Укҫа тесен шапа та алӑ тӑсать теҫҫӗ. Чӑваш Енри аслӑ шкулсенчен пӗрин преподавателӗ сӗтев илнӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Пуҫиле ӗҫе Шупашкарта пурӑнакан 66 ҫулти арҫын тӗлӗшпе пуҫарнӑ. Вӑл И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнчи «Фармакологи, клиника фармакологийӗ тата биохими» кафедрӑн доценчӗ пулса ӗҫлет.
Арҫын сӗтев илнӗ тесе РФ Пуҫиле кодексӗн 290-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, сӗтеве преподаватель 2018 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн ҫуррисенче медфакультетра вӗренекен пӗр студенткӑран ҫын урлӑ илнӗ. 40 пин укҫалла вӑл хайхи хӗре «Фармакологи» дисциплинӑшӑн отметка лартса панӑ. 2019 ҫулхи ҫу уйӑхӗнче вара парӑмсене каҫарма тепӗр студенткӑран 30 пин ыйтнӑ теҫҫӗ.
Федерацин Атӑлҫи округӗнче «Наш День Победы» (чӑв. Пирӗн Ҫӗнтерӳ кунӗ) юрӑ марафонӗ пырать. Вӑл округри тӗрлӗ регионти юрӑҫсене пӗр пысӑк коллектива пухать. Музыка ансамблӗсем «День Победы» (музыки — Давид Тухмановӑн, сӑмахӗсем — Владимир Харитоновӑн) хӑйсен наци чӗлхисемпе шӑрантарса эстафетӑна пӗрне-пӗри параҫҫӗ.
Ҫу уйӑхӗн 6-мӗшӗнче паллӑ юрӑ чӑвашла янӑрӗ. Ӑна клип евӗр ӳкернӗ. Клипа «Россия 1» тата «Россия 24» телеканалсен регионсенчи эфирӗсенче, ҫавӑн пекех халӑх сечӗсенче кӑтартӗҫ.
Видеоролика Шупашкарти «Ҫӗнтерӳ» мемориал комплексӗнче, Ҫар мухтавӗн музейӗнче, Трактор тӑвакансен культура керменӗнче ӳкернӗ. Юрра шӑрантарма Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн, Чӑваш патшалӑх филармонийӗн артисчӗсем, «Соловушки» хор «Классика» юрӑ капелли, «Живи и помни» ансамбль, паллӑ юрӑҫсем хутшӑннӑ.
Юрӑ сӑмахӗсене Чӑваш халӑх поэчӗ Юрий Сементер чӑвашла куҫарнӑ.
Чӑваш Енре кӑшӑлвирус республикипех сарӑлнӑ темелле.
Ӗнерхи кун тӗлне ку вирус Улатӑр районӗнче 17 ҫынна лекнӗ;
Элӗк районӗнче — 13;
Патӑрьел районӗнче — 33;
Вӑрнар районӗнче — 12;
Йӗпреҫ районӗнче — 8;
Канаш районӗнче — 37;
Куславкка районӗнче — 1;
Комсомольски районӗнче — 10;
Красноармейски районӗнче — 4;
Хӗрлӗ Чутай районӗнче — 14;
Сӗнтӗрвӑрри районӗнче — 12;
Муркаш районӗнче — 10;
Пӑрачкав районӗнче — 32;
Вӑрмар районӗнче — 30;
Ҫӗрпӳ районӗнче — 19;
Шупашкар районӗнче — 18;
Шӑмӑршӑ районӗнче — 10;
Ҫӗмӗрле районӗнче — 22;
Етӗрне районӗнче — 50;
Елчӗк районӗнче — 10;
Тӑвай районӗнче — 49;
Ҫӗнӗ Шупашкарта — 24;
Шупашкарта — 241.
Ҫапла вара ку списокра курӑнманнисем темиҫе хула ҫеҫ.
Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче ҫӗнтернӗренпе 75 ҫул ҫитнине халалласа Шупашкарӑн ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ районӗнче ҫӗнӗ арт-объектсем вырнаҫтарнӑ.
Г. Ильенко урамӗнчи 7/5 ҫурт тӗлӗнче «АН-2» самолет евӗр постамент вырнаҫтарнӑ. Халӑхра вӑл самолета «кукурузник» е «Аннушка» теҫҫӗ. Арт-объекта Георгий лентипе капӑрлатнӑ. «Волжский-3» управляющи компанин ертӳҫи Никита Спирин каланӑ тӑрӑх, хулара пурӑнакансем черетлӗ шухӑша ырласа йышӑннӑ. П. Ермолаев урамӗнче «Пурнӑҫ йывӑҫҫи» вырнаҫтарнӑ.
Коллектив микрорайона вӗҫӗмех хитрелетме тӑрӑшать. Хальхи арт-объектсене ал айӗнчи япаласенчен ӑсталанӑ. Конструкцие пӗрисем шухӑшласа кӑларнӑ, теприсем — ӑна епле хатӗрлессине.
Маскӑсене тӗрлӗ пусмаран чылай организацире ҫеҫ мар, уйрӑм ҫынсем те ҫӗлеме тытӑнчӗҫ. Пластикран кӑларакансем анлӑ сарӑлманччӗ. Чӑваш Енри хӑш-пӗр усламҫӑ пластикран ӑсталама пуҫланӑ.
Кун йышшисемпе темиҫе хут та усӑ курма юрать. Вӗсене ҫума тата антисептикпа сиенсӗрлетме пулать.
Ҫӗнӗ йышши хӳтлӗх хатӗрӗсене кӑларма пуҫланисенчен пӗри ӗҫе хӑвӑрт тата пысӑк тухӑҫлӑхпа пурнӑҫлама май килнине пӗлтернӗ. Ҫӗнӗ производствӑна пуҫарас шухӑш тытнӑранпа унӑн виҫӗ эрне ҫеҫ иртнӗ. Халӗ предприятире кунсерен 8-шер пин маска кӑлараҫҫӗ.
Пластик маска медицинӑра тӑхӑнмалли мар. Ӑна общество транспортӗнче, лавккара тата ытти халӑх тулли вырӑнта тӑхӑнма аван.
Тавара хамӑр тӑрӑхра ҫеҫ мар, Раҫҫейӗн тӗрлӗ регионӗнче туянаҫҫӗ.
Тӗлӗнмелле ҫак пӑтӑрмах пирки Елчӗк тӑрӑхӗнче ҫуралса ӳснӗ, халӗ Турцинче ӗҫлесе пурӑнакан Надина Джавадова Фейсбукра ҫырса пӗлтернӗ.
Вӑл икӗ ҫул каялла тӑван ене килнӗ. Шупашкарта унӑн аптекӑна кайма тивнӗ. «Чӑвашра пулнипе хӗпӗртесе кайса-ши, сутуҫӑпа чӑвашла калаҫас терӗм.
Анчах та, кӗтмен ҫӗртен шовинистла сӑмахсем илтмелле пулчӗ: «Так прилично выглядите, а говорите по-чувашски», — терӗ куҫӗсене чарса пӑрахса, вырӑсла пӗлнӗ таран...», — ҫырса кӑтартнӑ ентешӗмӗр.
Тӑван республикӑмӑрта наци чӗлхипе калаҫакан чӑваш хӑйне хӳтӗлеме хӑтланни фармацевта ӳкӗте кӗртеймен. Вӑл хыҫран тем каласа вӑрҫса юлнӑ.
Ют ҫӗршывра, Раҫҫей турисчӗсем йышлӑ ҫӳрекен вырӑнсенче, вырӑнтисем вырӑсла пӗлеҫҫӗ-ши тесе вырӑсла хӑюсӑррӑн сӑмах пуҫарнине ӑнланма пулать-ха. Анчах чӑваша килсен Шупашкарта чӑвашла калаҫма шикленни, чӑн та, тӗлӗнтермӗшех.
Шупашкарти васкавлӑ медицина пулӑшӑвӗн пульницинче кӑшӑлвирус ернӗ, пӳре чирӗпе аптӑракан ҫынна операци тунӑ.
Пациента вӗсен кӑткӑс тата вӑрах вӑхӑта пыракан операци тума тивнӗ. Операцие асӑннӑ учрежденире ӗҫлекен Михаил Доброхотов тухтӑр пурнӑҫланӑ. Кӑткӑс сиплев 20 сехет ытла тӑсӑлнӑ. Чирлӗ ҫынна ҫав вӑхӑтра тухтӑрсем кирлӗ пулӑшу парса тӑнӑ. Специалистсем операцие хӳтлӗх костюмӗпе, кӑшӑлвирус ересрен асӑрханмалли мӗнпур инструкцие пӑхӑнса пурнӑҫланӑ. Операци ӑнӑҫлӑ иртнӗ тесе пӗлтернӗ Чӑваш Ен Сывлӑх сыхлав министерствин сайтӗнче.
Халӗ пациент кӑшӑлвирус чирӗнчен малалла сипленет.
Ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Шупашкарти йӗрке хуралҫисенчен 39 ҫулти хӗрарӑм пулӑшу ыйтнӑ. Ултавҫӑсене вӑл 1 миллион та 526 тенюкӗ укҫа куҫарса панӑ. Ун патне палламан арҫын шӑнкӑравланӑ. Хӑйӗнпе банкӑн хӑрушсӑрлӑх енӗпе тӑрӑшакан ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑ. Вӑл хӗрарӑмӑн банкри счечӗ ҫинче такам укҫа вӑрласшӑн тесе ӗнентернӗ. Укҫасӑр юлас мар тесен карттӑ ҫинчи тупрана илсе банкри хӑрушсӑр счет ҫине куҫармалла тенӗ.
Ҫавӑн пекрех тӗслӗх Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 81 ҫулти хӗрарӑмпа та пулса иртнӗ. Пенсионеркӑна та банкран шӑнкӑравлатпӑр тесе тыттарнӑ. Ӑна та пур банкри укҫана илмелле тесе ӗнентернӗ. Преступниксем хӗрарӑм валли такси чӗнсе илнӗ. Унпа хӗрарӑм ҫывӑхри банк уйрӑмне кайнӑ. Кредит учрежденине ҫитсен укҫана илсе ултавҫӑсен счечӗ ҫине куҫарнӑ. Тепӗр кунхине хӗрарӑм банка каллех ҫул тытнӑ. Хальхинче вӑл счет ҫинче юлнӑ 650 пин тенке пӗлмен-туман счет ҫине куҫарнӑ.
Асӑннӑ тӗслӗхсемпе пакунлисем пуҫиле ӗҫсем пуҫарнӑ. Халӗ ултавҫӑсене шыраҫҫӗ.
Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков хулари хӑш-пӗр вулавӑшсене хупасси пирки пӗлтернӗччӗ. Хушӑва 2019 ҫул вӗҫӗнче алӑ пуснӑ. Халӗ ку йышӑнӑва пӑрахӑҫланӑ. Эппин, вулавӑшсене оптимизаци тумӗҫ.
Аса илтерер: унччен ҫак вулавӑшсене хупма палӑртнӑ – Чуковский ячӗллӗ ҫамрӑксен ача-пӑча информаци центрӗ, Чапаев ячӗллӗ ҫемье вулавӗн центрӗ, Х.Степанов ячӗллӗ ача-пӑча библиотеки, Тургенев ячӗллӗ ҫамрӑксен вулавӑшӗ.
Унччен вулавӑшсене тапхӑрӑн-тапхӑрӑн хупасси пирки каланӑ. Ҫак ӗҫе Марфа Трубина ячӗллӗ вулавӑшран пуҫӑнмалла пулнӑ.
Усал хыпар утпа ҫӳрет теҫҫӗ те, ҫак кунсенче тӗнче тетелӗнче Шупашкарти шӑл тухтӑрӗсене ирӗксӗр кантараҫҫӗ текен сас-хура сарӑлнӑ. Республикӑн парламенчӗн депутачӗ Константин Степанов, тӗслӗхрен, Шупашкарти Хула стоматологийӗн поликлиникин тытӑмӗнчи 100 ытла ҫынна хӑй ирӗкӗпе канма кайма хистенине пӗлтернӗ. Вӑл прокуратурӑна та ҫыру шӑрҫаланӑ-мӗн.
Надзор органӗ тӗрӗсленӗ те ӗҫ законодательствине пӑснине палӑртман. Поликлиникӑн ертӳҫисем те саккуна пӑхӑнса пурӑннине, ҫынсем хӑйсем канасшӑн пулнине, ҫавӑн пирки ыйтса ҫырнине ӗнентернӗ.
Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев стоматологсемпе ҫыхӑннӑ ыйтӑва хӑй тӗрӗслеме палӑртнӑ. Республикӑн Сывлӑх сыхлав министерствин ревизи службине лару-тӑрӑва тишкерсе ҫывӑх вӑхӑтра пӗлтерме ыйтнӑ.
-1.7 °C