| ҪӖР | 13 |
Ҫу уйӑхӗн юлашки кунӗсенчен пӗринче Ӗпхӳри Калинин районӗн чӑваш вырсарни шкулӗнче вӗренӳ ҫулӗ вӗҫленнине халалланӑ уяв иртрӗ. Унта «Элем» ансамбле ҫӳрекен вӗрентекенсемпе ашшӗ-амӑшӗ‚ шкул ачисем тата хӑнасем пухӑнчӗҫ. Пурӗ 70 яхӑн ҫын.
2009-2010 вӗренӳ ҫулӗнче асӑннӑ пӗлӳ ҫурчӗ Пушкӑртстан чӑваш халӑх культурине аталантарас тӗлӗшпе нумай ӗҫ тунӑ. Ачасен «Акӑшсем» тата «Ягодка» ансамблӗсем районпа хулан пӗр мероприятийӗнчен те юлман. Унсӑр пуҫне Аслӑ Ҫӗнтерӗве 65 ҫул ҫитнине халалланӑ район конкурсӗнче I вырӑн йышӑнса ПР Вӗренӳ министерствин дипломне тивӗҫнӗ. Чӑннипе‚ кӑҫал вӗрентекенсемпе ачасен культура пурнӑҫӗ питӗ пуян та кӑсӑк иртрӗ. Вӗсем Салават хулинче йӗркеленӗ фольклор‚ Булгаковӑри эстрада коллективӗсен фестивальне‚ Ӗпхӳри тата Ҫтерлӗри Ҫӗнӗ ҫул уявӗсене хутшӑнчӗҫ.
«Элем» пултарулӑх ушкӑнне чӑвашсем пысӑк йышпа пурӑнакан тӑрӑхсенче лайӑх пӗлеҫҫӗ. Вӗсем Гафури районӗнчи Белое Озеро станцине‚ Красноусольск поселокне‚ Аургазӑ районӗнчи Треппеле‚ Архангельск районӗнчи Успенское яла‚ Ӗпхӳ районӗнчи Авдон тата Юматово поселокӗсене концертсемпе тухнӑ.
Трак тӑрӑхӗнчи тулли мар яваплӑ «Карай» пӗрлешӳ кӑҫал пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсем — 570, пӗр ҫул ӳсекен курӑксем — 177, куккурус — 180 гектар акса, ҫӗрулми 104 гектар лартса хӑварчӗ. Ҫурхи уй-хир ӗҫӗсене вӑхӑтра тата пахалӑхлӑ туса ирттернӗрен ҫуртрисем япӑх мар шӑтса тухнӑ. Халӗ хирте калчасене лайӑх пӑхса ҫитӗнтерессипе тӑрмашаҫҫӗ: ҫумкурӑксемпе кӗрешсе гербицид сапаҫҫӗ, ҫӗрулмин рет хушшисене кӑпкалатаҫҫӗ тата ытти те.
Ҫӗртмен 8-мӗшӗ Карай тӑрӑхӗнчи халӑхшӑн нумайлӑха асра юлӗ. Ҫав кун кунта 20 ҫул иртнӗ хыҫҫӑн ҫурхи уй-хир ӗҫӗсене пӗтӗмлетмелли ӗҫпе юрӑ тата спорт уявӗ — Акатуй — иртрӗ. Ҫавӑн чухлӗ вӑхӑт иртсен тулли мар яваплӑ «Карай» пӗрлешӳ ертӳҫи Г.В. Спиридонов ку пӗрлешӳ учредителӗпе Ю.П. Капитоновпа, «Крина» пӗрлешӳ ертӳҫипе В.Н. Платоновпа, «Ирина» магазин хуҫипе В.И. Петровпа канашласа ӗлӗкхи ырӑ йӑлана чӗртсе тӑратма шут тытнӑ. Хальхинче ку праҫнике района йӗркеленӗренпе 75, Аслӑ Ҫӗнтерӳ тунӑранпа 65 ҫул ҫитнине тата Вӗрентекенсен ҫулталӑкне халалларӗҫ.
Шкул стадионне тӗрлӗ ялавсем, стендсемпе плакатсем илем кӳреҫҫӗ, хаваслӑ кӗвӗ янӑрать.
Паян, ҫӗртмен 12-мӗшӗнче, Лапсар ял тӑрӑхӗ Акатуй ирттерчӗ. Эрне маларах, ҫӗртмен 5-мӗшӗнче, район шайӗнчи Акатуй иртсеччӗ.
Уяв кӑнтӑрла ҫитеспе, 11 сехетре пуҫланчӗ. Вӑл Ҫеньял ҫумӗнчи илемлӗ лапамра иртрӗ. Ҫанталӑк пӗлӗтлӗ тӑчӗ пулин те ҫумӑр уява пӑсмарӗ.
Акатуя кӑҫал вӗрентекенсен ҫулталӑкне, Аслӑ Ҫӗнтерӗве тунӑранпа 65 ҫул ҫитнине, республикӑна тунӑранпа 90 ҫул ҫитнине, К.В. Иванов ҫуралнӑранпа 120 ҫул ҫитнине халалларӗҫ. Уява «Алран кайми аки-сухи...» юрӑпа, ваттисене асӑнса пуҫларӗҫ.
Вӗрентекенсен ҫулталӑкӗ пынӑран ял тӑрӑхӗнче тӗрлӗ ҫулсенче ачасене вӗрентнӗ учительсене парнесем пачӗҫ, ыр сӑмахпа асӑнчӗҫ.
Ҫавӑн пекех ялсенчи тӑрӑшуллӑ ҫынсене парнесем пачӗҫ. Ҫӗньял, Ойкасси, Хӗрлӗ Ҫыр ялӗсенче вара уйрӑм ӑмӑрту ирттерчӗҫ — чи капӑр та илемлӗ кил-ҫурт хуҫисене кроликсем пачӗҫ.
Акатуй вӑйӑсӑр иртмест теҫҫӗ — кӑҫал Ҫӗньял лапамӗнче вӑйӑсем валли вырӑн туллиехччӗ (пӗлтӗр футболла ҫеҫ ӑмарту иртсеччӗ).
Вӑрмар районӗнчи Хӗрлӗҫыр ялӗ Кӗтне шывӗ хӗрринче, Тутарстан чикки ҫывӑхӗнче вырнаҫнӑ. Йӑлана кӗнӗ йӗркепе ял ҫыннисем Мӑнкунран тӑххӑрмӗш эрнекунӗнче «Теветей» ял уявне ирттереҫҫӗ. Кӑҫал вӑл ҫӗртмен 4-мӗшне лекрӗ. Уяв умӗн «Иванов» КФХ ӗҫченӗсем ял урамӗсене илем кӗртме те ӗлкӗрчӗҫ.
Уяв Кӗтне хӗрринче вырнаҫнӑ часовнӑра иртрӗ. 11 сехетре пуҫланчӗ. Чи малтан ака-суха ӗҫӗсене пӗтӗмлетрӗҫ, ӗҫре маттурлӑх кӑтартнӑ ял ӗҫченӗсене тата ялти хастарсене чысларӗҫ. Ял халӑхӗ спорт вӑййисенче ӑмӑртрӗ, тӗрлӗ конкурссене хутшӑнчӗ. Ятарласа чӗнсе илнӗ чӑваш эстрада ҫӑлтӑрӗсем халӑха юрӑ-ташӑпа савӑнтарчӗҫ, хӑйсен сассипе уява илем кӗртрӗҫ. Уяв Хӗрлӗҫыр ял клубӗнче ирттернӗ дискотекӑпа вӗҫленчӗ.
Уява халалласа ҫак кун ял ҫыннисемшӗн тепӗр савӑнӑҫлӑ самант пулчӗ — Вӑрмар районӗнчи чи аякра вырнаҫнӑ яла транспорт маршручӗ уҫӑлчӗ.
Ҫу уйӑхӗ вӗҫнелле, ҫӗртме уйӑхӗ пуҫламӑшӗнче чӑваш тӗнчинче Акатуй уявӗ кӗрлеме тытӑнать — вӑл Чӑваш Енре кӑна мар, ун тулашӗнче те шавлӑн та савӑнӑҫлӑн иртет. Кӑҫал Чӗмпӗрпе Свердловск облаҫӗсенче Акатуя ҫӑвӑн 29-мӗшӗнче, шӑматкун, ирттерме палӑртнӑ.
Чӑваш Енрен ку уявсене пултарулӑх ушкӑнӗсем хутшӑнӗҫ. Чӗмпӗр облаҫӗнчи Мелекесре (Дмитровград) юрӑ-ташӑпа «Янташ» ушкӑн (ертӳҫи Анатолий Никитин) савӑнтарӗ. Свердловск облаҫӗнчи Акатуя вара «Янра, юрӑ» ансамбль (ертӳҫи Вячеслав Христофоров) хутшӑнӗ.
Раҫҫей Федерацийӗн пӗтӗм чӑвашсен культурӑпа наци автономийӗн оргкомитечӗ йышӑнӑвӗпе килӗшӳллӗн «Акатуй» кӑҫал Мусавра ҫӗртмен 5-мӗшӗнче, шӑматкун, иртӗ. Пуҫламӑшӗ 11 сехетре. Уяв 19 сехетчен тӑсӑлӗ.
Акатуй программинче: чӑваш эстрада юрӑҫисен концерчӗ, «Кӗрешӳ» ӑмӑрту, ӳнер продукцийӗн суту-илӗвӗ. Ҫавӑн пекех «Акатуйсене» яланхи пекех «Акконд», «Букет Чувашии» тата ытти паллӑ фирмӑсен продукцине туянма май пулать.
Акатуя «Измайловӑри Крамль» ятлӑ культурӑпа кану комплексӗнче ирттерме палӑртнӑ. Адрес: Измайлово ҫулӗ, 73ж. «Измайлово» хӑна комплексӗпе юнашарах.
«Партизанская» метроран 5 минутра, «Черкизовская» метроран 8 минутра ҫитме пулать.
Ыран пӗтӗм патшалӑх Ҫӗнтерӳ Кунне палӑртӗ. 1945 ҫулта фашистла Германие ҫӗнтернӗренпе 65 ҫул ҫитрӗ ӗнтӗ.
Ыран уява чаплӑн ирттерме чылайӑшӗ хатӗрленеҫҫӗ. Мероприятисем те нумай палартса хунӑ. Шупашкарта малтанхи ҫулсенчи пекех парад иртӗ. Чӑваш Республикин ҫар комиссарӗ А.А.Мокрушин полковник пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ юлашки хатӗрленӳ ӗҫӗсем пыраҫҫӗ. Хатӗррисен шутӗнче — Ижевскран 40 комплект ППШ автомат, 3 РПД пулемет кӳрсе килнӗ, вӑрҫӑ вӑхӑтӗнчи ҫар тумтирне 33 комплект ҫӗлеттернӗ, парада хутшӑнакан пӗтӗм техникӑна — артиллери орудийӗсемпе «зенитка» установкӑсене — юсаса ҫӗнетнӗ, промышленноҫ тракторӗсен заводӗнче тӑшмана питӗ сехӗрлентернӗ, легендӑна кӗрсе юлнӑ «Катюша» БМ-13 ракета установкине «ЗИС-6» автомобиль шасси ҫине вырнаҫтарнӑ, 14-мӗш ракета дивизийӗн командирӗпе «Тополь-М» ракета комплексӗ уйӑрасси пирки калаҫса татӑлнӑ. Парада ыран www.cap.ru сайтра тата «Атӑлинҫекомӑн» кабель тетелӗнче онлайн мелӗпе курма пулӗ.
Шупашкарти экономикӑпа менеджмент институтӗнче Ҫар чысӗн пӳлӗмне йӗркелеҫҫӗ — вӑл кӗтесе Калуга облаҫӗнче ҫӗр чавма кайнӑ студентсем те хӑйсен тупнӑ япалисемпе пуянлатӗҫ.
2010 ҫулхи пуш уйӑхӗн 19-мӗшӗнче И.Н. Ульянов ячӗллӗ чӑваш патшалӑх университечӗн культура керменӗнче Чӑваш филологийӗпе культура факультечӗн студенчӗсен ҫурхи уявӗ иртет!
Пуҫламӑшӗ — 18 сехет ҫурӑра!
Билет хакӗ — 60 тенкӗ
Билечӗсене ҫак номерпе ыйтса илме пулать – 89053413505. Лилия Геральдовна
Пурне те хапӑл туса йыхравлатпӑр!
| НАР | 27 |
Нарӑс уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Муркаш районӗн Чуманкасси ял тӑрӑхӗн администрацине кӗрекен Шарпаш ялӗнче ӗлӗкхи чӑвашсен йӑлипе, ҫӑварни уявӗ иртрӗ. Унта вара кӗҫӗн ачаран пуҫласа ваттисем те хутшӑнчӗҫ. Ял хӗрарӑмӗсем хӑйсен яланхи шали тутӑра ҫыхрӗҫ.
Уява библиотека ертӳҫи Иванова З.И. уҫса ячӗ. Вӑл пурне те ыр кӑмӑлтан уяв мӗнле майпа нумай ӗмӗр тӑршшӗпе аталанса пынине каласа кӑтартрӗ, пурне те сӑртран ҫунашкапа ярӑнма чӗнчӗ. Пурте хавасланса тӑвайккинчен ярӑнчӗҫ. Мӗн чухлӗ интереслӗх те хаваслӑх пулчӗ ҫав ытарайми вырӑнта. Тата ҫавӑнтах Гордеев Вячеслав хӑйӗн урхамахне урама илсе тухса ял-йыша савӑнтарма пултарчӗ. Ҫавӑнтах ӑна ачасем те хупӑрласа илме ӗлкӗрчӗҫ. Вячеслав кучӑра мӗн каҫ пуличченех ял-йыша хаваслантарса катаччи чуптарма май килчӗ. Ҫав вӑхӑтрах тата ваттисем сӑмаварпа чей вӗретсе уяв икерчи хатӗрлерӗҫ.
Ҫак уяв майӗпен иртсе пынӑ май ял халӑхӗн ҫӑварни кунӗ тутлӑ шыв пек асӑмра тӑрса юлчӗ.
Ыран, утӑ уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, Сӗнтӑрвӑрри районӗнчи Октябрьски ялне никӗсленӗренпе 150 ҫул ҫитнине палӑртӗҫ. Маларах ку ял Ҫӗн Тукай, тата Ӗсмел ятсемпе те паллӑ пулнӑ. 1939 ҫулхи пуш уйӑхӗн 17-мӗшӗнче ӑна рйон центрӗ туса хунӑ, ҫӗнӗ ят панӑ.
Уява Чӑваш Енри хӑнасем ҫеҫ мар, ун тулашӗнчен те пухӑнӗҫ — ялтан чаплӑ ҫын чылай тухнӑ! Чӑваш сӑвӑҫи Канаш Альберт Георгиевич та ҫав ялтанах.
Уява савӑнӑҫлӑ ирттерме Сӗнтӗрвӑрринчен «Шуҫӑм» ВИА, «Вы+Мы» ҫамрӑксен студийӗ, ПКУ, тата «Мариинский» халӑх театрӗ килӗ.
+3.3 °C