Ялсенче ҫуралса ӳснӗ ҫамрӑксем ялта ӗҫ ҫуккипе аптраса хулана «йӑва» ҫавӑрас тӗллевпе ҫул тытаҫҫӗ. Анчах паянхи кунсенче хӑйсен майӗсем ҫине ҫеҫ шанса уйрӑм хваттер туянса ларма пур те пултараймаҫҫӗ. Ҫак кӑткӑс ыйтӑва вара патшалӑх татса пама тӑрӑшать.
Шупашкар хула администраци пуҫлӑхӗ кӑҫал ҫурлан 5-мӗшӗнче йышӑннӑ ятарлӑ 2470-мӗш постановленинче 2013 ҫулхи III кварталӑн пӗтӗмӗшлӗ пурӑнмалли ҫуртӑн 1 тӑваткал метр лаптӑк хакне палӑртнӑ — 28 670,22 тенкӗ. Ку укҫа тӑрӑх социаллӑ тӳллевӗн калӑпӑшне шутласа кӑларӗҫ, ҫурт-йӗр туянма патшалӑх пулӑшӑвӗпе тивӗҫтернӗ чухне усӑ курӗҫ.
Социаллӑ пӗлтерӗшлӗ ӗҫсене пурнӑҫлакан коммерцилле мар организацисене пулӑшма тесе федераци тата республика хыснинчен пурӗ 15 миллион тенкӗ уйӑрма май пур. Ҫав суммӑран 10,3 миллионӗ Мускавран патшалӑх пулӑшӑвӗ евӗр килнӗ, ыттине Чӑваш Ен уйӑрнӑ.
Социаллӑ пӗлтерӗшлӗ ӗҫсен шутне тӑлӑхсене, амӑшлӑхпа ачасене, ваттисене, сусӑрсемпе вӗсен ҫемйисене пулӑшасси кӗрет. Ҫавӑн пекех — хушма пӗлӳ парассипе, ӑслӑлӑхпа техника тата художество пултарулӑхӗ, тавра пӗлӳлӗхпе экологи, потребительсен правине хӳтӗлес енӗпе, спорта сарас, нацисен хушшинчи ҫыхӑнӑва аталантарас тӗлӗшпе тӑрӑшакансем.
Укҫана конкурс ирттерсе уйӑрса парӗҫ. Проектсене ЧР Сывлӑх сыхлав, Вӗренӳ, Культура, Спорт тата Ҫутҫанталӑк ресурсӗсен министерствисем йышӑнаҫҫӗ. ЧР Министрсен Кабинечӗн Председателӗ Иван Моторин укҫана кама уйӑрасси пирки йышӑну тӑвиччен ҫиччӗ виҫсе пӑхма чӗнсе каланӑ. «Эпир системӑллӑ ӗҫлекенсене пулӑшма тивӗҫ», — тенӗ республикӑн Правительствин пуҫлӑхӗ.
Нумайӑшӗ пысӑк ҫемье ҫинчен ӗмӗтленет. Анчах та паянхи куна укҫа-тенкӗ пурнӑҫра тӗп вырӑн йышӑннӑ майӑн ҫамрӑк мӑшӑрсем ытларах пӗр е икӗ ача пуррипех ҫырлахаҫҫӗ. Ҫак лару-тӑрӑва улӑштарас тӗллевсемпе патшалӑх ҫулсерен ҫемьесене укҫа-тенкӗ енчен хавхалантрас тесе ятарлӑ ҫӗнӗлӗхсем пурнӑҫа кӗртет.
Ытларикун, утӑн 23-мӗшӗнче Раҫҫей Минтручӗ регионсемпе пуху ирттернӗ. Унта Раҫҫей Федерацийӗн Президенчӗ 2012 ҫулхи ҫӗртмен 7-мӗшӗнче йышӑннӑ «Виҫҫӗ е ытларах ачаллӑ ҫемьесене шӑпӑрлансем виҫӗ ҫул тултариччен кашни уйӑхра укҫа-тенкӗпе тивӗҫтерес пайӗпе Раҫҫей Федерацийӗн демографи политикине пурнӑҫа кӗртмелли тӑвӑмсем ҫинчен» 66-мӗш хушӑвне пурнӑҫламалли ҫинчен калаҫнӑ.
Чӑваш Республикинче саккун кӑрлачӑн 1-мӗшӗнченех пурнӑҫа кӗнӗ. Унта виҫҫемӗш е хыҫҫӑнхи шӑпӑрлан ҫуралнӑ (е усрава илнӗ) ҫемьесене уйӑхсерен укҫа-тенкӗпе тивӗҫтермелли ҫинчен сӑмах пырать.
— Республикӑра тупӑшсен кӑтартӑвӗ тӑрӑх ҫемьери кашни ҫын пуҫне уйӑхне 13 477 тенкӗ лекмессӗн, ҫемье ятарлӑ пособи илме пултарать. Пособи укҫа-тенкине вара ача виҫӗ ҫул тултариччен тӳллесе пырӗҫ, — палӑртаҫҫӗ Минсывлӑхӑн пресс-службинче.
Нумай ӗҫ пурнӑҫлакан центрсене кӑҫал туса пӗтермелле-мӗн. Ҫапла вара вӗсен шучӗ 25-пе танлашмалла. Унта уйрӑм ҫынсене кӑна мар, предприяти-организацие те пулӑшу кӳмелле.
Паянхи куна илсен, ун пек центрсене 21 уҫнӑ. Вӗсенче кашнинчех «пӗр чӳрече» текен меслетпе ӗҫлеҫҫӗ. Ансатрах каласан, пӗр-пӗр ӗҫе тӑвас тесен темиҫе тӗрлӗ организацие чупса ҫӳремелле мар, мӗнпур документа пӗр вырӑнта йышӑнаҫҫӗ. Кирлӗ справка таврашне хӑйсемех кирлӗ тытӑмран ыйтса илеҫҫӗ.
Нумай ӗҫ пурнӑҫлакан центрсем, Чӑваш Енӗн экномика министрӗ Алексей Табаков пӗлтернӗ тӑрӑх, тӗрлӗ тапхӑрпа пурнӑҫланать иккен. Пӗрремӗшӗн вӑхӑтӗнче уйрӑм ҫынсене пулӑшу кӳрессине мала кӑларнӑ пулсан, каярах, 2015 ҫултан пуҫласа, усламҫӑсемпе предприятисене те туллин пулӑшма тытӑнӗҫ. Сӑмахран, ҫӗр лаптӑкӗ илес ыйтупа, лицензи тата аккредитаци тухассипе.
Тунтикун, утӑн 8-мӗшӗнче, Республика Элтепӗре Михаил Игнатьев тата Раҫҫейри патшалӑх канашлӑвӗн вӗренӳ пайӗн председателӗн ҫумӗ Алена Аршинова Шупашкарти 88-мӗш «Березенька» ача пахчине укҫа-тенкӗ тата техника енчен тивӗҫтерес тесе 500 пин тенкӗллӗ ятарлӑ сертификатпа чысланӑ. Сертификата «Ачалӑх ячӗпе, ачалӑхшӑн» ятпа ҫӳрекен ыркӑмӑллӑх марафонта пуҫтарнӑ укҫа-тенкӗрен уйӑрнӑ.
Асӑннӑ ача пахчи хӑйӗн ӗҫне 1970 ҫулта пуҫланӑ. Унтанпа вӑхӑчӗ самай иртнӗ, ҫавӑнпа та юлашки ҫулсенче учрежденине юсас, ҫӗнетес ыйту ҫивӗччӗн тӑрать иккен. Пӗлтӗр ача пахчине 250 пин тенкӗ уйӑрса панӑ пулнӑ, ҫакна пула учрежденире урай ҫӗнӗрен сарма тата ача-пӑча сӗтел-пуканӗ таврашне туянма май килнӗ. Кӑҫал хула хыснинечен ремонт ӗҫӗсем валли тата 350 пин тенкӗ уйӑрса панӑ, ку укҫана чӳрече блокӗсене улӑштарнӑ ҫӗре тата крыльца ремонтлас ӗҫе уйӑрнӑ.
Ача пахчи учрежденийӗн ертӳҫи Елена Кадирова пӗлтернӗ тӑрӑх иртнӗ кунсенче тивӗҫне сертификата вӗсем спорт площадки валли тӗрлӗ оборудовани туянма палӑртнӑ.
— Кӑҫал республика тӗп хулин ача сачӗсене юсама пӗтӗмпе 80 миллион тенкӗ уйӑрма планланӑ.
Республикӑн Строительство министерстви ҫамрӑк ҫемьесене патшалӑх тӗкӗ кӳни пирки пӗлтерес тесе ятарлӑ баннерсем вырнаҫтарма шут тытнӑ. Ун пек пулӑшупа кашни ҫемьен усӑ курма ирӗк пуррине пӗлтерекен реклама щичӗсене «Хула реклами» учреждени хатӗрленӗ. Баннерсене халӑх уйрӑмах ҫӳрекен вырӑнсене вырнаҫтарса тухнӑ.
Сӑмах май, хальхи вӑхӑтра ҫамрӑк ҫемьесене федерацин ятарлӑ программипе тата республика шайӗнче йышӑннӑ программӑсемпе килӗшӳллӗн тӗрев кӳреҫҫӗ. 2006-2011 ҫулсенче патшалӑх пулӑшнипе пурӗ 3349 ҫемье хӑйсен ҫурт-йӗр ыйтӑвне лайӑхлатнӑ.
Чӑваш Енӗн Министрсен кабинечӗ «Ача-пӑчаллӑ граждансене пособисемпе тивӗҫтересси» саккуна ҫӗнӗ хут пӑхса тухнӑ пулнӑ. Чирлӗ, хавшак сывлӑхлӑ ача-пӑчасене усрава илекенсен йышне ӳстерес тӗллевсемпе утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен опекунсемпе ачана усрава илнӗ ашшӗ-амӑшсене пособи укҫине 10% хӑпартма палӑртнӑ.
Унсӑр пуҫне тата ачаллӑ ҫемьесене патшалӑх пособийӗн индекс-дефляторне ӳстерӗҫ, вӑл 5,5% пулӗ.
Асӑннӑ тӗллев валли республика бюджетӗнчен 8 миллион тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ.
Хӗрлӗ хӗрес обществи пирки маларах вӗҫӗмех аса илтеретчӗҫ-ха. Халӗ темӗнле ыркӑмӑллӑх фончӗ те пур та, вӑл хӑлхаран кайман сӑмах тееймӗпӗр. Ҫапах та Хӗрлӗ хӗрес обществи халӗ те ӗҫлет иккен. Ытларикун Чӑваш Ен Элтеперӗ Раҫҫейӗн Хӗрлӗ хӗрес обществин председателӗпе Раиса Лукутцовӑпа тӗл пулнӑ. Сӑмах май, Чӑваш Ене вӑл кунти халӑха гуманитари пулӑшӑвӗ мӗн чухлӗ кирлине пӗлессишӗн килсе ҫитнӗ иккен.
Раиса Лукутцкая сӑнанӑ тӑрӑх, Чӑвашра инкексем сахал пулаҫҫӗ иккен. Вӑл республикӑн Сывлӑх сыхлавӗпе социаллӑ аталану министерстви Хӗрлӗ хӗрес обществипе килӗштерсе ӗҫленине те палӑртнӑ.
Михаил Игнатьевпа Раиса Лукутцкая инфекци чирӗсем, туберкулёз, ВИЧ-инфекци сарӑласран туса ирттермелли ӗҫсем пирки те калаҫу пуҫарнӑ.
ЧР Ял хуҫалӑх министерстви ҫемье выльӑх-чӗрлӗх фермисене аталантарма пулӑшас тесе конкурс йӗркеленӗ.
Патшалӑх укҫине илме ӗмӗтленекенсем 23 ҫын тупӑннӑ, анчах вӗсенчен пӗрин бизнес-проекчӗ конкурс ыйтнине тивӗҫтерменнине кура ӑна пӑрахӑҫлама йышӑннӑ.
Асӑннӑ ведомство хыпарланӑ тӑрӑх, патшалӑх пулӑшӑвӗн вӑтам виҫи 4 миллион тенкӗпе танлашать. Укҫана Патӑрьел районӗнчи И.Ш. Куликов, Комсомольски районӗнчи Ф.Г. Хайртдинов, Вӑрнар районӗнчи В.Г. Яковлев, Елчӗк районӗнчи Н.П. Бикулов, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи В.Г. Ермолаев, Ҫӗмӗрле районӗнчи Е.В. Карасев, Шӑмӑршӑ районӗнчи А.К. Хлюкин фермерсене пама йышӑннӑ. Куликов, Хайртдинов, Яковлев, Бикулов тата Ермолаев фермерсем укҫапа 50-100 пуҫлӑх сӗт-ҫу фермисем хӑпартасшӑн. Карасев вара выльӑх-чӗрлӗх валли хуралтӑсем ҫӗклесшӗн, выльӑх апачӗ хатӗрлемелли техника тата ашлӑх ӑратлӑ ӗне-выльӑх туянасшӑн.
Килте ларсах паспорт илме е мӑшӑрланма заявлени ҫырма пултарасси темиҫе ҫул каялла пулмасла халапӑн туйӑннӑ-тӑр. Тӳррипе, ҫак икӗ пулӑшӑва кӑна мар, патшалӑх тата муниципалиетт учрежденийӗсем ун йышши вун-вун пулӑшу кӳреҫҫӗ. Тӗп услови — Тӗнче тетелне тухмалли май пурри.
Ҫӗнӗлӗх пирки пурте, тен, пӗлсе ҫитереймеҫҫӗ-тӗр. Ҫавна ӑнлантарса парас тӗллевпе республикӑри шкулсенче нумаях пулмасть уҫӑ урок йӗркеленӗ. Унта 80 вӗренӳ учрежденийӗ хутшӑннӑ. Ӑна Чӑваш Енӗн вӗренӳ министрӗ Владимир Иванов уҫнӑ, информаци политикин министрӗ Валентина Андреева вара электрон меслетпе хастаррӑн усӑ курма чӗнсе каланӑ. Урокра специалистсем Патшалӑх пулӑшӑвӗн пӗрлехи порталӗ пирки тата унпа епле усӑ курмаллине ӑнлантарса панӑ.
+0.3 °C