Шалти ӗҫсен органӗсенче ӗҫлекенсене малашне тава тивӗҫлӗ ятсем пама тытӑнӗҫ. РФ ШӖМӗн регионти ведомствине ертсе пыракан Сергей Неяскин Министрсен Кабинечӗ ларӑвӗнче «Чӑваш Республикинчи шалти ӗҫсен органӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» хисеплӗ ята йышӑнма сӗнсе каланине маларах эпир пӗлтернӗччӗ. Министр сӗнӗвне Чӑваш Енӗн Элтеперӗ ҫумӗнчи Общество канашӗ ырласа йышӑннӑччӗ.
Юпа уйӑхӗн 20-мӗшӗнче иртнӗ Чӑваш Патшалӑх Канашӗн сессийӗнче хисеплӗ ҫак ята пама килӗшнӗ. «О внесении изменений в Закон Чувашской Республики «О государственных наградах Чувашской Республики» (чӑв. «Чӑваш Республикинчи патшалӑх наградисем ҫинчен» Чӑваш Республикин саккуне улшӑнусем кӗртесси ҫинчен») 56-мӗш номерлӗ саккуна республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев алӑ пуснӑ.
Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин тытӑмӗнче ӗҫлекенсем тава тивӗҫесшӗн. Ведомствӑна ертсе пыракан Сергей Неяскин нумаях пулмасть иртнӗ Министрсен Кабинечӗ ларӑвӗнче «Чӑваш Республикинчи шалти ӗҫсен органӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» хисеплӗ ята йышӑнса хӑварма сӗнсе каланӑ.
Министр сӗнӗвне Чӑваш Енӗн Элтеперӗ ҫумӗнчи Общество канашӗ ырласа йышӑннӑ.
Чӑваш Енре Шалти ӗҫсен министерствине полицин генерал-майорӗ Сергей Неяскин кӑҫалхи ака уйӑхӗнчен ертсе пырать. Аса илтеретпӗр, унччен вӑл Сарӑту облаҫӗнче ШӖМре тӑрӑшнӑ. Сергей Неяскин Мӑкшӑ Республикинче 1959 ҫулта ҫуралнӑ. Вырӑнти патшалӑх педагогика институтӗнче, каярах Раҫҫей ШӖМӗн Чулхулари аслӑ шкулӗнче вӗреннӗ.
Чӑваш Республикин вӗренӳ министерствинче паян Чӑваш чӗлхин пӗрлехи комиссийӗн ларӑвӗ иртрӗ. Унта 4-5 ыйту сӳтсе яврӗҫ. Чи малтанах тӳрлетнӗ орфографи правилисене халӑх патне ҫитересси пирки калаҫрӗҫ. Калаҫу каллех пӗрле е уйрӑм ҫырасси ҫине куҫма пуҫланӑран ыйтӑва хӑвӑртрах пӗтӗмлетме шутларӗҫ. Юрий Виноградова вара орфографи словарьне хӑвӑртрах хатӗрлесе ҫитерме сӗнчӗҫ. Ӑсчах хальхи вӑхӑтра П тата Р саспаллисемпе ӗҫлени пирки пӗлтерчӗ. Чылайӑшӗ ҫӗнетнӗ правилӑсемпе паллашасшӑн пулин те вӗсене тепӗр 2-3 уйӑх кӗтме ыйтрӗҫ. Хальхи вӑхӑтра правилӑсене юридици шайӗнче ҫирӗплетес ӗҫ пыни пирки Юрий Николаевич Исаев каларӗ.
Малалла шкулсенче усӑ куракан вӗренӳ кӗнекисемпе методика кӑтартӑвӗсем тавра калаҫу иртрӗ. Доклад калаканӗ Ираида Степанова пулчӗ. 2017 ҫулта вӗренӳ кӗнекисен ҫӗнӗ федераллӑ йышне хатӗрленӗрен вӗренӳ министрӗ чӑваш чӗлхи учебникӗсем те унта пулсан аван пулнине палӑртрӗ, вӑл списока ҫирӗплетиччен ӗлкӗрме сӗнчӗ. Ку ӗҫе тума вара ҫывӑх вӑхӑтра «ҫул-йӗр карттине» тума сӗнчӗ. Ҫавӑн пекех Чӑваш кӗнеке издательствине вӗренӳ кӗнекисене ытларах тиражпа кӑларма сӗнчӗҫ.
Чӑваш Енре инвестици климачӗ лайӑхланса пырать, апла пулин те усламҫӑсен пӑшӑрханмалли тупӑнсах тӑрать. Ҫакна республикӑн Элтеперӗ Михаил Игнатьев правительство пайташӗсемпе эрнесерен ирттерекен йӑлана кӗнӗ ӗнерхи канашлура палӑртса хӑварнӑ.
Республикӑра инвестици климачӗ лайӑхланнине палӑртнӑ май пирӗн тӑрӑх ҫӗршыври 85 субъект хушшинче 9-мӗш вырӑнтан улттӑмӑшне хӑпарнине пӗлтернӗ. Апла пулин те пӗчӗк тата вӑтам бизнеспа аппаланакансем татса паман хӑш-пӗр ыйту пирки ҫӑхавласах тӑнине палӑртса хӑварнӑ. «Пирӗн вӑл ыйтусене татса пама май тупмалла», — тенӗ Михаил Игнатьев.
Усламҫӑсемпе ҫыхӑннӑ ыйтусене Элтепер Сочире иртнӗ Пӗтӗм тӗнчери экономика форумӗ ҫинчен, унта хускатнӑ ыйтусем пирки чарӑнса тӑнӑ май ҫитнӗ.
Пӑрачкав районӗнчи Депутатсен пухӑвӗн йышӗнче улшӑну пулса иртнӗ. Унта пӗр депутатӑн полномочине вӑхӑт ҫитиччен пӗтерме, теприне «халӑх тарҫин» удостоверенине тыттарма йышӑннӑ.
Аса илтеретпӗр, Пӗрлехи суйлав кунӗнче Раҫҫей Федерацийӗн Патшалӑх Думине, регионсенчи саккунсем йышӑнакан влаҫа (Тӗрлӗ регионта ӑна тӗрлӗрен калаҫҫӗ. Пирӗн республикӑра ку органа Патшалӑх Канашӗ теҫҫӗ) тата вырӑнти хайтытӑмлӑх органӗсене депутатсене суйларӗҫ.
Пӑрачкав районӗнчи Депутатсен пухӑвӗн председателӗ — район пуҫлӑхӗ Леонид Васильев Сиявӑри 7-мӗш округпа суйланнӑ Ирина Дубинкинӑна депутат пулнине ӗнентерекен хут тыттарнӑ.
Ряпинӑри 5-мӗш округпа депутата унччен суйланнӑ Василий Новичкова полномочисӗр хӑварнӑ. В. Новичков тӗлӗшпе мӗншӗн апла йышӑннине район администрацийӗн сайтӗнчи пысӑках мар хыпарта асӑнман.
Ҫулсерен Раҫҫейри 40 миллион ытла ҫын больничнӑй илет. Ку ыйтӑва социаллӑ ӗҫ хутшӑнӑвӗсене пӑхса тухакан ларура сӳтсе явнӑ. Малашне больничнӑй хута электронлӑ майпа илме май пулӗ. Ольга Голодец вице-премьер ирттернӗ ларура ку саккун проектне ырланӑ.
Ольга Голодец каланӑ тӑрӑх, ку ӗҫлекенсен, ӗҫпе тивӗҫтерекен организаци-предприятисен пурнӑҫне ҫӑмӑллатать. Медицина учрежденийӗсемпе Социаллӑ страховани фончӗ те ҫӑмӑллӑн сывласа ярӗ. Ара, тухтӑра хут ҫырма вӑхӑт сахалрах кирлӗ пулӗ. Пациентсене сиплемешкӗн вара вӑхӑт нумайрах уйӑрма май пулӗ.
РФ социаллӑ хӳтлӗх тата ӗҫлев министрӗн ҫумӗ Андрей Пудов каланӑ тӑрӑх, электрон больничнӑйсем виҫӗ пилотлӑ регионта ӗҫлеҫҫӗ ӗнтӗ: Мускавра тата Астрахань, Белгород облаҫӗсенче. Ку сӑнава 150 организаци хутшӑннӑ. Кунашкал больничнӑй хута ҫур миллион ҫын илнӗ.
Кӑҫал республикӑра наркотик хутӑшӗсене сутнӑшӑн 46 ҫынна уголовлӑ майпа явап тыттарнӑ. Ку кӑтарту савӑнтармасть, анчах Чӑваш Енре наркоманипе чирлӗ ҫынсен йышӗ чакса пынине пӗлтереҫҫӗ.
Лару-тӑрӑва тата лайӑхлатасси пирки антинаркотик комиссийӗн ларӑвӗнче калаҫнӑ. Ӑна ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев йӗркеленӗ.
Йӗрке хуралҫисем, тухтӑрсем, вӗрентекенсем, социаллӑ служба тата вырӑнти влаҫ ӗҫченӗсем пӗрле ҫанӑ тавӑрса ӗҫлесен наркоманипе кӗрешме чылай ҫӑмӑлрах. ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Алла Самойлова ҫын наркотик тата психотроплӑ хутӑшсене тутаннине тӳрех тупса палӑртни пӗлтерӗшлӗ пулнине пӗлтернӗ.
Наркологи служби республикӑра 990 ҫынна «наркомани» диагноз лартнӑ. 2102 ҫын сиенлӗ ҫак хутӑшпа виҫине пӗлмесӗр айкашать. Паянхи кун тӗлне наркотикпа туслӑ ҫул ҫитмен 23 ача шутра тӑрать. Пӗлтӗрхипе танлаштарсан, ку кӑтарту 35 процент чакнӑ.
Пӗлтӗр шкулта вӗренекен 15 ҫултан аслӑрах 20 пин ача тестировани витӗр тухнӑ. Наркотик тутанма пултаракан ушкӑн йышне 102-ӗн кӗнӗ. Михаил Игнатьев вӗсен тӗлӗшпе тимлӗ пулмалли пирки асӑрхаттарнӑ.
Чӑваш Енӗн Правительствин ӗнер иртнӗ ларӑвӗнче ытти ыйтупа пӗрлех ялти хыснаҫӑсене коммуналлӑ пулӑшушӑн саплаштарма уйӑракан укҫана вӑхӑтра куҫарса паманшӑн министрсене тата яваплисене хытах сӑмах тивнӗ. Ӳпкевӗ республикӑн Ӗҫлев тата социаллӑ хӳтлӗх, Сывлӑх сыхлав, Вӗренӳ, Культура министерствисен тата Патшалӑхӑн ветеринари службисене лекнӗ.
Укҫана Финанс министерстви вӑхӑтрах куҫарса панӑ иккен, анчах ҫынсем патне ҫитерессинче маларах асӑннӑ министерствӑсемпе ведомствӑсене пула чӑрмав сиксе тухнӑ.
Правительство ларӑвӗнче Михаил Игнатьев Элтепер кӑлтӑкшӑн хытах ӳпкеленӗ, айӑплисене палӑртса явап тыттарма хушса хӑварнӑ. Республика ертӳҫи тӳлеве авӑн уйӑхӗн 10-мӗшӗччен куҫарма хушнине аса илтернӗ май яваплисем ҫынсен конституци прависене пӑснине палӑртнӑ.
Канашра тулӑ тирпейлекен савут хута ярасшӑн. Проекта пурнӑҫа кӗртме ӗмӗтленекен «КиПиАй Агро Порецкое» тулли мар яваплӑ общество тулӑран глюкозӑпа фруктоза сиропӗ, тулӑран типӗ клейковина, глюкоза моногидрачӗ, гидрол (меласса), апат-ҫимӗҫ добавкисем хатӗрлесшӗн. Ҫулталӑкра 100 пин тонна тулӑ тирпейлесшӗн. Проектӑн пӗтӗмӗшле хакӗ 6,7 млрд тенкӗрен иртет.
Канаша монохуласен йышне кӗртнӗ май Монохуласене аталантаракан фондран ҫывӑх вӑхӑтра 739 миллион тенкӗ уйӑрмалла. Ку укҫа инженери тата транспорт инфраструктурине аталантарма кайӗ. «Кӗмӗле» уйӑрассине Раҫҫей правительствинче иртнӗ сӑнав канашӗн ларӑвӗнче йышӑннӑ. Унта ҫӗршыври 15 инвестици проектне аталантарма 8 миллиард ытла тенкӗ уйӑрассине пӗлтернӗ.
Ӗнер Чӑваш Ен Правительствин ларӑвӗнче ытти ыйтупа пӗрлех республикӑра пухӑнса кайнӑ ӗҫ укҫин парӑмне епле татмаллине те сӳтсе явнӑ.
Чӑваш Енӗн ӗҫ тата социаллӑ хӳтлӗх министрӗ Сергей Димитриев ку темӑпа самай цифра илсе панӑ.
Ҫурла уйӑхӗн пуҫламӑшӗ тӗлне республикӑри 7 организаци 39,1 миллион тенкӗлӗх парӑм пухса тултарнӑ. Ҫакна пула 2027 ҫын шалу вӑхӑтра илеймесӗр аптӑраҫҫӗ.
Парӑмлӑ организацисен шутӗнче министр Шупашкарти 1-мӗш типографие, «Промтрактор Вакуна», Ҫӗнӗ Шупашкарти «Экотехсервис» управляющи компание, Сӗнтӗрвӑрринчи «Городока», Вӑрмарти автотранспорт предприятине, Шупашкар районӗнчи «Чӑваш бройлерне» асӑнса хӑварнӑ. Уйрӑмах пысӑк парӑма чӑх-чӗп хапрӑкӗпе «Промтрактор Вакун» пухнӑ.
Уйӑхӑн пуҫламӑшӗ тӗлне Пӑрачкав район пульницинче ӗҫ укҫипе парӑм пулнӑ, халӗ ӑна татнӑ.
Парӑмлисемпе Чӑваш Енӗн Ӗҫ инспекцийӗ тата прокуратура та ҫине тӑрса ӗҫлет.
+8.3 °C