Шупашкарта хальхи вӑхӑтри крематори тума палӑртаҫҫӗ тесе эпир пӗлтӗрхи ҫуллах пӗлтернӗччӗ.

Вилнӗ ҫынсене ҫунтармалли ҫурт кирлине хула влаҫӗсем леш тӗнчене кайнисене пытарма Шупашкарта вырӑн сахалланса пынипе тата ҫӗр лаптӑкӗсем хаклипе сӑлтавлаҫҫӗ.

Аса илтеретпӗр, республикӑн тӗп хулинчи 11-мӗш тата 12-мӗш масарсене Шупашкар районӗнчи Явӑш ялӗ ҫывӑхӗнче 2005 ҫулта уҫнӑ. Паянхи куна илсен 11-мӗшӗнче пытарма вырӑн юлман, леш тӗнчене ӑсаннисене 12-мӗшӗнче кӑна пытарма пулать. Анчах унти лаптӑк та тулса ларнӑпах пӗрех.

Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков крематори тӑвас ыйтӑва Депутатсен пухӑвӗн отчет пухӑвӗнче хускатнӑ. Вилнӗ ҫынсене ҫунтармалли ҫурта хулари 18-мӗш ҫӑва территоринче уҫасси пирки калаҫаҫҫӗ.

Шупашкара Елена Летучая килсен «Ехрем хуҫа» ресторана хурласа пӗтернӗччӗ. Халӗ вӑл татах ӗҫлеме пуҫланӑ. Унта «Про Город» журналисчӗ пулса курнӑ.

Елена Летучая асӑннӑ ресторанра санитари нормисене пӑхӑнманнине тупса палӑртнӑччӗ. Ӑна наци колоричӗпе илемлетнӗ. Меню — чӑвашла тата вырӑсла.

Администратор Дарья каланӑ тӑрӑх, ресторан юсав хыҫҫӑн нарӑс уйӑхӗн 18-мӗшӗнче уҫӑлнӑ. Ҫапла унта килекен нумайланнӑ. Хула администрацийӗн ӗҫченӗсем час-часах ҫӳреҫҫӗ-мӗн. Халӗ Елена Летучаяпа пулса иртнине никам аса илмест унта.

Шупашкарта тӗслӗхлӗ ҫуртсене суйланӑ. Кӑҫал конкурса 10 ҫурт хутшӑннӑ.

Конкурсра ҫӗнтерӳҫӗсене номинаципе палӑртнӑ. Комисси ҫуртсем техника тӗлӗшӗнчен мӗнле пулнине, ҫывӑхри территорие епле пӑхса тӑнине хакланӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсене ҫапла палӑртнӑ.

5 ҫултан «ҫамрӑкрах» нумай хваттерлӗ ҫуртсен хушшинче Тукташ урамӗнчи 5/12-мӗш ҫурт мала тухнӑ. 6–15 ҫултисен йышӗнче Дементьев урамӗнчи 22-мӗш ҫурта палӑртнӑ.

16 ҫултан аслӑрах ҫуртсен йышӗнче Кадыков урамӗнчи 28-мӗш ҫурт мала тухнӑ. Пушӑн 18-мӗшӗнче управляющи компанийӗсен ертӳҫисене диплом, укҫан преми парӗҫ.

Шупашкарта пахча ҫимӗҫе, аш-какая, сӗте йӳнӗ хакпа сутма ял хуҫалӑх продукцийӗн ярмӑркки ӗҫлеме пуҫланине, унта район хутшӑнассине эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, унта шӑматкунсерен ҫитме пулать.

Ярмӑрккӑ ӗҫлеме пуҫланӑ пӗрремӗш шӑматкунхине, пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, Ҫӗрпӳ тӑрӑхӗнчисем килсе ҫитнине те эпир ҫырнӑччӗ.

Ярмӑрккӑна пуҫтарӑннисем аш-какайпа, пылпа, пахчаҫимӗҫпе, кӗрпепе, ҫӑмартапа тата ыттипе суту-илӳ тунӑ. Республикӑн Ял хуҫалӑх министерстви хаксем лавккарисенчен йӳнӗрех пулнине ӗнентерет. Ҫӗрулмине, акӑ, килограммне 10 тенкӗпе сутнӑ.

Ярмӑркка ака уйӑхӗн 2-мӗшӗчченех кашни шӑматкунсерен ирхи тӑххӑртан тытӑнса кӑнтӑрла иртни виҫҫӗччен ӗҫлӗ.

Иртнӗ шӑматкун Шупашкар районӗнчисем сутма тухнӑ, 19-мӗшӗнче етӗрнесем килӗҫ, 26-мӗшӗнче — каҫалсем, акан 2-мӗшӗнче — муркашсем.

Ҫӗнӗ Шупашкарта конкурс ирттерессине пӗлтернӗ. Хулана илемлетмелли эскиза кашниех ярса пама пултарать.

Конкурс пушӑн 1-мӗшӗнчен пуҫласа ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗччен пырӗ. Ӑна икӗ номинаципе ирттереҫҫӗ: «Ҫӗнтерӳ тӳремне хитрелетмелли чи лайӑх эскиз» тата А.И.Андрианов ячӗллӗ ачасемпе ҫамрӑксен пултарулӑхне аталантармалли центр» тата «Ача-пӑча ӳнер шкулӗ» хушшинчи территорие илемлетмелли чи лайӑх эскиз».

Ӗҫсене ҫак адреспа илсе пымалла: Ҫӗнӗ Шупашкар хули, Винокуров урамӗ, 14-мӗш ҫурт, 218-мӗш пӳлӗм. Эскиза хут ҫине ӳкермелле тата электронлӑ вариантне илсе пымалла.

Шупашкарта гидсен тата экскурсоводсен шкулӗ уҫӑлнӑ. Занятисем «Ҫеҫпӗл» хальхи пултарулӑх академийӗ ҫумӗнче иртеҫҫӗ.

Шупашкар хула администрацийӗ туристсене ытларах илӗртесшӗн. Гидсемпе экскурсоводсен занятийӗсем эрнере пӗр хут иртеҫҫӗ. Унта вӗренмешкӗн 50 яхӑн ҫын заявка панӑ. Занятисене И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн историпе географи факультечӗн вӗрентекенӗсем ертсе пыраҫҫӗ.

Малтанах теорие пӑхса тухӗҫ. Шупашкар историйӗ, чӑваш халӑхӗ, тӑван культура пирки ытларах пӗлӗҫ. Проект авторӗ каланӑ тӑрӑх, чи малтанах вӗсем ҫамрӑксене хула историне тӗплӗнрех вӗрентесшӗн, Шупашкара ытларах юраттарасшӑн.

Теори хыҫҫӑн практика пуҫланать. Гидсен хӑнасем валли экскурси ирттерме тивӗ.

Проект ҫу уйӑхӗччен пулӗ. Вӑл ӑнӑҫлӑ пулсан ӑна кашни ҫулах ирттересшӗн.

Паян, пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, Шупашкарти Энгельс урамӗнче автобус ҫунса кайнӑ. Ӑна сфетофор симӗс ҫутасса кӗтнӗ чухне ҫулӑм ярса илнӗ.

Ку пӑтӑрмах асӑннӑ урамри 76-мӗш ҫурт ҫывӑхӗнче пулнӑ. Телее, ҫулӑм хыпса илнӗ чухне салонра пассажирсем пулман. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, водитель вӗсене вокзалта антарнӑ та таксопарка ҫул тытнӑ.

Хӑш-пӗр ҫӑлкуҫра ҫырнӑ тӑрӑх, ҫулӑм тухсан кондуктор унта пынӑ. Анчах сирпӗнсен ӑна айккинелле ывӑтнӑ. Водительпе кондуктор упӑшкипе арӑмӗ пулни пирки те ҫырнӑ тӗнче тетелӗнче.

Халӗ ҫулӑм ӑҫтан тухнине уҫӑмлатаҫҫӗ.

«Про Город» тунӑ сӑн

Шупашкарта пурӑнакан арҫыннӑн алимент тӳлемех тивнӗ. Унӑн парӑмӗ 500 пин ытла тенкӗ пухӑннӑ.

Ҫак укҫана унӑн ывӑлне тӳлемелле пулнӑ. 2015 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче арҫын ача 18 ҫул тултарнӑ. Анчах ашшӗ алимента пурпӗрех татма васкаман.

Арҫынпа калаҫу ирттернӗ. Парӑма татманшӑн унӑн ятарлӑ правине чакарма пултарнине ӑнлантарнӑ. Кун хыҫҫӑн арҫын укҫа тӳлеме май тупнӑ. Вӑл харӑсах 400 пин тенкӗ тӳлесе татнӑ.

Кун хыҫҫӑн арҫын ачан амӑшӗн те чӗри ҫемҫелнӗ ахӑртнех. Вӑл ытти парӑма илме хирӗҫлесе документа каялла илнӗ.

«Про Город» архивӗнчи сӑн

Чернобыльти атомлӑ электростанцинчи аварин сиенне пӗтернӗ ҫӗре хутшӑннӑ ҫынсене сывлӑха радиаципе хавшатнӑшӑн компенсаци парӗҫ.

Шупашкарти Мускав районӗнче пурӑнакансене, ку категорие кӗрекенсене, пуш уйӑхӗнче компенсаци памашкӑн 1 миллион тенкӗ ытла тӑкаклӗҫ. Асӑннӑ районти социаллӑ хӳтӗлев уйрӑмӗнче Чернобыльти атомлӑ электростанцинчи аварие сирме хутшӑннӑ 62 сусӑр шутра тӑрать.

Сӑмах май, ҫак категорие кӗрекен, радиаци илнӗ ҫынсене уйӑхсерен укҫа-тенкӗ енчен пулӑшаҫҫӗ.

Ял хуҫалӑх продукцине ытти кун та сутӗҫ-ха. Эпир маларах пӗлтернӗччӗ ӗнтӗ, пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнчен тытӑнса республикӑн тӗп хулинче, Шупашкарта «Вырӑнта тавар туса илекенӗн кунӗ – 2016» ярмӑрккӑ ӗҫлеме тытӑннӑ. Ун пек черетлӗ суту-илӳ пуш уйӑхӗн 12-мӗшӗнче «Шупашкар» суту-илӳ центрӗ умӗнчи лапамра иртӗ.

Кӑҫал пуҫласа ирттернӗ ярмӑрккӑна Ҫӗрпӳ районӗнчисем хастар хутшӑннӑ. Сӑмахран, «Ҫӗрпӳ беконӗ», «Чӑваш бройлерӗ», «Колос», Н.Ф. Львовӑн хушма хуҫалӑхӗ, Ҫӗрпӳри «Чӑвашҫӑкӑрпродукчӗ» предприятин Ҫӗрпӳри филиалӗ, И.Э. Тимофеева уйрӑм усламҫӑ тата ыттисем хула ҫыннисене хӑйсен апат-ҫимӗҫне сӗннӗ.

Вырӑнта тавар туса илекенсен ярмӑрккин кунӗнче сутакан апат-ҫимӗҫ лавккаринчен йӳнӗрех, мӗншӗн тесен продукцине ӑна туса илекенсем хӑйсем тӳрремӗнех сутаҫҫӗ.