Чӑваш Республикин Наци вулавӑшне Игорь Улангин художник тата кӗнеке кӑларакан Библиотекӑсен кунӗ умӗн паха парнепе савӑнтарнӑ.
Уҫӑ кӑмӑллӑ ҫав ҫын хӑйӗн «Free poetry» издательствинче 2020 ҫулта кун ҫути кӑтартнӑ «Ниже сна» кӗнекене парнеленӗ. Пурӗ — 34 экземпляр. Унӑн авторӗ — Польша поэчӗ Кшиштоф Шатравский. Сӑвӑсене Евгения Доброва вырӑсла куҫарнӑ. Автор ыйтнипе кӗнекесене республикӑн хулисемпе районӗсенчи вулавӑшсене ҫитерсе парӗҫ.
Кшиштоф Шатравский (1961 ҫулта ҫуралнӑ) – эссеист, культуролог, литература тата музыка критикӗ, тӑлмач, Польша писателӗсен ассоциацийӗн президенчӗ, Варми тата Мазур университечӗн профессорӗ, ҫыравҫӑ. Нимӗҫ, акӑлчан, еврей, вырӑс чӗлхисенчен куҫарать.
Нумаях пулмасть Ҫӗнӗ Шупашкарти Ю. Гагарин ячӗллӗ вулавӑшра «Вучах» литература клубне пуҫтарӑннӑ. Унта Светлана Асамат поэтпа, композиторпа, Чӑваш Республикин искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗпе, Раҫҫей Писательсен союзӗн, Раҫҫей Журналистсен союзӗн пайташӗпе, Чӑваш Енри композиторсен ассоциацийӗн пайташӗпе тӗл пулнӑ.
Литература клубне пухӑннӑ учительсем, пур енлӗ пултаруллӑ ҫыннӑн ӑсталӑхне хаклакансем Светлана Асаматӑн «Ҫӑка ҫеҫки ҫурӑлсан» кӗнекине хӑтланӑ.
Светлана Васильевна хӑйӗн ҫинчен каласа кӑтартнӑ, литература клубне пухӑннисен ыйтӑвӗсене хуравланӑ.
Ҫӗнӗ кӗнекери кӗске калавсенче ҫыравҫӑ чӑваш халӑхӗн пурнӑҫне, унӑн шухӑшлавне, ӑс-хакӑлне кӑтартса пама панӑ.
Чӑваш Ен Наци вулавӑшӗнче «Порохом пропахнувшие строки» (чӑв. Тарпа пиҫӗхнӗ йӗркесем) кӗнеке куравӗ уҫӑлнӑ. Ӑна Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче пуҫ хунӑ ҫыравҫӑсен ӗҫӗсенчен йӗркеленӗ.
Кашни ҫыравҫӑн хӑйӗн кун-ҫулӗ. Кӗске те пархатарлӑ. 1905 ҫулта ҫуралнӑ Марк Аттай (Терентьев) 1942 ҫулта леш тӗнчене ӑсаннӑ. Унӑн хайлавӗсем 1924 ҫулта пичетленме пуҫланӑ. Унӑн «Хӗрлӗ сӑнӑ» пуххинче — сатира тата юмор. Сержант званине тивӗҫнӗскер фронтра пуҫ хунӑ.
Иван Викторов (1901-1944) партизан отрячӗсенчен пӗрин разведчикӗ пулнӑ. Ҫар ӗҫне пурнӑҫланӑ чух фашистсен тыткӑнне лекнӗ, ӑна Минск облаҫӗнчи Борисов хулинчи концлагере ӑсатнӑ. 1944 ҫулхи кӗркунне нушалантарса вӗлернӗ. Иван Викторов — чылай публикаци авторӗ, унӑн кӗнекисем: «Ялти кӗвӗсем», «Ирӗклӗхшӗн ҫапӑҫакансем», сӑввисемпе калавӗсем «Чӑвашӑн илемлӗ литератури» тата ытти кӑларӑма кӗнӗ.
Куравпа вулавӑшӑн Электрон вулав залӗнче, 212-мӗш пӳлӗмре, ҫу уйӑхӗн 31-мӗшӗччен паллашма май пур.
Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институчӗ ҫӗнӗ кӗнекепе пуянланнӑ. Вӑл — «Чӑваш халӑх тумӗ : этнографи словарӗ» ятлӑ. Ҫав кӑларӑм авторӗ — Наталия Захарова-Кульева.
Кӗнеке чӑваш халӑх тумӗпе, эрешӗсемпе, урана тӑхӑнмаллипе тата ытти ҫавӑн пек пуянлӑхпа паллаштаракан материалтан тӑрать. Пуян эткерлӗхе пухса хатӗрлессишӗн автор 15 ҫул тӑрӑшнӑ. Кӑларӑма Чӑваш кӗнеке издательствинче 2017 ҫултах кун ҫути кӑтартнӑ.
Кӗнекен умсӑмахӗнче чӑваш тумӗн терминӗсене тӗпченипе паллаштарнӑ. Словарь тытӑмӗ тематикине кура 10 пайран тӑрать. Терминсене алфавит йӗркипе вырнаҫтарса тухнӑ.
Мускаври Пысӑк театрта Светлана Потёмкинан «Надежда Павлова: большое интервью с балериной» кӗнекине хӑтланӑ. Балерина ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче 65 ҫул тултарнӑ.
Мероприятие Чӑваш Енӗн культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Светлана Каликова хутшӑннӑ. Чӑваш министрӗ Мускава пушӑ алӑпа кайман. Вӑл ҫӗршывӗпе паллӑ балеринӑна Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалласа кӑларнӑ медальпе чысланӑ.
Надежда Павлова – ХХ ӗмӗрти паллӑ балерина, вӑл тӗнчери паллӑ сценӑсем ҫинче ташланӑ, СССР халӑх артистки ята вӑл 28 ҫул каяллах тивӗҫнӗ.
Светлана Потёмкинан кӗнеки интервьюран тата сайра тӗл пулакан документсенчен тӑрать. Кӑларӑма 1000 экземплярпа пичетлесе кларнӑ. Светланой Потёмкина Чӑваш кӗнеке издательствипе балерина ҫинчен кӗнеке-альбом кӑларасшӑн.
Ҫапла ят панӑ чӑваш халӑх ҫыравҫи Анатолий Кибеч хӑйӗн тин ҫеҫ пичетленсе тухнӑ кӗнекине, урӑхла каласан, сӑвӑласа ҫырнӑ роман-хроникине. Ку вӑл ҫӗнетсе ҫырнӑ иккӗмӗш кӑларӑм ӗнтӗ.
Мӗнле сӑлтава пула тепӗр хут пичетлерӗр тесе ыйтсан, автор ҫапла хуравларӗ: «Пӗрремӗш кӑларӑм хӑвӑрт саланса пӗтнӗ хыҫҫӑн ҫак кӗнекене ӑҫта туянма пулать текенсем те пулчӗҫ. Вулаҫҫӗ курӑнать. Пурнӑҫ малалла шуса пынӑ май хушса ҫырмаллисем те тупӑнчӗҫ. Кӑшӑл вирусӗ те алхасать. Президент патне янӑ ҫырусем пирки сӑмах тапратни те ытлашши мар пуль»,– терӗ автор.
Тата тепӗр сӑлтав та пур иккен. Малтанхи кӑларӑм пирки автор ҫапла ҫырать:
Ун чух шаккатчӗ сакӑрвуннӑ
Тапса кӗрес пек алӑкран,
Шӑпах та ҫав васкатнӑран
Алри калем канмасӑр чупнӑ,–
Юлма пултарнӑ кӑлтӑксем,
Чаксан аванччӗ халь ҫавсем.
«Васкакан арӑмӗнчен савӑнман тенӗ пек пулса тухрӗ курӑнать», – тесе шӳтлесе илчӗ кун пирки Анатолий Ильич, тӳрлетмелли вырӑнсем чылай тупӑннине йышӑнса.
Кӗнекере ҫын пурнӑҫне обществӑри пулӑмсемпе тачӑ явӑҫтарса пур енлӗ ҫутатса пама тӑрӑшни сисӗнет.
Республикӑри ялсенчи вулавӑшсем валли кӗнекесем пухаҫҫӗ. Акцие Пӗтӗм Раҫҫейри вулавӑшсен кунне халалланӑ. Уява ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче паллӑ тӑваҫҫӗ.
«Кӗнеке инвестицийӗ» акцие Шупашкарти вулавӑшсен пӗрлешӗвӗ йӗркеленӗ. Акципе килӗшӳллӗн, республикӑра пурӑнакансем хӑйсен вуласа тухнӑ кӗнекисене е ҫӗнӗ кӑларӑмсене ялти вулавӑшсене пама пултараҫҫӗ. Вӗсене ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ, Россельхозбанкӑн кирек хӑш офисне пырса памалла.
Вулавӑш валли илсе килнӗ кӗнекен ҫӗтӗк пулмалла мар. Ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче пухнӑ кӑларӑмсене районти вулавӑшсене савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура парӗҫ.
Ака уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Наци вулавӑшӗнче «Литературӑллӑ Чӑваш Ен: ҫулталӑкри чи вулаканан кӗнеке» республикӑри фестиваль-конкурс ҫӗнтерӳҫисене чысланӑ.
Конкурса 153 кӗнекене тӑратнӑ. Чи вуланаканнисене пилӗк номинацире палӑртнӑ.
«Чӑвашла ҫырнӑ проза жанрӗллӗ чи вуланакан кӗнеке» номинацире Улькка Эльменӗн «Упраймарӑм сана» 3-мӗш кӗнеки ҫӗнтернӗ; «Вырӑсла ҫырнӑ проза жанрӗллӗ чи вуланакан кӗнеке» номинацире — Вера Савельеван «Горькая правда жизни» кӗнеки; «Поэзи жанрӗнчи чи вуланакан кӗнеке» номинацире — Валерий Самойлов-Раштавӑн «Кушак ҫури» кӗнеки; «Чи вуланакан ача-пӑча кӗнеки» — Ева Лисинан «Ҫапкаланчӑк = Бомжик» тата Галина Матвееван «Мӑшӑр ҫунат» кӗнекисем.
Художниксен куҫӗпе чи лайӑх кӗнеке тесе Иосиф Трерӑн «Хӗрӗх Чалӑш Хӗрлӗ Ту» кӗнекине (ӑна Станислав Юхтар илемлетнӗ) йышӑннӑ. Литература критикӗсем вара чи лайӑх кӗнеке тесе Г.В. Тал-Мӑрсан «Суйласа илнисем: поэзи, драматурги, чӑнлавсем, ҫырусем» ӗҫне палӑртнӑ.
Ольга Иванова хатӗрленӗ «Саламлӑр аннӗре» ятарлӑ дипломпа чысланӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче «Ӗмӗр пурӑн – ӗмӗр вӗрен» кӗнеке пичетленсе тухнӑ. Чӑваш халӑхӗн сӑмахлӑхӗн тӗслӗхӗсене Владимир Галошев пухса хатӗрленӗ, редакторӗ – Владимир Степанов. Ҫӗнӗ кӑларӑма 1000 экземплярпа пичетленӗ.
Кӗнеке сакӑр пайран тӑрать. «Чӑваш тӗнчи» ятли тӗнче пуҫланса кайнипе паллаштарать. Ачалӑхпа ҫамрӑклӑха тата ватлӑха, арҫынпа хӗрарӑма халалланӑ пайсем те пур.
Кӗнекене кӗртнӗ мифсемпе легендӑсем, юмахсемпе ваттисен сӑмахӗсем чӑваш халӑхӗн чунне, унӑн кӑмӑлне, халӑхӑмӑрӑн философине уҫса пама пулӑшаҫҫӗ.
Ҫеҫпӗл Мишши фончӗн директорне Валерий Туркая Чӑваш Республикин Хисеп грамотипе чыслама йышӑннӑ. Хушӑва республика Элтеперӗ Олег Николаев ӗнер, ака уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ. Ӗҫлӗ хутра палӑртнӑ тӑрӑх, Валерий Туркая «наци культурине аталантарма тӳпе хывнӑшӑн тата общество ӗҫӗнчи хастарлӑхшӑн» чыслӗҫ.
Сӑмах май каласан, ҫак эрнере республикӑн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн директорӗ Пётр Краснов Елчӗк районӗнчи тӗп вулавӑш тытӑмне Валерий Туркай кӗнекисене парнеленӗ.
Ҫакна та палӑртмалла: чӑваш халӑх поэчӗ паян 60 ҫул тултарнӑ.
+16.3 °C