Ӗнер каҫхи 10 сехет те 20 минутра Канаш районӗнчи Кармами Выҫӑлкки ялӗ тӗлӗнчи чукун ҫул урлӑ каҫмалли вырӑнта «Мерседес» машинӑна Мускавран Хусана каякан пуйӑс ҫапса кайнӑ.
Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, 20 ҫулхи водитель машина чукун ҫул ҫинче лакса ларнине ӗнентернӗ. Ун урлӑ вӑл семафорӑн асӑрхаттаракан ҫути чӗрӗличченех каҫма тӑнӑ имӗш. Путса ларнӑ машинӑна ытти водительпе пӗрле кӑларма хӑтланнӑ иккен, анчах чукун ҫул ҫинчен куҫарса ӗлкӗреймен. Инкекре ҫынсем аманман.
Машина ҫине пырса кӗнине пула пуйӑсӑн вӑхӑтлӑха чарӑнма тивнӗ. Вӑл 22 сехет те 43 минутра хускалса кайнӑ.
Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, инкекӗн тӗп сӑлтавне специалистсем палӑртӗҫ.
Шупашкарта пуш уйӑхӗн 15-18-мӗшӗсенче хор музыкин черетлӗ уявӗ иртет. Ача-пӑчапа ҫамрӑксен пӗтӗм Раҫҫейри V (Пӗтӗм тӗнчери I) «Жавронок» (чӑв. Тӑри) хор конкурсӗ Ф.М. Лукин ячӗпе хисепленет. Ӑна хальхипе пиллӗкмӗш хут йӗркелеҫҫӗ. Икӗ ҫулта пӗрре пулакансксер вӑхӑтӗнче арҫын ачасен хорӗсем кӑҫал пуҫласа ӑмӑртӗҫ.
Конкурса паян 16 сехет те 30 минутра Шупашкарти «Салют» культура керменӗнче уҫнӑ.
Пултарулӑх ӑмӑртӑвне кӑҫал 50 ытла ушкӑн хутшӑнмалла. Вӗсен ӳсӗмӗ те тӗрлӗрен: 4 ҫултан пуҫласа 30 ҫулччен. Мускаври, Хусанти, Чӗмпӗрти, Ӗпхӳри, Ижевскри, Йошкар-Олари, Тольяттинчи, Кироври хорсем ҫитме шантарнӑ. Концерт программине Нигерипе Казахстанри артистсем пуянлатмалла.
Хор ушкӑнӗсене хак паракан тӳресен ертӳҫи — РФ искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Раҫҫей халӑх артисчӗ Морис Яклашкин.
Хусан хулинче самбо енӗпе хӗрарӑмсен тата арҫынсен хушшинче Раҫҫей чемпионачӗ иртнӗ. Унта 62 килограмчченхи виҫере ылтӑн медале ҫӗнсе илнӗ Александр Фёдоров тӗнче чемпионатне тухса кайӗ.
Хусанти ӑмӑрту пирӗн республика спортсменӗсене ӑннӑ. Унта вӗсем виҫӗ ылтӑн, пӗр кӗмӗл тата пӗр бронза медальсене тивӗҫнӗ.
Чӑваш Енӗн Спорт министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑмӑрту пуш уйӑхӗн 2-4-мӗшӗсенче Хусанти «Ак Барс» кӗрешӳ керменӗнче иртнӗ. Виҫӗ кунта ҫӗршыври пин ытла самбист 108 медальшӗн кӗрешнӗ. Вӗсем Хихонта иртекен Европа, Сеулти тӗнче чемпионачӗсене кайма путевкӑсем ҫӗнсе илессишӗн те тупӑшнӑ.
48 килограмчченхи виҫере Елена Бондарева ылтӑн медаль ҫӗнсе илнӗ, 68 килограмчченхи виҫере арҫынсенчен — Александр Бондарев. Вера Лоткова тата Надежда Степанова 52 килограмчченхи виҫере кӗрешсе кӗмӗл (Вера) тата бронзӑна (Надежда) медальсене тивӗҫнӗ.
Ростов облаҫӗнче пурӑнакан хӗрачана Канашра тупнӑ. Вӑл хыпарсӑр ҫухалнисен йышӗнче пулнӑ.
«Новороссийск – Пермь» маршрутпа ҫӳрекен пуйӑсра Волгодонск хулинче пурӑнакан 16-ри хӗре тупнӑ. Ӑна пуйӑс Канашра чарӑнсан транспорт полицийӗн ӗҫченӗсем илсе тухнӑ.
9-мӗш класра вӗренекен хӗрача Хусана кайма тухнӑ-мӗн. Унта вӑл шкулта вӗренесшӗн пулнӑ. Икӗ уйӑх каялла унӑн ҫемйи урӑх хулана каҫса кайнӑ, ҫавна май хӗрачан хӑйӗн шкулӗнчен урӑх ҫӗре куҫма тивнӗ.
Ашшӗ-амӑшӗ илме киличчен хӗрачана Канашри социаллӑ приюта вырнаҫтарнӑ. Унччен вӑл килтен тухса кайни пулман.
Пуш уйӑхӗн 5-7-мӗшӗсенче Раҫҫее Европа Канашӗн вырӑнти тата регионсенчи влаҫсен конгресӗн элчисем килӗҫ. Вӗсем Мускавра, Хусанта тата Шупашкарта тӗлпулусем ирттерме палӑртнӑ.
Хӑнасем пирӗн ҫӗршыва вырӑнти тата регионти демократие вырӑнти хӑйтытӑмлӑхӑн Европа хартийӗпе килӗшӳллӗн мӗнле пӑхӑннине тишкерме килӗҫ. Икӗ содокладчик – Нидерландри Якоб Винен тата Аслӑ Британири Стюарт Диксон - 2010 ҫулхи юпан 28-мӗшӗнче вӑя кӗнӗ Конгресс рекомендацийӗсене йышӑннӑранпа Раҫҫейре вырӑнти хӑйтытӑмлӑх облаҫӗнче мӗн пулса иртни ҫинче тӗплӗн чарӑнса тӑрӗҫ.
Ҫавӑн пекех хӑнасем Шупашкарта ЧР финанс министрӗпе Светлана Енилинӑпа, юстици министрӗпе Наталья Тимофеевӑпа, Патшалӑх канашӗн, Шутлав палатин, Конституци тата Аслӑ судсен элчисемпе шухӑшсемпе ылмашӑнӗҫ. Кунсӑр пуҫне хула администрацийӗн пуҫлӑхӗпе Алексей Ладыковпа тӗл пулӗҫ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче «Атте ҫути» автобиографилле роман пичетленнӗ. Ҫӗнӗ кӑларӑмӑн тӗп сӑнарӗ — Анатолий Волков хирург. Кӗнекере вӑл ашшӗ хӑйӗн пурнӑҫӗнче мӗнле витӗм кӳнине уҫса панӑ.
Анатолий Никандрович Волков 1931 ҫулхи юпа уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Елчӗк районӗнчи Аслӑ Елчӗкре ҫуралнӑ. Медицина наукисен докторӗ, профессор.
Чӑваш Енӗн Цифра аталанӑвӗн, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, пичет кӑларӑмне алла илсен Анатолий Волков Хусанти медицина институтне вӗренме кӗнӗ тапхӑрпа тата унӑн профессири кун-ҫулӗн малтанхи утӑмӗсемпе те паллашма пулать. Ҫӗнҫӗпӗрти медицина институтӗнче вӗреннӗ, Казахстанпа Шупашкарта ӗҫленӗ тапхӑрсене те тухтӑр ырӑпа аса илнӗ.
Шӑматкун, нарӑсӑн 16-мӗшӗнче, Хусанти Туслӑх ҫуртӗнче «Сувар» хаҫат 25 ҫул тултарнине паллӑ турӗҫ. Чи малтанах вулавҫӑсен конференцийӗ иртрӗ — унта аякран килнӗ хӑнасем те, Тутарстанри журналистсемпе почта ӗҫченӗсем те тухса сӑмах каларӗҫ. «Хыпар» издательство ҫурчӗ, «Канаш» тата «Урал сасси» хаҫат редакцийӗсем хӑйсем кӑларакан хаҫат-журналсемпе паллаштарчӗҫ. Чӑваш халӑх сайчӗн тӗп редакторӗ тӗнче тетелӗнче чӑваш чӗлхи мӗнле сарӑлни пирки каласа пачӗ. Ҫавӑн пекех конференцире «Сувар» хаҫатӑн ӗҫченӗсене хисеп хучӗсемпе тата премипе чысларӗҫ, хаҫата тӑтӑш ҫырса тӑракансене хисеп турӗҫ.
Вулакансен конференцийӗ хыҫҫӑн Николай Сорокинӑн «Свети, мой Млечный путь» (чӑв. Ҫутат, Хуркайӑк ҫулӑм) кӗнекен хӑтлавӗ пулчӗ.
Иккӗмӗш пайӗнче юбилея халалласа савӑнӑҫлӑ уяв иртрӗ. Вал Туслӑх ҫуртӗнчи акт залӗнче пулчӗ. Унта тӗрлӗ тӳре-шара тата хаҫат тусӗсем юбиляра саламларӗҫ, парнесем парнелерӗҫ. Тухса калаҫакансен йышӗнче тутар ҫӑвӑҫи Ренас Харис та (сӑмах май, хаҫат ятне вӑл тупса панӑ, иккен) пулчӗ. Вӑл Петӗр Хусанкайӑн «Эпир пулнӑ, пур, пулатпӑр!» сӑввине тутарла вуласа пачӗ.
Тутарстанри чӑвашсен республика шайӗнче тухса тӑракан «Сувар» хаҫачӗ чӗрӗк ӗмӗрхине паллӑ тӑвать. Хаҫатӑн 25 ҫулхине халалланӑ уява ыран, нарӑс уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, Хусанти Халӑхсен туслӑхӗн ҫуртӗнче пуҫтарӑнӗҫ. Вӑл 10 сехет те 30 минутра пуҫланмалла.
Уяв программинчи мероприятисенчен пӗри — вулакансен конференцийӗ. Унта штатра тӑман авторсене, ҫыравҫӑсемпе чӑваш центрӗсен ертӳҫисене йыхравланӑ.
Тутарстанра паян 116 пин ытла чӑваш пурӑнать. Вӗсем валли район хаҫачӗсем тӑваттӑ тата республика шайӗнчи пӗр кӑларӑм пичетленет. «Сувар» обществӑпа политика, социаллӑ пурнӑҫпа экономика тата культура ыйтӑвӗсене ҫутатса тӑрать. 2008 ҫулта хаҫат Тутарстанри «ТАТМЕДИА» пичет тата массӑллӑ коммуникаци агентствин йышне кӗнӗ. Хаҫат редакторӗ — Константин Малышев. Хаҫат тиражӗ — 2 пин экземпляр ытларах.
Ытларикун, кӑрлачӑн 29-мӗшӗнче, чӑваш ӑсчахӗсем Тутарстанри тӗпчевҫӗсемпе тӗл пулнӑ. Кун пирки Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ хыпарлать. Тӗлпулу Тутарстанӑн ӑслӑлӑх академийӗн Ш.Марджани ячӗллӗ истори институчӗн ӗҫтешӗсемпе Хусанта иртнӗ.
Чӑвашран кӳршӗллӗ региона ЧПГӐИ директорӗ Пётр Степанович Краснов, директор ҫумӗ Геннадий Алексеевич Николаев, этнологи пайӗн тӗп ӑслӑлӑх ӗҫтешӗ Виталий Петрович Иванов, социологи пайӗн тӗп ӑслӑлӑх ӗҫтешӗ Иван Иванович Бойко, истори пайӗн ертсе пыракан ӑслӑлӑх ӗҫтешӗ Владимир Николаевич Клементьев, ӳнер пӗлӗвӗн пайӗн тӗп ӑслӑлӑх ӗҫтешӗ Михаил Григорьевич Кондратьев ҫитнӗ. Вӗсем Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑх институчӗн ӗҫӗ-хӗлӗ пирки каласа панӑ, юлашки вӑхӑтра тунӑ ӗҫсемпе паллаштарнӑ.
Хусанти ӑсчахсемпе ӑшӑ калаҫусем ирттернӗ хыҫҫӑн ЧПГӐИ тӗпчевҫисем Анатолий Константинович Самаренкинпа тӗл пулнӑ. Вӑл — Тутарстан Рсеупбликинчи Чӑваш наци культурин авторномийӗн президиум пайташӗ.
Аса илтерер, Тутарстанри институтпа Чӑваш Енри институт ӗҫтешӗсем пӗр-пӗринпе пӗрремӗш хут мар тӗл пулаҫҫӗ. Унччен малтан, 2017 ҫулта, тутар ӑҫчахӗсем Шупашкара килсе кайнӑччӗ, хӑйсен ӗҫӗ-хӗлӗпе паллаштарнӑччӗ.
Голландинче ҫул ҫӳревпе пулнӑ ҫынсем Шупашкара заправкӑна кӗрсе тухнӑ.
Электрокарпа ҫул ҫӳрекенскерсен зарядки ларас патнех ҫитнӗ. Шупашкарта вӗсем «Чӑвашэнерго» предприятин заправки патӗнче чарӑннӑ. Шупашкарти Гладков урамӗнчи 13-мӗш ҫурт адреспа вырнаҫнӑ ҫутӑ зарядкин станцийӗ пирӗн республикӑра пӗртен пӗрре ҫеҫ-мӗн.
Шупашкарти электрозаправка станцийӗ тест мелӗпе ӗҫлет, ҫавна май машина аккумуляторне вӑл тулевсӗр зарядкӑласа парать. Запраквкӑпа усӑ курас тесен чип-карточка кирлӗ. Ӑна «Чӑвашэнергӑн» филиалӗнче тӳлевсӗр параҫҫӗ. Электромобиле регистрацилени пирки хут ҫеҫ ыйтаҫҫӗ.
Голландирен Германипе Финлянди витӗр килекенскерсем Хусанти, Елабугӑри, Ижевскри тата Пермьри ҫавӑн пек станцисене те ҫула май пахалассине пӗлтернӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (23.12.2024 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 753 - 755 мм, -1 - 1 градус сивӗ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Мускав район сучӗ ЧАП пӗтермелли йышӑну тунӑ. | ||
Пулӑм хуш... |