль те ансăр, тăйлăк-тайлăк,

Ăна халь юр шăлать те питĕрет.

Авать çил хырсене, силлет хаяррăн,

Туратсене вăрса такать çĕре.

Пас сывлăшра вĕçсе тăрать чăл-паррăн,

Шур çăнăх сапăнать çӳл тӳперен.

Юр çаврăнать. Асать чарусăр тăвăл.

Умра те сăрт, те вар — ним курăнмасть.

Пĕччен. Кичем. Анчах мĕскер-ха тăвăн!..

Тек ĕнтĕ çул хытти те палăрмасть.

Туллаштăр, ахăртăр кăра çанталăк...

Эп тертленем, кĕрте ашса утам,

Сĕм вăрманта çĕтсе çӳрем пĕр авăк,

Çĕтсе çӳрем те — çул çине тухам.

Салху çилпе ачашшăн, именсе,

Кунта кашлаççĕ ешĕл çирĕксем.

Лартса хăварнă, теççă, вĕсене

Авланнă çамрăк капăр çуркунне.

Ăна кĕтсе, тумланă сахал мар

Вĕри куççулĕ. Илтĕнмест хыпар...

Хăш чух ертет те амăш ывăлие

Килсе итлет çак çирĕксен шавне.

Вăл шав илемлĕ, тăнăçлă ялан

Юратнă çын калаçнă пек чунран.

Трамвайсем çывăрмаççĕ часах.

Тĕксĕм çитă хуллен сăрхăнать

Çын сайпалнă каçхи урамра.

Çул кĕлеллĕ шап-шур туфлисем

Хĕр чунне ăшăтан тунсăхпа

Калăçаççĕ каçхи шăплăхра.

Эс кĕретĕн каçхи трамвая.

Сĕвенетĕн те кантăк енне

Тăнкăрти сасăпа тĕлĕретĕн...

...Тĕлкĕшеççĕ шап-шур кĕвĕсем.

Паганинин çинçе пурнисем

Вĕлтлетеççĕ пек вĕçем, чĕнмесĕр.

Пĕрлешсе сан вĕри чунупа

Пианинă сывлать, тунсăхлать:

Тăтăшах чарăнмасăр юхать

Огинскин ачаш полонезĕ,

Каярах эс анатăн вара...

Çил кĕлеллĕ шап-шур туфлисем —

Шур çунатлă шап-шур чайкăсем —

Урамри шăплăха итлесе

Ылмашаççĕ хваттер еннелле.

Çуллĕ çуртăн вăрах пусмисем

Çитереççĕ сана пӳлĕме.

Шурă юр пек вителĕк çинче —

Куллен-кун вăхăтра килекен

Эсĕ кĕтнĕ ачаш çырусем.

Ирĕлет сăн-питре тунсăх кулă.

Тинсăхпах сирĕлет шур вителĕк,

Çӳçенетĕн те çăмăллăн, лăпкăн

Йăпшăнатăн шап-шур тĕнчене...

Куçусем тинкереççĕ çавах,

Ĕмĕтпе ăшăнаççĕ те авăк

Ывăнни, ĕшенни çитнипе

Малалла

Хĕле кĕтсе кунсем ыраççĕ,

Ирхинепе юр ӳккĕлет.

Шур хурăнсем сĕнксе лараççĕ,

Ыран-паян хĕл çитмелле,

Çил ачисем, ав, чуптараççĕ,

Йăтса чечен турисене.

Сивве кура çаплах тураççĕ

Хитре пулма хурăнсене.

Кĕр йĕпе килчĕ. Ялан çумăр çăвать.

Пĕр уяр кун пулчĕ. Хĕвел пăхать.

Пĕр ял. Улăм витнĕ ял. Унта-кунта йăмра, ик-виç хурăн урамра.

Пĕр пӳрт. Чӳречисем урамалла, хĕвеле хирĕç ик чӳрече.

Икĕ кантăкран пӳрте хĕвел пăхать.

Пӳрт ăшчикки тасах та мар. Урайĕ çӳплĕ, саккисем хура, пӳртре никам та çук.

Тĕпелте сĕтел. Сĕтел умне пукан лартнă. Пукан çинче пушăт, мунчала. Сĕтел çине çăпата хунă, тавăрнă çăпата; пысăк çăпата, калăпне кăларман; пушăт вĕçĕсем тăраткалансах тăраççĕ; шĕшлĕ, кукăр авăрлă шĕшлĕ, çăпата кĕллине тирĕнсе тăрать, çăпатине хуçса пĕтереймен, — вăхăт пулман пуль çав.

Сак çинче, кантăк умĕнче, пĕр кĕпе выртать тăсăлса. Кĕпе çине çап-çутă ӳкнĕ хĕвел çути.

Уяр кун, пăртак ĕçлесчĕ тесе хуçисем ĕçе кайнă пулмалла. Васканă хушăра (ĕçчен, пурнăç çынни васкать ĕнтĕ çав) кĕпине хывса пăрахса хăварнă сак çине. Ĕç патне тесе те кивĕрех кĕпе тăхăнса кайнă вара. Кĕпе тӳнтерле, çанни айккинелле тăсăлса выртать.

Кантăкран хĕвел çап-çутă çутатса, сăнаса, тинкерсе кĕпе çине пхать.

Хĕвел çутипе кĕпе çанни çĕввинче пĕчĕк шурă шăркасем йăлтăртатаççĕ.

Малалла