Ылтӑн сехетлӗ Валентина Тарават

Чӑваш Енӗн профессионал писательсен пӗрлӗхӗпе Чӑваш телекуравӗ Тутарстанри Ҫӗпрел районӗнчи Упи ялне Валентина Тарават ҫыравҫӑна 70 ҫулхипе чыслама кайса килнине эпир пӗлтернӗччӗ.

РФ культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗпе ҫыхӑннӑ халӗ тата тепӗр ырӑ хыпар. Ун пирки Тутарстанра тухса тӑракан «Сувар» хаҫат пӗлтерет.

«Тӗлӗнмелле хыпар ҫитрӗ редакцине. Августӑн 23-мӗшӗнче Аслӑ Нагаткинра юбилейне паллӑ тӑвакан Валентина Тарават патне хӑнана Ульяновск облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Сергей Морозов тата облаҫри саккун кӑларакан Пухӑвӑн председателӗ Анатолий Бакаев килсе чечек ҫыххисем панӑ. Анатолий Бакаев юбиляра саламланӑ май ӑна ылтӑн сехет парнеленӗ. Пирӗн республикӑри чӑваш ҫыравҫисенчен хӑшӗ ҫакӑн пек хисепе тивӗҫӗ-ши?» — тесе ҫырнӑ статьяра.

Инна Тражукова

Рио-де-Жанейрори Олимпиадӑна эпир кашниех сиктермесӗр тенӗ пек пӑхма тӑрӑшрӑмӑр. Чӗмпӗр тӑрӑхӗнчи Чӑнлӑ районӗнчи Ирҫел ялӗнче (вӑл чӑваш ялӗ шутланать) ҫуралса ӳснӗ 25 ҫулти Инна Тражукова 63 килограмран ҫӑмӑлрах хӗрарӑмсен категорийӗпе кӗрешӗве тухнине эпир пӗлтернӗччӗ. Пӑхӑр медале илейменшӗн спортсменкӑна питӗнчен Раҫҫейри спорт кӗрешӗвӗн федерацийӗн президенчӗ Михаил Мамиашвили икӗ хутчен ҫупса янине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ, хӗрпе РФ министрӗ Виталий Мутков курнӑҫасшӑннине ҫырнӑччӗ.

Юнкун Мамиашвили ҫак эрнери юнкунхи пресс-конференцире каҫару ыйтма хатӗррине пӗлтернӗ. Анчах ҫапса янишӗн, Раҫҫее сутакан тесе ӳпкеленишӗн тата ҫын умӗнче кӳрентернишӗн мар, Рио-де-Жанейрори хӑйӗн тыткаларашӗшӗн. Инна вара кӳренӗвӗ иртменнине пӗлтернӗ. Спортсменка «Спорт-Экспресс» кӑларӑма каланӑ тӑрӑх, ытларикун вӑл ҫӗршывӑн спорт министрӗпе Виталий Муткопа тӗл пулнӑ. Спортри пысӑк пуҫлӑх пӑтӑрмаха пӑхса тухассине пӗлтернӗ.

Т-25 трактор

Элӗк районӗнчи Мӑн Ямашра пурӑнакан 51 ҫулти арҫын ӗнер трактор айне пулса вилнӗ. Усал хыпар РФ Следстви комитечӗн республикӑри следстви управленине 15 сехет тӗлӗнче ҫитнӗ.

Асӑннӑ районти Яккушкӑнь ялӗ патӗнче иртсе пынӑ чух трактор урапа ҫулӗпе пынӑ чухне тухса кайнӑ. Ҫав самантра Т-25 тракторта ларса пынӑ ҫын кабинӑран тухса ӳкнӗ, техника тӳнсе кайса ун ҫине хӑпарса кайнӑ. Инкеке лекнӗ вӑйпитти ҫавӑнтах вилсе кайнӑ. Руле тытса пынӑ 46 ҫулти хытах суранланнӑ арҫынна пульницӑна илсе кайнӑ, халӗ ӑна тухтӑрсем пулӑшу кӳреҫҫӗ.

Элӗк районӗнчи вилӗмпе вӗҫленнӗ инкек пирки тӗпчевҫӗсем малалла ӗҫлеҫҫӗ. Пӑтӑрмах ҫын айӑпӗпе сиксе тухнӑ пулсан айӑплин тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарасси пирки те иккӗленмелле мар.

Уйлӑхра та канлӗ мар

РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗнче паян пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкар районӗнче вырнаҫнӑ ача уйлӑхӗсенчен пӗринче ясарлӑхпа ҫыхӑннӑ пӑтӑрмах сиксе тухнӑ.

Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, аскӑнлӑхпа ҫыхӑннӑ ӗҫ ирхи 4 сехетрен пуҫласа 7 сехетчен (ӗҫӗ-пуҫӗ вӑраха тӑсӑлни тӗлӗнтерет пек те, анчах маларах асӑннӑ управленин сайтӗнче ҫавӑн пек ҫырнӑ) пулса иртнӗ. Сакӑр ҫулхи хӗрача такам кӑштӑртатнӑ сасӑпа вӑранса кайнӑ те арҫыннӑн сӑнне астуса юлнӑ пулать. Ача туалета кайма тесе тухсан пулӑшма ыйтса чӗннӗ.

Тӗпчевҫӗсем Шупашкарта пурӑнакан 39 ҫулти арҫынна тытса чарнӑ. Уйлӑха вӑл хӑй тӗллӗн кӗнӗ теҫҫӗ.

Ача ҫумне ҫулӑхнӑ арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ирӗклӗнех кӗрсе тухма май килекен уйлӑхра ӗҫлекенсен тимсӗрлӗхне те компетентлӑ органсем хак пама шантараҫҫӗ.

Шупашкарта ырӑ мар шӑршӑ кӗни пирки Чӑваш халӑх сайчӗ ҫырнӑччӗ. Сывлӑш таса маррине Шупашкар районӗнче пурӑнакансем те сисеҫҫӗ. Роспотребнадзор ӗҫченӗсем ӗнер 19 сехет тӗлӗнче асӑннӑ районти Арккасси ялӗн хӗвеланӑҫ районӗнчи сывлӑша тӗрӗслеме илсе пӑхнӑ. Роспотребнадзорӑни республикӑри управленийӗ хальтерех пӗлтернӗ тӑрӑх, сывлӑшри аммиак виҫи виҫерен 4 хут, сероводород 2 хут пысӑкраххи палӑрнӑ. Специалистсем ҫакӑнта «Юрма» агрохолдинг витӗм кӳрет тесе шухӑшланӑран асӑннӑ кайӑк-кӗшӗк хапрӑкӗнче паян планпа пӑхман тӗрӗслев пуҫарнӑ.

Ӗнер тата виҫӗмкун, сӑмах май каласан, Кӳкеҫӗн Советски урам вӗҫӗнчи ҫӗнӗ ҫуртсем патӗнче те ырӑ мар шӑршӑ самай тӑчӗ, паян та халӗ сӑмсана ҫуракан ҫав шӑршӑ килет. Выльӑх-чӗрлӗх ӗрчетекен пысӑк комплекссем пур ытти тӑрӑхра та тислӗк шӑрши сарӑлмасӑр пулмасть-тӗр. Шупашкар районӗнчи Мамӑш ялӗ ҫывӑхӗнчи ялсенче пурӑнакансем те вырӑнти сысна ферминчен шӑршӑ сарӑлни пирки каланине час-часах илтме тивет.

Нумаях пулмасть Исландире пауэрлифтинг енӗпе Европа чемпионачӗ вӗҫленнӗ. Чӑваш спортсменкисем унтан икӗ медальпе таврӑннӑ.

Тӗнче класлӑ спорт мастерӗ Анастасия Петрова тата РФ спорт мастерӗ Екатерина Николаева Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ командине кӗнӗ. ЧР Спорт министерстви хыпарланӑ тӑрӑх, Анастасия Петрова 145 килограмм таякан штангӑна парӑнтарса ылтӑн медаль ҫӗнсе илнӗ.

Екатерина Николаева 63 килограмм тайман виҫе категорийенче вӑй виҫнӗ. Вӑл пӑхӑр медале тивӗҫнӗ.

Командӑсен пӗтӗмӗшле зачетӗнче Раҫҫей пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ. Иккӗмӗшне — Швеци, виҫҫӗмӗшне Норвеги тухнӑ.

Ҫурла уйӑхӗн 22-мӗшӗнче каҫхине республикӑри виҫӗ районта аҫа-ҫиҫӗме пула пушар алхаснӑ.

22 сехет иртсен Пӑрачкав районӗнчи Шадриха ялӗнче ҫурт ҫунма тытӑннӑ. Аҫа ҫапсан пӳртпе пӗрле сарай таврашӗ те ҫунма пуҫланӑ. Хуҫалӑх тӗппипех кӗле ҫаврӑннӑ.

Аҫа-ҫиҫӗм Шупашкар районӗнчи Сопаккасси ялӗнче пурӑнакан икӗ ҫемьене ҫурт тӑррисӗр хӑварнӑ. Телее, пӳртсене ҫӑлма май килнӗ. Унта пушар ирхи 3 сехет хыҫҫӑн тухнӑ.

Комсомольски районӗнчи Асанкасси ялӗнче те 86 ҫулти карчӑкӑн ҫурчӗ аҫа ҫапнине пула ҫунма тытӑннӑ. Ватӑ кил хуҫине ҫулӑмран илсе тухма ӗлкӗрнӗ.

Республикӑра — каллех инкек. Каллех шывра ҫын путса вилнӗ. Хальхинче пӑтӑрмах Патӑрьел районӗнче пулнӑ.

17 ҫулти каччӑ, Ыхракасси ялӗнче ҫуралнӑскер, ҫурла уйӑхӗн 24-мӗшӗнче 15 сехет ҫурӑра пӗве хӗрринче пулнӑ. Унӑн виллине ял ҫыннисем курнӑ, часрах шывран туртса кӑларнӑ.

Ҫынсем каланӑ тӑрӑх, ҫамрӑкскер 20 метр сарлакӑш, 4 метр тарӑнӑш пӗве урлӑ ишсе кайма хӑтланнӑ. Анчах мӗн пулнӑ унпа? Халӗ ку ӗҫ тӗлӗшпе следовательсем ӗҫлеҫҫӗ.

Шупашкарти хӑш-пӗр ҫынна Арбатри истори пӗлтерӗшлӗ ҫурт шӑпи пӑшӑрхантарать. Пушарта ҫуннӑ хыҫҫӑн ун пирки пачах маннӑ.

Вӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, унччен Пионерсен ҫурчӗ пулнӑскере ишсе антарма хатӗрленеҫҫӗ. Пионерсен ҫурчӗ пуличчен унта Ефремов купсасен склачӗ вырнаҫнӑ. Уйрӑмах ҫуртшӑн Юрий Шакеев пӑшӑрханать.

Ҫуртра пушар 2014 ҫулта алхаснӑ. Ун хыҫҫӑн ӑна юсаса ҫӗнетмен. Юрий кун тӗлӗшпе РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленине ыйту ҫырнӑ.

ЧР Культура министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫурта «Чӑвашкабель» савута парасшӑн. Организаци ӑна юсамалли эскизлӑ проект хатӗрленӗ, анчах ӑна туса пӗтермен-ха.

Ҫурт шӑпишӗн чунран кулянакан Юрий Шакеев нумаях пулмасть РФ Президенчӗ Владимир Путин ячӗпе ҫыру янӑ. Вӑл Пионерсен ҫурчӗн шӑпине татса парасса шанать.

Тӑвай районӗнче пурӑнакан 29 ҫулти хӗрарӑма административлӑ майпа явап тыттарнӑ. Вӑл амӑшӗн тивӗҫне йӗркеллӗ пурнӑҫламаншӑн штраф тӳленӗ.

Штрафӗ пысӑках мар — 100 тенкӗ ҫеҫ. Хӗрарӑм пысӑк айӑпӗнчен ҫӑмӑллӑнах хӑтӑлнӑ. Вӑл ачине выҫӑ лартнӑ.

Тӑвай районӗн прокурорӗ административлӑ ӗҫ материалӗсене пӑхса тухнӑ. Хӗрарӑмӑн ҫурт-йӗрне тӗрӗсленӗ чухне тирпейсӗрлӗх хуҫаланнӑ, йӑлтах вараланчӑк пулнӑ. Таса мар тумпа ларакан ачан вара ҫимелли пулман. Хӑй хӗрарӑм ӳсӗр пулнӑ.

Тӑвай районӗн прокурорӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, административлӑ йӗркене пӗрремӗш хут пӑсакансене асӑрхаттару параҫҫӗ. Кайран вӗсен ҫирӗпрех явап тытма тивӗ.