Кӑҫал шкул пӗтернисем математикӑпа патшалӑхӑн пӗрлӗхлӗ экзаменне тытнӑ чух икӗ шайран пӗрне суйлама пултарчӗҫ: профиль (вӑл аслӑ шкула вӗренме кӗме кирлӗ) тата никӗс шайӗ (пӗлӗве шкул аттестатне илме тӗрӗслени). Шкул пӗтерекенсенчен 60 проценчӗ профиль шайне суйланӑ, ыттисем математикӑна аттестатшӑн кӑна тытнӑ.

Никӗс шайне суйланӑ 2833 ачаран чи пысӑк бала 9,94 проценчӗ пухнӑ, вӑтам бала — 4,18 проценчӗ. 4,48 проценчӗ экзамена тытайман. Никӗс шайӗ 20 ӗҫрен тӑнӑ. Пӗлӗве пилӗк балпа хакланӑ. Виҫҫӗ илес тесен ҫичӗ ӗҫе тӗрӗс пурнӑҫламалла пулнӑ.

Профиль никӗсне суйланӑ 4969 ачаран чи пысӑк бала пӗри кӑна илнӗ. 113 ача 80 балран пысӑкрах пухнӑ. Математикӑпа вӑтам балл — 49,25. 12,6 проценчӗ тытайман. Енчен те вырӑс чӗлхипе чи пӗчӗк балран (24-ран) каҫнӑ пулсан математикӑпа пӗлӗве тепӗр хут тӗрӗслеме ирӗк параҫҫӗ. Ку куна ҫӗртмен 23-мӗшне палӑртнӑ.

Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 15-мӗшӗ, — Ҫеҫпӗл Мишши пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ кун.

«Чӑваш литературинче Ҫеҫпӗл Мишши пултарулӑхӗ пысӑк вырӑн йышӑнать, тӑван сӑмаха аталантарас тесе вӑл нумай тӑрӑшса ӗҫленӗ. Ҫамрӑклах пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ пулин те хӑйӗн хыҫҫӑн пӗлтерӗшлӗ йӗр хӑварнӑ. Унӑн мӗнпур сӑвви, хайлавӗ, тӗпчев ӗҫӗсем ӗмӗрлӗхе пирӗнпе юлаҫҫӗ», — тесе ҫырать Ҫеҫпӗл пирки Чӑваш наци конгресӗн пресс-служби.

Чӑваш поэзийӗн классикне асӑнса унӑн Шупашкарти палӑкӗ умне литераторсем, культура ӗҫченӗсем, шкул ачисемпе студентсем пухӑннӑ.

Чӑваш наци конгресӗн Президенчӗ Николай Угаслов та Ҫеҫпӗл Мишши палӑкӗ умне чӗрӗ чечексем хунӑ, поэтӑмӑра асӑнса пуҫ тайнӑ. Конгресс Президенчӗпе пӗрле Мӑн Канаш тата «Чӑваш хӗрарӑмӗ» комитет пайташӗ, «Республика» хаҫатӑн тӗп редакторӗ, Ҫеҫпӗл ентешӗ Лидия Филиппова та пулнӑ.

Кӑҫалхи кӑрлач-ҫу уйӑхӗсенче Шупашкар районӗнче регистраци йӗркине пӑснӑ 79 ҫынна тупса палӑртнӑ. Асӑннӑ шутран 42-шӗ регистрациленмесӗр пурӑннӑ, 37-шӗ хӑй патӗнче ҫын пурӑннине миграци службине саккунпа пӑхнӑ вӑхӑтра пӗлтермен. Вӗсене пурне те явап тыттарнӑ иккен.

Явап пирки каласан, ҫынна ячӗшӗн регистрацие тӑратнишӗн те пуҫран шӑлмаҫҫӗ. Куншӑн РФ Пуҫиле кодексӗн 322-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпех айӑплама пӑхса хӑварнӑ. Сӑмахран, 100 пин тенкӗрен пуҫласа 500 пин тенкӗ таран штрафлаҫҫӗ. Е тата ӗҫ укҫине виҫӗ ҫул хушшинче ӗҫлесе илнӗ виҫе таран штрафлама саккун ирӗк парать. Асӑннӑ тапхӑрлӑх ирӗксӗр ӗҫлеттерессине унта пӑхса хӑварнӑ. Унтан та ытларах — саккуна пӑссан ирӗкрен те хӑтарма пултараҫҫӗ.

«Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин регионти ертӳҫи Николай Малов тата Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев

Чӑваш Ен Элтеперӗн пуканӗшӗн кӗрешӗве кӑлармалли кандидатсене «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти праймериза епле ирттерессипе вӗҫне-хӗрне тухнӑ. Ку суйлав валли парти пайташӗсем виҫӗ кун уйӑрма шухӑшлаҫҫӗ. Праймериз тӑватӑ меслетрен 3-мӗшӗпе иртӗ. Ку меслете хӑшӗсем чи вӑрттӑнни тата уҫҫӑн марри тесе хаклаҫҫӗ иккен.

Парти хушшинчи суйлав пилӗк муниципалитетра пулӗ: Етӗрне районӗнче — ҫӗртмен 18-мӗшӗнче, Шупашкарта — ҫӗртмен 19-мӗшӗнче, Патӑрьел, Канаш тата Елчӗк районӗсенче — ҫӗртмен 20-мӗшӗнче.

Партирен кама Элтепер пулма кандидата суйлассине «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» пайташӗсемсӗр пуҫне партин регионти уйрӑмӗпе килӗштерсе ӗҫлесси пирки килӗшӳ тунӑ организацие хутшӑнакансемпе пайташсем хутшӑнайӗ.

Парти хушшинчи кандидатсене хӑш-пӗр регионта 1-мӗш меслетпе суйланӑ. Ӑна чи демократилли тесе калаҫҫӗ. Вӑл тӗслӗхре парти пайташӗ мар ҫын та, енчен ӑна партин 10 пайташӗ ырласан, хӑйӗн кандидатурине сӗнме пултарать. Суйлава вара кирек кам та хутшӑнаять.

Преступлени тӑвакан ҫын правӑна сыхлакан органсене хӑй пирки хӑй евитлени сайра-тӑр. Канаш районӗнче вара 39 ҫулти арҫын ҫавӑн пек хӑтланнӑ та.

Пӑтӑрмахӗ кӑҫалхи пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче каҫхине пулса иртнӗ. Ӗҫсе ӳсӗрӗлнӗ арҫын Канашри культурӑпа кану паркӗнче пӗр хӗрпе паллашас тенӗ. 16-рискерпе. Ҫулӗпе ашшӗ евӗр лекекен арҫынпа пике калаҫас темен курӑнать, ҫитменнине, хӗрпе паллашас шутлӑскер ӳсӗр пулни пирки маларах палӑртрӑм ӗнтӗ.

Иккӗшӗн ним пирки те сӑмах сыпӑнтармалли ҫуккине кура хӗр арҫынпа ӑш пиллӗ пулман, хӑйӗнчен хӑпма ыйтнӑ. Итлемесен электрошокерпа усӑ курасси пирки асӑрхаттарнӑ. Арҫынна ку та шиклентерменнине кура хӗр унтан тарса хӑтӑлас тенӗ. Анчах лешӗ хӑваласа ҫитсе хӗре юр ҫине ӳкернӗ, унӑн электрошокерне туртса илме хӑтланнӑ. Ҫав самантра пике электрошокера ӑнсӑртран ӗҫлеттерсе янӑ, хӑй тарнӑ. Тӑна кӗрсен арҫын патруль машини иртсе кайнине асӑрханӑ та ӑна чарса хӑйне шар кӑтартни пирки ӗнентерме пӑхнӑ. Йӗрке хуралҫисем ӗҫе тӗпченӗ вӑхӑтра тӗрӗслӗх ҫиеле тухнӑ. Арҫынна суд 2 ҫул та 6 уйӑхлӑха тӗрмене хупмасӑр айӑплама тата 10 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ.

Малалла...

Вероника Скворцова

Тухтӑрсем скайппа йышӑнма тытӑнӗҫ. Паян-ыранах мар та, анчах тепӗр икӗ ҫултан тӗнче тетелӗ май паракан ҫак меслетпе тухтӑрсем те усӑ курма тытӑнма пултараҫҫӗ. Ҫӗнӗлле ӗҫлес шухӑша Раҫҫейӗн сывлӑх сыхлав министрӗ Вероника Скворцова каланӑ.

Скайп компьютер программипе чирлисене йышӑнтарас шухӑш патне ҫӗршывӑн тӗп сывлӑх ведомстви ахальтен килсе тухман иккен. Скворцова министр 100-тен сахалтарах ҫынлӑ ялсем Раҫҫейре 83 пин иккенне палӑртнӑ. Шурӑ халатлисем ҫитменнипе (тата укҫа-тенке перекетлес килни те пурах-тӑр) вӗсене тухтӑрпа тивӗҫтерме ҫӑмӑл мар-мӗн. Никама та айккинче тӑратса хӑварас мар тенипе шур халатлисене скайппа та пулин ҫынсемпе калаҫтарма тытӑнасшӑн. Интернетне ҫав пӗчӗк ялсене те ҫитересшӗн.

Ҫӗртмен 12-мӗшӗнче, Раҫҫей кунӗнче, Йӗпреҫ районӗнче «Авалхи халӑхсен кӗввисем» фольклор уявӗ иртнӗ. Зоя Яковлева ертӳҫӗ пурне те уяв ячӗпе саламланӑ, юрӑ картине чӗннӗ.

Уяв картине уҫнӑ ҫӗре Йӗпреҫ посёлок пуҫлӑхӗ Вячеслав Анисимов, район администрацийӗн вӗрентӳ пайӗн пуҫлӑхӗ Луиза Григорьева, социаллӑ аталану пайӗн пуҫлӑхӗ Инна Алексеева, Йӗпреҫ районӗн культура аталанӑвӗн центрӗн директорӗ Александр Майоров хутшӑннӑ.

Уява «Илем» ансамбль уҫнӑ. Чӑваш Тимеш культура ҫурчӗ ҫумӗнчи «Эревет» халӑх фольклор ушкӑнӗ, Ирҫе Ҫармӑс культура ҫурчӗ ҫумӗнчи «Горнипов» халӑх фольклор ушкӑнӗ, Хурамалти «Алтшав» фольклор ушкӑнӗ, Кӗлӗмкассинчи «Йӑлтӑм» фольклор ушкӑнӗ хӑйсен юррисемпе савӑнтарнӑ.

Уяв хыҫҫӑн «Вӑйламассен вӑййисем» спорт ӑмӑртӑвӗ иртнӗ. Вӗрен туртса, кӗвентепе шыв йӑтса, лаша урапине куҫарса ӑмӑртнӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсене дипломсемпе чысланӑ.

Сӑнсем (128)

Ҫӗртмен 13-мӗшӗнче Вӑрнар районӗнчи Мӑн Явӑшра ял кунӗ иртнӗ. Унта яланхи пекех ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Андрей Васильев, «Мураты» ЯХПК тӗп директорӗ Геннадий Спиридонов хутшӑннӑ.

Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, хисеплӗ тата ватӑ ҫынсене тав ҫырӑвӗсемпе чысланӑ. Вӗсене Спиридонов Г.П., Спиридонов Ю.П., Спиридонова Ю.М., Яковлева М.Я., Романов А.Н., Прокопьева И.А., Алексеева Э.Н., Федоров А.Г., Петров С.И., Ивановой А.В., Сергеева М.М., Порфирьева А.М., Семенова З.С., Мартынова Р.С., Владимиров М.В., Владимирова З.С., Семенова А.М., Федорова Р.И., Порфирьева Р.А., Владимиров С.П. тивӗҫнӗ.

Унтан Мӑн Явӑш клубӗн ӗҫченӗсем концерт пуҫланӑ. Ҫавӑн пекех уява чӑваш эстрада артисчӗсем килнӗ.

Ҫав вӑхӑтра мини-футболла вылянӑ. Конкурс ҫӗнтерӳҫисене укҫан хавхалантарнӑ.

Сӑнсем (110)

11-мӗш класра вӗренекенсем Патшалӑхӑн пӗрлӗхлӗ экзаменне тытаҫҫӗ. Истори предмечӗпе те экзамен пулнӑ. Анчах унта пӗр ачана япӑх пулни пирки пӗлтереҫҫӗ.

Ку ҫӗртме уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, паян, пулнӑ. 11-мӗш класран вӗренсе тухнӑ каччӑ экзамен вӑхӑтӗнче аудиторире пӑчӑ пулни пирки ӳпкелешнӗ.

Асламӑшӗ Тамара Андреева каланӑ тӑрӑх, мӑнукӗ экзаменра шыв ыйтнӑ. Аудиторире шыв пулман та. Ӑна япӑх пулса кайнӑ. Каччӑна шкулти медицина пунктӗнче кӑштах вырттарнӑ. Унтан ӑна тата япӑх пулса кайнӑ. Ӑна кун хыҫҫӑн хула пульницине илсе ҫитернӗ. Ун патне ашшӗ-амӑшне кӗртмен-ха. Асламӑшӗ питӗ пӑшӑрханать: мӑнукӗ тепӗр хут экзамен тытайӗ-и?

Ҫӗнӗ вӗренӳ технологийӗсен республика центрӗн специалисчӗ каланӑ тӑрӑх, пульницӑран справка илсен вӑл экзамена резерв кунӗнче тытма пултарӗ.

Вера Соколова

Шупашкарта ҫӗртмен 13-мӗшӗнче хӑвӑрт утас енӗпе Раҫҫей чемпионачӗ вӗҫленнӗ. Юлашки кунра 20 ҫухрӑмлӑ дистанцире ӑмӑртнӑ.

Хӗрарӑмсен тупӑшӑвӗ хӗрӳ иртнӗ. Мӑкшӑ спортсменӗ Анися Кирдяпкина тата Вера Соколова 11-мӗш ҫухрӑмччен пӗрле пынӑ. Соколова пӗр вӑхӑт мала тухнӑ. Анчах Кирдяпкина парӑнасшӑн пулман. Анчах вӑл мала тухсан Вера Соколова ӑна хӑваласа ҫитнӗ. Ҫапла пирӗн ентеш финиша пӗрремӗш ҫитнӗ.

Надежда Сергеева ача ҫуратнӑ хыҫҫӑн спорта таврӑннӑ. Вӑл Чӑваш Ен тата Мускав облаҫӗн чысне хӳтӗленӗ. Вӑл дистанцире мӑкшӑ шкулӗн вӗренекенӗсене Екатерина Медведевӑна тата Мария Понаморевӑна парӑнтарайман.

Арҫынсен тупӑшӑвне 42 спортсмен тухнӑ. Пирӗн ентеш Петр Трофимов виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.

Вера Соколовӑна, Денис Стрелкова, Станислав Емельянова, Александр Яргунькина тренер канашӗ тӗнче чемпионатне хутшӑнма сӗнӗ. Вӑл Пекинра ҫӗртмен 22–30-мӗшӗсенче иртӗ.