Станислав Убасси журналист чӑваш апат-ҫимӗҫне Шупашкарта тата Чӑваш Енре тутанса пӑхма май ҫукки пирки Фейсбукра ҫырнине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер, журналист пӗлтӗрхи авӑн уйӑхӗнче палӑртнӑ тӑрӑх, Шупашкарта — 100 ытла ресторан-кафе. Вӗсенчен иккӗшӗ кӑна чӑвашла ятлӑ — «Ехрем хуҫа» тата «Юлташ». Станислав Убасси ӳркенмесӗрех тӗрлӗ ҫӗре шӑнкӑравласа пӑхнӑ та пӗр 50 ресторан-каферен пӗринче те наци апачӗ ҫук тесе пӗлтернӗччӗ.
Ҫак йӗркесен авторӗ паян Шупашкарти ресторансенчен пӗрин менювне чӑваш апатне кӗртнине асӑрхарӗ. Апат-ҫимӗҫе уйӑрса кӑтартнӑ май «Чувашская национальная кухня» тесе ҫырнӑ. Асӑннӑ категорире — тӑватӑ тӗрлӗ апат.
Шупашкар районӗнчи Юртукасси ялӗнче пурӑнакан Вера Блинова чӑваш тӗрриллӗ кӗпе тӑхӑнма тахҫанах ӗмӗтленнӗ. Анчах хаклӑ тесе туянма укҫа хӗрхеннӗ.
Тӗрлеме вӑл ачаранах пӗлнӗ-ха. «Хыпар» хаҫатра пӗлтернӗ тӑрӑх, «амӑшӗ хыҫҫӑн хӗресле, яка майпа тӗрлеме хӑнӑхса пынӑ. Ҫывӑх тӑванӗсен салтака каякан ывӑлӗсем валли пӗр каҫра ал шӑлли тӗрлеме пултарнӑ».
«Юнашарта пурӑнакан Ваньккан арӑмӗ, инке, наччасрах тӗрӗ валли ӳкерчӗк туса паратчӗ. «Ну, Вера, эсӗ пултаратӑн, камӑн тӗрри хитререххине ыран кайса курӑн», — тетчӗ», — аса илнӗ Вера Блинова.
Клубра ӗҫлеме пуҫласан храрӑм хӑйӗн ӗмӗт-тӗллевне пурнӑҫа кӗртнӗ-кӗртнех.
«Тус-юлташсем ҫинчен» ярӑмран
(2021 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 21-мӗшӗнче В.И. Чекушкин философ тата юрӑҫ 85 ҫул тултарать. Ҫак сӑлтавпа ГТРКра Марина Карягина ятарласа кӑларӑм хатӗрленӗ).
Кама мӗнле-тӗр, мана Владимир Чекушкинпа Чӑваш инҫекурӑмӗн экранӗ ҫинче хальхаҫҫӑн тӗл пулни капла курнӑҫнисенчен тем чуль пахарах пулчӗ. Ишлӗ Шетмӗ вӑтам шкулӗнче яп-яшӑ, хуткупӑслӑ Володя Чекушкин — Патӑрьел райкомолӗн пӗрремӗш секретарӗ — юрӑллӑ-шӳтлӗ калаҫу ирттернине аса илтӗмӗр. Ытти мӗн-мӗн асра юлнисене каласа пӗтереймӗп.
Пӗр калаҫӑва манаймастӑп. Университетри пӳлӗме ҫула май кӗчӗ те, тӳрех каларӗ: эсӗ ҫав-ҫав писателе хӳтӗлетӗн, анчах унӑн хура чунне пӗлместӗн пулас. Асӑрхан, вӑл камне куратӑнах! Кӗнеке вуласа панӑ пекех тӗрӗс пулчӗҫ сӑмахӗсем! Лешӗ пайтах шар кӑтартрӗ, ӗмӗрӗпех тилӗленсе ҫӳрерӗ. Е тата кӑмпана тухсан пирӗн ял ҫумӗнчи Ҫӑкалӑхра ачасемпе тӗл пулнӑ та, калаҫа-калаҫа кӑмпасем ҫинчен пӗлӳ «урокӗ» ирттерсе хӑварнӑ. Ачасем мана унран салам калаҫҫӗ, мӗн пӗлсе юлнипе савӑнаҫҫӗ.
Тӗнче курса ҫӳреме юратакансем ку хыпара чӑннипех те хавхаланса йышӑнасси пирки пӗр иккӗленӳ те ҫук. Росавиаци самолётсене Шупашкартан Кӑркӑстана, Таджикистана тата Узбекистана вӗҫме ирӗк панӑ! Эпир халь асӑннӑ ҫӗршывсен пирӗн патра ӗҫлесе пурӑнакан ҫыннисем те ҫакна пӗлсен хӗпӗртеҫҫех-тӗр.
Асӑннӑ виҫӗ ҫӗршыва Шупашкартан «Уральские авиалинии» предприяти вӗҫме палӑртнӑ. Сывлӑш транспорчӗн федераци агентстви чарас темен.
Авиакомпание Кӑркӑстанри икӗ, Таджикистанри виҫӗ хулана вӗҫме ирӗк панӑ. Кӑркӑстанри Ош тата Бишкек хулисене «Уральские авиалинии» эрнере ҫичӗ хутчен вӗҫесшӗн, Таджикистанри Куляб, Худжанд тата Душанбе хулисене – эрнере виҫӗ хутчен.
Росавиацин утӑ уйӑхӗн 16-мӗшӗнче кӑларнӑ, Росавиацин пуҫлӑхӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Алексей Новгородов алӑ пуснӑ приказра Узбекистанри Наманган хули те пур. Унта эрнере виҫӗ хутчен вӗҫме ирӗк панӑ.
Шупашкарта шыв ҫийӗнчи музей ӗҫлеме тытӑнӗ. Кун пирки республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗ хӑйӗн Инстаграмри страницинче пӗлтернӗ.
Утӑ уйӑхӗн 19-мӗшӗнчен «Чебоксары» (чӑв. Шупашкар) карап ҫинче ушкӑнпа экскурсисем йӗркелеме тытӑнӗҫ. Аслисен билет хакӗшӗн 150 тенкӗ тӳлемелле, ачасен — 100 тенкӗ. Билетсене карап патӗнчи кассӑра ӗҫ кунӗсенче ирхи 8 сехетрен пуҫласа 17 сехетчен сутӗҫ.
Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ — +7 (8352) 23-20-31.
Аса илтерер: Балтийскри хурал карапне Шупашкара пӗлтӗрхи утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗнче оркестрпа, МИХсенче ӗҫлекенсене пухса тата тӳре-шара сӑмах каласа кӗтсе илнӗ. Карап 26 ҫул ӗҫленӗ. Ҫак вӑхӑтра тӑван ҫӗршывӑмӑрӑн чиккипе 65 пин миль тӑршшӗ хутланӑ. Экипаж 1,5 пин ытла Раҫҫей тата ют ҫӗршыв карапӗсене тӗрӗсленӗ, патшалӑх чиккин режимне пӑсма хӑтланнӑ 150 ытла тӗслӗхе сирнӗ. Ун ҫинче Чӑваш Енри 100-е яхӑн пограничник службӑра тӑнӑ.
Карапа 1988 ҫулта Ярославль хулинче туса кӑларнӑ. 1997 ҫулччен вӑл «Соболь» ятпа ҫӳренӗ, кайран ӑна «Чебоксары» (чӑв. Шупашкар) тесе ылмаштарнӑ.
Ю.П. Сан кӗнекисем. Интернетран илнӗ
(Юрий Сан ҫырнӑ «Упи каҫман ҫырминчен...» романӗ ҫинчен)
Союз писателей России чувашского писателя Юрия Петровича Иванова (1963) — известного поэта Юрия Сан — отметил несколькими благодарностями, почетными грамотами, несколькими дипломами победителя конкурсов. (Ради пущей важности проверьте по интернету или смотрите его книгу стихов «СССР», Кугеси, 2007). Его творчество добром отметили Александр Брагин, Сергей Лыкошин, Вячеслав Киктенков.
Ничего подобного от Союзов писателей Чувашии не заметил... Знаю, что высоко ставят его творчество Хведер Агивер, Илья Иванов, Арсений Тарасов, но в целом его имя в список писателей Чувашии долгое время не включали, потому что он к современной национальной политике и чувашской литературе относится весьма критично и говорит об этом открыто.
Юрий Сан автор 20 книг, в основном — поэзии. Пишет на чувашском и русском языках. Известны роман в стихах «Скитея», популярны романы «Нацмэн» и «Над медвежьим оврагом» (Упи каҫман ҫырминчен).
К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, культура учрежденийӗнче ҫитес сезон та паллӑ пулӑмсемпе пуян пулӗ. Ун чухне премьерӑсем, пултарулӑх тата астӑвӑм каҫӗсем иртӗҫ.
Театр коллективӗ ӗнер пухӑва пуҫтарӑннӑ. Унта иртсе каякан 103-мӗш сезона пӗтӗмлетнӗ, ҫитессине сӳтсе явнӑ. Хальхи вӑхӑтра театрта Марина Карягина пьеси тӑрӑх «Куйкӑрӑш – телей кайӑкӗ» спектакле лартма репетицисем пыраҫҫӗ. Спектакль режиссёрӗ — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ Валерий Карпов. Михаил Мерченӗн ӗҫӗ тӑрӑх «Эдельвейс – сӑрт-ту чечекӗ» спектакле те лартма йышӑннӑ. Ача-пӑча валли вырӑсла юмах хатӗрлӗҫ.
103-мӗш сезона театр утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Михаил Сунталӑн пьеси тӑрӑх лартнӑ «Эп сӳннӗ чух – эс ҫун!» спектакльпе хупӗ.
Чӑваш алфавитне халалласа палӑк пулӗ. Ку хыпара Инстаграмри @hypar1906 страницӑра паян пӗлтернӗ.
«Раҫҫейри чи пысӑк этноссенчен пӗрин ҫырулӑхне чӗртсе тӑратакан вырӑн Чӗмпӗр пулнӑ. Асӑннӑ тӑрӑхри чӑвашсем хальхи вӑхӑтри чӑваш алфавитне йӗркеленӗренпе 150 ҫул ҫитнине халалласа хулара палӑк вырнаҫтарас сӗнӳпе тухнӑ», — тесе пӗлтернӗ вырӑсла хыпарта.
Вырӑнтисем конкурс та ирттернӗ иккен. Палӑкӑн чи лайӑх проекчӗ тесе комисси Виктор Егоров (Аванмарт) скульпторӑн ӗҫне суйланӑ. Виктор Аванмарт палӑка ҫаврашкана ҫырнӑ Ӑ саспалли евӗр хатӗрлесшӗн.
Нумаях пулмасть, тата уҫӑмлатарах каласан, утӑ уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артисчӗ Геннадий Медведев 60 ҫул тултарнӑ.
Геннадий Павлович пирки театрта Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ пулнисӗр пуҫне драматург, куҫаруҫӑ, педагог тесе пӗлтернӗ.
Геннадий Медведев Канаш районӗнчи Сиккасси ялӗнче 1961 ҫулхи утӑ уйӑхн 10-мӗшӗнче ҫуралнӑ. 1978-1983 ҫулсенче Мускаври М.С. Щепкин ячӗллӗ театр училищинче вӗреннӗ. К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче 1983 ҫултанпа ӗҫлет. Ҫак ҫулсенче вӑл чылай роле калӑпланӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче хальхи вӑхӑтри пултаруллӑ хӗрарӑм-ҫыравҫӑсенчен пӗрин, Лидия Саринен, кӗнеки пичетленсе тухнӑ.
Ҫӗнӗ кӑларӑм ячӗ – «Шур пӗркенчӗк». Кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑларӑма ҫемье ҫавӑрас ыйтӑва халалланӑ.
Кӗнеке редакторӗ – О.Л. Федорова, художникӗ – А.И. Алексеев.
«Шур пӗркенчӗк» кӗнекене пысӑках мар калавсемпе пурнӑҫри самантсене ҫутатса паракан тӗрленчӗксем кӗнӗ. «Кашни хайлавра – сӑнар шӑпи, автор унӑн савӑнӑҫӗпе пӑшӑрханӑвне психологи тӗлӗшӗнчен тӗрӗс кӑтартса парать», – тесе палӑртнӑ Чӑваш кӗнеке издательствинче.
Сӑмах май каласан, кӗнеке авторӗ – Лидия Сарине – хӑй те таса чунлӑ та ӑшӑ кӑмӑллӑ ҫын.
+9.3 °C