Еврази ҫыравҫисен пӗрлӗхӗн ертӳҫине хисеплӗ Якуп ÖМЕРОГЛУ доктора
Турци ҫыравҫисен пӗрлӗхӗн ертӳҫине хисеплӗ Муса Касым АРЫЧАН профессора, доктора
Кипр, Балкан, Еврази ҫӗршывӗсен литературисен пӗрлӗхӗн (КЫБАТЕК) тӗп ҫыруҫине хисеплӗ Мевлӳт КАПЛАН доктора, КЫБАТЕК'ӑн Хисеплӗ ертӳҫине хисеплӗ Феййаз САГЛАМ'а, университет вӗрентӳҫине
Эпир, тӗрӗксен йышӗнчи чӑваш халӑхӗн ҫыравҫисен пӗр ушкӑнӗ, 2023 ҫулхи нарӑс уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче пулса иртнӗ хаяр ҫӗр чӗтревӗнче шар курнӑ Турцири тата Сирири хамӑрпа тӑванлӑ халӑхсемпе пӗрле тарӑннӑн, чунтан хурланнине пӗлтеретпӗр. Йӑхташӑмӑрсен хуйхи, асапӗ, терчӗ, ҫынлӑхӗ, паттӑрлӑхӗ, инкеке ҫӗнтернин савӑнӑҫӗпе телейӗ тата тӑванлӑх туйӑмӗсем ҫыравҫӑмӑрсен ӗҫӗсенче вырӑн тупасса шанса тӑратпӑр. Пуҫ хунисем ҫӑтмахра пулччӑр. Инкек иртсе кайтӑр, Тӗрӗк тӗнчин пуҫӗ сывӑ пултӑр.
Ҫыравҫӑсен ирӗклӗ пӗрлӗхӗн (ҪИП) ертӳҫи, Чӑваш Республикин патшалӑх премийӗн лауреачӗ Виталий РОДИОНОВ профессор, доктор.
Чӑваш Республикин патшалӑх премийӗн лауреачӗ Борис ЧИНДЫКОВ ҫыравҫӑ, драматург.
Чӑваш наци конгресӗн Хисеплӗ президенчӗ, Митта премийӗн лауреачӗ Атнер ХУСАНКАЙ.
Паян Шупашкарта патшалӑх автоинспекцийӗн ӗҫченӗсем Богдан Хмельницкий урамӗнче патрульте пулнӑ. Вӗсем ҫул хӗрринче грузовик ларнине, вӑл ытти машинӑна ҫӳреме чӑрмантарнине асӑрханӑ. Ун патне пынӑ та - водитель тӑнне ҫухатма пуҫланӑ, аран калаҫнӑ.
Инспектрсем васкавлӑ медпулӑшу чӗннӗ. Тухтӑрсем киличчен арҫынна медпулӑшу панӑ, машинине ҫул ҫинчен куҫарнӑ. Кайран арҫыннӑн тӑванӗсемпе ҫыхӑннӑ.
Халӗ водителӗн сывлӑхӗ йӗркеллех.
Етӗрнери тухтӑрсем кӗрт ӑшӗнче выртакан ҫынна пулӑшнӑ.
Районти тӗп пульницӑра тӑрӑшакан Мария Панова врачпа Любовь Иванова медсестра ӗҫ хыҫҫӑн киле кайма тухнӑ. Утса пынӑ чухне вӗсем ҫул хӗрринче выртакан арҫынна асӑрханӑ. Иртен-ҫӳрен ним пулман пек иртсе ҫӳренӗ, выртакан ҫынна пӗри те пулӑшма шухӑшламан.
Шурӑ халатлисем арҫынна тӑратнӑ, пульницӑн йышӑну уйрӑмне илсе кайнӑ.
Алли-урри, пичӗ шӑнса кӳтнӗ арҫын халӗ пульницӑра сипленет.
Паян, кӑрлач уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, Шупашкарти Хӗвеллӗ бульварта ҫамрӑк пӗр арҫын машина тапратаймасӑр халтан кайнӑ. ГАЗель патӗнчи арҫынна патрульпе пост службин ӗҫченӗсем асӑрханӑ.
22 ҫулти каччӑ 3 сехет иртсен ӗҫе кайма пуҫтарӑннӑ. Ҫӑкӑр турттаракан машинӑпа ӗҫлекенскер машинӑна сивве пула ниепле те хускатайман, хӑй те шӑнса кӳтме ӗлкӗрнӗ.
Пакунлисем машинӑна тапратма пулӑшнӑ, ҫав вӑхӑтра ҫамрӑк водителе хӑйсен машинине ӑшӑнма кӗртсе лартнӑ. Каччӑ пакунлисене чунтан тав тунӑ.
Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центра ҫӳрекен кинемейсем вӑхӑта питех те кӑсӑклӑ ирттереҫҫӗ. Унта Пукане театрӗ ӗҫленӗ май уйрӑмах ӳрӗк ватӑсем ҫав пултарулӑх ушкӑнӗнче юмахсем лартаҫҫӗ. Халӗ тата вӗсем юмахсенчи сӑнарсене хатӗрлеме тытӑннӑ.
Центр специалисчӗсенчен пӗри, Светлана Кириллова, ылтӑн алӑллӑ ӑста. Унӑн сӑнарӗсем кӑра та ҫепӗҫ кӑмӑллӑ, кулӑшла та тӗплӗ сӑн-питлӗ пулса тухаҫҫӗ. Унӑн ҫеҫ-и, вӑл ертсе пынипе тӑрмашакан кинемейсем те ҫавӑн пек пуканесем ӑсталаҫҫӗ.
Центра ҫулталӑк каялла ҫӳреме тытӑннӑ 63 ҫулти Шупашкар хӗрарӑмӗ Татьяна Шевнина каланӑ тӑрӑх, социаллӑ учреждение пӗрре пынӑ та, килӗшсе кайнӑ. Вӑл паян хӑйӗн пек хастарсемпе ал ӗҫӗпе те аппаланать, Пукане театрӗнче те вылять, пуканесем те ӑсталать.
Чӑваш Енре пӑрлӑ ҫумӑр хыҫҫӑн чылай ялта электричество ҫук. Специалистсем талӑкӗпех ӗҫлеҫҫӗ. Анчах ку та ҫителӗксӗр. Кӳршӗ регионсенчи специалистсене те пулӑшма чӗннӗ.
Пирӗн пата Чӗмпӗр, Сарӑту, Самар, Ӗренпур, Пенза облаҫӗсенчи бригадӑсем килеҫҫӗ. Паян кӑнтӑрла тӗлне 72 бригада, пӗтӗмпе 230 ытла ҫын, ӗҫленӗ. Кунсӑр пуҫне 92 техника тухнӑ.
Ҫанталӑка пула ялта ҫутӑ сӳнсен ҫак телефонпа шӑнкӑравламалла: 8-800-220-0-220. Тӳлевсӗр.
«Внукунук – философия добра» (чӑв. Внукунук — ырӑ философийӗ) проект хастарӗсем Ҫӗрпӳ районӗнчи пӗр ялта пурӑнакан Слава ятлӑ мучие пӗр машина вутӑ илсе килсе панӑ.
Проект хастарӗсем — ҫамрӑксем. Вӗсем ырӑ ӗҫе 2020 ҫулта медиа-проект евӗр пуҫарса янӑ. Ӑна йӗркелесе янӑ Лена ятлӑ хӗр малтан хӑйӗн укҫипе ҫынсене пулӑшнӑ, анчах кайран укҫа хӗсӗнсе ҫитнӗ. Кӑҫал проекта ҫӗнӗрен ӗҫлеттерсе янӑ. Маттур ҫамрӑксем ҫӗршыв тӑрӑх ҫӳресе пӗччен ватӑсене тупаҫҫӗ, вӗсен нуши-терчӗпе кӑсӑкланаҫҫӗ, ырӑ ӗҫпе пулӑшма тӑрӑшаҫҫӗ. Хастарсене ырӑ кӑмӑллӑ ытти ҫын та тӗрев кӳрет.
Ҫӗрпӳ районӗнчи пӗр ялта пурӑнакан Слава ятлӑ мучин килне газ кӗртмен, унӑн вутти те сахалланса юлнӑ. Хӗрсем ӑна пӗр машина вутӑ тата тутлӑ апат-ҫимӗҫ илсе килсе панӑ.
Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ пулӑшу кӳрекен центрӗнче ваттисемпе ачасен пурнӑҫне кӑсӑклӑ тума нумай тӑрӑшаҫҫӗ. Унта чӑвашсен йӑли-йӗркипе, паллӑ ентешсемпе паллаштаракан мероприятисем те час-часах иртеҫҫӗ. Хальхи вӑхӑтра Чӑваш тӗррин кунне хатӗрленеҫҫӗ.
«Рукодельница» (чӑв. Ал ӑсти) клуба ҫӳрекенсем, акӑ, Валентина Ильина ӗҫ инструкторӗ ертсе пынипе йӗп тирмелли япала ӑсталанӑ. Ахальскер мар, чӑваш тӗррипе илемлетнӗскер.
Ӑсталӑх лаҫҫине пухӑннисене Валентина Ильина чӑваш тӗрринчи кашни эреш пӗлтерӗшли тата мӗне пӗлтерни ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
«Тӗрлес тесен тимлӗ пулмалла», – палӑртнӑ ӑсталӑх лаҫҫине хутшӑннӑ Людмила Крючкова пенсионер. «Ку илеме ҫынсене парнелеме аван», – хавхаланса ҫавӑркаланӑ хӑй ӑсталанӑ япалана «Ал ӑсти» клуб пайташӗ Ольга Романова.
Нумай пулмасть Google.Translate сервисри куҫарусен пахалӑхне ӳстермелли сообществӑра «Чӑвашла-Акӑлчанла» мӑшӑр хушӑннӑ. Унччен малтан «Акӑлчанла-Чӑвашла» мӑшӑр кӑна пурччӗ (унта пирӗн чӗлхен 7800 таран ӳсӗм пур).
Ҫӗнӗлӗхе тӗплӗрех тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн ҫакна асӑрхама пулать: «Чӑвашла-Акӑлчанла» мӑшӑрта хальлӗхе вӗсем хатӗрленӗ мӑшӑрсене ҫеҫ тӗрӗслеме пулать. Чӑвашлисене акӑлчанла куҫарса пулӑшма май ҫук-ха. Тӗслӗхсене тишкернӗ хыҫҫӑн тата ҫакӑ палӑрчӗ: вӗсем ытларах енӗпе автоматически куҫарнисем. Тепӗр май каласан, Google команди чӑваш чӗлхиллӗ моделе ӑсталанӑ, унпа усӑ курса акӑлчанлисене куҫарнӑ. Вӗсене халь тӗрӗслеме ыйтаҫҫӗ.
Асаилтеретпӗр, Google.Translate сервиса чӑваш чӗлхине хӑвӑртрах кӗртччӗр тесен эпир пӗрле кар! тӑрса ӗҫлесен кӑна май пур. Сӑмахран, акӑлчанла-чӑвашла мӑшӑрсене самай хушнӑ хыҫҫӑн Google команди пирӗн чӗлхене асӑрханӑ. Вӑл е ку чӗлхерен акӑлчанла куҫару ушкӑнӗсем пурин те ҫук. Чӑваш чӗлхи валли нумай пулмасть кӑна хушнӑ. Ҫавӑн пекех ҫакна пушкӑрт чӗлхи валли тунӑ. Раҫҫейри халӑхсене илес пулсан, акӑлчанла куҫакан пуплевӗш мӑшӑрсене ҫавӑн пекех тутарла кӗртме пулать, тата чечен чӗлхипе.
Ҫак кунсенче Строительство министерствинче 18 ҫул тултарман 7 е ытларах ачана ӳстерекен ҫемьесене сертификат панӑ. Вӗсем унпа мӗн тӑвассине пӗлтернӗ. Пӗрисем хатӗр кӗтес туянасшӑн, теприсем ҫурт хӑпартасшӑн. Анчах чи кирли - ҫак сертификатпа ҫулталӑк вӗҫлениччен усӑ курмалла.
Строительство министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, кунашкал пулӑшупа ҫитес ҫул та тивӗҫтерӗҫ. Ҫитменнине, 2023 ҫул республикӑра Телейлӗ ачалӑх ҫулталӑкӗ пулӗ.
Васильевсем Правительство ҫуртне ҫемйипех килнӗ. Вӗсем 7 ачана воспитани параҫҫӗ. Васильевсем 42 тӑваткал метрлӑ икӗ пӳлӗмлӗ хваттерте пурӑнаҫҫӗ. Паллах, хӗсӗк. Ку сертификат вӗсемшӗн чӑн-чӑн парне пулнӑ.
+7.3 °C