"Про Город" тунӑ сӑн

Шупашкарта Аслӑ Ҫӗнтерӳ кунӗ умӗн «Георги хӑйӑвӗ» акци ирттерме хатӗрленеҫҫӗ. Унпа килӗшӳллӗн, ЧР хула администрацийӗн культура тата туризм аталанӑвӗн управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарта 35 пин ытла хӑю валеҫме палӑртнӑ.

Хӑюсене хулара ҫу уйӑхӗн 19-мӗшӗсенче валеҫӗҫ. Волонтерсенчен ӑна Модӑсен ҫурчӗ, Республика тӳремӗ, Хӗрлӗ тӳрем тата халӑх нумай пухӑнакан вырӑнсенче илме май пулӗ.

Акцие ирттермешкӗн 30 пин ытла хӑю туяннӑ. Ҫавӑн пекех ака уйӑхӗн 27-мӗшӗнче училище-техникумра, аслӑ шкулсенче Георги хӑйӑвне валеҫме палӑртнӑ. Кун валли тепӗр 5 пин яхӑн хӑю туяннӑ.

Шупашкарти ӳнер училищи умне Иккӗмӗш Кӗтӗрне патша палӑкне лартӗҫ.

Ӑна вырнаҫтарассишӗн хулари тӳре-шара предприяти-организацисене, уйрӑм ҫынсене спонсорла пулӑшма ыйтса тинке илмӗ. Шупашкарсемшӗн вӑл тӳлевсӗр пулӗ. Республикӑн тӗп хули «Аллея Российской славы» (чӑв. Раҫҫей мухтавӗн аллейи) пӗтӗм ҫӗршыври проекта хутшӑннӑ. Ҫавна май хула ҫыннисен шухӑшепе кӑсӑкланнӑ. Вӗсене Шупашкарта мӗнле палӑк тӳлевсӗр лартассине палӑртассипе сасӑлама май туса панӑ. Ака уйӑхӗн 4-мӗшенчен тытӑнса 20-мӗшеччен 6400-е яхӑн ҫын хай шухӑшне пӗлтернӗ.

Списокра историлле ятсем темиҫен пулнӑ. Ҫав шутра Владимир Высоцкий та, Сергей Радонежский та, Александр Пушкин та, Георгий Жуков та, Зоя Космодемьянская та, Петр Столыпин та, Сергей Есенин та, Василий Шукшин та.

Чи нумай сасӑ пухни — Иккӗмӗш Кӗтӗрне патша. Уншӑн 41,5 проценчӗ пулнӑ. 29,1 проценчӗ Шупашкарта Владимир Высоцкий палӑкне курасшӑн, 7 проценчӗ — Сергий Радонежскийӗнне, 4,4 проценчӗ — Александр Пушкинӑнне. Маларах асӑннӑ ытти ятшӑн сасӑланисем 4 процентран сахалтарах.

Шупашкар хула адмистрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков троллейбус управленийӗнче пулнӑ, канашлу ирттернӗ, парка пӑхса тухнӑ.

Алексей Ладыков троллейбус управленийӗн дирекцийӗпе транспорт инфратытӑмне сӳтсе явнӑ. 205 ҫулта предприяти тӑкак курнӑ-мӗн. Сахал мар — темиҫе теҫетке миллион тенкӗ.

Тӑкак пассажирсем сахалланнипе, республика хыснинчен ӑна саплаштарма укҫа уйӑрманнипе ҫыхӑннӑ. Тата ҫӑмӑллӑхпа усӑ куракан пассажирсем те пур-ҫке-ха.

Предприяти ертӳлӗхӗ общество транспорчӗпе ҫӳремелли билет хакне 3 тенкӗ ӳстерме сӗннӗ. Анчах Алексей Ладыков хирӗҫленӗ: халӗ кун пек тума юраманнине, урӑх мел шырамаллине палӑртнӑ вӑл.

Ку ыйтӑва уҫӑмлатма ӗҫ ушкӑнне йӗркеленӗ. Унта хула администрацийӗн тата депутат корпусӗн ӗҫченӗсем кӗнӗ. Ку енӗпе вӗсем икӗ эрне ӗҫлӗҫ.

Шупашкарта 8-мӗш класра вӗренекен хӗрачана шыраҫҫӗ. Ку тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Екатерина Кораблева ака уйӑхӗн 18-мӗшӗнче каҫхине ҫухалнӑ. Ун чухне вӑл ют чӗлхе шкулӗнчен тухнӑ. 20 сехет те 18 минутра вӑл картишри пӗр ҫурт камери ҫине лекнӗ. 21 сехетре вара иртен-ҫӳрен унӑн сумкине тупнӑ. Хӗрача килне таврӑнман.

Ӑна полицейскисем, нимеҫӗсем (волонтерсем) шыраҫҫӗ. Катя 169 сантиметр ҫӳллӗш, ҫӳҫӗ ҫутӑ, куҫӗ кӑвак. Сӑрӑ польтопа, хура атӑпа, капрон колготкӑпа, шурӑ блузкӑпа, хура юбкӑпа пулнӑ вӑл.

Катя пирки мӗн те пулин пӗлекенсене 02, 102, 020 (кӗсье телефонӗнчен) е (8352) 62-46-58 номерпе шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ.

Шупашкар хулинчи ТЭЦ-2 патӗнчи транспорт чарӑнӑвӗн вырӑнӗ ҫуккишӗн асӑннӑ предприятире ӗҫлекенсем чунтан пӑшӑрханаҫҫӗ-мӗн. Кун пирки Ирина Романова ятлӑ ҫын тӗнче тетелӗсенчен пӗринче ҫырса хунӑ.

ТЭЦ-2 тӗлӗнчи чарӑну павильонне сӳтнӗ хыҫҫӑн ҫӗнӗрен вырнаҫтарманнишӗн Шупашкарти энергетиксен кӑмӑлсӑрланӑвӗн вӑйне амперметрпа виҫсе пӗтереймӗн тенӗ ҫав ҫын.

Чарӑнӑва ҫулталӑк каялла сӳтнӗ иккен те паян кун та туса лартман. «Светофор, ҫул урлӑ каҫмалли вырӑн, юр ҫине хунӑ асфальт пирки эпӗ шарламастӑп та», — тарӑхса ҫырать хайхи.

«Паян — ҫапла, хӗвел пӑхать. Ҫак кунсенче кӑна ҫумӑр самай ҫурӗ. Хӗл сасартӑк ҫӑва ҫаврӑннине кӗтмен ҫынсем сунчӑксӑрах тӑратчӗҫ. Вӗсене ҫумӑр витӗр йӗпетрӗ», — ӑнлантарать чарӑну мӗншӗн кирлине Ирина Романова.

Шупашкар пуҫлӑхӗсем патне ку ыйтупа сахал мар ҫырнине ӗнентерет, анчах чарӑнӑва хальлӗхе кӗтсе илеймен иккен-ха.

«Нумай та ыйтмастпӑр вӗт», — тет вӑл унтан. «Ҫав вӑхӑтрах савута агитаци материалне хутаҫӗ-хутаҫӗпе йӑтаҫҫӗ. Сӑнӗсем пӗрин тепринчен чипер. Ман обой илсе те тӑкакланмалла мар — ӗҫ пӳлӗмне ҫыпӑҫтарса тухма ҫитет», — чунтан тарӑхса шӑрҫаланӑ хула ҫынни.

Малалла...

Велочупӑва ӑсатакан йытӑ

Паян, Космонавтика кунӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкартан Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ялне велосипедҫӑсем хӑйсен икӗ ураллӑ лашисемпе ҫула тухрӗҫ. Ӑна вӗсем Юрий Гагарин тӗнче уҫлӑхне пӗрремӗш хут вӗҫсе хӑпарнӑранпа 55 ҫул ҫитнине халалларӗҫ.

Чи малтанах Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химик» КК умӗнче пӗчӗк митинг иртрӗ. Тӗрлӗ тӳре-шара ҫула тухакансене телейлӗ ҫул сунчӗҫ, космонавтикӑн пысӑк ҫитӗнӗвне мухтарӗҫ. 10 сехет ҫурӑра велочупу ҫула тухрӗ. Велосипедпа туслӑ 60 яхӑн ҫынна (вӗсен шутӗнче ачасем те пурччӗ) ӑсатакансен йышӗнче пӗр йытӑ та пурччӗ — чылай вӑхӑт хушши вӗсемпе юнашар чупса пычӗ.

Шуршӑла ҫитме икӗ сехет патнелле кирлӗ пулчӗ. Андриян Николаевӑн ҫуралнӑ ялне ҫитсен вӗсене культура министрӗн тивӗҫне вӑхӑтлӑ пурнӑҫлакан Константин Яковлев, вырӑнти тӗрлӗ тӳре-шара, ялта вырнаҫнӑ музей комплексӗн директорӗ Александр Тукмаков тата ыттисем кӗтсе илчӗҫ. Велосипедҫӑсен клубне ертсе пыракан Вячеслав Платонов Шуршӑлти музея Ҫӗнӗ Шупашкар хули парса янӑ саламне тыттарчӗ. Апатланнӑ хыҫҫӑн велосупӑва хутшӑнакансем «Мы не можем жить без космоса» (чӑв.

Малалла...

Алена Иванов тунӑ сӑн

Шупашкар хула администрацийӗ Ефремов купса бульварӗнчи суту-илӳ ҫурчӗсене пуҫтарма ыйтать. Унта сувенирсем сутаҫҫӗ. Вӗсене алӑстисем хӑйсем хатӗрленӗ.

Ҫапла майпа 40 ытла ҫын ӗҫсӗр тӑрса юлма пултарать. Анчах мэри кун вырӑнне урӑх вариант сӗнет. 15 ҫурта кӳлмек ҫумӗнче вырнаҫтарма сӗнеҫҫӗ. Кӑҫаллӑха вара ҫуртсене хӑйсен вырӑнӗнчех хӑварнӑ.

Ольга Салмина «Про Город» хаҫат редакцийӗнчен пулӑшу ыйтнӑ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, ҫынсем унта хӑйсем ӑсталанӑ япаласене сутаҫҫӗ. Анчах Китайран кӳрсе килнӗ йӳнӗ ӑпӑр-тапӑрпа суту тӑвакан та пур-мӗн.

Шупашкар хула администрацийӗн потребитель рынокне тата предпринимательлӗхе аталантарас енӗпе ӗҫлекен управлени пуҫлӑхӗ Фасиха Солдатова каланӑ тӑрӑх, Шупашкар ҫыннисемпе хӑнисем Китай япалисене сутни пирки ҫӑхавлаҫҫӗ. Кун пирки сутуҫӑсене темиҫе те асӑрхаттарнӑ. Ҫитменнине, хӑш-пӗр сутуҫӑ хӑйӗн хыҫҫӑн ҫӳп-ҫап хӑварать.

Алексей Ильин тунӑ сӑн

Шупашкарти ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнче урам шӑлакан хӗрарӑмӑн кӳлепи тавралӑха илем кӳрет. Ӑна «Эткер» управляющи компанийӗ хӑйӗн кантурӗ ҫывӑхне вырнаҫтарнӑ.

Сайтра Ҫӗнтерӳ паркӗнчи Ӗмӗр сӳнми ҫулӑма вандалсем сиенлетни пирки пӗлтернӗччӗ. Вӗсен киревсӗр ӗҫне каллех хулара асӑрханӑ. Хальхинче шӑпах ҫак урам шӑлакан хӗрарӑма илемсӗрлетнӗ вӗсем.

Кама чӑрмантарнӑ ҫак кӳлепе? Тахӑшӗ «Эткер» управляющи компанийӗн ӗҫӗпе кӑмӑлсӑр-ши? Ыйтусен хуравне хӑйсем ҫеҫ, ҫак киревсӗр ӗҫе тӑвакансем, пӗлеҫҫӗ ахӑртнех.

Шупашкарта пӗр йытӑ ҫынсене тапӑнни пирки калаҫма тытӑннӑ. Тӑватӑ ураллӑскер урамра намордниксӑр, ошейниксӑр ҫӳренӗ.

Ака уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Шупашкарти полицин 3-мӗш уйрӑмне Трактор тӑвакансен проспектӗнче хура тӗслӗ йытӑ ҫынсене тапӑннине пӗлтернӗ. Вырӑна полици нарячӗ ҫитнӗ.

Пакунлисем ҫынна тапӑнакан йытта ҫуртсен картишӗнче асӑрханӑ. Вӑл ҫынсен умне хӑрушлӑх кӑларса тӑратнине шута илсе, саккунра кӑтартнине пӑсмасӑр полицейскисем ӑна персе вӗлернӗ.

Ҫак йытӑ 8 ҫулти арҫын ачана тата 13 ҫулти хӗрачана шар кӑтартнӑ, ҫыртнӑ. Вӗсем шкултан таврӑннӑ чухне ун тӗлне пулнӑ. Ачасене пульницӑна илсе ҫитернӗ.

Шел те, ҫулсем иртнӗ май республикӑра Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин тутине курнӑ ҫынсен йышӗ чаксах пырать. Патшалӑх вӗсене тӗрлӗ енлӗн пулӑшма тӑрӑшать.

Кӗҫех Аслӑ Ҫӗнтерӳ пулнӑранпа 71 ҫул ҫитет. Ун тӗлне Шупашкарти Ленин районӗнче пурӑнакан 10 ветеранӑн хваттерӗнче юсав ӗҫӗсем ирттересшӗн. Ӑна тӳлевсӗрех пурнӑҫлӗҫ.

Ҫак тӗллев валли укҫа-тенке хула хыснинчен уйӑрӗҫ. Хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, нумаях пулмасть ветерансем чӑннипех те пурӑнакан хваттерсене тӗрӗсленӗ.

Суйланӑ 10 хваттерте мӗнле юсав ӗҫӗсем ирттермелли пирки калаҫаҫҫӗ халӗ.