Улатӑрти «Арс» кинотеатр пулна ҫурта юсаса ҫӗнетӗҫ. ЧР Культура министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал унта ӑслӑлӑхпа тӗпчев ӗҫӗсем иртнӗ.
Вӑл - Чӑваш Енри пӗрремӗш кинотеатр. Ӑна 1908 ҫулта уҫнӑ. Ун чухне вӑл «Патэ» ятлӑ пулнӑ. Ҫапла Франци фирмине халалласа ят панӑ: унтан оборудовани, фильмсем туяннӑ.
Революци хыҫҫӑн кинотеатра «Свет» ят панӑ, кайран «Арс». Вӑл СССР арканиччен ӗҫленӗ. Халӗ унта - лавкка.
Шупашкар хулинче ҫак уйӑхра чӑваш эпосӗнчи сӑнарсене вырнаҫтарнӑ.
Вӗсене Мускав ҫыран хӗрринче тата кӳлмек тавра лартса тухнӑ.
Ҫав сӑнарсем — чӑваш эпосӗнчен ҫеҫ мар, юмахсенчен те, литературӑран та.
Пурӗ 6 пӗчӗк кӳлепе. Вӗсенчен пӗри — мӑшӑрлӑ.
Вӗсен историйӗпе паллашас тесен кӳлепе патӗнчи qr-кода смартфон камерипе ӳкерсе илмелле ҫеҫ.
Евразири хӗрарӑмсен форумӗн канашӗ «Хӗрарӑмсем - йӑла-йӗркене упрассишӗн» онлайн-марафон ирттернӗ. Патӑрьел округӗнчи Екатерина Майрина «Халӑх тӗррин чи лайӑх ӑсти тата управҫи» номинацире мала тухнӑ.
Екатерина качча кайиччен алӑ ӗҫӗпе аппаланман. Ӑна хунямӑшӗ Тамара Майрина ку ӗҫе явӑҫтарнӑ. Вӑл 40 ытла ҫул тӗрлет. Халӗ вӗсем иккӗшӗ пӗрле тӗрлеҫҫӗ, хӗрӗсемпе мӑнукӗсене те хӑнӑхтараҫҫӗ.
Паян, авӑн уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, Чӑваш халӑх писателӗ Александр Артемьев ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ.
Чӑваш вулаканӗсене вӑл илемлӗ самай хайлав парнеленӗ. Ҫав шутра — «Салампи», «Алтӑр ҫӑлтӑр», «Ан авӑн, шӗшкӗ!», «Симӗс ылтӑн». Вӗсене эпир шкул программи тӑрӑх та аван пӗлетпӗр.
«Салампие» 1954 ҫулта ҫырнӑ, тепӗр икӗ ҫултан вулакансем патне ҫитернӗ. Сӑмах май каласан, Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче ӑна ҫӗнӗрен лартрӗҫ. Ӑна авӑн уйӑхӗн 12 тата 13-мӗшӗсенче кӑтартрӗҫ.
Ӗнер, авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ ҫӗнӗ сезона Александр Артемьевӑн «Салампи» пьесипе Чӑваш халӑх артистки Наталия Сергеева режиссёр лартнӑ спектакльпе уҫрӗ.
Пластика режиссёрӗ, балетмейстерӗ – Пушкӑрт Республикин искусствӑсен тава тивӗҫлӗ деятелӗ тата тава тивӗҫлӗ артистки Рамиза Мухаметшина. Художникӗ – Светлана Зверева, ҫутӑ лартакан художникӗ – Михаил Добрышин. Композиторӗ – Чӑваш Республикин искусствӑсен тава тивӗҫлӗ деятелӗ Лолита Чекушкина. Балетмейстерӗ, ташӑсене лартаканӗ – Раҫҫей Федерацийӗн тата Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Людмила Нянина.
Салампи ролӗнче Анна Цветкова, Алмазов — Арсентий Димитриев.
К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх театрӗнче ӗҫлеме ҫынсем кирлӗ. Ку хыпара культура учрежденийӗ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче хыпарланӑ.
Чӑваш академи драма театрне сцена машинисчӗсем тӳрех 4 ҫын кирлӗ. Вӗсене уйӑхсерен 60 пинтен кая мар тӳлеме шантараҫҫӗ. Ҫӗвӗҫ те кирлӗ. Театр костюмӗсене ҫӗлекен ҫак ҫыннӑн уйӑхри ӗҫ укҫи 40 пинтен кая лармӗ.
Чӑваш Енри ӑста хӑйӗн ӗҫӗсемпе Дагестанра тӗлӗнтерет.
Шупашкарти Александр Яковлев хӑваран хитре тӗрлӗ япала ӑсталать. Вӗсемпе ҫынсем хӑйсен интерьерне капӑрлатаҫҫӗ. Ӑсталӑха арҫын ачасене те вӗрентет. Кун пек пултарулӑха вӑл аслашшӗнчен (тен, кукашшӗнчен-тӗр. Вырӑсла хыпарта «дедушка» тенӗ) алла илнӗ.
Нумаях пулмасть ентешӗмӗр тӗрлӗ чӗрчунпа кайӑк кӳлепине ӑсталама пуҫланӑ. Вӗсене вӑл туристсен комплексӗсем валли тӑвать. Унӑн хальтерех ӑсталанӑ ӗҫӗсем — ӑмӑрткайӑк, ту-сӑрт турӗпе ягуар. Вӗсене Дагестанри ту хысакӗсем ҫине вырнаҫтарнӑ.
Арҫын Шупашкарта хулӑран авса тунӑ чӗрчунсен зоопаркне тӑвас ӗмӗтпе ҫунатланса пурӑнать-мӗн.
Авӑ уйӑхӗн 25-мӗшӗнче СССР халӑх артисчӗ, К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн режиссёрӗ Валерий Яковлев 85 ҫул тултарӗ. Ҫак куна культура учрежденийӗнче сумлӑн уявлама палӑртаҫҫӗ. Анчах — ҫитес уйӑхра.
Юпа уйӑхӗн 24-мӗшӗнче театрта «Чӑваш кӗввипе» ятпа юбилей каҫӗ ирттерӗҫ.
Юпан 19-26-мӗшӗсенче Валерий Яковлев лартнӑ спектакльсен фестивалӗ пулӗ. Ҫав вӑхӑтра «Инкеклӗ телей» драма, «Уйрӑлу каҫӗ» мелодрама, «Хӗрлӗ кӗпеллӗ телей» драма, «Туя туй пек тӑвар-и?» камит, «Пилӗк пӑтлӑ юрату» трагикамит, «Ялта» музыкӑллӑ драма кӑтартӗҫ.
Чебоксары, Эльтеберу (Главе) Чувашской Республики О.А. Николаеву
Хытӑ шанса тӑракан, пирӗн чи аслӑ ҫыннӑмӑр, Эльтеперӗмӗр Олег Алексеевич!
Сире чӑрмантарма (вӑхӑтӑр темле ҫук пулсан та!) икӗ пӗчӗк ыйтӑва тишкерттерессе хускатма хӑюлӑх ҫитеретӗп. Сирӗн шанчӑклӑ канашҫӑсем камне пӗлместӗп, ҫавӑнпа тӳрех хӑвӑра кӑна шанатӑп.
1. Марина Карягина тележурналистка, ҫыравҫӑ кандидатурине «Халӑх писателӗ» ятне илме тӑратнӑ чухне тӗкӗ пама темиҫе вулакан тата ҫыравҫӑ мана тахҫантанпах ыйтаҫҫӗ, мӗншӗн тесен ӑна студент чухнеренпех лайӑх пӗлетӗп. Вӑл ун чухнех ӑслӑ, ҫирӗп, пултаруллӑ та ӗҫчен ҫилҫунатҫӑсем хушшинче танлаштарми таланчӗпе, анлӑ тавракурӑмӗпе палӑрса тӑратчӗ. Ҫак чыса хӑйӗн инҫекурӑмри ӗҫӗсемпе, илемлӗ сӑмахлӑх кӗнекисемпе ҫирӗплетсе пычӗ.
Марина Карягина кандидатурине халиччен кам мӗншӗн сирсе хӑварнине пӗлместӗп. «Ҫилҫунатра» унпа пӗр вӑхӑталла ӳснӗ Раиса Сарпие, Светлана Асамата хисепленӗшӗн тав тӑватӑп. Пултарусӑр, хӑйшӗн виҫесӗр тапаҫланакан Кипеч халӑх поэчӗ пулса тӑнӑ вӑхӑтра чӑнласа пултаруллӑ, халӑх ӗҫӗнче палӑрнӑ ҫыравҫӑсене сирсе хӑварни пӗлекенсене хытах пӑшӑрхантарать.
Чӑваш Енре «Парӑм» фильм ӳкерме пуҫланӑ. Сценари авторӗ тата режиссӗрӗ — Зоя Илларионова. Кун пирки Николай Семёнов режиссёр халӑх тетелӗнчи хайӗн страницинче пӗлтернӗ.
«Чӑваш киновӗшӗн хыпса ҫунакан хастарсем малалла кино ӳкереҫҫӗ. Хальхинче йыша пуҫтараканӗ Зоя Илларинова пулса тӑчӗ, вӑлах сценари авторӗ, вӑлах режиссёр, ҫавӑн пекех тӗп роле калӑплакан та. Ку уншӑн (режиссёр тивӗҫӗ) иккӗмӗш фильм.
Пулас фильм ячӗ — «Парӑм». Сюжет тӑрӑх йывӑр чире пула канлӗхне ҫухатнӑ хӗрарӑм амӑшӗнчен юлнӑ парӑма татса пама тӗв тӑвать», — хыпарланӑ маларах асӑннӑ ҫӑлкуҫра.
Фильма ӳкерме пуҫтарӑннисем хӑй вӑхӑтӗнче пурте Владимир Карсаков(10.09.1961-02.09.2019) патӗнче вӗреннӗ иккен. «Вӑл ку тӗнчӗрен уйрӑлса кайнӑранпа 5 ҫул ҫитрӗ ӗнтӗ, хамӑрӑн ӗҫпе унӑн ҫутӑ сӑнарне асра тытас тетпӗр», — тесе ҫырнӑ Николай Семёнов.
Фильма Патӑрьел тӑрӑхӗнчи Именкасси, Чӑваш Ишекӗ, Арапуҫ ял таврашӗсенче ӳкернӗ.
+0.3 °C