Ку экспозици мӑкшӑ ялӗн пурнӑҫне кӑтартать. Ӑна Пӑрачкав районӗнче пурӑнакан хӗрарӑм хатӗрленӗ.

Халӗ Татьяна Пиняева патне ентешӗсем ӗлӗкхи хатӗр-хӗтӗре пӑхма пыраҫҫӗ. Кил хуҫи хӗрарӑмӗ вара вӗсемпе хаваспах паллаштарать. Кашни экспонат пирки каласа кӑтартать вӑл.

Татьяна Пиняева ӗлӗкхи япаласене ялта пуҫтарнӑ. Акӑ вӑл кустӑрма тупнӑ. Вӑл станок пулнӑ. Татьяна вара унран штурвал тунӑ.

Ку вырӑн канма меллӗ. Унта – чукунсем, карҫинккасем… Тӗрленӗ алшӑлли те тупма пулать унта. Вӗсем Татьянӑна асламӑшӗнчен лекнӗ. Ӗлӗкхи шӑршӑ та кӗрет вӗсенчен.

Пахчара – кӑмака. Унта кукӑль тутлӑ пиҫет. Унта - сӗтел. Ун ҫинче сӑмавар ларать. Ҫакна вӑл хӑйех тунӑ. Хӑваран «Маша тата упа» пӳрт ӑсталанӑ. Унтах «хӗрпе каччӑ» пахча сыхлаҫҫӗ.

Татьянӑна мӑшӑрӗ Юрий пулӑшать. Вӑл Пӑрачкав тӑрӑхӗнче йывӑҫран касса кӑларассипе палӑрса тӑрать. Пиняевсем патӗнче «Эрзянка» ансамбль пухӑнма кӑмӑллать. Уҫӑ тӳпе айӗнче вӗсем ҫӗнӗ юрӑсем вӗренеҫҫӗ.

ЧН Наци вулавӑшӗнче автор куравӗ уҫӑлнӑ. Шупашкарта ҫуралнӑ Ольга Сергеева хӑйӗн пурнӑҫне историпе культурӑна тӗпчес ӗҫе халалланӑ.

Ольга Сергеева Шупашкарти политехника институтӗнче доцент пулса ӗҫлет. Кураври ҫӳлӗксем ҫинчи кӗнекесем – унӑн ӗҫӗсем. Вӑл уйрӑмах кӑмӑл-сипет ыйтӑвне пысӑк тимлӗх уйӑрать.

Ольга Сергеевӑн кӗнекисем тӑрӑх студентсем вӗренеҫҫӗ. Доцент юлашки икӗ вунӑҫуллӑха пӗтӗмлетме тӗллев лартнӑ. Куравра унӑн ӑслӑлӑх, пултарулӑх ӗҫӗсем вырӑн тупнӑ. Вӗсенче кашнинчех тӗп шухӑш пытарӑннӑ – Тӑван ҫӗршыва юратни.

Курав юпа уйӑхӗн 15-мӗшӗччен иртӗ. Ун хыҫҫӑн автор кӗнекисене Наци вулавӑшне парнелӗ.

Паян Шупашкар хулин Ленин район судӗнче «ПАРНАС» парти хастарӗн Дмитрий Семенов тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫ пирки паян сӳтӳ-яву иртнӗ.

Дмитрий Семенова РФ Пуҫиле кодексӗн 280-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе айӑпласшӑн. Тӗпчевҫӗсем каччӑ экстремизмла ӗҫ-хӗле пурнӑҫлама чӗннӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ-мӗн. Каччӑ тӗнче тетелӗсенчен пӗринче Раҫҫейӗн премьер-министрӗн Дмитрий Медведев евӗр сӑнлӑ демотиватора перепост туса сарнӑ тесшӗн.

Экстремизм ӗҫ пурнӑҫлама чӗнсе каланӑ тесе айӑплавҫӑсем «ПАРНАС» хастарне Дмитрий Семенова 200 пин тенкӗлӗх штрафлама ыйтнӑ. Дмитрий Семенов хастар вара тӗпчевҫӗсем унӑн айӑпне ӗнентерсе парайман тесе шухӑшлать иккен. Ыран ку фактпа суд пулмалла, унта пуҫиле ӗҫе пӑхса тухмалла, йышӑну тумалла.

Темиҫе ҫул каялла пирӗн республикӑра хысна тытӑмӗнче ӗҫлекенсем тата ытти хӑш-пӗр категори валли ҫурт-йӗр сахал мар турӗҫ. Ҫурт-йӗр черетӗнче тӑракан ҫемьесем, ҫамрӑк специалистсем тата хысна учрежденийӗсенче тӑрӑшакансем 2008 ҫултанпа пурнӑҫа кӗрекен программа пулӑшнипе хваттерлӗ пулчӗҫ. Инкеклӗ лару-тӑрӑва лекнисене те патшалӑхӑн ҫурт-йӗр фондӗнче хваттер панӑ.

2013 ҫулхи раштавран хваттерсене туянма ирӗк пачӗҫ. Асӑннӑ фондри хваттер хуҫи пулса тӑрас тесен 10 ҫул таран тӳлесе пурӑнма ирӗк пур. Чӑваш Енӗн ҫурт-йӗр фондӗнчи хваттере илес тесен ҫулталӑкран кая мар пурӑнни кирлӗ.

Кӑҫал ун пеккине пурӗ 196 хваттер сутса республика хыснине 51,2 миллион тенкӗ укҫа пырса кӗнӗ. Кӑҫалхи авӑнӑн 15-мӗшӗ тӗлне Патшалӑхӑн ҫурт-йӗр фондӗнче 1790 хваттер шутланать.

Ҫӗнӗ Шупашкар прокуратури

Кунта сӑмах Ҫӗнӗ Шупашкар прокуратури порнографи материалӗллӗ сайтсене ӗҫлеме чарни пирки пырать.

Тӗнче тетӗлӗнче вырнаҫтаракан хыпарсене тишкернӗ хыҫҫӑн Ҫӗнӗ Шупашкарти прокуратура порнографи материалӗсемлӗ сайта асӑрханӑ. Унта кирек кам та кӗрсе пӑхма пултарнӑ. Унта Шупашкарта тата Ҫӗнӗ Шупашкарта интимлӑ пулӑшу сӗнекен пӗлтерӳсем вырнаҫтарнӑ. Ҫав пулӑшӑвӑн хакне те кӑтартса ҫырнӑ пӗлтерӗве вырнаҫтаракансем. Унсӑр пуҫне ҫӑмӑл шухӑшлӑ хӗрарӑмсем хӑйсен ҫулне, виҫине, арҫынсене кӑсӑклантарма пултаракан ытти хыпара пӗлтернӗ. Телефон номерне кӑтартма та именмен.

Порнографи материалне сарни саккуна пӑсни шутланать, уншӑн пуҫиле майпах айӑплама юрать. Интим пулӑшӑвӗ пирки хыпарланине ырламасӑр прокуратура судах ҫитнӗ. Суд прокуратура ыйтнипе килӗшнӗ, юрӑхсӑр хыпара вырнаҫтарма чармалла тунӑ.

Игорь Яковлев

Ӗнер тӗнче тетӗлӗнчи паллӑ ҫын Игорь Яковлев вилнӗ. «Чӑваш IT, Fido тата Интернетӗнчи ӗмӗр символӗ», – тесе хаклать ӑна, сӑмахран, «Ҫыхӑнура» (На-связи) интернет-проектри калаҫӑва хутшӑнакан, хӑйне remark тесе ҫыракан ҫын.

Интернет-технологире Игорь Яковлева вӑйлӑ специалист пулнӑ тесе хаклаҫҫӗ. Fido сете аталантарма пуҫланӑскер самай ҫул Чӑваш Енӗн Президент Администрацийӗнче ИТ-проектсемпе ӗҫленӗ. Ҫӗнӗрен ҫӗнӗ шухӑш сӗнекенсер ырӑ кӑмӑллӑ та пулӑшма хатӗр, уҫӑ чунлӑ пулнине калаҫҫӗ.

Республикӑн влаҫ органӗсен порталне ҫав маттур иртнӗ ӗмӗрӗн 90-мӗш ҫулӗн ҫуррисенче ӗҫлеттерсе яраканӗ пулнӑ тесен те йӑнӑш мар. Игорь Яковлев унта малтанхи кунсенчен тытӑнсах тимленӗ. Сайтӑн администраторӗ пулнӑ май вӑл влаҫ органӗсен ӗҫне уҫӑмлатма тӑрӑшнӑ. «Чӑвашра пурӑннӑ май вырӑсла кӑна мар, чӑвашла та тӑвас килчӗ. Шрифтсем хушрӑмӑр, чӑваш чӗлхи хушрӑмӑр. Унтан сайта кӗрекенсем те йышланчӗҫ», – тенӗ вӑл сайтӑн 15 ҫулхине патшалӑх телерадиокомпанийӗ халалланӑ телесюжетра.

Юлашки вӑхӑтра Игорь Яковлев «Ҫыхӑнура» интернет-проектра ӗҫленӗ. Унпа ыран, Шупашкарти Граждан урамри 19-мӗш ҫуртра, 9 сехет те 30 минутран пуҫласа 10 сехет те 30 минутчен сывпуллашӗҫ.

Малалла...

Элӗк районӗнчи Питӗшкассинчи вӑтам шкул администрацийӗ чӑваш чӗлхипе литературине сехетсене кӗскетмесӗр вӗрентеҫҫӗ. Кун пирки Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ вӗрентекенӗ, «Чӑваш Республикин учителӗсен ассоциацийӗ» общество организацийӗн чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекенсен секцийӗн ертӳҫи Геронтий Никифоров авӑнӑн 14-мӗшӗнче унта ҫитсе курни тӑрӑх Чӑваш наци конгресӗн сайтӗнче хыпарлать. Шкулта ҫавӑн пекех Р.И. Казакова-Сэйт юрӑҫ пулнӑ.

Питӗшкассисем чӑваш чӗлхипе литературине кӗскетмесӗр вӗрентнипе пӗрлех 5, 6. 7-мӗш классенче «Тӑван ен культури» предмета ӑша хывтарма уйрӑм сехет уйӑрса панӑ.

Шкулта пулнӑ хӑнасем пуплев тасалӑхӗпе чӑвашлӑха аталантарс, илемлӗ вулава йӗркелес тата юрӑ-кӗвӗ пуянлӑхӗпе шкулта усӑ курас ыйтусене хускатнӑ.

Паянпа ыран Чӑваш Енӗн Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев Мускавра ҫӗлӗ визитпа пулӗ. Паян Михаил Игнатьев Чӑваш Республикин Раҫҫей Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчелӗхӗнче усламҫӑсемпе тӗлпулнӑ. Ҫав шутра «Ӗҫлӗ Раҫҫей» (Деловая Россия) Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх организацийӗн тӗп канашӗн президиумӗн пайташӗ, «Фабрикант.ру», «SuperJob», «НАИЗ» предприятийӗсен пуҫлӑхӗпе Сергей Габестропа тата «ТехноНИКОЛЬ» корпорацин президенчӗпе, Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗн пулӑшуҫипе Сергей Колесниковпа курнӑҫнӑ.

«Технониколь» корпораци пирки Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче Чӑваш Енпе икӗ ҫула яхӑн ҫирӗп ҫыхӑну тытса ӗҫлени пирки пӗлтернӗ. Шупашкарта «ТехноНИКОЛЬ» корпорацийӗн вӗрентӳ центрӗсем пӗлтӗр хута кайнӑ. Михаил Игнатьевпа Сергей Габестро Чӑваш Енре ял хуҫалӑх пайне аталантарассипе ҫыхӑннӑ ыйтусене те сӳтсе явнӑ. Сергей Габестро укҫа хывнипе Пӑрачкав районӗнче «Кипиай Агро» предприяти соя туса илессипе ӗҫлет.

Сергей Габестропа Сергей Колесникова Чӑваш Ен Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-служби Раҫҫейӗн чылай регионӗнче ӗҫлесе сахал мар ӗҫ опыт пухнӑскерсем тесе хакалнӑ май вӗсем Чӑваш Енре бизнеса аталанса пыма меллӗ иккенне палӑртнӑ-мӗн.

Малалла...

Вӑрнарта «Химик» стадионта футболла вылямалли ҫӗнӗ уя хута яма тытӑннӑ. Унӑн сийӗ искусственнӑй пулӗ.

Ӑна ЧР Спорт министерстви тата район администрацийӗ тутарать. Строительство ӗҫӗсене Шупашкарти «Стройлогистик» фирма пурнӑҫлать.

Вӑрнар район администрацийӗн пресс-релизӗнче палӑртнӑ тӑрӑх, халӗ стадион пулмалли вырӑнта ҫӗре якатаҫҫӗ. Унтан футбол уйӗн тӗпне тӑвӗҫ. Ӑна хӑйӑртан, вӗтӗ чулран, искусственнӑй курӑкран тӑвӗҫ.

Футбол уйӗнче пысӑк шайлӑ ӑмӑртусене ирттерме май пулӗ. Ӑна тумашкӑн 35 миллион та 590 пин тенкӗ кирлӗ. Укҫана республика, муниципалитет тата федераци хыснисенчен уйӑрнӑ. Стадионта чупмалли ҫул, 400 метр таршшӗскер, пулӗ. Унӑн сийӗ синтетикӑран пулнӑран япӑх ҫанталӑкра та чупма май пулӗ.

Проектпа килӗшӳллӗн, футбол уйӗнче прожектор та пулмалла. Ҫапла вӑрнарсен футбол чемпионатне ирттерме те май пулӗ.

Василий Черкасов тунӑ сӑн

Пӗтӗм Раҫҫейри Наци кросӗ ҫулсеренех иртет. Ӑна Чӑваш Енри хуласенче, районсенче хаваспах ирттереҫҫӗ, унта ҫынсем хастар хутшӑнаҫҫӗ.

Кӑҫал Наци кросӗ авӑн уйӑхӗн 27-мӗшӗнче пулӗ. Шупашкарсем ун чухне кӳлмек хӗррине пухӑнӗҫ.

Шупашкарти Мускав районӗн официаллӑ сайчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, кроса хутшӑнакансене ирхи 8 сехетрен пуҫласа 11 сехет ҫурӑччен регистрацилӗҫ. Чупу 12 сехетре пуҫланӗ.

Программӑпа килӗшӳллӗн, кроса хутшӑнакансем 1, 2, 6, 8 тата 12 ҫухрӑм чупӗҫ. Спорт мероприятине кирек кам та, ӳсӗмне пӑхмасӑр, хутшӑнма пултарать. Вӗсен йышӑннӑ йӗркепе килӗшӳллӗн заявка ҫеҫ ҫырмалла.

Кросра ҫӗнтернисене медальсемпе, дипломсемпе, парнесемпе хавхалантарӗҫ.