Чӑваш Енре «Туслӑх маякӗсем. Раҫҫей ҫывӑхлатать» нимеҫӗсен проекчӗн элчисем пулнӑ. Вӗсем виҫӗ кун пурӑннӑ, картасем сӑрлама, пӗремӗкпе хуран кукли пӗҫерме, ҫӳп-ҫап тасатма пулӑшнӑ.
Ҫӗрпӳре вӗсене райпори ҫӑкӑр савутӗнче кӗтсе илнӗ. Унта вӗсем пӗремӗк пӗҫернӗ. Кашни кун унта ҫак пылака 1 тонна хатӗрлеҫҫӗ, ӗҫлекен пӗр ҫынна 100 килограмран сахал мар лекет. Савутра вӗсем карта та сӑрланӑ, клумбӑсене те хитрелетнӗ.
Нимеҫӗсем Ҫӗрпӳри Тихвин мӑнастирӗнче те пулнӑ, унта вара утӑ пуҫтарнӑ. «Чӑвашпотребсоюзӑн» пӗр кафинче хуран кукли пӗҫернӗ.
Нимеҫӗсене Шупашкар килӗшнӗ. Кунта вӗсем музейсемпе паллашнӑ, чӑваш апат-ҫимӗҫне тутаннӑ. Кунсӑр пуҫне Атӑл хӗрринчи ҫӳп-ҫапа тасатнӑ.
«Туслӑх маякӗсем» проект элчисен малалла ҫулӗ Хусаналла выртнӑ.
Паян, утӑ уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкартан Самара каякан автоцистерна тӳнсе кайнӑ. Инкек Ҫӗрпӳри ҫул ҫавринче, Канаш енне каякан тӗлте, 14 сехет тӗлӗнче пулса иртнӗ. Машина «Химпром» предприятирен тухнӑ. Инкекре водитель шар курнӑ, аманнисем тек ҫук. Цистернӑран тӑварлӑ йӳҫек юхса тухнӑ. Йӳҫеке тасатас тесе тӗрлӗ служба ура ҫине тӑнӑ. Ҫав шутра 65 ҫынпа 32 техника тӑрмашнӑ. Вӗсен хушшинче ҫул-йӗр инспекторӗсем, пушар сӳнтерекенсем, Роспотребнадзор, Инкеклӗ лару-тӑру министерствин, «Химпромӑн» специалисчӗсем пулнӑ. Хими япалине ҫул ҫинчен ҫуса тасатнӑ.
Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-службинче ӗнентернӗ тӑрӑх, инкеклӗ лару-тӑрӑва пӗтерес ӗҫ епле пынине республика пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев сӑнаса тӑнӑ.
Чӑваш Енри хӑш-пӗр районта кайӑк-кӗшӗк грипне тупса палӑртнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтерсех тӑчӗ-ха. Чирлӗ чӑхсемлӗ территорисенче карантин тесе те йышӑнчӗҫ. Ун пеккине ҫак эрнере Ҫӗрпӳ хулинче те палӑртнӑччӗ. Чирлӗ чӑхсемлӗ хуҫалӑхсенче ҫеҫ мар, ҫывӑхри территорисенче те чир сарӑласран асӑрханмалли мерӑсем йышӑннӑччӗ.
Сӑмах май, чир Чулхула облаҫӗнчен сутма илсе килнӗ чӑх-чӗп урлӑ ҫакланма пулатрнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Апла-и, капла-и, халӗ тӗп тӗллев — кайӑк-кӗшӗк грипне малалла сарӑлма чарасси.
Комсомольски тата Патӑрьел районӗсенче чирлӗ чӑхсене тата вӗсен ҫӑмартисене халӑхран пуҫтарма тытӑннӑ. Кайӑк-кӗшӗке тата ҫӑмартана утилизацилӗҫ.
Чирлӗ чӑхпа унӑн ҫӑмартишӗн хыснаран укҫа тӳлеме пӑхса хӑварнӑ. Пӗр килограм чӗрӗ виҫешӗн 55 тенкӗ те 60 пус саплаштарӗҫ, 10 ҫӑмарташӑн — 29 тенкӗ те 70 пус.
Ҫӗрпӳ хулинче пурӑнакансем унти тӗп автоҫул айӗн каҫмалли вырӑн тасамарлӑхӗшӗн пӑшӑрханаҫҫӗ. Кун пирки халӑх тетелӗсенчен пӗринче Анастасия Верховная ятлӑскер ҫапла ҫырса хунӑ: «Дорогие цивиляне, подскажите, как можно допустить такое? Неужели всем все равно?
Да и кто должен здесь убираться?» (чӑв. Хисеплӗ ҫӗрпӳсем, калӑр, тархасшӑн, ҫакӑн пек юрать-и вара? Нивушлӗ пуриншӗн те пӗрех? Камӑн кунта тирпейлемелле?).
Халӑх тетелӗнчи поста сӳтсе явма хутшӑнакансен шухӑшӗ тӗрлӗрен. Пӗрисен шучӗпе хамӑр пурӑнакан вырӑна хамӑрӑн тасатмалла. Теприсем ҫӳп-ҫап контейнерӗсене ятарлӑ тытӑмсен вӑхӑтра турттармалла тесе палӑртнӑ. Ко
Ҫӗр айӗн каҫмалли вырӑна «ДЭП-139» предприяти тытса тӑнӑ чух йӗркесӗр пулман текен те тупӑннӑ.
Ҫӗрпӳ кӗперне хӑҫан туса пӗтерӗҫ? Ку ыйтӑвӑн хуравӗ ҫук пек туйӑнать ахӑртнех. Ара, ӑна миҫе ҫул тӑваҫҫӗ-ха та.
Ҫак кунсенче рабочисем Мӑн Ҫавал урлӑ хывнӑ кӗпер ҫине ӗҫлеме тухнӑ. Унта реконструкцин юлашки тапхӑрӗ пырать. «Волго-Вятскуправтодор» пуҫлӑхӗ Илдар Мингазов пӗлтернӗ тӑрӑх, кӗпере кӑҫал юпа уйӑхӗнче хута яма палӑртнӑ.
Ҫывӑхри ял ҫыннисем валли чарӑну та пулӗ. Унта павильон лартӗҫ. Палӑртмалла: Ҫӗрпӳ кӗперне хута ямашкӑн федераци хыснинчен 282 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.
Раҫҫейӗн футболисчӗсем ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче пире савӑнтармаллипех савӑнтарчӗҫ. Вӗсем Испани командипе пӗрре саккӑрмӗш финалта тӗл пулчӗҫ. Пенальти вӑхӑтӗнче пирӗннисем ҫӗнтерчӗҫ.
Чӑваш Енре пурӑнакансем чӑваш юнӗллӗ футболистсене республика Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн тава тивӗҫлӗ ятсемпе чысламалла тесе шухӑшлаҫҫӗ иккен. Кун пирки, сӑмахран, Игорь Михайлов юрист Фейсбукра ҫырнӑ. Анчах вӑл шӳтленӗ.
Аса илтерер, Сергей Игнашевич тата Артем Дзюба амӑшӗсем – чӑвашсем. Дзюбӑн — Ҫӗрпӳрен, Игнашевичӑн — Хӗрлӗ Чутай районӗнчен. Александр Головинӑн аслашшӗ Елчӗк районӗнче ҫуралнӑ, анчах Кемӗр облаҫне тухса кайнӑ.
Ҫӗрпӳ район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ пулнӑ Наталия Егорова хӑйне хӑй премипе хавхалантарнӑ. Кӑлтӑка прокуратура тӗрӗслевӗ вӑхӑтӗнче асӑрханӑ. Ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑ экс-пуҫлӑх тӗлӗшпе халӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Наталия Егорова 2017 ҫулхи раштав уйӑхӗнче Ҫӗрпӳ район администрацийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫне пурнӑҫланӑ. Ҫав вӑхӑтра вӑл хӑйне, район администрацийӗн пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗ пулнӑ май, преми пама хушу кӑларнӑ. Ҫав уйӑхрах вӑл хӑйне укҫан пулӑшма йышӑннӑ. Прокуратурӑра пӗлтернӗ тӑрӑх, ун пек йышӑнӑва вырӑнти депутатсен тумалла.
Чӑваш Енӗн прокуратурин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, тӳре-шара хыснана 35 пине яхӑн тенкӗлӗх шар кӑтартнӑ.
Кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче Наталия Егоровӑна ӗҫрен кӑларнӑ, мӗншӗн тесен вӑл унччен судпа айӑпланнине пытарнӑ иккен.
Футбол енӗпе тӗнче чемпионачӗ малалла пырать. Паян пирӗн ҫӗршыв спортсменӗсем Испанипе вылӗҫ. Йышра чӑваш юнӗллӗ футболистсем пур. Ҫак хыпара Александр Белов журналист Фейсбукра иртнӗ уйӑхрах пӗлтернӗччӗ.
Калем ӑсти ҫырнӑ тӑрӑх, Сергей Игнашевич тата Артем Дзюба амӑшӗсем – чӑвашсем. Дзюба маларах Ҫӗрпӗве канма килсе ҫӳренӗ, унта футболистӑн тӑванӗсем пур иккен. Игнашевич Хӗрлӗ Чутай районӗнчи спорт шкулне бутсы ярса панӑ-мӗн. Александр Головинӑн аслашшӗ Елчӗк районӗнче ҫуралнӑ, Кемӗр облаҫне ӗҫлеме тухса кайса тӗпленнӗ.
Чӑваш Енпе ячӗсем ҫыхӑннӑ, ҫӗршыв шайӗнче вылянӑ футболистсем унччен те пулнӑ. Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ футбол командин вратарӗ пулнӑ Александр Филимонов Йошкар-Олара ҫуралнӑ пулин те (кун пирки ҫак йӗркесен авторӗ Википедире хыпарланине тупрӗ) хӑй вӑхӑтӗнче Шупашкарти «Сталь» ушкӑнра вылянӑ. Ҫӗмӗрлери Сергей Башкиров «Спартак» ушкӑнра вылянӑ, кайран Украина командисен тренерӗ пулнӑ. Александр Корченов футболист Шупашкарти «Энергире», Хусанти «Рубинта», кайран Узбекистанри «Пахтакорта» вылянӑ. 1979 ҫулта «Пахтакорта» ушкӑнпа авиакатастрофӑра вилнӗ.
Нумаях пулмасть «Образцовый детский сад» (чӑв. Тӗслӗхлӗ ача пачхи) пӗтӗм Раҫҫейри конкурса пӗтӗмлетнӗ. Унта конкурс материалӗсене тӑратнисене тӗнче тетелӗнчи уҫа лапамра хакланӑ.
Ҫӗршыври чи лайӑх 1000 ача пахчи шутне пирӗн республикӑри 15 учреждени лекнӗ. Вӗсен хушшинче, пӗр енчен тӗлӗнмелле пек, тепӗр енчен темех мар-тӑр, ялтисем кӑна мар, районтисем те пачах та ҫук. Чӑваш Енрен чи лайӑххисен шутне кӗнисем пурте — хуласенчен.
Шкул ҫулне ҫитменнисен вӗренӳ учрежденийсенчен Раҫҫейри чи лайӑх пин ача пахчинчи шутне пирӗн республикӑран ҫаксем: Шупашкарти 10-мӗш, 11-мӗш, 23-мӗш, 73-мӗш, 78-мӗш, 103-мӗш, 105-мӗш, 112-мӗш, 113-мӗш, 128-мӗш, 134-мӗш, 201-мӗш, 206-мӗш; Ҫӗнӗ Шупашкарти 2-мӗш, Ҫӗрпӳри 7-мӗш ача пахчисем.
Утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа Чӑваш Енре газ хакланать. ЧР Министрсен Кабинечӗн постановленийӗн проектне нормативлӑ право акчӗсен порталӗнче пичетленӗ.
Ҫитес уйӑхран 1 кубла метр газшӑн 5,53 тенкӗ тӳлеме тивӗ (халӗ — 5,36 тенкӗ). Эппин, хак 17 пус ӳсӗ.
Палӑртмалла: утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа коммуналлӑ такаксемшӗн те хак хӑпарать. Республикӑри 283 муниципалитетра вӑл нумайран та 4,6 процент ӳснӗ, 14 хулапа ялта вара – 4,9-12 процент. Ку Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗрпӳ, Улатӑр, Ҫӗнӗ Шупашкар, Шупашкар, Ҫӗмӗрле хулисене пырса тивет. Канаш районӗнчи Хучел ял тӑрӑхӗнче тата Канашра «коммуналка» 12 процент хӑпарӗ.
-5.7 °C