Шупашкар районӗнчи Хыркассинчи ветерансен ҫуртӗнче (халӗ ун пеккисене вӑхӑтлӑх пурӑнмалли уйрӑм теме тытӑнчӗҫ-ха) куҫа тем тӗрлӗ чечек илӗртет. Вӗсене Петр Ивановчи текен сусӑр пӑхса тӑрать. Хӑрах алӑллӑ пулин те ӗҫлеме ӳркенмест вӑл.

Ҫав вӑхӑтрах асӑннӑ уйрӑмра пурӑнакан ытти ҫын валли те ӗҫ тупӑнсах тӑрать. Пӗрисем пахча ҫимӗҫ пуҫтараҫҫӗ, теприсем — ҫырла. Ҫу кунӗ ҫулталӑк тӑрантарать теҫҫӗ те, тӑрӑшаҫҫӗ ҫынсем. Ӗҫе асӑннӑ уйрӑмри социаллӑ ӗҫченсем йӗркелесе пыраҫҫӗ.

Сӑнсем (5)

Шел те, Шупашкарти 40 ҫулти арҫын Шупашкар районӗнчи Етӗрнекассинче пурӑнакан ашшӗ-амӑшне савӑнтармах тӑрӑшман. Ҫу уйӑхӗн пӗр кунӗнче вӑл, ӳсӗрскер, киле пырсах ҫапӑҫса тухса кайнӑ. Хӑйӗн тыткаларӑшӗпе арҫын виҫӗ преступлени тунӑ тесе пӗлтерчӗҫ Шупашкар район прокуратуринче: хӗненӗ, сывлӑха вӑтам йывӑрлӑхлӑ сиен кӳнӗ, вӗлерессипе хӑратнӑ.

Ашшӗ-амӑшӗпе хирӗҫме пуҫланӑскер амӑшне вут пуленккипе персе унӑн чӗркуҫҫине ыратарнӑ, ашшӗ енне мрамор татӑкӗ илсе ывӑтнӑ, анчах лешӗ пӑрӑнса ӗлкӗрнӗ. Ашшӗне вӑл вӗлерессипе хӑратнӑ май «Эпӗ сана вӗлеретӗп. Сирӗн вырӑн ҫӑва ҫинче!» — тесе кӑшкӑрнӑ. Ашшӗпе-амӑшне сӗрӗмпе вилетӗр тесе те хӑратнӑ. Унтан тӗпелтен вӑл ашшӗне пуҫӗнчен тата кӑкӑрӗнчен чышкӑпа янлаттарнӑ. Алӑри хутаҫӗпе (унта апат-ҫимӗҫ тата эрех кӗленчи пулнӑ) те ҫапса панӑ вӑл пуҫран. Кун хыҫҫӑн ашшӗ урайне йӑтӑнса аннӑ.

Ывӑлӗ ашшӗне «тӑн кӗртнӗ» хушӑра амӑшӗ йӗрке хуралҫисене чӗнме ӗлкӗрнӗ. Лешсем пырса кӗрсе ҫапӑҫакана лӑплантарнӑ, ватӑ ҫынна пульницӑна ӑсатнӑ.

Судра хӗрӗхри арҫын хӑйӗн айӑпне йышӑнман, ӗҫ-пуҫ пирки каласа кӑтартма килӗшмен.

Малалла...

ҪҪХПИ ӗҫченӗсем микроавтубуспа пыракан водителе документсене тӗрӗслеме чарнӑ та… Лешӗн руль умне лармалли права та пулман иккен.

Унӑн правине унччен маларах туртса илнӗ-мӗн. Анчах арҫын пурпӗрех руль умне ларнӑ. Ҫавна май унӑн административлӑ явап тытма тивнӗ.

Саккунпа килӗшӳллӗн ҫакнашкал административлӑ явапа тытакансене 30 пин тенкӗ штраф тӳлеттермелле, 15 талӑклӑха ирӗксӗр хӑвармалла е 100-200 сехет ӗҫлеттермелле.

Шупашкарти Ленин районӗн миравай тӳри ҫак арҫынна 100 сехет ӗҫлеттерме йышӑннӑ. Йӗркене пӑснӑ арҫынна хулари пӗр управляющи компанине янӑ. Унта вӑл урамсене, картишсене тирпейлӗ, урам шӑлӗ.

Халӑх — уявра

Вӑрнар районӗнчи Уйкас Кипек ял уявне анлӑ паллӑ тунӑ. Спорт ӑмӑртӑвӗсем, куравсем, концерт… Йӑлтах савӑнӑҫлӑ иртнӗ, халӑх кӑмӑлӗ ҫӗкленнӗ. Уявра уйкас кипексем, хӑнасем какай шӳрпипе сӑйланнӑ.

Уйкас Кипек ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ А.В.Петров кунти халӑх ҫакнашкал уява чӑннипех те тивӗҫ пулнине палӑртнӑ, мӗншӗн тесен ҫынсем ӗҫчен, тӑван кӗтес аталанӑвӗшӗн тӑрӑшаҫҫӗ.

Уйкас Кипек культура центрӗн директорӗ Л.А.Михайлова «Кипек ен» фольклор ушкӑнне ҫӳрекенсене Хисеп грамотисемпе чысланӑ. Вӗсен йышӗнче — Ольга Осипова, Агриппина Игнатьева, Юлия Петрова, Галина Петрова, Людмила Христофорова, Юлия Христофорова, Лидия Васильева, Галина Данилова.

Концерта Ярмушкари «Утмӑлтурат» ушкӑн, Хорнсор Ҫармӑсри «Тарават», Ҫавалкас ял клубӗн культйӗркелӳҫи Екатерина Федорова, чӑваш эстрада юрӑҫисем хутшӑннӑ.

Ачасем батут ҫинче сиксе савӑннӑ.

Кӑҫал Уйкас Кипек тата Ҫӗнӗ Сӑрьел ялӗсен командисем волейболла выляса вӑй виҫнӗ. Уйкас Кипек маттурӗсем хӑнасене ҫӗнтернӗ.

Малалла...

ЧР ШӖМӗ патруль автомобилӗсене видеосӑнав вырнаҫтарӗ. Ҫак списока 52 урапа кӗнӗ.

Ҫав 52 урапана кашнине тӳрех виҫӗ камера тата сасса ҫыртармалли микрофон вырнаҫтарӗҫ. Кун пирки «Руль умӗнче» редакци пӗлтерет.

Видеокамерӑсем хирӗҫ тата ҫумӑн пыракан урапасен номерӗсене «паллама», аварие, ҫынсем ҫул-йӗр правилисене пӑснине, хирӗҫӳллӗ ыйтусене уҫӑмлатма пулӑшаҫҫӗ.

Республика Аслӑ Ҫӗнтерӳ 70 ҫул тултарнине уявлама хатӗрленет. Шупашкарта Тӑван ҫӗршыв Аслӑ вӑрҫин ветеранӗсем пурӑнакан ҫуртсен подъезчӗсем ҫине ав «Астӑвӑм ҫӑлтӑрӗ» вырнаҫтараҫҫӗ.

Мускав район администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, паян, ҫурлан 7-мӗшӗнче, 15x15 сантиметр калӑпӑшлӑ ҫӑлтӑр Шупашкарти икӗ ҫурт ҫине вырнаҫтарнӑ: Мускав проспектӗнчи 5-мӗш тата Водопровод урамӗнчи 7-мӗш ҫуртсем ҫине.

Пирвайхи «Астӑвӑм ҫӑлтӑрӗсем» Шупашкарта ҫӗртмен 22-мӗшӗнче — Асӑнупа хурлӑх кунӗнче — вырнаҫтарнӑ. Ун чухне «Астӑвӑм страници» патриотлӑх проекчӗн ҫамрӑк хастарӗсем Ҫамрӑклӑх бульварӗнчи тата К.Иванов урамӗнчи икӗ ҫурт подъезчӗсем ҫине хӗрлӗ ҫалтӑр ҫакнӑ.

Элӗк районӗнчи юрӑ-ташӑ ӑстисем

«Элӗк районӗнчи агиткультбригадӑпа художество пултарулӑхӗн коллективӗсем ҫынсене туслаштарма, ҫуралнӑ кӗтесе юратма, ялӑн культура пурнӑҫне хастар хутшӑнтарма пулӑшаҫҫӗ», — тесе пӗлтереҫҫӗ асӑннӑ район администрацийӗнче.

Нумаях пулмасть, акӑ, «Валинкке» фольклор ансамблӗ Шуркасси Юнтапа ял тӑрӑхне крекен Тавӑшкасси ял уявне тухса кайнӑ. Ушкӑн ял ҫыннисене хӑйӗн репертуарӗнчи пӗччен тата ушкӑнпа юрлакан номерсемпе, ташӑсемпе савӑнтарнӑ.

«Пӗчӗк йышлӑ тата район центрӗнчен аякра вырнаҫнӑ ялта пурӑнакансем валли — культура ӑстисем» музыка проектне пурнӑҫа кӗртсе ҫак уйӑхӑн пуҫламӑшӗнчи районти агиткультбригадӑпа ял тӑрӑхӗсем хушшинчи культура центрӗн коллективӗсем пӗр кун Янкурас ял уявне хутшӑннӑ. Юлашкинчен асӑннӑ ушкӑнсем хушшинче маларах асӑннӑ «Валинкке» фольклор ансамблӗ, ветерансен «Ветеран» хорӗ, «Элӗк ен» эстрада ансамблӗ пулнӑ.

Ҫак шӑматкун вара районти юрӑ-ташӑ ӑстисем Тукач ялӗнче пурӑнакансем патне ҫитӗҫ.

Культура ҫулталӑкне халалласа Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Шулю ялӗнче ҫак районта ҫуралса ӳснӗ сӑвӑҫ-композиторсен юррисенчен хатӗрленӗ концерт ирттернӗ. Ӑна йӗркелекенсем — Серенкассинчи культура ҫурчӗн ӗҫченӗсем. Концертра Зоя Спиридонова, Земфира Яковлева, Леонид Волков (Гаденкин), Зоя Сывлӑмпи, Светлана Яруткина тата Ольга Турхан (Пономарева) хайланӑ юрӑсем янӑранӑ.

Куракансем валли ҫавӑн пекех вӗсен кӗнекисен куравне йӗркеленӗ. Шел те ӑна ят панӑ чухне чӑвашла пама пуласси пирки пуҫа пырса килмен пулас — кураври кӗнекесем ытларах пайӗпе чӑвашла пулнӑ пулин те.

Сӑнсем (7)

Чӑваш наци музейӗнче

Шупашкар районӗнчи халӑха социаллӑ пулӑшу паракан центрӑн вӑхӑтлӑх пурӑнмалли уйрӑмӗсенче хӳтлӗх тупнӑ ватӑсем республикӑри тӗрлӗ вырӑна экскурсие тухса ҫӳреме питӗ юратаҫҫӗ тесе пӗлтереҫҫӗ асӑннӑ центрта ӗҫлекенсем. Нумаях пулмасть Янӑшри тата Ишекри ваттисен ҫурчӗсенче тӗпленнисене Шупашкара кайса кӑтартнӑ.

Хулара чылайранпа пулман ватӑсем тӗп хула татах та илемленнине палӑртнӑ. Вӗсем Чӑваш наци музейне, «Ҫӗнтерӳ» мемориал комплексне, Шупашкар заливне ҫитнӗ. Шыв хӗррипе пӗр сехет уҫӑлса ҫӳренӗ. Унтан пӗр шухӑшлӑ пулса вӗсем чиркӗве кӗрсе тухнӑ, ҫурта ҫутнӑ.

Сӑнсем (5)

Ӗнер каҫхине Муркаш районӗнче пурӑнакан пиллӗк ҫулхи хӗрачана аслати ҫапнӑ.

Унпа ашшӗ ял пуҫӗнчи пӗвене пулӑ тытма кайнӑ иккен. Ҫумӑр ҫунӑ вӑхӑтра хӗрача ашшӗн машининче ларнӑ. Вӑйлӑ ҫумӑр иртсе кайнӑ хыҫҫӑн вӑл салонтан тухса ашшӗ патне утнӑ. Ҫав вӑхӑтра ӑна аслати ҫапнӑ.

Халӗ ку факта тӗпчевҫӗсем тӗрӗслеҫҫӗ тесе пӗлтернӗ РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри Следстви управленийӗн ертӳҫин пулӑшуҫи Олег Дмитриев.