Кӑрлачӑн 12-мӗшӗнче «ТНВ «Татарстан» телеканал Шупашкарта Хаяр Йӑван палӑкне лартни ҫинчен сюжет кӑтартнӑ.
Тавлаштаракан тата калаҫтаракан тема «7 дней» (чӑв. 7 кун) вырсарникун каҫхи тишкерӳллӗ кӑларӑмра 15 минута яхӑн пынӑ. Ильшат Аминов телеертӳҫӗ Шупашкарти пулӑмпа паллаштарнӑ.
Телеканал журналистки Ильзира Юзаева нумаях пулмасть пирӗн республикӑн тӗп хулинче пулнӑ, Чӑваш Енри Ваттисен тӗп канашӗн пайташӗсенчен интервью илнӗ. «Татарстан» телеканалӑн ушкӑнӗ Константин Иванов скверӗнче пулнӑ, Хаяр Йӑван скульптурине ӳкерсе илнӗ.
Аса илтерер: Чӑваш Енри ваттисен канашӗ те ҫак палӑка хирӗҫ. Унӑн пайташӗсем палӑка илсе музее пама сӗннӗ. «Ку факта Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи тӗп халӑхсене хисеплеменнипе тан йышанатпӑр. Палӑка илсе Чӑваш наци музейне памалла тесе шутлатпӑр», - ҫапла пӗлтернӗччӗ общество пӗрлешӗвӗн пресс-секретарӗ Тимӗр Акташ.
Владислав Николаев ҫыравҫӑ, драматург, Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн «Республика» хаҫачӗн журналисчӗ, нумаях пулмасть Пушкӑртстанра пулнӑ.
«Пушкӑртстана ҫул ҫывӑх мар, ҫавӑнпа та эпӗ вӑхӑта туллин усӑ курма тӑрӑшатӑп: юлташсемпе тӗл пулатӑп, шкулсене кӗрсе тухатӑп…», — тесе ҫырнӑ журналист тата ҫыравҫӑ Фейсбукра.
Унти Авӑркас районӗнчи Юламан ялӗнче пурӑнакан чӑваш ҫыравҫипе, поэчӗпе Александр Савельев-Саспа курнӑҫнӑ. 87 ҫулхискер Ҫӗнӗ ҫул умӗн хӑйӗн 20-мӗш кӗнекине кун ҫути кӑтартнӑ иккен.
Владислав Николаев шурсухала Раҫҫей ҫыравҫисен союзӗн пайташӗ пулнине ӗнентерекен ҫӗнӗ удостоверение (ҫав хутсене пӗлтӗр ҫӗнетрӗҫ) ҫитерсе панӑ. Александр Сергеевич вара хӑнана хӑйӗн кӗнекине парнеленӗ.
Чӑваш хастарӗсем Шупашкарта Сурхури уявне пуҫтарӑннӑ. Ӑна яланхиллех ирттерекенӗ — чӑваш культурине аталантарма пулӑшса пыракан «Сувар» фонд (ертӳҫи — Чӑваш наци конгресӗн вице-президенчӗ Тимӗр Тяпкин усламҫӑ).
Чӑваш интеллигенцийӗн пайташӗсем тата паллӑ хастарӗсем ЧНК ҫуртӗнче вырнаҫнӑ «Ҫӑлкуҫ» чӑваш наци кухнин кафине пухӑннӑ.
Уяв ака-сухаҫӑсен «Алран кайми аки-сухи» гимнӗпе пуҫланнӑ. Пухӑннисене Чӑваш Республикин халӑх художникӗ Праски Витти саламланӑ.
Чӑвашсен шурсухалӗсем Евгений Райков вакката Чӑваш Енӗн экс-полпредне Леонид Волкова судра тухӑҫлӑ та ӑнӑҫлӑ хӳтӗленӗшӗн тав тунӑ. Райкова «Чуваши: этническая история и традиционная культура» кӗнеке парнелесе хавхалантарнӑ.
Мускаври чӑвашсен ентешлӗхӗ тата Чӑваш офицерӗсен юлташлӑхӗ Чӑваш халӑх сайчӗн тӗп редакторне Николай Плотникова ӑнӑҫлӑ та тухӑҫлӑ ӗҫленӗшӗн медаль парса чыс тунӑ.
Чӑваш халӑх инструменчӗсен паллӑ ӑсти тата мусӑкҫи Николай Фомиряков халӑх кӗввисене янӑратнӑ. Вера Орлова ӗҫ ветеранӗ халӑх юррисене шӑрантарнӑ.
Уява Шупашкар тата Муркаш районӗсенчен килнӗ хастарсем те хутшӑннӑ.
(«Чӑваш халӑх сайтӗнчи» шӑрпӑклансене каласа пани)
Вӑл тӑван тавралӑха юратни, ӑна тӗпчени, хӑй шыраса тупнине ҫынсене пӗлтерме тӑрӑшни мана унпа паллаштарчӗ. Паллашнӑранпа нумай ҫул иртрӗ ӗнтӗ.
Чим-ха, паллаштарам-ха сире унпа. Ӑна эсир пӗлетӗр те пулӗ-ха, вӑл Тутарстанри Вырӑс Киреметӗнче пурӑнакан чӑваш ӑсчахӗ Виктор Симаков, ЧНК Мӑн канашӗн тата Чӑваш академийӗн пайташӗ, краевед, журналист, педагог, 15 кӗнеке кӑларнӑ ҫыравҫӑ. Эпӗ унӑн пӗр кӗнеки ҫинчен йӗркеллӗ ӗнчӗхетех (рецензи) ҫырасшӑнччӗ. Анчах эрешмен шӑрпӑкланӗсем ман хӑтавсем пирки пӑтратса ҫырнине вуларӑм та, ку хутӗнче вӗсенни пек хӑтланса пӑхас-ха терӗм...
Мана сиплевӗшре выртнӑ чухне (эсир, интернетри Акапасар, де Герсо, Микула, Вырык, И вот, Лешкукка, ad modum пӑтранчӑк Ю.Яковлев тата ытти тусӑмсем, сиплевӗш тесен те, сыватӑш тесен те пӗлместӗр пулӗ-ха; эппин калам, сыватӑш вӑл больница, сиплевӗш — лечебница) аякри тусӑм Симакур (эпӗ ӑна «симакур» тетӗп, мӗншӗнне кайран каласа парӑп-ха) хӑйӗн 16-мӗш кӗнекине — «Суйласа илнисем» текеннине ярса пачӗ.
Тавтапуҫах хурӑнташа,
Хуран панчи тус-юлташа
Ҫӗн Ҫул саламӗ янӑшӑн,
Ытар сӑмах каланӑшӑн.
Ун пек чухне урмасть чӑваш,
Куҫҫульпеле кулать йӑваш.
Кураймансем кулсассӑн та
Чун кӳтнӗрен юрлать чунташ.
Хуламӑрта хура палӑк.
Атте тесе эп кайрӑм та
Хаяр Йӑван пулчӗ тӑчӗ,
Чун хурланчӗ, макӑртӑм та…
Шупашкарта шурӑ палӑк.
Анне тесе эп кайрӑм та
Майра патша пулчӗ тӑчӗ,
Чун хурланчӗ, макӑртӑм та…
Тӗп хулара тӗссӗр палӑк.
Тӑван тесе эп кайрӑм та
Ҫич ют ҫынни пулчӗ тӑчӗ,
Чун хурланчӗ, макӑртӑм та…
Атте мана тӑван ялта пурӑн тет,
Атте мана тӑван ялта пурӑн тет те
Тӑван ялта пурӑнасси, ай пулмарӗ,
Ирӗксӗрех кайма тивет хулана.
Анне мана Шупашкарта пурӑн тет,
Анне мана Шупашкарта пурӑн тет те
Тӗп хулара пурӑнасси, ай, пулмарӗ,
Ирӗксӗрех каяс пулать ҫӗн ҫӗре.
Тӑван мана Чӑваш енрех пурӑн тет,
Тӑван мана Чӑваш енрех пурӑн тет те
Чӑваш енрех пурӑнасси ман пулмарӗ,
Ирӗксӗрех каяс пулать ют ҫӗре.
Чӑваш патшалӑх пуканӗ театрӗ Ҫӗнӗ ҫул хыҫҫӑнхи кану кунӗсене Мусквара ирттерӗ. Йыш гастроле Юхма Мишши пьеси тӑрӑх лартнӑ «Белая шубка для Зайчонка» спектакльпе кайӗ. Ҫула тухма театр «Путешествие в Рождество» (чӑв. Сурхуринчи ҫулҫӳрев) фестивале хутшӑннӑ май кайма тивӗҫнӗ.
Чӑваш пуканисем ҫула кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче тухӗҫ. Кӑрлачӑн 2 тата 5-мӗшӗсенче вӗсем Мускав тӑрӑхӗнчи Зеленоград хулинче спекталь кӑтартӗҫ, ытти чухне — Мускаври уҫӑ лапамсенче. Чӑваш патшалӑх пукане театрӗн гастролӗ кӑрлач уйӑхӗн 12-мӗшӗччен тӑсӑлӗ.
Гастрольет Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки Светлана Кокшина, Артем Барабанов, Екатерина Захарова, Елизавета Павлова, Юрий Теренин артистсем тата Павел Яргунин сасӑ операторӗ пулӗҫ.
Мускава илсе каякан спектакле 2015 ҫулта лартнӑ. Премьерӑна Чӑваш халӑх ҫыравҫин Юхма Мишшин юбилейне халалланӑ. Юхма Мишшине чӑваш пукане драматургине пуҫарса яраканӗ тесе хаклаҫҫӗ театрта.
«Паян ирех радио итлесе ларатӑп... Хитре юрӑсем параҫҫӗ.. Юрӑ саламӗ кайрӗ... «Аякка, инҫе, инҫе вӑрласа каяп сана, аякра, инҫе, инҫе пурпӗр пулӑн ман кӑна...», — юрлать эп палламан юрӑҫ-пике...», — тесе ҫырнӑ Альбина Юрату сӑвӑҫ Фейсбукра.
«Эй, тур-тур, хӗрсем, арҫын пулма пӑрахӑр-ха, тархасшӑн...», — тенӗ вӑл унтан. «Хӗрсем, эсир мар, сире вӑрласа кайччӑр арҫысем «АЯККА, ИНҪЕ, ИНҪЕ»... Темле хӗрӳленсе юратсан та хӗр пулма ан пӑрахӑр, хӗр илемне ан ҫухатӑр, темле тӑрӑшсан та эсир нихҫан та арҫын пулас ҫук, ҫут ҫанталӑк сире ачашлӑх, ҫепӗҫлӗх, илӗртулӗх панӑ... «ВӐРЛАСА КАЙСАМ МАНА...», — тесе юрлӑр хӑть...», — тенӗ чылай юрӑ валли сӑвӑ ҫырнӑ автор.
Чӑваш ҫыравҫисем Раҫҫей Писательсен союзӗн Хисеп грамотине тивӗҫнӗ. Алла калем тытакан ҫнтан чылайӑшӗ ҫак ӗҫе чун ытйнипе пурнӑҫлать пулӗ-ха. Ҫапах та сума суни пӗрех паха. Вӗсен йышӗнче
Пушкӑрт Республикине кӗрекен Авӑркас районӗнчи Дадановка ятлӑ ялта 1952 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 22-мӗшӗнче ҫуралнӑ Микул Ишимбай (Николай Демьянович Иванов) та пур. Ҫакӑн пирки Чӑваш Енри Профессионал ҫыравҫӑсен пӗрлешӗвӗн правленийӗн ертӳҫи Лидия Филиппова мессенджерсенчен пӗринчи ҫыравҫӑсен ушкӑнӗнче хыпарланӑ.
Раҫҫей Писательсен союзӗн Хисеп грамотине тивӗҫнисен йышӗнче ҫавӑн пекех Чӗмпӗрти Николай Ларионов тата Чӑваш Енри Николай Максимов пур. Ҫапла, пурте сумлӑ, пурне те халӑх пӗлет, пурне те халӑх хисеплет.
Нумай чӗлхеллӗ ачасен «Аталану» ассоциацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарта Чӑваш ачисен клубӗ уяв ирттерессине пӗлтернӗ.
«Хаваспах пēлтеретпēр, раштав уйӑхӗн 28-мӗшӗнче 12 сехетре Шупашкарāн Ленин проспектēнчи 15-мӗш ҫyртра Наци библиотекин 212-мēш пулēмēнче Чāваш ачисен клубē Ҫӗнӗ Ҫул уявне палāртать», — тесе ҫырнӑ ассоциаци «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи страницӑра.
Уява пурне те йыхравланине пӗлтернӗ. Унта Ҫēнӗ Ҫyл парнисене салатӗҫ. «Уява сиртен кашниех хутшāнма пултарать. Хāвāрпа пēрле хаваслā кāмāл-туйāм илсе кēмелле, ачасен Ҫēнӗ Ҫул сāввине пāхмасāр пēлмелле. Тēл пуличчен, чӑваш юрри-ташши пӗтӗм таврана сарӑлē, Ҫēнē 2020-мēш Ҫула пēрле кēтсе илер», — тесе ҫырнӑ «Аталану» ассоциаци.
Чӑваш Енри кадетсем федерацин Атӑлҫи округӗнчи ёлкине хутшӑннӑ. Унта ача ҫурчӗсенче, шкул-интернатсенче, округри кадет корпусӗсенче вӗренекен ачасене, нумай ачаллӑ ҫемьесенчи арҫын ачасемпе хӗрачасене, ӗҫри тивӗҫе пурнӑҫланӑ чух пуҫ хунӑ ҫар ҫыннисен ывӑл-хӗрне, общество пӗлтерӗшлӗ проектсенче, шкулти олимпиадӑсенче ҫӗнтернисене йыхравланӑ.
Федерацин Атӑлҫи округӗнчи ёлка, ӗнер, раштав уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, Чулхулари «Юпитер» концертпа кану комплексӗнче иртнӗ. Унта Чӑваш кадет корпусӗнчи 2о ачана илсе кайнӑ. Хӑнасене Чулхулари патшалӑх университечӗн нимеҫисем кӗтсе илнӗ. Вӗсем ачасемпе савӑнӑҫлӑ конкурссемпе тӗрлӗ вӑйӑ ирттернӗ. Чулхулари М. Горький ячӗллӗ патшалӑх академи драма театрӗн актерӗсем юмах кӑтартнӑ. Хӗл Мучипе Юрпике ачасене пылак кучченеҫпе савӑнтарнӑ. Хулари экскурси те ачасемшӗн кӑсӑклӑ пулнӑ.
+18.3 °C