Петров урамӗнчи ҫурт

Шупашкарти Петров урамӗнчи 9-мӗш ҫурт ҫурӑлнине, кирпӗч йӑтӑннине унччен пӗлтернӗччӗ.

Ҫурт мӗн сӑлтавпа ишӗлме пуҫланӑ-ха? Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, тӗрӗс мар эксплуатацишӗн тата перепланировкӑшӑн плитасем деформациленнӗ.

Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков пӗлтернӗ тӑрӑх, паспортпа килӗшӳллӗн кашни секцире санузел валли икӗ пӳлӗм пур. Вӗсенчен 90 процентне ҫынсем душ тунӑ. Изоляци пулманпа пӗрех, вентиляции япӑх ӗҫленӗ. Ҫавна май стенасем нӳрленнӗ, йӗпеннӗ.

Петров урамӗнчи 9-мӗш ҫурта 1962 ҫулта хӑпартнӑ.

Нумаях пулмасть Ижевск хулинче троллейбуссен чи лайӑх водительне палартас тӗллевпе конкурс иртнӗ. Унта 29 ҫын хутшӑннӑ.

Ҫӗнтерӳҫӗсн йышне Ижевскра пурӑнакан 2 ҫын тата Шупашкар ҫынни кӗнӗ. Пирӗн ентеш Леонид Александров иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.

Дистанцие питӗ лайӑх никам та пурнӑҫлайман. Ӑмӑртун тӗп судйи палӑртнӑ тӑрӑх, дистанцире машина нумай пулнӑ. Маневрсем тумалла пулнӑ. Тӗрлӗ йывӑрлӑха пула ӑна парӑнтарма ҫӑмӑл пулман.

Конкурс 16 ҫул иртет. Ҫак вӑхӑтра Раҫҫей троллейбусӗсен паркӗ ҫӗнелнӗ. Эппин, ку тытӑмра ҫамрӑксем те нумайрах ӗҫлеме тытӑннӑ.

Хӑй вӑхӑтӗнче ун пек программа пурнӑҫланнине хӑшӗсем ас тӑваҫҫӗ пулӗ. Вӑл 2010 ҫулхи пуш уйӑхӗнчен тытӑнса 2011 ҫулхи ҫӗртмеччен тӑсӑлнӑччӗ. Халӗ ҫак уйӑхран ку программа ҫӗнӗрен ӗҫлеме тытӑннӑ. Вӑл ҫулталӑк вӗҫлениччен пырӗ. Кун пирки Раҫҫейӗн промышленноҫпа суту-илӳ министрӗ Денис Мантуров правительство ларӑвӗнче пӗлтернӗ.

Хальхи программӑн тӗп уйрӑмлӑхӗ — вӑл ултӑ ҫултан аслӑрах машинӑсене пырса тивни. Темиҫе ҫул каяллахинче 10 ҫултан аслӑраххисене кӑна утилизацилеме ирӗк панӑччӗ. Ҫӑмӑллӑх мӗнпур йышши машинӑсене лекнине кура грузовиксемпе автобуссене те «ярӑнтарма» май килӗ.

Утилизаци программине кӗрсен ҫӑмӑл машинӑшӑн 40 пин тенкӗ компенсаци тӳлӗҫ, грузовикшӑн — 350 пин тенкӗ таран. Машина хуҫи кивӗ автомашинӑна ҫӗннипе ылмаштарас тесен ҫӑмӑл автомобильшӗн компенсаци виҫи ҫавӑн пекех пулӗ, грузовикшӑн — 350 пин тенкӗ таран.

Программӑна пурнӑҫа кӗртме 10 миллирад тенкӗ уйӑрма пӑхса хӑварнӑ. программа пурнӑҫланнӑ вӑхӑтра правительство тӗрлӗ класлӑ 170 пин автомобиль сутасшӑн.

Пурӑнакан уйрӑм ҫурта тата ун ҫумӗнчи харпӑрлӑха илес тесен халӗ ҫӑмӑллатнӑ майпа усӑ курма пулать. Ҫак йӗрке дача амнистийӗ ҫинчен калакан федераци саккунӗпе килӗшỹллӗн пулса пырать. Ҫӑмӑллӑхлӑ майпа 2015 ҫулхи пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗччен анчах усӑ курма пулнине аса илтерет тӑвайсен «Ял ӗҫченӗ» район хаҫачӗ.

Ку саккунпа усӑ курса ӗлкӗреймесен суда тухса ку пурлӑх сирӗн пулни ҫинчен ӗнентерме тивӗ. Судра ӗҫе пӑхса тухнишӗн, паллах, пошлина тỹлемелле. Унсӑр пуҫне ҫуртӑн проекчӗ, строительство ӗҫӗсенче пурнӑҫлама (ҫурта хуть хӑҫан тунӑ пулсан та), ҫурта хута яма ирӗк илни кирлӗ пулать. Ҫуртӑн проектне тума сахал мар укҫа тỹлемелле, ӑна тӗрлӗ енлӗ тӗрӗслеттермелле. Пӗр сӑмахпа, ҫурт свидетельствине илес тесен темиҫе тӗрлӗ инстанцие ҫите лекӗ. Ҫавӑнпа та ҫӑмӑллатнӑ майпа усӑ курса куҫман пурлӑх свидетельствине халех илме тӑрӑшмалла, кайран ҫакӑ ӗҫсене тума 2-3 хут хаклӑрах пулӗ.

Юпа уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче «Кинори юратнӑ кӗвӗсем» гала-концерт пулӗ. Ӑна кинематограф 120 ҫул тултарнине халалланӑ.

Концерта «Тӗнче таланчӗсем» ыркӑмӑллӑх фончӗ йӗркелет. Ертӳҫи — Давид Гвинианидзе. Чылайӑшӗн шухӑшӗпе, «Тӗнче таланчӗсем» Раҫҫейри концерт лайӑх йӗркелекенсенчен пӗри. Вӑл вокал классика кӗввине сарма пулӑшать.

Концертра кино- тата телеэкрансенчи кӗвӗ шедеврӗсем янӑрӗҫ. Унта Олимп оперин тӗнче «ҫӑлтӑрӗсем», тӗнчери чи лайӑх опера театрӗсен солисчӗсем хутшӑнӗҫ: Сергей Дудинский, Элизабет Эннарис, Владимир Огнев.

Концерт 19 сехетре пуҫланӗ.

Кирпӗч йӑтӑннӑ вырӑн

Шупашкарта чрезвычайлӑ режима палӑртнӑ. Ӗнер каҫхи 9 сехет ҫурӑра Петров урамӗнчи 9-мӗш ҫуртра кирпӗчсем йӑтӑннӑ. Ҫурт 1-мӗш хутран пуҫласа 4-мӗш таран ҫурӑлнӑ.

ЧР ШӖМӗн официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫурӑлнӑ вырӑна ҫав ҫуртра пурӑнакансем асӑрханӑ та васкавлӑ службӑна пӗлтернӗ. Кӑштахран ҫуртри ҫынсене эвакуациленӗ. Пӗтӗмпе 70 хваттерти 153 ҫынна ҫуртран кӑларма тивнӗ. Хальлӗхе 117 ҫын тӑванӗсем патӗнче пурӑнаҫҫӗ. 36-ӑн, ҫав шутра — 4 ача, Шевченко урамӗнчи вӑхӑтлӑх пунктра кӗтес тупнӑ.

Суранланнисем, шар курнисем ҫук. Ҫуртри газа, электричествӑна сӳнтернӗ. Халӑ унта никама та кӗртмеҫҫӗ.

Авӑнӑн 13-мӗшӗнче «Советская Чувашия» хаҫат эстафети иртнӗ. Кӑҫалхи пресса спорт фестивальне Совет Союзӗн икӗ хут Геройне Андриян Николаева халалланӑ.

Эстафетӑна 300 ытла команда хутшӑннӑ. Унта хисеплӗ хӑнасем — ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев, Олимп вӑййисен чемпионки Елена Николаева тата ыттисем — пулнӑ.

Ӑмӑрту VIP-чупуран пуҫланнӑ. Унтан старта ятарлӑ шкулсен, ачасемпе ҫамрӑксен спорт шкулӗн вӗренекенӗсем тата сусӑрсен клубӗсен пайташӗсем тухнӑ. Йӗркелӳҫӗсем ку ушкӑн валли ятарлӑ парне — «Кӑмӑлпа ҫирӗпписем» кубок — хатӗрленӗ. Ӑна Шупашкарти ачасемпе ҫамрӑксен спорт шкулӗн вӗренекенӗсем ҫӗнсе илнӗ.

МИХсен хушшинче Вӑрмар район хаҫачӗ ҫӗнтернӗ. Иккӗмеш вырӑнта — элӗксем, виҫҫӗмӗшӗнче — Наци телекуравӗ. Ҫемьесен йышӗнче Наталья Пучков марафонкан ҫемйине ҫитекенни пулман. Аслӑрах ачасемпе старта тухнисен хушшинче РФ спорт мастерӗн Валерий Полетаевӑн ҫемйи ҫентернӗ.

Ҫавӑн пекех ӑмӑртура спорт ветеранӗсем, тӳре-шара старта тухнӑ. 400 метрлӑ эстафетӑра ЧР Ял хуҫалӑх министерстви, ЧР ШӖМӗ, Элӗк район администрацийӗ малти вырӑнсене йышӑннӑ.

Малалла...

Ыран, авӑнӑн 14-мӗшӗнче, Чӑваш Енре те пӗтӗм ҫӗршыври пекех Пӗрлехи суйлав кунӗ иртет. Ҫак кун Красноармейски, Шупашкар тата Тӑвай районӗсенчи ҫичӗ суйлав участокӗнче сасӑлав иртмелле.

Пӗрлехи суйлав кунӗнче ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсене те палӑртмалла. Паянхи кун Красноармейски районӗнчи Кӗҫӗн Шетмӗ, Шупашкар районӗнчи Ҫырмапуҫ, Тӑвай районӗнчи Чӑваш Чутей ял тӑрӑхӗсем пуҫлӑхсӑр пурӑнаҫҫӗ. Ыранхи кун вӗсене ӳлӗмрен кам ертсе пырассине татса парӗ.

Вакантлӑ вырӑншӑн 13 ҫын кӗрешӗве тухма кӑмӑл тунӑ, анчах тӗрлӗ сӑлтава пула вӗсенчен 10-шӗ суйлава хутшӑнӗ.

Килес ҫул социаллӑ хутаҫпа е ун вырӑнне укҫ илессине федерации ҫӑмӑллӑҫисен ҫак уйӑхра татса памалла. Кунта сӑмах килес ҫул мӗн илсе тӑрасси пирки пырать.

Федераци ҫӑмӑллӑхҫисенчен чылайӑшӗ — сусӑрсем. Кунсӑр пуҫне Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫине хутшӑннисем, тӗрлӗ хирӗҫ-тӑрура пулнисем, тӑлӑх салтак арӑмӗсем тата ытти хӑш-пӗр категори кӗрет.

Енчен те федераци ҫӑмӑллӑхҫи кӑҫал социаллӑ хутаҫ илсе тӑнӑ, ҫитес ҫул укҫа ҫине куҫас тет пулсан унӑн Пенси фончӗн районсенчи управленине кайса заявлени ҫырмалла. Е тата ҫапла та пулаять: халӗ укҫа илсе тӑнӑ тейӗпӗр, килес ҫул социаллӑ хутаҫ ҫине куҫасшӑн. Кун пек чух та ҫыннӑн Пенси фончӗн управленине ҫитсе заявлени ҫырмалла. Енчен те ҫӑмӑллӑхҫӑ нимӗн те ылмаштарас темесен унӑн ниҫта та кайса ҫӳремелле мар.

Пенси фончӗн Чӑваш Енти уйрӑмӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑри федераци ҫӑмӑллӑхҫисенчен чылайӑшӗ укҫан илме кӑмӑл тӑвать. Хальхи вӑхӑтра кун пек категори 92 процент иккен. Социаллӑ пакет кирлӗ мар тесе заявленипе тухакансен йышӗ ҫулталӑк пуҫланнӑранпа Чӑваш Енре 3,5 пинпе танлашнӑӗ Хӑшӗсем социаллӑ хутаҫа пачах илесшӗн мар, теприсем унӑн пӗр-пӗр пайӗ кирлӗ мар теҫҫӗ-мӗн.

Малалла...

Авӑнӑн 11-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай тата Патӑрьел районӗсенче пушар алхаснӑ.

Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Сорӑм ялӗнче лаҫ ҫунса кайнӑ. Ку ирхи 9 сехет иртсен пулнӑ. Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, пушар кӑмакана пӑхмасӑр хӑварнӑран тухнӑ. Пушарнӑйсем ҫулӑма сӳнтерсе ӑна кирпӗч ҫурт ҫине куҫма май паман.

Ҫак кунах Патӑрьел районӗнчи Кӗҫӗн Патӑрьел ялӗнче ял хаҫалӑх предприятийӗнче 50 тонна улӑм ҫунса кӗлленнӗ. Пушар ачасем шӑрпӑкпа алхаснӑран тухма пултарнӑ. Ҫулӑм тухиччен вӗсене ҫав купа патӗнче курнӑ.