Юпан 4-мӗшӗнче 16 сехетре Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче тепӗр хут «Поэтсен балӗ» музыкӑпа поэзи каҫӗ иртӗ. Унта Рустем Галич тата «АrСо» квартет (Сергей Григорьев, Оксана Милицина, Гульсина Григорьева, Надежда Казакова), оперӑпа балет театрӗн солисткисем Маргарита Финогентова, Татьяна Прытченкова хутшӑнӗҫ.

Рустем Галич АПШра, Раҫҫейре, Европӑра гастрольсемпе нумай пулать, ӳнер вулавӗн жанрне сарать. Йӗркелӳҫӗсем поэзи каҫӗ кӑсӑклӑ пуласса шантараҫҫӗ. Ара, унта ҫынсене хаваслӑх парнелеме юратакан чӑн-чӑн профессионалсем хутшӑнаҫҫӗ-ҫке-ха.

«Раҫҫей — спорт ҫӗршывӗ» канашлу уҫӑлнӑ кун хулари тӗп урамсенче хӑш-пӗр транспортсене ҫӳреме чарӗҫ. Постановление хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков алӑ пуснӑ.

Ҫав кун ҫынсене хӑйсен транспорчӗпе ҫула тухма сӗнмеҫҫӗ. «Спорт бульварӗ» проект ӗҫленӗ чухне, юпан 9-мӗшӗнче, ирхи 1 сехетрен пуҫласа 18 сехетчен Карл Маркс урамӗ Воробьев композиторсен урамӗпе хӗресленнӗ таран, Воробьев композиторсен урамӗ Ярославль урамӗпе хӗресленнӗ вырӑнтан Президент бульварӗ таран транспортсем ҫӳрессине чакарӗҫ. Юпан 8-мӗшӗнче 20 сехетрен пуҫласа юпан 9-мӗшӗнчи 19 сехетчен ҫав урамсенче транспортсен стоянки пурин валли те ӗҫлемӗ. «Спорт бульварӗ» маршрут ҫинче хӑварнӑ автомобильсене эвакуацилеҫҫӗ. Ку ыйтупа 24-27-70 тата 62-00-22 телефон номерӗсемпе шӑнкӑравалса пӗлме пулать.

Юпан 9-мӗшӗнче хӑнасем килекен транспортсене оперӑпа балет театрӗ, Юханшыв порчӗ, Анне монуменчӗ умӗнче лартма юрать. Авӑнӑн 29-мӗшӗнчен пуҫласа юпан 15-мӗшӗччен «Хальхи спорт. Инновацисемпе малашлӑх» пӗтӗм тӗнчери курав ӗҫленӗ вӑхӑтра Республика тӳремӗ енчен Карл Маркс урамӗн сылтӑм ҫулӗпе 36-мӗш ҫуртран пуҫласа 38-мӗш таран, Республика тӳремӗпе Ленинград урамӗнчи 33-мӗш ҫуртран пуҫласа Карл Маркс урамӗнчи 38-мӗш ҫурт таран транспортсене ҫӳреме чакарӗҫ.

Малалла...

Тулай чӑвашсем пирки юлашки вӑхӑтра телевизорпа кӑтартма пуҫланнине палӑртма кӑмӑллӑ. Чӑваш наци телекуравӗ, ав, «Епле пурӑнан, аякри тӑван?» кӑтартать. «Эх, юррӑм, янӑра!» кӑларӑмӑн асӑннӑ ярӑмӗ щутланать. Унӑн черетлӗ кӑларӑмӗ нумаях пулмасть кун ҫути курнӑ. Унта аякри тӑванӑмӑрсемпе, Чӗмпӗр тӑрӑхӗнче тӗпленнӗ йӑхташӑмӑрсемпе паллаштарнӑ. Халӑх юрри-ташшине кӑмӑллакансене хальхинче Чӑнлӑ районӗнчи Чӑвашкасси ялӗнчи «Шуҫӑм» фольклор ушкӑнӗн тата Аслӑ Накаткари «Шанчӑк» фольклор ансамблӗн пултарулӑхӗпе савӑнтарнӑ.

Ӗнер Йӗпреҫри Патшалӑх ветеринари службин районти станцине ятарлӑ автомобиль пырса ҫитнӗ. Ятарлӑ техника дезинфекци валли иккен.

Автомобиле илнишӗн вырӑнтисем хавасланни куҫкӗрет — ҫак пулӑма вӗсем пӗлтерӗшлӗ евӗр хыпарлаҫҫӗ. Автомашинӑна «Чӑваш Республикинче ветеринарие аталантарасси ҫинчен» ҫумпрограммӑпа килӗшӳллӗн уйӑрнӑ укҫапа туянма май килнӗ иккен.

Ветстанцин пуҫлӑхӗн тивӗҫне пурнӑҫлаканӗ Эдурал Алыков каланӑ тӑрӑх, профилактика тата эпизоотилле ӗҫ-хӗле хирӗҫ пурнӑҫланӑ чух дезинфекципе дезинсекци те тума тивет. Ӗҫ калӑпӑшӗ пӗчӗк маррине кура ҫӗнӗ машина самай ҫӑмӑллӑх кӳмелле.

Темле шухӑшлӑ ҫын та пур пуль ҫӗр ҫинче. Ҫӗнӗ Шупашкарта пӗр хӗрарӑм 46-ри упӑшкине вӗлерме… упӑшкине хӑйне тара тытнӑ.

Ҫын вӗлерекене шыракан хӗрарӑм халӑх тетелӗсенчен пӗринче пӗр арҫынпа чуна уҫса калаҫма тытӑннӑ. Анчах хӑйӗнпе юмахлакан арҫын хӑйӗн упӑшки пулнӑ ҫын иккенне пӗлмен вӑл. Ҫав ҫынна хӗрарӑм упӑшки хӗнесе пурӑнни пирки пӑшӑрханса пӗлтернӗ, ӑна леш тӗнчене ӑсатас шухӑшлине систернӗ. Усал ӗҫшӗн 2 пин евро тӳлеме пулнӑ вӑл. Арҫны малтан хӗрарӑма пулӑшма пулнӑҫи тунӑ-ха. Анчах арӑмӗ чӑннипех вӗлересшӗннине ӑнланнӑ хыҫҫӑн право хуралҫисене пӗлтернӗ.

Халӗ хӗрарӑма пӗтӗмӗшле колоние 5,5 ҫуллӑха хупма йышӑннӑ.

Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Штанаш ял тӑрӑхӑнче пенсионерсем 218 ҫын, вӗсенчен 130-шӗ ӗҫ ветеранӗ ята тивӗҫнӗ. Вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче хастар ӗҫленӗ 51 ҫын, салтак арӑмӗсем 6 хӗрарӑм: Зинаида Манина, Клавдия Исаева, Мария Русскова, Надежда Иванова, Лидия Мартынова тата Евдокия Арсенкина. Пенсионерсем хушшинче сусӑррисем 38-ӑн, кунсӑр пуҫне 18 ҫула ҫитмен 4 сусӑр ача.

Ваттисен кунне халалласа Штанаш ял тӑрӑхӗнче те ватӑсене пӗчӗк уяв туса чысларӗҫ. Уяв сӗтелӗ хушшине ӗмӗр тӑршшӗпе вырӑнти колхозра, фермӑра, шкулта тӑрӑшнӑ Алевтина Кашкирова (нумаях пулмасть 80 ҫул тултарчӗ), Лидия Коннова, Галина Андреева (80), Елизавета Зотова (вӑл та авӑн уйӑхӗнче 85 ҫул тултарнӑ), Раиса Сергеева, Клавдия Исаева (90-ра), Зинаида Софронова, Нина Манина (80-ра), Марфа Кассирова (75-ре), Леонид Егоров (82-ре), Зоя Прокопьева тата ыттисем пуҫтарӑнчӗҫ. Вӗсене вырӑнти ял администаци ертӳҫи Светлана Ефремова, кунта тӑрӑшакан Ираида Павлова, Ираида Семенова тата вырӑнти культура ҫурчӗн ертӳҫи Николай Майоров саламларӗҫ, татах та нумай ҫул пурӑнма ҫирӗп сывлӑх сунчӗҫ.

Пухӑннисен ячӗпе чылай юрӑ янӑрарӗ, ватӑсем хӑйсем те ӗлӗкхи юрӑсене шӑрантарса, ташласа уява илем кӳчӗҫ.

Малалла...

Чӑваш Енре паллӑ мар наркотипе йывӑр сиенленсе пульницӑна лекни пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Унпа наркӑмӑшланаканнисен йышӗ тунтикунтан чакма тытӑннине те ҫырнӑччӗ. Халӗ тата тепӗр хыпар. Туртмалли усал хутӑш сутать тесе 17-ри яш пирки шухӑшлаҫҫӗ иккен. Ун ҫумӗнче 35 грама яхӑн синтетикӑллӑ наркотик тупнӑ имӗш. Ку фактпа пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ, ӑна арестлеме пултараҫҫӗ.

Йӗрке хуралҫисен куҫӗ тӗлне яш ҫынсем психиоактивлӑ япаласемпе наркӑмӑшланма тытӑннӑ хыҫҫӑн лекнӗ пулать. Авӑн уйӑхӗн 28-мӗшӗнче вӑл клиентсене спайс хурса пама кайнӑ чух полицейскисем тытса чарнӑ. Ӑҫта хурса памалли тата саккас пирки смс-хыпарпа ҫыхӑнса тӑнӑ-мӗн. Ҫамрӑк ҫумӗнче 12 пӗчӗк хутаҫ тупнӑ.

Ҫав хутаҫсенче 35 грамм наркотик пулнӑ-мӗн. Тепӗр 10-а яхӑн наркӑмӑша оперативниксем каччӑн килӗнче тупнӑ. Шыранӑ хыҫҫӑн тата тепӗр 4 вӑрттӑн вырӑн тупнӑ имӗш — унта та ача психоактивлӑ япала пытарса хунӑ-мӗн.

Наркоконтролӗн управленйиӗн пуҫлӑхӗ Евгений Барсуков пӗлтернӗ тӑрӑх, наркотика сутса ӑҫтан кӳрсе килнине пӗлеҫҫӗ имӗш. Шупашкарта хайхи япалана сутакан тӗп вырӑн иккӗ пулнине палӑртнӑ пулать.

Малалла...

Пулас центр

Шупашкарти Ленин комсомолӗн урамӗнче тепӗр нумай функциллӗ суту-илӳ центрӗ ӳссе лармалла. Нумай пулмасть пулас ҫуртӑн проект хучӗсене тата архитектурӑпа планировка вырнаҫӑвне йышӑннӑ.

Ҫурта Г. Татур архитектор хатӗрленӗ, хучӗсене «Артек» проект бюровӗ» ТМЯП ӑстисем йӗркелесе ҫитернӗ. Суту-илӳ центрӗ 6 хутлӑ, «Г» саспалли евӗр пулмалла. Пӗрремӗш хутӗнче суту-илӳ пӳлӗмӗсем вырнаҫӗҫ, ыттисенче — офис пӳлӗмӗсем.

Нумай пулмасть ЧНК пухӑвӗ иртнӗ, унта конгресӑн хулари уйрӑмне йӗркеленӗ (ертӳҫӗ пулма Эдуард Бахмисова шаннӑ). Хула мэрӗ Леонид Черкесов тухса сӑмах каланӑ чухне Шупашкарти предприятисем умне палӑрткӑчсемпе вывескӑсене саккун хушнӑ пек икӗ чӗлхепе ҫырма тӗллев лартнӑ.

Черкесов шухӑшӗпе ҫак ӗҫе Чӑваш наци конгресӗ ертсе пырсан килӗшӳллӗ пулмалла. Унсӑр пуҫне тӗп хулари урам ячӗсене тӗрӗс е йӑнӑш ҫырнине тӗрӗслеме ятарлӑ комисси йӗркеленӗ.

Палӑрткӑчсемпе вывескӑсене икӗ чӗлхепе ҫырмаллине Чӑваш Республикин «Чӗлхесем ҫинчен» саккун хушать, анчах пурнӑҫра хӑшӗ-пӗри ӑна пӑхӑнмасть. Саккуна пӑснӑшӑн та никама та явап тыттарман хальлӗхе — кун пирки пӗр сас-хура та ҫук-ха.

Ӗнер Раҫҫей правительстви тӗнчерен хупӑнас тӗлӗшпе тепӗр утӑм тунӑ — Future Leaders Exchange (FLEX) калӑпӑшлӑ вӗренӳ программинчен тухнӑ иккен. Вӑл программӑпа килӗшӳллӗн Раҫҫей шкул ачисем АПШ-ра тӳлевсӗр вӗреннӗ, пурӑннӑ. Правительство ҫак утӑма программӑна хутшӑннӑ пӗр ача АПШ-ра юлни пирки, «АПШ влаҫӗ ачана опекӑна илни» пирки тунӑ пулать.

FLEX программӑна АПШ Конгресӗ 1992 ҫулта йышӑннӑ, унпа усӑ курса СССР-а кӗнӗ патшалӑх ачисем АПШ пурнӑҫӗпе тӗплӗнрех паллашма пултарнӑ, америка ачисен те хӑнасен пурнӑҫне лайӑхран ӑнланма май пулнӑ. Программӑна 8–10 класра вӗренекен ачасем хутшӑнайнӑ. Вӗсен ятарлӑ экзамен тытмалла пулнӑ, ҫӗнтернӗ хыҫҫӑн вӗсем ҫулталӑк хушши АПШ-ри «вӑтам пурлӑхлӑ» ҫемьере пурӑнма тата шкула ҫӳреме пултарнӑ. Программӑна пурӗ 22 пин ача хутшӑннӑ, вӗсенчен 8 пинӗ — Раҫҫейрен.

FLEX программӑна хутшӑнас тесе Чӑваш Ен шкул ачисем те тӑрӑшса пӑхнӑ. Экзаменсем 4-мӗш лицейра иртнӗ. Хӑшӗ-пӗрисем ҫӗнтерсе АПШ-ра вӗренсе-пурӑнса та курнӑ пулинех.