Канаш Федерацийӗн комитечӗн пӗтӗм тӗнчери ӗҫсемпе ӗҫлекен пуҫлӑхӗ Константин Косачев хӑйӗн фейсбукӗнче Мари Элӑн ӗҫ тӑвакан влаҫне ҫӳлти парламентӑн палатинче элчӗ пулма килӗшнине пӗлтернӗ.

«Мари Эл тӗлӗшпе эпӗ иккӗленместӗп. Ку регион питӗ интереслӗ. Маркеловпа нумай ӗҫлеме тивет. Эпӗ вара ӗҫлеме юрататӑп», — ҫырнӑ Косачев хӑйӗн кун кӗнекинче.

Вӑл палӑртнӑ тӑрӑх, республика пуҫлӑхӗ ӑна элчӗ пулма авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнчи суйлав хыҫҫӑн сӗнӗ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, региона улӑштарни юридици тӗлӗшӗнчен тума юранӑ конструкци шутланать. Вӑл республика пуҫлӑхне хӑйне шаннӑшӑн тав тунӑ. Хӑй должноҫа иккӗленмесӗрех йышӑнма хатӗррине пӗлтернӗ.

Аса илтеретпӗр, унччен Косачев парламентӑн аслӑ палатинче пирӗн республикӑн элчи шутланнӑ. Вӑл вырӑна вара, Чӑваш Ен Элтеперӗ унчченхи президента Николай Фёдорова йышӑнма сӗннӗччӗ.

Ӗҫлӗх центрӗсем ваканси ярмӑрккисене ирттерессине тахҫанах йӑлана кӗртсе янӑ. Ҫак кунсенче ун пекки Шупашкар районӗнче иртнӗ.

Ӗҫлӗх центрӗ хальхинче район территорийӗнче, Толик Хураски ял ҫывӑхӗнче вырнаҫнӑ арҫынсен юсанмалли 6-мӗш колонийӗнче пулнӑ. Колони хӑй те ваканси ярмӑрккисене хӑй патӗнче йӗркелессине йӑлана кӗртнӗ-мӗн. Ара, айӑплава унта ирттерекенсен ирӗке тухсан ӑҫта каясси пирки те шухӑшламалла-ҫке. Судпа айӑпланнӑ ҫынна теприсем йӑпӑр-япӑр ӗҫе илесшӗн марри те вӑрттӑнлӑх мар. Ваканси ярмӑрккисем ӗҫ шыраканпа ӗҫ сӗнекенсене пӗр чӗлхе тупма пулӑшаҫҫӗ темелле-тӗр.

«Чӑвашавтодорӑн» вакансийӗсемпе паллашма колонире ларакан 25 ҫынна йыхравланӑ. «Колонире пире патшалӑх тытса тӑрать. Ирӗке тухма вӑхӑт ҫывхарнӑ май укҫа ӑҫтан тупмалли, ӑҫта ӗҫе вырнаҫасси пирки шухӑшлама пуҫлатӑн. Ку ыйтупа пирӗншӗн пур хыпар та питӗ хаклӑ», — тенӗ иккен, сӑмахран, колонире айӑплав вӑхӑтне ирттерекенсенчен пӗри.

Сӑнсем (2)

Чӑваш Ен Элтеперӗн пуканӗшӗн кӗрешӗве кӑлармалли кандидата палӑртассишӗн «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти паян Етӗрне районӗнче праймериз ирттересси пирки эпир пӗлтернӗччӗ.

Кадидатсем пирки каласан, вӗсен хушшинче Элтепер тивӗҫне халӗ пурнӑҫлакан Михаил Игнатьевсӑр пуҫне ЧР Патшалӑх Канашӗн социаллӑ политика енӗпе ӗҫлекен комитечӗн ертӳҫин ҫумӗ Елена Николаева, гуманитари ӑслӑлӑхӗсен пуҫлӑхӗ Юрий Исаев, «Дентамед» обществӑн тӗп врачӗ Юрий Зорин, Шупашкарти 5-мӗш гимназин пуҫлӑхӗ Инна Исаева, «Базис» тулли мар яваплӑ общество управляющийӗ Алексей Львов, Афганистан вӑрҫин сусӑрӗсен общество организацийӗн регионти ертӳҫи Геннадий Матвеев, Игорь Поручиков уйрӑм усламҫӑ пур.

Аса илтеретпӗр, парти хушшинчи суйлав пилӗк муниципалитетра пулӗ. Паянхи Етӗрнере иртнӗ. Унта вӑл тӑрӑхрисемсӗр пуҫне хӗрлӗ чутайсемпе муркашсем хутшӑннӑ. Ыран праймериз Шупашкарта иртӗ, ҫӗртмен 20-мӗшӗнче — Патӑрьел, Канаш тата Елчӗк районӗсенче.

Чӑваш Енӗн прокуратури республикӑн Ял хуҫалӑх министерствинче тӗрӗслев ирттерни пирки эпир пӗлтернӗччӗ _http://www.chuvash.org/news/8871.html_. Прокурорсем мӗн патне пырса тухни халӗ паллӑ иккен.

«Правда ПФО» интернет ҫӑлкуҫ пӗлтерни ҫине таянса «Аргументы и Факты» хаҫат ҫырнине ӗненсен, федераци тата республика хыснинчи укҫа-тенкӗпе усӑ курнӑ чух уҫҫӑнах махинаци тунӑ сисӗннӗ имӗш. Прокуратура тупса палӑртнӑ фактсене халӗ правӑна сыхлакан органсем тӗрӗслеҫҫӗ имӗш.

Чӑваш Енӗн ял хуҫалӑх министерстви Шупашкарти ликерпа водка савутне патшалӑх хысни шутӗнчен 67 миллион тенкӗ субсиди уйӑрни те йӗркеллӗ япала мар-мӗн. Субсиди пирки каласан, хысна укҫи-тенки республика парламенчӗн ертӳҫисем витӗм кӳрекен предприятисене сахал мар уйӑрнӑ пулать.

Тӗрӗслев пӗтӗмлетӗвне Чӑваш Енӗн Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев патне те ҫитернӗ.

Шупашкарта ырантан пуҫласа ҫӗртмен 21-мӗшӗсенче ҫӑмӑл атлетика енӗпе Европа чемпионачӗ иртет. Ҫав вӑхӑтра атотранспорта ӑҫта кирлӗ, унтан ҫӳреме чарӗҫ. Кун пирки Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков йышӑну кӑларсах ҫирӗплетнӗ.

Асӑнӑн виҫӗ кунта ирхи 7 сехетрен тытӑнса 22 сехетчен Чапаев тата Ҫӗрпӳ урамӗсемпе — вӗсем Юрий Гагарин урамӗпе пӗрлешнӗ вырӑнтан тытӑнса Андриян Николаев урамӗпе пӗрлешнӗ таран — ҫӳреме чарӗҫ. Ӗҫлӗ проездра ҫула хупӗ: вӑл Карл Маркс урамӗпе пӗрлешнӗ вырӑнтан пуҫласа Президент бульварӗпе пӗрлешнӗ вырӑна ҫитиччен.

Ҫӗртмен 19-мӗшӗнче 18 сехетрен пуҫласа 23 сехет те 30 минутчен урапасене Президент бульварӗпе тата Ленинград урамӗпе, вӗсем Воробьев композиторсен урамӗпе пӗрлешнӗ вырӑнтан пуҫласа Хӗрлӗ лапампа пӗрлешнӗ вырӑн таран, ҫӳреме чарӗҫ. Ҫапах та ку чӑрмав троллейбуссене пырса тивмӗ. Шупашкар заливӗн дамбипе те иртме мйа килмӗ. Чару ҫӗртмен 19-мӗшӗнче 18 сехетрен 20 сехет те 20 минутчен тата 22 сехет те 30 минутран 23 сехет те 30 минутчен тӑсӑлӗ.

Ҫӗртмен 19-мӗшӗнче троллейбуссне ҫурҫӗрччен ҫӳреттерӗҫ.

Малалла...

Ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, Шупашкарти Ҫӗнтерӳ паркӗнчен ретро-урапасем ҫула тухнӑ. Ӑҫта? Севастополе ҫити. Ӑна «ГАЗ 21-Ретро» автоклуб хастарӗсем йӗркеленӗ.

Иртнӗ ӗмӗрти 60–70-мӗш ҫулсенчи «Волга» тата «Москвич» урапасем темиҫе ҫухрӑм парӑнтарӗҫ. «Шупашкар – Севастополь» ҫулҫӳреве тухас тесе «ГАЗ 21-Ретро» автоклуб хастарӗсем отпуск та илнӗ. Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, вӗсем талӑкне 700–800 ҫухрӑм кайӗҫ.

Ҫулҫӳреве Ҫӗнтерӳ 70 тултарнине халаллӗҫ. Ун валли маларах, пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗнче, хатӗрленме тытӑннӑ. Хастарсем Крымри чӑваш диаспорипе ҫыхӑннӑ, маршрут хатӗрленӗ, ытти регионти ретро-урапа хуҫисене чӗннӗ. Ҫулҫӳреве Йошкар-Ола, Чулхула, Хусан ҫыннисем хутшӑнма кӑмӑл тунӑ.

Ретро-кортеж Шупашкартан ирхи 6 сехетре тухса кайнӑ. Ҫӗртме уйӑхӗн 22-мӗшӗнче вӗсем Севастопольте пуласшӑн.

Ҫӗртмен 13-мӗшӗнче Тӗмен облаҫӗн чӑвашӗсем Акатуй кӗрлеттернӗ. «Ҫанталӑкӗ ҫумӑрлӑ пулчӗ пулин те кaпӑp тумлӑ халӑх Анат Тавда районӗн Пӗчӗк Хутор ялӗ ҫумӗнчи ешӗл вӑрман хӗррине, илемлӗ ӗшнене пухӑнчӗ», — тесе пӗлтерет Чӑваш наци конгресӗн перзидиумӗн пайташӗ Геронтий Никифоров.

Уяв иккенне систернӗн унта-кунта кyпӑc, шӑхлич сасси илтӗннӗ иккен. Вӑл тӑрӑхри чӑвашсем кил-ҫурт картишӗпе пӳрт ӑш-чиккин ӗлкисене майлаштарса вырнаҫтарнӑ.

Акатуя «Алран кайми аки-сухи» юрӑпа пуҫланӑ. Чӑваш Республикинчен уява Чӑваш наци конгресӗн хастарӗсем Юлия Анисимова, Геронтий Никифоров, Александр Самсонов, Хӗрлӗ Чутай районӗн фольклор ансамблӗ хутшӑннӑ.

Уява Анат Тавда район пуҫлӑхӗ В.И. Борисов, Тӗмен область Думин ертӳҫин ҫумӗ Г.С. Корепанов, Тӗмен облаҫӗн наци енӗпe ӗҫлекен комитет пуҫлӑхӗн ҫyмӗ В.Л. Чернов, Урал Федераци округӗн чӑвашӗсен наципе культура автономийӗн ертӳҫи В.Н. Логинов хутшӑннӑ.

Акатуя йӗркелекенсенчен пӗpu Тӗмен облаҫӗн чӑвашӗсен «Тӑван» пӗрлешӗвӗ (ертӳҫи — И.Н. Маслова) пулнӑ.

«Асамат кӗперӗ» культурӑпа курав центрне Инди тата Раҫҫей деятелӗсене халалланӑ вырӑсла, акӑлчанла кӗнекесем парнеленӗ.

Ку шӑпах Литература ҫулталӑкӗнче пулни ахальтен мар. Культурӑпа курав центрӗн ӗҫченӗсем илемлӗ тата публицистика хайлавӗсене парнеленӗшӗн питӗ савӑннӑ. «Рабиндранант тагор» монографи Индири пултаруллӑ, Нобель премине тивӗҫнӗ шухӑшлавҫӑ пирки каласа кӑтартать. Л.Серастоновӑн «Пушкин» романлӑ сонечӗ (Уолтэр Мэй куҫарнӑ) аслӑ вырӑс поэчӗн биографийӗ пирки каласа кӑтартать. А.Шифман публицистика хайлавӗ Индири Лев Толстой вӑхӑтне, вӑл Раджив Гандипе туслӑ пулнине ҫутатать.

Парнеленӗ кӗнекесем ҫавӑн пекех Инди экономики, икӗ ҫӗршыв хушшинчи хальхи аталану пирки каласа кӑтартаҫҫӗ.

Сӑмах май, 2005 ҫулта «Асамат кӗперӗ» культурӑпа курав центрӗнче Инди культурин центрӗ уҫӑлнӑ.

Чӑваш Енри тепӗр яла карантина хупнӑ. Хальхинче — Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫатракасси ялне.

Карантина асаннӑ яла ҫӗртме уйӑхӗн 17-мӗшӗнче хупнӑ. Унта пурӑнакан Николай каланӑ тӑрӑх, ҫав ялта кушак урнӑ чирпе чирленӗ.

Николай килти кушак хӑйне темӗнле тытнине пӗр эрне каялла сиснӗ. Вӑл аслӑ ҫынсене тапӑнса сикнӗ. Вӑл кушака тӳрех Шупашкарти ветеринари клиникине илсе кайнӑ. Специлистсем кушака тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн кӑмӑлсӑрланнӑ ҫеҫ. «Мӗнле чир илсе килтӗр пирӗн пата? Каялла часрах илсе кайӑр!» — тенӗ вӗсем.

Тӗрӗссипе, вӗсен кушака илсе юлмалла пулнӑ. Ара, урнӑ чир пулни тӳрех курӑнать-ҫке. Анчах специалистсем кушака ытти ҫынсенчен уйӑрма ҫеҫ хушнӑ.

Николай кушака читлӗхе хупнӑ. Виҫӗ кунтан вӑл вилнӗ. Унтан ӑна лабараторине тӗрӗслеме илсе кайнӑ. Роспотребнадзор диагноз палӑртнӑ: урнӑ чир.

Ҫапла майпа яла карантина хупнӑ. Унтан чӗрчунсене пӗр уйӑх илсе тухма юрамасть.

Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ ҫинче ҫӗнтернӗренпе 70 ҫул ҫитнине халалласа ҫӗршыв Президенчӗ амнисти пӗлтернӗ май айӑплисене халӗ каҫарма тытӑнчӗҫ. Анчах пурне те мар.

Йӗпреҫ районӗнче арҫынна унти суд каҫарман. Кун пирки республика прокуратурин пресс-служби пӗлтерет. Хӗненӗшӗн арҫынна ирӗкрен хӑтармасӑр ҫулталӑклӑха сӑнав вӑхӑчӗ парса айӑпламалла тунӑ. Ҫав вӑхӑтра вӑл айӑплава пурнӑҫа кӗртекен инспекцире шутра тӑнӑ. Анчах унта вӑл йӗркеллӗ пырса ҫӳрементен унӑн айӑплав вӑхӑтне пӗр уйӑхлӑха тӑсса панӑ. Сӑнав вӑхӑчӗ вӗҫлениччен арҫын тата тепӗр икӗ хут пуҫтахланнӑ: ҫынна икӗ хутчен хӗненӗ, вӗлерессипе хӑратнӑ. Ку фактпа арҫын тӗлӗшпе пуҫиле тепӗр икӗ ӗҫ пуҫарнӑ. Вӗсене пӗр ӗҫе пӗрлештернӗ те халӗ тӗпчев пырать.

Хӑйсене ҫак арҫын пек тытакансен амнисти пирки шанмалла та мар. Ҫакӑ Йӗпреҫ район этеммине пырса тивнӗ те.