Константин Иванов

2015 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче вилӗмсӗр «Нарспи» поэмӑн авторӗ Константин Иванов ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитет. Константин Васильевич пултарулӑхӗ тӗнче культурин пуянлӑхӗ тесен те йӑнаш мар.

Поэт ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ чухне ЮНЕСКОн XXV сессинче 1990 ҫула Константин Иванов ҫулталӑкӗ пулнине палӑртнӑ. Ҫулсем иртнӗҫемӗн те Константин Васильевич пултарулӑхӗпе кӑсӑкланасси чакса пымасть.

Константин Васильевичӑн культура еткерлӗхӗ тӗнче шайӗнче пулнине кура, паллӑ поэта асра тытас, халӑха литературӑпа ытларах кӑсӑклантарас тӗллевпе Чӑваш Республикин Элтеперӗ Михаил Игнатьев 2015 ҫул Константин Иванов ҫулталӑкӗ пулнине палӑртнӑ.

Шкулсенче, асла шкулсенче вӗренекенсем валли кӗнекесем тӑтӑшах хатӗрлесе кӑлараҫҫӗ. Нумаях пулмасть 1-4-мӗш классенче ӑс пухакансем валли «Синонимсемпе антонимсен словарӗ» чӑвашла тухнӑ.

Ӑна чылай вӗренӳ кӗнекисемпе словарьсен авторӗ, филологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ Леонид Сергеев профессор хатӗрленӗ.

Кӗнекене пӗр пӗлтерӗшлӗ сӑмахсем — синонимсем — тата час-часах усӑ куракан антонимсем кӗнӗ. Чӗлхере антонимсемпе синонимсем тачӑ ҫыхӑннӑ. Кӗнекери икӗ словарьпе питӗ меллӗ усӑ курма. Вӑл шкулта, гимназире, колледжра вӗрнекенсемшӗн уйрӑмах паха.

Кашни синонимпа антонима ваттисен сӑмахӗпе, цитатӑпа, халӑх пултарулӑхӗнчи предложенипе ӑнлантарнӑ.

Ҫурлан 1-мӗшӗнче Улатӑрта автобус водителӗсен республика конкурсӗ пуҫланнӑ. Чӑваш Республикинчи «Чӑвашавтотранс» патшалӑх унитари предприятийӗн филиалӗсенчи автобус водителӗсен хушшинче суйлав иртнӗ ӗнтӗ. Пӗтӗмпе 39 водитель хутшӑннӑ.

Улатӑрта тупӑшу икӗ тапхӑрпа иртнӗ. Хула администрацийӗн ҫуртӗнче водительсем ҫул-йӗр правилисене мӗнле пӗлнине тӗрӗсленӗ. Хула тӳремӗнче вара руль умӗнчисем хӑвӑртлӑх маневрӗсем тӑвассинче тупӑшнӑ.

Пӗтӗмлетӳ ҫапларах: тӑватӑ номинацире те Ҫӗнӗ Шупашкарти автотранспорт предприятийӗн водителӗ Анатолий Иванов ҫӗнтернӗ. Вӑл руль умӗнче 20 ҫул ытла ларать.

Иккӗмӗш вырӑна Шупашкарти автотранспорт предприятийӗнче ӗҫлекен Виталий Краснов тата Ҫӗмӗрлери автотранспорт предприятийӗнче вӑй хуракан Вячеслав Егоров тухнӑ.

Шупашкарти автотранспорт предприятийӗн водителӗ Ирина Федорова виҫҫӗмӗш вырӑн ҫӗнсе илнӗ.

Ҫӗнӗ Шупашкарти Анатолий Иванов — ҫул-йӗр правилисене чи лайӑх пӗлекенни.

Сӑнсем (36)

Йӗпреҫ поселокӗ ҫулсерен ҫурла пуҫламӑшӗнче уява пухӑнать. Кӑҫал ҫурлан 2-мӗшӗнче йӗпреҫсем 121-мӗш ҫуралнӑ кунне паллӑ тунӑ.

Илемлетнӗ пӑравус артистсене парка илсе ҫитернӗ хыҫҫӑн уяв уҫӑлнӑ. Йӗпреҫ районӗн пуҫлӑхӗ Александр Яковлев, район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Чугаров тата ыттисем етешӗсене уявпа саламланӑ. Александр Яковлев Валентина Ивановӑна, Надежда Масловӑна, Раиса Ивановӑна Йӗпреҫ район администрацийӗн Хисеп грамотипе чысланӑ. Йӗпреҫре ӗҫлекен ытти ҫынсем те грамотӑсене тивӗҫнӗ.

Унтан хӑнасене тата йӗпреҫсене районти ача-пӑча, фольклор, эстрада, ташӑ ушкӑнӗсем сцена ҫинче савӑнтарнӑ. Кун хыҫҫӑн Анатолий Алясов юрӑҫ юрӑсем шӑрантарнӑ. Ҫавӑн пекех уявра Комсомольски районӗнчи Александровка ял тӑрӑхӗнчи «Родники» ансамбль, Вӑрнарти «Тивлет» юрӑпа ташӑ ансамблӗ, чӑваш эстрада артисчӗсем, Шупашкарти «Волжане» вокалпа инструмент ансамблӗ сцена ҫине тухнӑ.

Уяв спорт ӑмӑртӑвӗсемсӗр иртмен. Йӗпреҫри чи вӑйлӑ ҫын ятне Роман Ковальчик тивӗҫнӗ.

Малалла...

Ҫӗмӗрле хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ пулнӑ Андрей Бороницын

Ҫӗмӗрле хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ пулнӑ Андрей Бороницын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Хӑй вӑхӑтӗнче ҫемҫе пукна йышӑннӑ ҫынна хӑйӗн тивӗҫӗсене ӳстернӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Пуҫлӑх пулнӑ вӑхӑтра Бороницын 2011 ҫулхи авӑнӑн 5-мӗшӗнче пӗр хӗрарӑма 1798 тӑваткал метр ҫӗре аукционсӑр-мӗнсӗр харпӑрлӑха пама йышӑну кӑларнӑ. Унччен ҫав ҫӗр патшалӑх харпӑрлӑхӗнче пулнӑ. Пуянлӑхпа Ҫӗмӗрле хула администрацийӗ хуҫаланнӑ. Ҫӗре хӗрарӑма 552 пинрен темиҫе тенкӗ йӳнӗрехпе уйрӑм ҫын харпӑрлӑхне панӑ хыҫҫӑн унта автоавӑрлав станцийӗ туса лартнӑ. Асӑннӑ ҫӗрӗн кадастр хакӗ 3,7 миллиона яхӑн иккен.

Ку фактпа иртнӗ уйӑхӑн юлашки кунӗнче пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Халӗ тӗпчев малалла пырать.

Ҫурлан 2-мӗшӗнче пирӗн ҫӗршывра юн паракансен шӑматкунӗ иртнӗ. Унта яланхи донорсемпе ҫак ырӑ ӗҫе пуҫласа пурнӑҫлакансем те хутшӑннӑ.

Тухтӑрсем юн пани ҫыншӑн хӑрушӑ маррине ҫирӗплетнӗ май ҫак процедура валли усӑ куракан мӗнпур инструментпа, йӗппе, юн ямалли тытӑмпа пӗр хутчен кӑна усӑ курнине ӗнентереҫҫӗ. Ун хыҫҫӑн вӗсене тӳрех утилизацие яраҫҫӗ иккен.

Час-часах юн парсан донорӑн юнӗ ҫӗнелнине кура организм та ҫамрӑкланать имӗш. «Пуринчен хакли — тепӗр ҫын пурнӑҫне ҫӑлса хӑварма пулӑшни», — теҫҫӗ шурӑ халатлисем. Ҫапах та пурин те юн пама юрамасть. ВИЧ-инфекципе, В тата С гепатитпа, туберкулезпа, малярипе, шалти органсен йывӑр формипе чирлисен донор пулма май килмӗ.

Юн паракансене шӑматкун ирхи саккӑртан пуҫласа кӑнтӑрлахи 12 сехетчен Республикӑри юн илекен станцине йыхравланӑ. Канашра та юн пама май туса панӑ.

Аналитиксем ҫакӑн сӑлтавне темле хаклаҫҫӗ те, анчах тыр-пул пухса илнӗ вӑхӑтра бензин-тлпливо хакланнине хресчен сисмесӗр ирттермест-тӗр. Утӑ уйӑхӗнче бензина ваккӑн тата курттӑмӑн сутмалли хак хӑпарнӑ. Бензин хакӗ тӑрӑх пӑхсан, Шупашкар Атӑлҫи тӑрӑхӗнче малта пыракан виҫӗ хула шутне лекнӗ.

Утӑн 3-мӗшӗнчен тытӑнса 31-мӗшӗччен АИ-95 маркӑлли 1,25 процент хакланса тонни 40,5 пин тенке ҫитнӗ, АИ-80 маркӑллин тонни 1,56 процент хӑпарса 32,5 пинпе танлашнӑ. АИ-92 йышши 0,52 процент ӳснӗ. Дизель топливи кӑна хакланман. Шупашкарти нефть базинче ӑна пӗр тоннине 33,3 пин тенкӗпе туянма май килнӗ.

Халӗ ваккӑн сутнине тишкерер. Пуринчен ытла АИ-92 маркӑлли хӑпарнӑ. Вӑл 2 процент, е 61 пус, хакланнӑ та ӑна литрне 31 тенкӗ те 15 пуспа сутма тытӑннӑ. АИ-95 56 пус (1,66 процент) хӑпарнӑ. Ӑна 34 тенкӗ 34 пуспа сутнӑ. А-76 1,4 процент, е 40 пус, хакланнӑ май утӑ уйӑхӗнче уншӑн 28 тенкӗ те 90 пуспа ыйтнӑ. Ваккӑн сутакан дизель топливи 22 пус (0,69 процент) хӑпарнӑ. Ҫапла вара иртнӗ уйӑхра ӑна 32 тенкӗ те 27 пуспа сутнӑ.

Пирӗн ҫӗршывра саппасри ҫар ҫыннисене ҫар мобилизацине пухаҫҫӗ. Вӗсене ҫӗнӗ тата юсатса ҫӗнетнӗ хӗҫ-пӑшалпа, ҫар техникипе тата ятарлӑ техникӑпа палаштарӗҫ. Кун пирки ҫӗршывӑн Хӳтӗлев министерстви пӗлтернӗ.

«Тӗп ҫар специальноҫӗсене икӗ уйӑх хӑнӑхтармалла. Вӗрентӳ ҫар чаҫӗсемпе подразделенийӗсенче иртӗ», — тесе пӗлтернӗ ҫар ведомстви эрнекун.

Асӑннӑ министерство асӑннӑ ҫар специальноҫӗсен хушшинче — ҫыхӑну, ракета ҫарӗсен, артиллерин, мотострелоксен, ҫарпа тинӗс флочӗн ҫыран хӗрринчи ҫарӗсен, кӗперсемпе чукун ҫулсен специалисчӗсем, инженери подразделенийӗсен тата пурлӑхпа техника енчен тивӗҫтерсе тӑракансем.

«Хӗвелтухӑҫ–2014» командӑпа ҫар вӗрентӗвӗ вӑхӑтӗнче те тренировкӑсем иртмелле.

Ҫар вӗрентӗвне пухакансен ҫар званийӗпе тата штат должноҫӗпе килӗшӳллӗн укҫа тӳлӗҫ. Вӗренӳ ирттерекен вырӑна ҫар комиссариатӗнчен кайса-килсе тӑкакланнине те саплаштарӗҫ. Апат ҫитерӗҫ, тумтирпе тивӗҫтерӗҫ.

Ҫӗршывӑн Оборона министерстви ку мероприятие пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗнчех ирттерме палӑртнине пӗлтернӗ.

Суд приставӗсем нумаях пулмасть виҫӗ хӗре Нигерине ӑсатнӑ.

1990-мӗш ҫулта ҫуралнӑ виҫӗ пикене Федерацин миграци службин Чӑваш Енри управленийӗ утӑ уйӑхӗнче асӑрханӑ. Хӑй вӑхӑтӗнче вӗсем пирӗн тӑрӑха визӑпах килсе ҫитнӗ-ха. Раҫҫейре пурӑнмалли вӑхӑт тухсан та хӗрсем тӑван ҫӗршывне кайма васкаман, миграци тӗрӗслевне те тӑман.

Хӗрсен ҫапла хӑтланкаларӑшне миграци службин ӗҫченӗсем саккуна пӑсни тесе хакланӑ. Ун пеккине Раҫҫей Федерацийӗн Административлӑ правонарушенийӗ ҫинчен калакан кодексӗпех явап тыттарма май пулать. Ҫапла тунӑ та. Нигери хӗрӗсене суд Раҫҫейрен кӑларса яма йышӑннӑ, хута суд приставӗсем патне ярса панӑ.

Нумаях пулмасть хайхисене Мускаври аэропорта ӑсатнӑ, унтан вӗсен тӑван ҫӗршывне каймалла. Кунсӑр пуҫне вӗсене икшер пин тенкӗлӗх штраф тӳлеттернӗ.

Сӑмах май каласан, миграци саккуне пӑсакан ҫынсем пирки суд приставӗсем патӗнче кӑҫалхи ҫур ҫулта 73 ҫын тӗлӗшпе 60 ытла ӗҫ пулнӑ. Вӗсенчен 55 тӗслӗхӗнче саккунлӑ мар мигрантсене тӑван тӑрӑхне кӑларса янӑ.

Ҫулҫӑран ҫӗленӗ сараппан тӑхӑннӑ Даша юлташӗсемпе

Ачасем ҫу вӑхӑтне усӑллӑ ирттерччӗр тесе аслисем тӑрӑшаҫҫӗ. Чылай тӑрӑхра ачасем валли конкурс йӗркелеҫҫӗ.

Акӑ Шупашкар районӗнчи Ҫырмапуҫ ял тӑрӑхне кӗрекен Чӑрӑшкасси ачисем ҫурлан 1-мӗшӗнче «Ҫуллахи мисс — 2014» ята илессишӗн тупӑшнӑ. Мероприяти темиҫе номинаципе иртнӗ: «Хӑвӑнпа паллаштар та тум пирки каласа кӑтарт», «Тупмалли юмахсен конкурсӗ», «Кам ытларах чечек пухать», «Мана ӑнлан» тата ташӑ конкурсӗ.

Конкурса хутшӑнакансем хастарлӑхне, пултарулӑхне кӑтартнӑ. Мероприяти савӑнӑҫлӑ иртнӗ, ҫавӑнпа кашни конкурсҫа кӑмӑллӑ юлнӑ.

Мероприяти вӗҫӗнче жюри «Ҫулла мисне» палӑртнӑ. Ҫак ята ҫулҫӑсенчен ҫӗленӗ сараппан тӑхӑннӑ Даша Леонтьева тивӗҫнӗ.