Ксения Волченкова тунӑ сӑн

Ҫӗнӗ Шупашкарти пепкелӗх центрӗнче ача ҫуратнӑ хӗрарӑмпа ачине кӗтсе илнӗ чухне тӑванӗсене сӑн ӳкерттерме юрамасть теҫҫӗ. Тӗрӗсрех каласан, хӑйсен фотоаппарачӗпе усӑ курма юрамасть-мӗн, мӗншӗн тесен унта фотограф ӗҫлет имӗш.

Наталия Семенова «Про Город» хаҫата пӗлтернӗ тӑрӑх, аппӑшне ачипе кӗтсе илнӗ чухне оператор вӗсене пепкене кипкепе чӗркенӗ пӳлӗме кӗртмен, фотоаппаратпа ӳкерме чарнӑ.

Лешӗ укҫалла ӳкерет-мӗн. Кусен хӑйсен профессионал фотоаппарат пулнӑ, ҫавӑнпа хирӗҫленӗ. Оператор вӗсене пур пӗрех кӗртмен.

Медицина центрӗн тӗп тухтӑрӗ Алексей Кизилов оператор тӗрӗс мар хӑтланнине каланӑ. Унта операторсем чӑнах та ӗҫлеҫҫӗ. Анчах вӗсен ун пек хӑтланма юраманнине каланӑ тухтӑр.

Кун пек чухне ача ҫураттармалли ҫуртӑн заведующийӗ патне каймалла тесе пӗлтернӗ Алексей Кизилов.

Шупашкарти троллейбус управленине ҫывӑх вӑхӑтра приватизацилеме шут тытнӑ. Ку ӗҫе вӑл кӑҫалхи виҫҫӗмӗш кварталта туса ирттересшӗн. Троллейбус управленине хӑшӗсем тӑнӑҫ ӗҫлекен йышлах мар транспорт предприятисенчен пӗри тесе те хаклаҫҫӗ.

Паянхи куна илсен, Шупашкарти троллейбус управленийӗ муниципалитетӑн унитарлӑ предприятийӗ шутланать. Приватизациленӗ хыҫҫӑн вӑл акционерсен обществи пулса тӑрӗ те унӑн мӗнпур акцийӗ, тепӗр майлӑ каласан, 100 проценчӗпех, муниципалитет харпӑрлӑхне, урӑхла каласан, Шупашкара, куҫӗ.

Приватизацилес шухӑша тӗрлӗрен хаклакан-йышӑнакан пуррине те палӑртмалла. «Правда ПФО» интернет-кӑларӑм, сӑмахран, электротранспорт предприятине Атӑлҫи федераци округӗнчи пӗр регионта та приватизацилемен тесе ӗнентерет. Троллейбус уйрӑм ҫын аллине куҫнӑ тӗслӗхсем те ҫук-мӗн.

Шупашкарта ятарлӑ сайт ӗҫлет. Унта кӗрсе маршрут таксийӗсем мӗнле хӑвӑртлӑха ҫӳренине сӑнама пулать. Кун пирки Чӑваш Республикин влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтерет.

Общество транспорчӗ мӗнле ҫӳренине 2015 ҫулхи пуш уйӑхӗнченех сӑнама пулать. Ку — Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн Алексей Ладыковӑн пуҫарӑвӗ.

Шупашкарти пур общество транспортне те ГЛОНАСС системӑпа тивӗҫтернӗ. Унӑн даннӑйӗсем ятарлӑ сервера килеҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне урапасен хӑвӑртлӑхне 224 камера сӑнама пулӑшать. Вӗсене хулара вырнаҫтарнӑ.

Сайта кӗрсен хӑвӑра кирлӗ маршрут таксийӗн номерне суйламалла ҫеҫ.

Ыран, нарӑс уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, 11 сехетре ҫӗнӗ шупашкарсем Мухтав аллейине митинга пухӑнӗҫ. Унта Сталининград патӗнчи ҫапӑҫура ҫӗнтернине асӑнӗҫ.

Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче унти ҫапӑҫу тӗлӗнмелле пӗлтерӗшлӗ пулнине историрен эпир аван пӗлетпӗр. 200 куна пулнӑ ҫапӑҫу — 1942 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 17-мӗшӗнче пуҫланнӑ та 1943 ҫулхи нарӑсӑн 2-мӗшӗччен тӑсӑлнӑ. Унти ҫапӑҫу хыҫҫӑн пирӗн ҫарсем хӳтӗленессинчен тӑшмана хӑваласа пырасси енне куҫнӑ.

Хальхи вӑхӑтра Ҫӗнӗ Шупашкарта Сталининградри ҫапӑҫӑва хутшӑннӑ пӗр ҫын кӑна пурӑнать. Вӑл — Михаил Степанович Чекменев.

Ыранхи митинга хулари тӳре-шара, яваплӑ вырӑнта тӑрӑшакан тӗрлӗ ҫын хутшӑнмалла, ҫапӑҫу паттӑрӗсене ӑшшӑн аса илсе сӑмах тухса каламалла.

Шупашкар хула администрацийӗнче кӗрӗк, сӑран тата атӑ-пушмак сутакансене штрафлама йышӑннӑ. Тӗрӗсрех, хальлӗхе ун пек йышӑну кӑларман-ха. Анчах йӗркене пӑсни пирки протоколсем ҫырса хатӗрленӗ. Вӗсене аминистративлӑ комиссие пӑхса тухма ярса панӑ.

Сутуҫӑсем хулари тӳре-шара умӗнче ӑҫта кирлӗ, унта пӗлтерӳ ҫыпӑҫтарса ҫӳренишӗн ята кӗнӗ. Питӗрти тинӗс портӗнчен илсе килекен тавара йӳнӗ хакпа сутса ярасси пирки пӗлтерсе ҫырнисене Шупашкарти Эгер булварӗнчи йывӑҫсем, ҫуртсем, юпасем, контейнер лаптӑкӗсем тавралла тытнӑ картасем ҫине ҫыпӑҫтарса тухнӑ.

Пӗлтерӗве ӑҫта кирлӗ унта ҫакса ҫӳрени административлӑ майпа правӑна пӑсни пулать. Уншӑн штрафлама та пултараҫҫӗ. Йӗркене ҫавӑн пек пӑсакансем пирки яваплисем хӑйсене пӗлтерме ыйтаҫҫӗ.

Шупашкарта ҫулсерен иртекен конкурса кӑҫал та ирттерӗҫ. Вӑл — «Чи лайӑх атте». Ӑна нарӑс уйӑхӗн 18-мӗшӗнче пӗтӗмлетӗҫ.

Конкурса ҫулсерен Тӑван ҫӗршывӑн хӳтӗлевҫисен кунне халалласа ирттереҫҫӗ. Унӑн тӗп тӗллевӗ — ашшӗн ҫемьери рольне кӑтартасси, вӑл ачасене воспитани парас ӗҫе мӗнле хутшӑннине уҫса парасси.

Конкурса ачасене воспитани парас ӗҫе хутшӑнакан, сывӑ пурнӑҫ йӗркине пӑхӑнакан ашшӗсем хутшӑнма пултараҫҫӗ. Пӗрремӗш вырӑнсӑр пуҫне номинацисем пулӗҫ: «Чи лайӑх ашшӗ — нумай ачалли», «Чи лайӑх ашшӗ — производственник», «Ӑрури чи лайӑх ашшӗ», «Чи лайӑх ашшӗ — ашшӗ-герой», Чи лайӑх ашшӗ — спортсмен», «Чи лайӑх ашшӗ — пултаруллӑ ҫын».

Конкурса хутшӑнмашкӑн заявкӑсене нарӑсӑн 8-мӗшӗччен йышӑнӗҫ.

Тӗнче тетелӗнче ҫӗнӗ хыпарсене тишкернӗ май пӗри куҫ умне пулчӗ: «Шупашкарти тӗп чӑрӑша Авито сайтра сутаҫҫӗ». Ку чӑнах та мана кӑсӑклантарса ячӗ. Ҫав чӑрӑш пирки юлташсемпе унчченех калаҫнӑччӗ…

Тӳлевсӗр пӗлтерӳсен сайтӗнче Республика тӳремӗнче ларнӑ елкӑна 6,5 миллион тенкӗпе сутассине палӑртнӑ. «7 миллион тенкӗпе илнӗ, 6,5-пе сутатӑп. Тепӗр ҫул ҫӗннине, хаклӑраххине, туянас тетпӗр, ҫавӑнпа кирлӗ мар», — тенӗ унта. Телефон номерне те кӑтартнӑ, анчах вӑл йӑнӑш. Хула администрацийӗ ку пӗлтерӗве ҫырман-мӗн. Такам, ахӑртнех, ҫапла шӳтлес тенӗ.

Хыпара сӳтсе явакан сахал мар тупӑннӑ. Пурте тенӗ пекех чӑрӑш хаклине, вӑл илемлех маррине палӑртнӑ. «Пире бюджетниксене укҫа парса татман. Хӑйсем 7 миллион тенкӗпе чӑрӑш туянса лараҫҫӗ», — тенӗ пӗри. «Ҫак конус евӗр япала симӗс пулнипе ҫеҫ чӑрӑша аса илтерет», — тенӗ тепри.

Тӗрӗссипе, тӗп чӑрӑш, 25 метр ҫӳллӗшскер, 7 миллион тенкӗ тӑнине пӗлсен хам та тӗлӗннӗччӗ. Апла вӑл ҫав тери хитре тесе шухӑшланӑччӗ. Анчах куртӑм та — кайса ӳкмеллех нимӗнле илем те ҫук. Хамӑн шухӑша палӑртам: ӑна мӗнлерех хитрелетни те кӑмӑла каймарӗ.

Малалла...

Дмитрий Хайбуллин тунӑ сӑн

Ҫӗнӗ Шупашкарта паян ҫынсем мӗн асӑрханине пӗлетӗр-и? Нихӑҫан та шухӑшламан-туман ҫӗртен иртен-ҫӳрен упа курнӑ. Хулана ӑҫтан килнӗ вӑл?

Упана ӳкернӗ сӑна Дмитрий Хайбуллин «Про Город» хаҫата ярса панӑ. Ку ирхи 10 сехетре пулнӑ. Упа «Химик» культура ҫурчӗ ҫывӑхӗнче уҫӑлса ҫӳренӗ.

Кӗҫех вӑл ӑҫтан тупӑнни те паллӑ пулнӑ. Хулана Пензӑран цирк килнӗ-мӗн. Цирк ӗҫченӗсем ӑнлантарнӑ тӑрӑх, упа хӑрушлӑх кӑларса тӑратман. Цирк паянах ҫула тухнӑ.

«Про Город» хаҫат тунӑ сӑн

Шупашкарта пурӑнакан Уткинсен 10-мӗш ача ҫуралнӑ. Амӑшӗпе ывӑлне кӑрлачӑн 4-мӗшӗнче пульницӑран киле янӑ.

Уткинсем 10-мӗш ачине Вениамин ят хунӑ. Асли Лида 13-ре. Унтан Вера, Дарья, Степа, Иван, Руфина, Семен, Валя, Павел ҫуралнӑ. Пурте ырӑ чунлӑ вӗсем, ҫынпа хутшӑнма юратаҫҫӗ.

Уткинсем пӗрлешсенех пысӑк ҫемье пирки ӗмӗтленнӗ. Вӗсем иккӗшӗ нумай ачаллӑ ҫемьере ӳснӗ. Малтанах тӑватӑ ача ҫуратса ӳстерме палӑртнӑ мӑшӑр. Анчах каярахпа ӑнланнӑ: ачасем кил-ҫурта хаваслӑх парнелеҫҫӗ.

Уткинсем килтех ача пахчи йӗркеленӗ. Халӗ Аннӑпа Дмитрий ачисене пӑхнӑшӑн шалу илеҫҫӗ. Вӗсем воспитатель тивӗҫне пурнӑҫлаҫҫӗ-ҫке-ха. Апат-ҫимӗҫ валли те патшалӑх укҫа парать.

Ҫемье чиркӗве ҫӳрет. Юлташӗсемпе ҫемйипех каяҫҫӗ унта. Вӗсен 9-шер ача. Уткинсен 5 ача пулнӑ чухнех вӗсене патшалӑх икӗ яруслӑ, 6 пӳлӗмлӗ хваттер панӑ.

Уткинсем кунпа ҫеҫ ҫырлахасшӑн мар. Турӑ парсан 11-шне те ҫуратӗҫ вӗсем.

Паян каҫхине, ӗҫрен килнӗ чух, хам пурӑнакан Кӳкеҫ поселокӗпе утнӑ чух урамра тӑватӑ арҫын ачана куртӑм. Вӗсем савӑннине курса хам та ачалла савӑнтӑм.

Ачасене ҫулта-йӗрте час-часах асӑрхама тивет-ха. Ирпе — вӗсем шкула васканине, каҫхине — тӗрлӗ секцинчен (ултӑ сехетсенче ӗҫрен таврӑнатӑп та, вӑл вӑхӑтра секцинчен килеҫҫӗ пуль тесе шухӑшлатӑп) таврӑннине. Анчах урамри кӗрт ӑшӗнче ашакансене юлашки хутчен хӑҫан курнине те манса кайнӑччӗ. Паян, ӗҫрен таврӑннӑ чухне, Советски урамри ҫуртсен умӗнчи юр купи ҫинче тӑватӑ арҫын ача ашнине куртӑм. Хӑйсем пӗр 9–12 ҫулсенчисем пуль. Курткисемпе шӑлаварӗсем, алсишӗсем шап-шурӑ хӑйсен. Шӑлаварпах ярӑнса анаҫҫӗ вӗсем ҫӳллех мар сӑртран.

Мана пуринчен ытла хӗпӗрттерни — ҫав ачасен питӗнчи иксӗлми савӑнӑҫӗ. Вӗсем чунтан хавасланнине кура хам та пӗчӗк ачалла савӑнтӑм. Анчах чуна пӗр япала канӑҫсӑрлантарчӗ. Пӑрланса ларнӑ ҫипуҫпа киле пырса кӗрсен ашшӗ-амӑшӗ ан вӑрҫтӑрах ӗнтӗ вӗсене.

Ачасем урама тухманни пирки аслисем пӑшӑрханса калаҫнине илтме тивет-ха. Чӑн та, пӗчӗкренех паян ачамӑрсем планшетсемпе телефонсене хӑнӑхаҫҫӗ, компьютертан хӑпмаҫҫӗ.

Малалла...