Чӑваш Ен ҫитес 7-10 кунра Украинӑри 390 таркая йышӑнмалла. Ҫапла майпа республикӑра пӗр эрне хушшинче куҫса килекенсен йышӗ 1 пин ҫынран иртмелле.

Пӗрремӗш ушкӑн паян килсе ҫитнӗ. Ростов облаҫӗнчен 120 ҫын килнӗ. Темиҫе кунран 140 таркая йышӑнмалла.

ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев каланӑ тӑрӑх, вӑл ҫак лару-тӑрупа кашни кун кӑсӑкланать. Вӑл ҫурлан 7-мӗшӗнче палӑртнӑ тӑрӑх, ҫав кун тӗлне республикӑра таркайсен шучӗ 601 ҫынна ҫитнӗ. Украинӑран Чӑваш Ене таркайсем хӑйсем тӗллӗн тӑванӗсем, юлташӗсем патне килеҫҫӗ, ҫавна май вӗсен шучӗ кунсерен ӳсет.

Таркайсене вырнаҫтармашкӑн республика федераци хыснинчен 566 пин тенкӗ илӗ. Ҫак укҫана утӑн 22-мӗшӗнчи лару-тӑруна кура палӑртнӑ.

Ҫапларас ӑнлантарса панӑ паянхи йышӑнӑва Раҫҫей Федерацийӗн Ҫыхӑнупа массӑллӑ коммуникацисен министерствинче. Ахаль ҫын е пӗр-пӗр организаци хӑйӗн Wi-Fi-не уҫӑ хӑварсан ун урлӑ ҫыхӑнакансем тӗнче тетелне паспортсӑрах тухма пултарӗҫ.

«Wi-Fi точкине ҫыхӑну операторӗ лартнӑ пулсан тӗнче тетелне ярас умӗн унӑн усӑҫран (пользовательтен) СМС урлӑ ӑна палласа илме май паракан даннӑйсем илсе е ятарлӑ хурмӑ ҫырса тултарттарса кирлӗ даннӑйсене пӗлмелле. Енчен те Wi-Fi точкине уйрӑм ҫын лартнӑ пулсан [паянхи] улшӑнусем ӑна пырса тивмӗҫ, унӑн нимӗнле яваплӑх та пулмӗ», — министерствӑра ҫапларах ӑнлантарса панӑ. Ҫапла май кафесемпе транспортра е паркра ҫынсем малашне те тӳлевсӗр Wi-Fi-па усӑ курайӗҫ.

Идентификаци йӗркине оператор хӑйех суйлама тивӗҫ иккен — е вӑл влаҫ органӗнчен ыйтма пултарать е СМС яртарса.

Халӑх йышлӑ ҫӳрекен вырӑнсенчи тӳлевсӗр Wi-Fi-па малашне паспорт кӑтартсан кӑна усӑ курма май пулӗ. Ҫак йышӑнӑва паян Раҫҫей Федерацийӗн премьер-министрӗ Дмитрий Медведьев алӑ пусса ҫирӗплетнӗ.

Ку йышӑну кафесенчи, транспортри тата парксенчи тӳлевсӗр Wi-Fi-па усӑ курассине йывӑрлатать. Тӳре-шара шухӑшӗпе тӳлевсӗр ҫыхӑнупа усӑ курас текенсен оператора (Wi-Fi точкин хуҫине) паспорт е ҫын кам пулнине ӗнентерекен урӑх хут кӑтартмалла. Операторӗ вара ҫынна тетелте регистрацилемелле те идентификатора упраса хӑвармалла.

Ку йышӑнупа, паллах, тӳлевсӗр Wi-Fi вырӑнӗсене пӗтерсе хурӗ кӑна. Тӗнче тетелне тухас тесе никам та паспорт кӑтартса ҫӳремӗ тата Wi-Fi точкин хуҫисем те тетеле тухакансене сӑнама кирлӗ хушма ятарлӑ хатӗр-хӗтӗре вырнаҫтарас ҫук. Ку йышӑну правительствӑна, сӑлтавне террористсемпе ҫыхӑнтарать пулин те, ун политикипе килӗшмен ҫынсемпе кӗрешме ҫеҫ кирлине кӑтартса парать.

Николай Фёдоров

Ӗнер Раҫҫей правительстви хӑйне хирӗҫ санкцисем тӑратнӑ патшалӑхсенчен ытларахӑшне хирӗҫ хурав хатӗрленӗ — хӑш-пӗр апат-ҫимӗҫе вӗсенчен кӳрсе килме чарнӑ. Вӗсен шутне ӗне ашӗпе сысна ашӗ, тӗрлӗ ҫимӗҫсем, чӑх ашӗ, чӑкӑт, сӗтрен хатӗрлекеннисем кӗнӗ. Ҫӑк апат-ҫимӗҫе Европа пӗрлӗхне кӗрекен патшалӑхсенчен, АПШ-ран, Австралирен, Канадӑран тата Норвегинчен кӳрме чарнӑ.

Ӗнерех ҫак ыйту тавра ял хуҫалӑх министрӗ Николай Фёдоров журналистсемпе кӗске калаҫу ирттернӗ. «Паян пӗлтернӗ йышӑнусем ни вӑтам вӑхӑт тӑршшӗнче, ни малашнехинче инфляци ҫине япӑх витӗм кӳрессине курмастпӑр», — тенӗ вӑл. Ҫавах та ҫывӑх вӑхӑтра кӗске хушӑра хаксем хӑпарма пултарӗҫ имӗш — ку яланхилле кӑмӑл-туйӑмпа тата психологипе кӑна ҫыхӑннӑ. Хаксем инфляцие хӑпартса ярассине Раҫҫей ял хуҫалӑх министрӗ курмасть.

Николай Васильевич шухӑшӗпе ку йышӑнусем федерацири ял хуҫалӑха пулӑшӗҫ кӑна — ҫулталӑк ҫурӑ хушшинче 281 миллиард тенкӗ ытларах апат-ҫимӗҫ туса илме пултарӗҫ.

Хӑш-пӗр эксперт шухӑшӗпе вара ӗнерхи йышӑнусем хаксене кӑна хӑпартма пултарӗҫ. Апат-ҫимӗҫ туса илесси вӗсен шучӗпе ҫавах ӳсмӗ — калӑпӑша ӳстерес тесен ял хуҫалӑхне нумай укҫа-тенкӗ хывмалла.

Малалла...

Республикӑри ялсем пӗрин хыҫҫӑн тепри уява пухӑнаҫҫӗ, пӗрле савӑнаҫҫӗ. Ав, нумаях пулмасть Вӑрмар районӗнчи Чӗкету ял уявне паллӑ тунӑ.

Кӑҫалхипе уяв пиллӗкмӗш хут иртнӗ. Мероприятие ял-йышпах хатӗрленнӗ, сценӑпа лапама илемлетнӗ. Ҫак кун чӗкетусем пысӑк сӗтел хатӗрленӗ, ял халӑхӗпе хӑнасем ун хушшине ларса сӑйланнӑ.

Уява Вӑрмарти вулавӑш библиотекарӗ, Чӗкетура ҫуралса ӳснӗ Римма Иванова уҫнӑ, вӑлах мероприятие ертсе пынӑ.

Кӗлкеш ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Владимир Борцов Чӗкету туслӑ ялсенчен пӗри пулнине палӑртнӑ, уйрӑмах хастар ҫынсене тав ҫырӑвӗсемпе чысланӑ.

Шупашкартан ҫитнӗ чӑваш эстрада артисчӗсем хаваслӑ юрри-ташшипе халӑх кӑмӑлне ҫӗкленӗ.

Чи вӑйлисем, чи маттуррисем спорт ӑмӑртӑвӗсенче вӑй виҫнӗ. Халӑх уявра тахҫанчченех савӑннӑ, килӗсене кайма васкаман. Мероприяти каҫхине ташӑ каҫӗпе вӗҫленнӗ.

Ҫӗнӗ Лапсар патӗнчи ҫул тӑваткалӗ / Н. Плотников тунӑ сӑн

Атӑлҫи федераци округне илсен, 100 пин ҫын пуҫне ҫын вилессипе Чӑваш Енре чи пысӑк кӑтарту. Пӗлтӗрхипе танлаштарсан ку цифрӑна 2–3 процент чакарма май килнӗ-ха та, ҫапах та ку лӑпланса-савӑнса лармалли сӑлтав мар.

Ҫул-йӗр ҫинчи лару-тӑру темине Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьевпа ирттернӗ пресс-конференцире те хускатнӑ. Ҫул-йӗр ҫинчи инкексене чакарас тесен Михаил Васильевич шучӗпе ҫулсем тума тата пуррисене юсаса ҫӗнетмелле. 2018 ҫулччен республика лаптӑкӗнче федераци пӗлтерӗшлӗ мӗнпур ҫула юсаса пӗтермелле. Ун валли 10 миллиард тенкӗ уйӑраҫҫӗ. Сӑр юханшывӗ ҫинче кӗпер тӑвас ыйтӑва татса парассипе те ӗҫлеҫҫӗ имӗш. Унччен вара проектпа смета документацине хатӗрлемелле.

М–7 трассӑна юсанӑ май Ҫӗнӗ Лапсар поселокӗ патӗнче ҫул ҫаври тума палӑртнӑ.

Ҫитес ҫул Шупашкарти Мускав кӗперне тума федераци хысничнен укҫа килессе шанаҫҫӗ. Пысӑк тӑкаклӑ ӗҫе пурнӑҫлама 1 миллиард та 600 миллион тенкӗ кирлӗ.

1,5 метртан пӗчӗкрех ҫынсене тиев машини, автобус, троллейбус тата трамвай рулӗ умне лартма чарасшӑн. Раҫҫейӗн Сывлӑх сыхлав министерстви ятарлӑ йышӑнура пӑхса хӑварнӑ.

150 сантиметртан пӗчӗкрех ҫынсене медицина тӗлӗшӗнчен руль умне лартма чарасси ҫинчен калкан документра C, CT, D, DE, Tm тата Tb категориллӗ транспорт хатӗрӗсемпе ҫӳретме чарасшӑн. Ку категорисем йывӑр пикапсемпе, прицеплӑ урапасене пырса тивеҫҫӗ.

Тӑвай районне илсен экономикӑра инвесторсемшӗн илӗртӳллӗ секторсем шутне ҫурт-йӗр тӑвассине, ял хуҫалӑхӗ, промышленность, туристпа рекреаци зонисене кӗртеҫҫӗ. Туризм тенӗрен, ял туризмӗ ҫынсене вӑхӑтлӑха ялта канма йышӑннине пӗлтерет. Енӗш Нӑрваш ял тӑрӑхӗнче ӑна Сергей Дмитрий аталантарать. Хӑйӗн укҫине хывса вӑл 19 гектар «Упа кӗтесӗ» ял хуҫалӑхӗпе туризм бази йӗркеленӗ. Ӑна йӗркелеме 25 миллион тенкӗ кирлӗ.

Сергей Николаевич — художник вӗренни тӑрӑх та, Турӑ панӑ пултарулӑхӗ те пур енӗпе. Пӗчӗкренех вӑл йывӑҫ япаласем хатӗрлессипе кӑсӑкланнӑ. Хӑйех пӗчӗк архитектура формисем: ярӑнмаллисем, канмалли вырӑнсем, ҫӑлсем, ача-пӑча лаптӑкӗсем тата ыттисем хатӗрлет. Уншӑн кашни туратпа тӗм усӑллӑ материал.

Чӑваш халӑхӗн ҫурт-йӗр тӑвассин йӑли-йӗркине пӑхӑнса хӑтлӑ пӳртсем туса лартнӑ. Ҫынсене хӑнана йышӑнма мӗнпур услови туса панӑ. Вӗлле хурчӗ те тытать. Туристсене валли мунча та туса лартнӑ.

Сӑнсем (9)

Чӑваш патшалӑх университечӗн чӑваш, вырӑс филологийӗсен тата журналистика факультечӗ ҫак ҫуртра вырнаҫнӑ

Чӑваш чӗлхине упраса хӑварассишӗн сахал мар тӑваҫҫӗ. Ҫапла шухӑшлать Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев. Ку шухӑша вӑл ӗнер ирттернӗ пресс-конференцире асӑнса хӑварнӑ.

Унта И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче чӑваш филологи факультетне ытти факультетпа пӗрлештернӗ хыҫҫӑн хысна вырӑнӗ сахалланса юлни пирки кӑсӑкланакан та пулнӑ.

Михаил Васильевич наци кадрӗсем хатӗрлессинче хӑш-пӗр ыйтусем пуррине пытарман.

Вырӑс, чӑваш филологийӗсен тата журналистика факультетӗнче хысна вырӑнне ӳстерес тесе Раҫҫейӗн Вӗренӳ министерствипе тӗллевлӗ ӗҫлени пирки пӗлтернӗ вӑл. Кӑҫал ку енӗпе асӑннӑ аслӑ шкула 30 хысна вырӑнӗ туса панӑ, пӗлтӗр пӗтӗмпе 10 пулнӑ.

Михаил Игнатьев Элтепер журналистсен ыйтӑвӗсене хуравлать

Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев паян пресс-конференци ирттернӗ. Унта федераци, регион, район тата хула шайӗнчи 46 массӑллӑ информаци хатӗрӗ хутшӑннӑ. Умсӑмахӗнче Элтепер республикӑна ертсе пыма пуҫланӑ малтанхи кунранах ҫынсен пурнӑҫ пахалӑхне лайӑхлатас тӗллев лартнине пӗлтернӗ. Ку шута вӑл тивӗҫлӗ тӳлекен ӗҫ вырӑнне те, пурӑнма хӑтлӑ вырӑн кирлине те, ыранхи куна шанчӑклӑн пӑхассине те кӗртнӗ. Ку енӗпе республика влаҫӗсем тӑватӑ ҫул тӑрӑшнине палӑртнӑ Михаил Васильевич. Шухӑшланинчен хӑшне утма май килнине, хӑшне май килменнине пытарман вӑл. Унсӑр пуҫне пурнӑҫламалли тата нумаййине те палӑртнӑ.

Журналистсемпе икӗ сехет калҫнӑ хушӑра вӑл 32 ыйтӑва хуравланӑ. Пресс-конференцин видео-версине Чӑваш наци телекуравӗ паян кӑтартнӑ. «Раҫҫей 1» телеканалпа ӑна ҫурлан 10-мӗшӗнче 10 сехет те 20 минутра паллашма май килӗ, «Раҫҫей 24» телеканалпа ҫав кун — 19 сехет те 30 минутра. Пресс-конференцин аудиоверсине Чӑваш наци радиовӗ паян пӗрре янӑратнӑ, ҫурлан 9-мӗшӗнче 19 сехетре тепре итлеме май килӗ.

Сӑнсем (35)