Ҫу уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Пӗтӗм тӗнчери музейсен кунне паллӑ тӑваҫҫӗ. Ҫавна май ҫак кун Чӑваш наци музейне тата унӑн филиалӗсене тӳлевсӗрех кӗрсе курма май пулӗ.
ЧР Культура, национальноҫ ӗҫӗсене тата архив ӗҫӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш наци музейӗнче экспозицисем ӗҫлӗҫ: "Древние обитатели Чувашского края по данным археологии и палеонтологии", "История чувашского народа и Чувашского края с IX до начала XX вв.", "Чувашия в XX веке", "Природа и человек". Тата "Сценический образ. Детали", "Герои России, какими их не видел никто", "Любовь и театр" куравсем пулӗҫ.
Кунсӑр пуҫне «Черепахи» (чӑв. «Тимӗр шапасем») ятпа коммерци куравӗ ӗҫлӗ. Музей ӑҫта вырнаҫнине аса илтерер: Шупашкар хули, Хӗрлӗ лапам, 5\2-мӗш ҫурт. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ: 62-41-24.
Коми Республикинче асӑннӑ тӑрӑха аталантарма тӳпе хывакан чӑвашсемпе паллаштаракан курав уҫӑлнӑ. Кун пирки асӑннӑ регионӑн ял хуҫалӑх министрӗнче ӗҫлекен Анатолий Князев тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче пӗлтернӗ.
Унта ҫырнӑ тӑрӑх, курав паллӑ ҫынсемпе паллаштарать тата «Нарспи» чӑвашсен наципе культура обществин пайташӗсен, вӗсен тусӗсен ӗҫ-хӗлне кӑтартса парать.
Фотокурав валли материалсене чӑвашсен пӗрлешӗвӗн хастарӗсем хӑйсен архивӗнчен уйӑрнӑ.
Ку хыпара вуланисенчен пӗри, Михаил Лесников ятлӑ ҫын, курава Коминчи патшалӑх педагогика институчӗн ректорӗпе, Василий Николаевич Ахмеев профессорпа пуянлатма сӗннӗ. Коми Республикине аталантарма вӑл капашсӑр пысӑк тӳпе хывнине палӑртнӑ.
Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунӗнче Шупашкарти хӑш-пӗр музея хӗрарӑмсене тӳлевсӗр кӗртӗҫ. Ҫакӑн пек парнене Чӑваш наци музейӗ, Музейпа курав центрӗ, Чӑваш тӗррин музейӗ, Ҫеҫпӗл Мишши музейӗ хатӗрленӗ.
Ытти кун та музейсем куракансене тӗрлӗ курава йыхравлаҫҫӗ. К.В. Иванов ячӗллӗ литература музейӗнче, акӑ, пуш уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, А. Талвир ҫыравҫӑ тата прозаик ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫитнине халалласа «Иксӗлми пултарулӑх» курав уҫӑлӗ. Тепӗр икӗ кунтан Чӑваш наци музейӗнче «В.К. Магницкий – исследователь Чувашского края» куҫса ҫӳрекен курав ӗҫлесе кайӗ. Ӑна В. Магницкий историк тата этнограф ҫуралнӑранпа 180 ҫул ҫитнине халаллӗҫ.
Чӑваш тӗррин музейӗ пуш уйӑхӗн 29-мӗшӗнче «Разноцветье узоров кӗскӗ» курав йӗркелӗ.
Паян Чӑваш Енӗн тӗп хулинче ҫӗр улми куравӗ уҫӑлнӑ. Вӑл Николаев урамӗнчи пасарта ыран та ӗҫлӗ. Унта «иккӗмӗш ҫӑкӑрӑн» тӗрлӗ сорчӗпе паллашма, килӗшнине туянма пулать.
«Ҫӗр улми - 2019» курава уҫма тата ҫавна май иртекен мероприятисене Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та хутшӑннӑ. Курав пирки вӑл Инстаграмри хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
Курава ирттерме Раҫҫейӗн Ял хуҫалӑх министерстви тата Ҫӗр улми ӳстерекенсен пӗрлешӗвӗ пулӑшать.
Кӑҫалхи курава ҫӗршывӑн 21 регионӗнчи тата Беларуҫ Республикинчи 90-а яхӑн компани килсе ҫитнӗ. Вӗсем «иккӗмӗш ҫӑкӑра» туса илмелли ҫӗнӗ йышши технологисемпе, ҫӗр улмин сӑтӑрҫисемпе тата чир-чӗрӗпе кӗрешмелли мелсемпе паллаштараҫҫӗ.
Ҫынсем вара ҫӗр улмирен пӗҫернӗ тӗрлӗ апат-ҫимӗсе астивсе пӑхма пултарасҫӗ.
Нарӑс уйӑхӗн юлашки вунӑкунлӑхӗнче Чӑваш Республикин Наци вулавӑшӗнче Чӑваш халӑх поэтне Геннадий Айхине халалланӑ кунсем иртӗҫ. Кӑҫал та вулавӑш куракансем валли анлӑ курав хатӗрлет. Халӑх поэчӗн пурнӑҫӗпе тата пултарулӑхӗпе май килнӗ таран туллин паллаштарма тӗллев лартнӑ курав Наци вулавӑшӗнче пӗр эрне ӗҫлӗ. Унтан ӑна районсемпе хуласене ӑсатӗҫ: Патӑрьеле, Ҫӗмӗрлене, Ҫӗнӗ Шупашкара т.ыт.те. Республикӑн тӗп вулавӑшне авӑн уйӑхӗнче ҫеҫ ҫаврӑнса ҫитӗ.
Айхин астӑвӑм кунӗсен вӑхӑтӗнче лекци пуҫласа ирттерӗҫ. «Творчество Г. Айги в контексте мировой, русской и чувашской литературы» (чӑв. Г. Айхин пултарулӑхӗн тӗнче, вырӑс тата чӑваш литературинчи тӗп шухӑшӗ) ят панӑскере паллӑ чӑваш ученӑйӗ, филологӗ, литература критикӗ, публицисчӗ, тата Геннадий Айхин ҫывӑх тусӗ пулнӑ Атнер Хусанкай нарӑс уйӑхӗн 20-мӗшнче вулӗ. Лекци 14 сехетре пуҫланмалла.
Чӑваш Енре «Ҫӗрулми» курава 11-мӗш хут йӗркелеме хатӗрленеҫҫӗ. Хальлӗхе Раҫҫейри 10 ытла регионтан тата Беларуҫран унта хутшӑнма заявкӑсем килнӗ. Хамӑр хуҫалӑхсем унта кашни ҫулах хутшӑнма хапӑл. Палӑртмалла: ҫӗршывра кунашкал курав пирӗн республикӑра кӑна иртет.
Курав нарӑс уйӑхӗн 28-мӗшӗнче уҫӑлӗ, унта ҫӗруми туса илессипе ҫыхӑннӑ ыйтусене сӳтсе явӗҫ, специалистсем ҫӗнӗ сортсем, экспорт пирки калаҫӗҫ.
Пирӗн республикӑра та ыттисене кӑтартмалли сортсем нумай. Тӗслӗхрен, «Слава картофелю» предприяти вӑрлӑх кӑларас енӗпе ӗҫлет, пӗлтӗр унта ятарлӑ лаборатори уҫнӑ.
Курав Шупашкарти Николаев космонавт урамӗнчи суту-илӳ комплексӗнче пулӗ. Унта ҫӗрулми вӑрлӑхӗ те туянма май пулӗ.
Чӳк уйӑхӗн 24-28-мӗшӗсенче Люксембургра гастрономи енӗпе тӗнче шайӗнчи курав иртнӗ. Унта Шупашкарти кондитер та, «Планета» кондитер хапрӑкӗн производство заведующийӗ Юрий Сиволоб, хутшӑннӑ.
Курава тӗнчери 75 кондитер ҫитнӗ. Палӑртма кӑмӑллӑ: Шупашкарти Юрий Сиволобӑн ҫимелли картини (ӑна вӑл шӑккалат глазурӗнчен хатӗрленӗ) «Чустаран хатӗрленӗ ӳнер картини» номинацире виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
Каласа хӑвармалла: тӗнче шайӗнчи кулинари куравӗ Пӗтӗм тӗнчери шеф-поварсен ассоциацийӗн парвилисемпе килӗшӳллӗн иртет, унти ӗҫсене 55 кулинар хаклать.
Чӳк уйӑхӗн 22-мӗшӗнче И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче геологипе минералоги ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, философи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, профессор, Ӑслӑлӑхпа ӳнер чӑваш наци академийӗн чӑн пайташӗ, ҫул ҫӳревҫӗ тата таврапӗлӳҫӗ Геннадий Трифонов ҫуралнӑранпа 80 ҫул ҫитнине халалласа «Г.В. Трифонов – геолог, философ, ученый, педагог» сӑнӳкерчӗксен куравӗ уҫӑлнӑ.
Мероприятие Чӑваш патшалӑх университечӗн истори музейӗн ертӳҫи Ольга Галошева йӗркеленӗ. Ююбиляра ентешӗсен ячӗпе Чӑваш Енри таврапӗлӳҫӗсен канашӗн ертӳҫи Виталий Станьял литературовед тата публицист саламланӑ. Геннадий Федорович пултарулӑхне Евгений Кадышев, Рената Михайлова, Николай Осипов, Тихон Сергеев наука докторӗсем, Геннадий Степанов, Герольд Плечов, Нина Полупан-Семедова, Эмиль Ургалкин ӗҫтешӗсем пысӑка хурса хакланӑ.
Чӑваш патшалӑх художество музейӗнче ҫак кунсенче «Эх, кони, кони!..» (чӑв. Эх, утсем, утсем) курав уҫӑлнӑ. Вӑл 2019 ҫулхи кӑрлачӑн 19-мӗшӗччен ӗҫлӗ.
Чӑваш Енӗн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви ҫак курава сайра тӗл пулакан проект тесе хаклать. Лаша сӑнарне уҫса паракан экспонатсене музейӑн тӗп управҫи Георгий Исаев пухнӑ. Вӑл чӑваш, вырӑс тата ют ҫӗршывсенчи ӳнер хайлавӗсемпе паллашма сӗнет. Куракансене хаклама 100 ытла экспонат сӗнеҫҫӗ. Вӗсем пурте — музей фондӗнчен. Ӗҫсем лаша этем пурнӑҫӗнче епле вырӑн йышӑннипе паллаштараҫҫӗ. Григорий Мясоедов, Константин Юон, Николай Крымов, Леонид Туржанский йышши паллӑ художниксен картинисемпе пӗрлех халӑх теттисем, XVII ӗмӗрти турӑшсем, ҫавӑн пекех сӑрӑ шӑрши сӗвӗрӗлмен ӳкерчӗксем те пур.
Нумаях пулмасть Элӗк районӗнчи Чӑваш Сурӑм ялӗнчи культура ҫуртӗнче тӑван халӑхӑмӑра ҫутта кӑларнӑ Иван Яковлева халалланӑ курав уҫӑлнӑ.
«Иван Яковлевич Яковлев – чӑвашсене ҫутта кӑлараканӗ» ят панӑскерпе районти вӗрентекенсем паллашнӑ.
Вырӑнти ял тӑрӑхӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, курава Чӑваш Сурӑм ял вулавӑшӗ тата таврапӗлӳ музейӗ кӗнекесенчен йӗркеленӗ. Ӑна вӗсем культура ҫурчӗн фойине вырнаҫтарнӑ.
Куравра 1928 ҫулта пичетленнӗ «Халӑха вӗрентес ӗҫ», 1958 ҫулхи «Чӑваш календарӗ», 1986 ҫулхи «Иван Яковлевич Яковлев», 1958 ҫулхи «Иван Яковлевич Яковлев — 1848-1930» тата ытти кӗнеке вырӑн тупнӑ. «Халӑха вӗрентес ӗҫ» кӗнеке Чӗмпӗр шкулне уҫнӑранпа 60 ҫул тата ӑна йӗркелекенӗн 80 ҫулхине халалланӑ. Кӑларӑма унчченхи чӑваш шрифчӗпе пичетленӗ. Курава ытти паха экспонат та пуянлатать.
+0.3 °C