Ваттисен ҫурчӗн заведующийӗ Людмила Федорова ҫӗнӗ тухӑҫшӑн савӑнать

Шупашкар районӗнчи Шӑмӑшри ваттисен ҫуртӗнче пурӑнакансем хушма хуҫалӑх та тытаҫҫӗ. Вӗсен хӑйсен теплица та пур. Унта халӗ кӑҫал пӗрремӗш тухӑҫ — симӗс сухан — туса илнине пӗлтереҫҫӗ. «Вӑл — витамин ҫӑлкуҫӗ. Ӑна эпир салата та яратпӑр, яшкана та», — теҫҫӗ иккен ҫуртра ӗҫлекен социаллӗ ӗҫченсем.

Шӑмӑшсем теплицӑпа кӑна мар, ҫурт чӳречисене те тивӗҫлипе усӑ кураҫҫӗ иккен. Хӑяр, помидор тата пӑрӑҫ калчи ӳссе ларнӑ. Вӗсене теплицӑна куҫарма тытӑннӑ та ӗнтӗ. Кӗҫех ытти пахчаҫимӗҫ те: редис, укроп, салат тата петрушка — ӳссе ҫитӗ.

Шарапаш шывӗ

Вӑрмар районӗнчи Шӑхальте пурӑнакансем Шарапаш юханшывӗ урлӑ кӗпер туса парасса кӗтеҫҫӗ. Ҫак ыйтупа вӗсем Чӑваш Енӗн Транспорт министерствинех ҫитнӗ.

Асӑннӑ ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, Раҫҫейре ҫул-йӗре тытса тӑрасси ҫинчен 2007 ҫулхи чӳкӗн 8-мӗшӗнче йышӑннӑ 257-мӗш номерлӗ федераци саккунӗпе тата 2003 ҫулхи юпан 6-мӗшӗнче йышӑннӑ вырӑнти хӑй тытӑмлӑха тытса тӑрасси ҫинчен калакан саккунпа килӗшӳллӗн вырӑнти ҫул-йӗре тытса тӑрасси вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсен тивӗҫӗ шутланать. Ҫав шутра, паллах, — вырӑнти пӗлтерӗшлӗ ҫул ҫинчи кӗпере тӑвасси те. Тепӗр майлӑ каласан укҫине те вырӑнти хыснаран уйӑрмалла.

Вӑрмар район администарцийӗ Шӑхальте ҫул тума проект хатӗрленӗ иккен. Шарапаш юханшывӗ урлӑ каҫакан вырӑнта шыв юхма тимӗр бетон пӑрӑх хурса хӑварасшӑн. Вырӑнти хысна ҫуккине кура Вӑрмар район администрацийӗ ҫав ҫула тӑвассине Республикӑн инвестици программине кӗртме ыйтса республикӑн Транспорт министерствине тухнӑ иккен. Транспорт министерстви хыпарланӑ тӑрӑх, объектсене республикӑн Экономика министерстви Инвестици политикин канашӗн пӗтӗмлетӗвӗ тӑрӑх палӑртать имӗш.

Малалла...

Ялта шыв ҫук чухне ҫырмана каясси кӑна юлать

Ҫӗрпӳ районӗнчи Рынкӑ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Ун пек ӗҫре тӑрӑшакансене ҫӑмӑл мар, вӗсен ӗҫ-хӗлне тӗрӗслекенсем тем чухлех теҫҫӗ-ха. Асӑннӑ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхне ял халӑхне икӗ эрне шывсӑр лартнӑшӑн айӑплаҫҫӗ.

Ҫынсем шывсӑр ларнӑ фактпа прокуратура ӗҫ пуҫарнӑ. 146 килти 322 ҫын шывсӑр ларнӑшӑн малтан прокуратура асӑрхаттарнӑ. Патшалӑхӑн ҫурт-йӗр инспекцийӗ те маттур тесе ырламан. Яваплӑх виҫине суд палӑртӗ.

Чӑваш Енре Тутарстанра пурӑнакан теплоход капитан-механикне айӑпланӑ. Маларах вӑл хӑйӗн хӗрарӑм-ӗҫтешӗ тӗлӗшпе хӑй тӗллӗн суд ирттернӗ пек пулса тухнӑ.

Ӗҫӗ-пуҫӗ пӗлтӗрхи юпа уйӑхӗнче пулса иртнӗ. Ун чухне теплоход ҫинче укҫа ҫухалнине сиснӗ. Ҫав кун ҫынсем ӗҫ укҫи илнӗ. Карапӑн капитан-механикӗ укҫа вӑрри пӗрле ӗҫлекен 40-ри хӗрарӑм-матрос тесе шутланӑ. Вӑрра тупас тесе вӑл карап ҫинчен кайма пурне те чарнӑ. Хӗрарӑм итлес тменнине кура капитан унӑн укҫине туртса илнӗ. Капла хӑтланни килӗшмен енне хӗрарӑм карап компанийӗн ертӳҫисем патне шӑнкӑравлама пӑхнӑ. Анчах арҫын телефона та туртса илнӗ. Харкашу вырӑнне полицин лини пункчӗн ӗҫченӗсем килсе ҫитнӗ.

Капитан-механика пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ӑна 25 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ. Матросран туртса илнӗ укҫана та, теелфона та тавӑрса памалла тунӑ.

Чӑваш Енри шкул ачисем пӗрлӗхлӗ патшалӑх экзаменне физика, истори тата общество предмечӗсемпе тытасшӑн. Пӗртен пӗр ача суйланӑ предмет та пур иккен. Ку вӑл — испан чӗлхи. Ҫакӑн пирки республикӑн Вӗренӳ минситерстви ирттернӗ пресс-конференцире пӗлтернӗ.

Экзаменӑн тӗп тахӑрӗ ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнчен тытӑнса ҫӗртмен 11-мӗшӗччен пырӗ. Вырӑс чӗлхипе экзамена 7 149 ҫын тытӗ, математикӑпа — 6962-ӗн, ҫав шутра вунпӗрмӗшсем — 6 658-ӑн.

Епле предмета ытларах суйланине маларах каларӑмӑр ӗнтӗ. Цифрӑсен чӗлхипе калаҫас тӑк, обществознание 5 281 ача тытасшӑн, физикӑпа — 2 582-ӗн, историпе — 1 820-ӑн, биологипе — 1 758-ӑн, хими — 1 111-ӑн. Ун хыҫҫӑн информатика (847-ӗн суйланӑ), акӑлчан чӗлхи (802), литература (482), географи (460) предмечӗсем пыраҫҫӗ. Нимӗҫ чӗлхипе 6-ӑн экзамен тытӗҫ, хрантсус чӗлхипе — 5-ӗн.

Вӗренӳ министрӗн ҫумӗ Светлана Петрова обществознание суйлакансен йышлине ниепле те пӗтерме май килменнине палӑртнӑ. Ӗҫ рынокӗнче техника профессийӗсем кирлине калаҫҫӗ пулин те гуманитари специальноҫне суйлакансем самай иккен.

Мӑн Шетмӗ ял тӑрӑхӗн ушкӑнӗ

Ака уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Красноармейскинче Культура ҫулталӑкне халалланӑ «Шетмӗпе Ҫавал кӗввисем» район фестивалӗ иртнӗ.

Фестивале Красноармейски район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Ольга Суховетрюк, социаллӑ аталану тата архив ӗҫӗн пайӗн ертӳҫи Рена Осипова, Композиторсен республикӑри союзӗн председателӗ Николай Зимин, районти Нестер Янкас ячӗллӗ культура, литература тата ӳнер обществин председателӗ Георгий Ефимов уҫнӑ.

Фестиваль кӑҫалхипе 16-мӗш хут иртнӗ. Ольга Суховетрюк унта хутшӑнакансене саламланӑ, районти поэтсемпе композиторсене Трак енри культурӑна аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑшӑн тав сӑмахӗ каланӑ, малашне те ҫанӑ тавӑрса ӗҫлеме ӑнӑҫу суннӑ.

Фестивале Красноармейски районӗнчи 8 ял тӑрӑхӗ хутшӑннӑ. Чӑваш эстрада артисчӗсем Любовь Афанасьева, Владимир Леонтьев, Сергей Петров, ЧР чӑваш халӑх артисчӗ Иван Христофоров илемлӗ юрӑсемпе савӑнтарнӑ.

«Шетмӗпе Ҫавал кӗввисем» фестивальре 11 композиторӑн, 13 поэтӑн, 15 юрӑҫӑн (солистсем, ансамбльсем, хорсем) юрри янӑранӑ.

Сӑнсем (26)

Пуш уйӑхӗнче Раҫҫейре потребительсен хакӗсен индексӗ 1 процент ӳснӗ. Пӗтӗмпе ҫулталӑк пуҫланнӑранпа ку кӑтарту 2,3 процент пысӑкланнӑ. Кун пирки Росстат пӗлтернӗ.

Ҫӗршывра пуш уйӑхӗ вӗҫӗнче пӗр уйӑхра апатланмашкӑн кирлӗ чи пӗчӗк виҫе 3 080,4 тенкӗпе танлашнӑ. Малтанхи уйӑхпа танлаштарсан, ку 2,7 процент ӳснӗ (ҫулталӑк пуҫланнӑранпа 7,7 процент хӑпарнӑ).

Пуш уйӑхӗнче Раҫҫейри ҫичӗ тӑрӑхра таварсен хакӗсем вӑтамран илсен 1,3 процент хӑпарнӑ. Смоленск облаҫӗнче вара ку кӑтарту 1,4% танлашнӑ. Унта апат-ҫимӗҫ хакӗ 2,3% ӳснӗ. Мускавра пӗр уйӑхра хаксем 1,3 процент хӑпарнӑ.

Банан хакланнӑ: 19,8 процент таранах. Купӑста — 10,2%, ҫӗрулми — 9,9%, сухан, хӗрлӗ кӑшман, кишӗр 5,4–8,5% ӳснӗ. Ыхра вара йӳнелнӗ (0,8%).

Шурӑ эрех 4,4 процент, коньяк 1,9 процент ӳснӗ. Сӗт юр-варӗ, хӑйма, тӑпӑрчӑ, сӗт хакӗсем хӑпарнӑ: 2,5–3,1%. Консервланӑ помидор, шӑнтнӑ пулӑ (сельдсӗр пуҫне), рис кӗрпи, ӗне пӗверӗ 1,8–2,4 процент хакланнӑ.

Тата мӗн йӳнелнӗ-ха? «Геркулес» сӗлӗ хӑрпӑкӗ, хӑш-пӗр чӑкӑт, брынза хуратул кӗрпи. Вӗсен хакӗ 0,2–0,7 процент чакнӑ.

Республикӑри чылай районпа хулара Пӗтӗм тӗнчери театр кунне паллӑ турӗҫ. Муркаш районӗнчи Кашмаш халӑхӗ те ҫак уява палӑртмасӑр хӑварман.

Пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Кашмашри информаципе культура центрӗ ҫумӗнчи халӑх театрӗ А.Пӑрттан «Вӑрмана юлнӑ ҫамрӑклӑх» пьесине кӑтартнӑ.

Спектакльте Валерка рольне Петр Борзаев, Нинӑна Тамар Цвыга, Алеша сӑнарне Григорий Федоров, Сӑпание Галина Ершова, Ухмах Санюка Наталия Ерзукова, Макҫӑма Николай Ершов, Клавӑна Роза Николаева вылянӑ. Актерсем профессионал пек пулма тӑрӑшнӑ, кашни хӑйӗн рольне ӗненмелле калӑпланӑ. Декораци те пуян пулнӑ.

Премьре ӑнӑҫлӑ иртнӗ. Спектакль вӗҫленсен тӑвӑллӑн алӑ ҫупни, «Браво!» тесе кӑшкӑрни вырӑнти актерсем халӑх кӑмӑлне кайнине ҫирӗплетнӗ.

Сӑнсем (22)

Тӗрлӗ ушкӑнри ҫӗнтерӳҫӗсем

И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУн шкул умӗнхи, коррекци педагогики тата психологи факультетӗнче «Ӑслӑлах кунӗпе» килӗшӳллӗн регионсем хушшинче алла вылятса каламалли сӑвӑсен конкурсӗ иртнӗ.

Кӑҫал унта 32 конкурсҫӑ хутшӑннӑ. Вӗсен ӗҫӗсене алла вылятса калаҫмалли чӗлхе куҫаруҫи Аделина Замикова тата Наталья Степанова, коррекци педагогикин кафедрин аслӑ преподавателӗ Анастасия Федотова хакланӑ.

Ҫӗнтерӳҫӗсене ӳсӗмне кура виҫӗ ушкӑнра палӑртнӑ. «А» ушкӑнра Шупашкарти 3-мӗш коррекци шкулӗн вӗренекенӗ Валерия Гайфутдинова 1-мӗш выран йышӑннӑ. Ҫав шкултах ӑс пухакан Дарья Ивановӑпа Сергей Михайлов 2-мӗшпе 3-мӗш вырӑнсене тивӗҫнӗ. Унтах вӗренекен Анастасия Колтыгина вара Б ушкӑнра 1-мӗш пулнӑ. Мари Элтен килнӗ Татьяна Ливанова тата Полина Самойлова 2-мӗшпе 3-мӗш вырӑнсене пайланӑ.

«В» ушкӑнра И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУн студентки Татьяна Мигушова пӗрремӗш пулнӑ. Шупашкарти 3-мӗш коррекци шкулӗн вӗренекенӗ Екатерина Макарова куракансен кӑмӑлне кайнӑ. Мари Республикинчи Анастасия Морозова жюри парнине тивӗҫнӗ. Ытти номинацире те ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртнӑ.

«Булаг» фильмри самант

Шупашкарта иртекен Пӗтӗм тӗнчери кинофестиваль пуҫланиччен вӑхӑт нумаях юлмарӗ. Аса илтеретпӗр, вӑл ҫу уйӑхӗн 19–25-мӗшӗсенче иртӗ.

Пӗтӗм тӗнчери кинофестивалӗн йӗркелӳ комитечӗ «Булаг» фильма вӑйӑ фильмӗсен фестиваль программине хутшӑнма чӗннӗ.

«Булаг» — Солбон Лыгденовӑн пӗрремӗш режиссёрлӑ ӗҫӗ. Унччен вӑл «Президент Линкольн: Охотник на вампиров», «Каникулы строгого режима», «Питер FM», «Мы из будущего», «Обитаемый остров» тата ытти фильмра постановщик тата раскадровщик пулса ӗҫленӗ.

Солбон Лыгденов Якутск хулинче иртнӗ «Тумороу» кинофестивальте, Мускав кинофестивалӗнче Гран-прие тивӗҫнӗ, Бурятире «Человек года — 2013», «Лидер культуры Бурятии — 2013» ятсене илнӗ.