Кӑҫалхи ҫулталӑк вӗҫленмен-ха, РФ Ӗҫлев тата социаллӑ хӳтӗлев министерстви вара 2017 ҫулта канмалли кунсене палӑртма ӗлкӗрнӗ.

Ҫӗнӗ ҫул хыҫҫӑн кӑрлачӑн 8-мӗшӗччен канӑпӑр. Ун чухне раштавӑн 31-мӗшӗнче те ӗҫе тухмалла мар. Вӑл вырсарникуна лекет. Ҫавӑнпа халӑх уява лӑпкӑнах хатӗрленме пултарать. Ҫитес ҫул темиҫе уяв канмалли кунпа пӗр килет. Ҫавна май кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче канмаллине нарӑсӑн 24-мӗшӗ ҫине куҫараҫҫӗ. Кӑрлачӑн 7-мӗшне вара — ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗ ҫине.

2017 ҫулта нарӑсӑн 23–26-мӗшӗсенче, пушӑн 8-мӗшӗнче, ака уйӑхӗн 29-мӗшӗнчен пуҫласа ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗччен, ҫу уйӑхӗн 6–9-мӗшӗсенче, ҫӗртме уйӑхӗн 10–12-мӗшӗсенче, чӳк уйӑхӗн 4–6-мӗшӗсенче канӑпӑр.

Каласа хӑварас пулать, ҫитес ҫул Республика кунӗ шӑматкуна лекет. Ҫавна май уншӑн хӑш кун канмаллине республика тӳри-шари хальлӗхе палӑртма ӗлкереймен-ха.

Авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа Шупашкарти икӗ шкулти апатланӑшсем кафе пек ӗҫлеме пуҫлӗҫ. Ку проекта хула администрацийӗ ҫирӗплетнӗ, ун валли 2 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.

59-мӗш шкулти тата 4-мӗш лицейри апатланӑшсене ҫӗнетӗҫ. Сӗтелпе пукансене улӑштарӗҫ. Ашшӗ-амӑшӗ тата ачасем сӗннӗ проектра куҫса ҫӳрекен вулавӑш тума та палӑртнӑ. Унта пралуксӑр тӗнче тетелӗ те пулӗ.

Ку проекта мӗншӗн пурнӑҫа кӗртеҫҫӗ? Ачасем пысӑк тӑхтавра кӑритур тӑрӑх ҫапкаланса ҫӳресрен те. Кафере ачасем апатланма ҫеҫ мар, вӑхӑта усӑллӑ ирттерме те пултараҫҫӗ. Унта тӗрӗс апатлану пирки калаҫӗҫ. Тӗлпулӑва тӗрлӗ професси ҫыннисене чӗнӗҫ.

Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗнче шӑв-шав тӑнӑ. Унта ФСБн Чӑваш Енри управленийӗн ӗҫченӗсем ҫитнӗ, шырав ирттернӗ, хутсене тӗрӗсленӗ.

Малтанлӑха ҫакӑ паллӑ: хула администрацийӗн экс-пуҫлӑхӗ Олег Бирюков тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнипе ку ҫыхӑннӑ. Вӑл ӗҫ вырӑнӗпе ытлашшипех усӑ курнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Бирюков ҫӗр тата пурлӑх хутшӑнӑвӗн управленийӗн судпа айӑпланнӑ экс-пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе нимӗн те туман, тӑкака шыраса илмен-мӗн. Елена Егоровӑна кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче тӗрмене хупмасӑр 2 ҫуллӑха айӑпланӑ. Вӑл хула хыснине 3 миллион тенкӗлӗх тӑкак кӑтартнӑ.

Олег Бирюков Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗнче ҫулталӑк ҫурӑ ӗҫленӗ.

Ҫӗртме уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Хусантан Германири Франкфурт хулине самолетсем вӗҫме тытӑнӗҫ. Европӑри ҫӗршыва ҫитсе курас текенсен 25 пин тенкӗрен кая мар хатӗрлесе хумалла. Ку вӑл — кайма-килме ҫул укҫи. Бизнес-класс суйлакансене 60 пин тенкӗрен кая мар кирлӗ.

Германие Чӑваш Енпе кӳршӗллӗ Тутарстанран эрнере икӗ хут, тунтикунпа эрнекун, ҫула тухма май килӗ.

SU 2704 рейс Хусантан 9 сехет те 45 минутра ҫула тухмалла та Франкфуртра 13 сехет те 5 минутра анса лармалла. Унтан каялла килекен SU 2705 рейс 14 сехет те 20 минутра хускалӗ, Хусана 19 сехет те 20 минутра ҫитӗ. Вӑхӑтне вырӑнтипе кӑтартнӑ.

Чӑваш Енӗн Транспорт тата ҫул-йӗр министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, 10 ҫынтан кая мар пуҫтарӑнса ҫула тухакансене аэрофлот билетсене 10 процент таран йӳнетсе сутма хирӗҫ мар.

Хресчене маларах консервативлӑ тесе ӳпкелеме пӑхатчӗҫ те, халӗ апла калаймӑн. Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи агрофирма гендиректорӗ тата Куславкка районӗнчи пӗр фермер хӑйсен хуҫалӑхӗсене шӑвармалли хатӗр-хӗтӗрпе тивӗҫтерме шут тытнӑ. Анчах... хут ҫинче.

Хут чӑтать теҫҫӗ те, ҫырмаллине ҫырса тултарнӑ. Ҫавна-ҫавна туянтӑмӑр тесе республикӑн Ял хуҫалӑх министерствине ярса панӑ. Суя хучӗсене хатӗрлеме вӗсен паллаканӗ те (маларах вӑл мелиораци оборудованипе тивӗҫтерекен организацин официаллӑ мар пайташӗнче тӑрӑшнӑ) пулӑшнӑ.

Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, ултавҫӑсем 2012 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнчен тытӑнса 2014 ҫулхи раштавччен ҫапла хӑтланнӑ. Хӑш-пӗр оборудовани хакне пысӑклатса кӑтартнӑ, хӑшне туянман та. Анчах республика хыснинчен 22,5 миллион тенкӗ субсиди шӑкӑрт кӑна килсе выртнӑ. Халӗ ултавҫӑсен ӗҫне суда ярса панӑ.

Шупашкарта пурӑнакан ватӑран ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑха тытса тӑракан компанисенчен пӗри миллион тенкӗ ыйтса квитанци ярса панӑ.

Цифрӑна курсан кинеми сехӗрленсех ӳкнӗ. Хутра «1 160 000,00» тенкӗ тӳлемелле тенӗ-ҫке.

Пӑтӑрмахӗ республикӑн тӗп хулинчи Ҫӗнӗ кӑнтӑр районта пурӑнакан иккӗмӗш ушкӑн инваличӗпе сиксе тухнӑ.

Аптӑранӑ ватӑ Шупашкарти Депутатсен пухӑвӗн депутачӗ Сергей Муравьев патне йышӑнӑва кайнӑ.

Халӑх тарҫи Фейсбукри хӑйӗн страницинче ҫырнӑ тӑрӑх, кинемей: «Ывӑлӑм, мӗншӗн? Мӗншӗн манӑн миллион тӳлемелле? Ӗмӗрӗпех ҫӗршывшӑн ӗҫлерӗм, вӗсем манран миллион тенкӗ ыйтаҫҫӗ», — тесе куҫҫуль витӗр каланӑ.

Сусӑра кӑна мар, вӑйпиттине те ним мар чӗресӗр тӑвакан цифра Шупашкарти «Водоканал» предприятирен ҫитнӗ пулать. Хайхи шывшӑн тата канализацишӗн ҫавӑн чухлӗ сумма ыйтать-мӗн.

Кун пек пӑтӑрмах пирки депутат яваплӑ органсене ҫырупа тухнине пӗлтернӗ.

Муркаш районӗнчи 27 ҫулти хӗрарӑм вилӗмрен вилнӗҫи пулса ҫӑлӑннӑ. Ӑна хӑйӗн упӑшки пулнӑ 33 ҫулти арҫын леш тӗнчене ӑсатма хӑтланнӑ.

Нарӑс уйӑхӗн 18-мӗш каҫхине арҫын хайӗн арӑмӗ пулни патне лешӗ тара илсе пурӑнакан хваттере пырса кӗнӗ. Ӳсӗрскер мӑшӑрӗпе харкашма тытӑннӑ. Малтан вӑл ӑна пӑвма пуҫланӑ, кайран керамика савӑллӑ ҫӗҫӗ ярса илсе вӗлерессипе хӑратнӑ. Пуҫӗнчен алӑпа темиҫе хутчен ҫапнипех ҫырлахман, ҫӗҫӗпе ураран тирнӗ. Хӗрарӑм вилессе 40 минут кӗтсе ларнӑ вӑл.

Арӑмӗ пулни пулӑшу ыйтса кӑшкӑрма тытӑннӑран ҫӗҫӗпе хырӑмран чикме хӑтланнӑ. Анчах лешӗ ҫине тӑрсах кӗрешнӗ чух ҫӗҫӗ савӑлӗ хуҫӑлса кайнӑ. Вара арҫын пӑвма тата пуҫӗнчен тапма тытӑнса кайнӑ. Тепӗр ҫӗҫӗ илсе вӑл кӑкӑр тӗлӗнчен 12 хутран кая мар чикнӗ. Арҫынна ҫӗнтереймессине ӑнланса илнӗ хӗрарӑм сывламанҫи туса выртма шут тытнӑ.

Пуҫтах преступлени вырӑнне тасатса тухса кайнӑ хыҫҫӑн шар курни кӳршӗсем патне каҫса васкавлӑ пулӑшу чӗнме ыйтнӑ.

Чӑваш кӗнеке издательствинче Нелли Петровскаян «Тухатмӑш» кӗнекин иккӗмӗш пайӗ кун ҫути курнӑ.

Вулакансенчен самайӑшне килӗшнӗ ҫак кӗнеке авторӗ 2001 ҫултах леш тӗнчене уйрӑлса кайнӑ. Романӑн алҫырӑвне ҫыравҫӑн килти архивӗнче асӑрханӑ. «Тухатмӑшӑн» пӗрремӗш кӗнекине 2012 ҫулта кун ҫути кӑтартнӑ.

Романӑн тӗп сӑнарӗ — Минке. Тухатма пӗлнишӗн унӑн чунӗ асапланать. Ҫылӑха каҫарас тесе хӗрарӑмӑн ҫӗнӗрен ҫуралса тепӗр хутчен пурӑнса ирттерме тивет.

Романӑн иккӗмӗш пайӗнчи сюжет ачасӑр ҫемьере 20 ҫултан хитре хӗр ҫуралнинчен пуҫланать. Аталану шайӗпе пӗчӗклех хӗрача ыттисенчен уйрӑлса тӑрать. Анчах пурнӑҫӗ унӑн пӗртте ҫӑмӑл килмест: самай кӑткӑслӑха ҫӗнсе малалла тапаҫланма лекет.

Романа вуласа тухнисем унӑн чӗлхи ҫӑмӑллине, сюжечӗ кӑткӑссине палӑртаҫҫӗ.

Тавралӑха хӳтӗлемелли пӗтӗм тӗнчери куна тата Эколог кунне халалласа Пӗтӗм тӗнчери «Симӗс патруль» общество организацийӗ Раҫҫейри субъектсенчи экологие тишкерсе черетлӗ танлаштарӑм хатӗрленӗ.

Чӑваш Республики списокра 7-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Ҫапла пирӗн республика «Раҫҫейри экологи танлаштарӑмӗнче» ТОП 10 йышне кӗме пултарнӑ.

Танлаштарӑма хатӗрленӗ чухне промышленноҫпа экологи, социаллӑ экологи индексӗсене шута илнӗ. Танлаштарӑм расчетне информаципе аналитика тытӑмӗ тунӑ.

Танлаштарӑма 2007 ҫултанпа туса пыраҫҫӗ. Проекта пурнӑҫланӑ чухне патшалӑх пулӑшӑвӗпе усӑ кураҫҫӗ. Гранта РФ Президенчӗ хушӑвӗпе килӗшӳллӗн уйӑрнӑ.

ЧР Ӗҫлев тата социаллӑ хӳтлӗх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енре 5,5 пине яхӑн ҫын официаллӑ майпа ӗҫсӗр шутланать. Ваканси вара темиҫе хут нумайрах.

Халӑха ӗҫпе тивӗҫтерекен ценрсенче паянхи куна 14,5 пин ваканси шутланать. Ведомство ертӳҫи Сергей Дмитриев пӗлтернӗ тӑрӑх, ака-ҫу уйӑхӗсенче републикӑра ӗҫсӗррисен йышӗ тӑрук чакнӑ. Ҫак тапхӑрта тӳрех 700 ҫын ӗҫ вырӑнӗ тупнӑ.

Министерство панкрута тухма пултаракан предприятисене сӑнасах тӑрать. Тӗслӗхрен, Шупашкарта пулнӑ «Данон» савутра вӑй хунӑ ҫынсене пурне те ӗҫпе тивӗҫтернӗ. Ҫавах центр «пушӑ» юлмӗ, кунта кӗҫех «Чӑвашавтодор» ӗҫченӗсем килме тытӑнмалла.

Тулли мар ӗҫ кунӗпе ӗҫлекенсем тӗлӗшпе те питӗ тимлӗ. Халӗ 17 предприятире 7857 ҫын кунашкал мелпе тӑрӑшать. 7400 ҫын эрнере 4 кун тӑрӑшать. «Трактор савучӗсем» концернра тулли мар ӗҫ кунӗпе тӑрӑшакансем нумай.

Ӗҫсӗрлӗх ыйтӑвӗ Канашра, Шупашкарта, Ҫӗмӗрлере, Шупашкар районӗнче ҫивӗч.