Ҫӗнӗ Шупашкарти Тӗкӗрҫ ращинче йывӑҫ кӗлепесене пӑрлӑ ҫумӑр ҫунӑ чухне тӳнтерни пирки ҫырнӑччӗ-ха. Ун чухне вӗсене вандалсем тӳнтернине ҫирӗплетсе калама ҫукчӗ. Ара, ҫил вӑйлӑччӗ те.
Хальхинче «Про Город» редакцине Наталья Смирнова ҫитнӗ. Вӑл ращари кӳлепесене каллех вандалсем тӳнтерни пирки каласа кӑтартнӑ. Экоаллейӑри скульптурӑсене виҫҫӗмӗш хут тӳнтереҫҫӗ-мӗн. РусГидро лартнӑ видеокамерӑсем тӗттӗме пула ӗҫлемеҫҫӗ-мӗн. Ӑна пӑрлӑ ҫумӑр сиенлетнӗ. Вандалсем ҫавӑнпа усӑ курнӑ та ӗнтӗ.
Хальхинче вандалсем 10 кӗлепене тӳнтернӗ, ҫӗр ҫумне ҫирӗплетнӗ метала кӑкланӑ. Тӗкӗрҫ ращин директорӗ Флавьян Воронов ЧР ШӖМне тата прокуратурине ыйту ҫырнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкар администрацийӗн экологи хӑрушсӑрлӑхӗн пай пуҫлӑхӗ Андрей Ширшов та питӗ кӑмӑлсӑр. РФ ШӖМӗн Ҫӗнӗ Шупашкарти уйрӑмӗн штаб пуҫлӑхӗ Александр Алексеев сӑтӑр тӑвакансене тупма шантарнӑ. Халӗ ращана талӑкӗпех сыхлаҫҫӗ-мӗн.
Чӑваш Енре пӑрлӑ ҫумӑр хыҫҫӑн пуҫланнӑ чрезвычайлӑ лару-тӑрӑва кӗртни пирки пӗлтернӗччӗ. Анчах специалистсем ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев ҫакна васкаса вӗҫленине палӑртаҫҫӗ. Аса илтерер: инкеклӗ режим юпан 24-мӗшӗнче вӗҫленнӗ.
Шупашкарти хӑш-пӗр районта та электроэнерги йӗркеллӗ ӗҫлемест-мӗн. Чӑваш Енри районсем пирки каламалли те ҫук. Ача-пӑча лапамӗ, пралуксем ҫывӑхне ӳкнӗ йывӑҫсем ҫаплах хӑрушлӑх кӑларса тӑратаҫҫӗ-мӗн.
Шар курнисен йышӗнче фермӑсем, аграри предприятийӗсем те пур. Вӗсем пысӑк тӑкак курнӑ хыҫҫӑн ертӳҫӗрен пулӑшу кӗтнӗ, анчах йывӑрлӑха хӑйсенех парӑнтарма тивнӗ.
Сӑнавҫӑсем чрезвычайлӑ лару-тӑрӑва кая юлса кӗртнине те палӑртаҫҫӗ. Ӑна юпан 19-мӗшӗнче йышӑннӑ. Пӑрлӑ ҫумӑр вара юпан 17-мӗшӗнче ҫунӑ. Республикӑри 500 ытла ял, 150 пин ытла ҫын ҫутӑсӑр пӗр эрне ларнӑ.
Сӑмах май, Владимир Михайлов пӑрлӑ ҫумӑр тепре ҫума пултарасса асӑрхаттарать. Чӳк уйӑхӗ ӑшӑ кунсенчен пуҫланать, анчах 9-мӗшӗнчен каллех сивӗтет-мӗн. Ҫавӑнпа саппас генераторсем кирлех пулаҫҫӗ-тӑр. Анчах тӳре-шара хальлӗхе кун пирки шарламасть-мӗн.
Юпа уйӑхӗн 26-мӗшӗнче ҫӗрлехи 1 сехетре, ЧР ШӖМӗн официаллӑ порталӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, полицие Шупашкарти Трактор тӑвакансен проспектӗнчи пӗр шкула бомба хуни пирки шӑнкӑравланӑ.
Вырӑна полицейскисем, ятарласа вӗрентнӗ йытӑллӑ кинологсем, васкавлӑ службӑн ӗҫченӗсем ҫийӗнчех ҫитнӗ, шула тӗрӗсленӗ. Пӗлӳ ҫуртӗнче тата ун ҫывӑхӗнчи территорире нимӗнле бомба та тупман.
ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, шӑнкӑравласа пӗлтернӗ телефон номерне кӗске вӑхӑтра тупса палӑртнӑ. 38 ҫулти арҫынна тытса чарнӑ. Халӗ ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарас ыйтӑва пӑхса тухаҫҫӗ.
Юлашки вӑхӑтра унта е кунта бомба хуни пирки тӑтӑшах суйса пӗлтереҫҫӗ. Ку тӗлӗшпе йӗркене пӑснӑшӑн тытмалли явапа та ӳстерчӗҫ. Усӑсӑр ахӑртнех. Ҫынсем бомба хуни пирки мӗн тӗллевпе суйса пӗлтерни – тӗлӗнмелле.
«Намӑс хӑми» сайтра тем ҫинчен те пӗлме пулать иккен… Кама мӗн килӗшмест — унта ҫыраҫҫӗ.
Пӗрине ав Шупашкарти Тӑххӑрмӗш пилӗкҫуллӑх урамӗнчи 16-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ «Кроха» лавккари сутуҫӑн шӑрши килӗшмест-мӗн. «Ҫӑхав» ҫыраканни пӗлтернӗ тӑрӑх, «шӑршлӑ» ҫав сутуҫӑ ытларах ача кӳмисем сутнӑ ҫӗрте ӗҫлет.
«Унран тар шӑрши вӑйлӑ кӗрет!» — ҫырнӑ ҫавскер. Сутуҫӑ лавккана пынӑ ҫынсемпе ырӑ кӑмӑллӑн калаҫмасть-мӗн. Нумаях пулмасть «ҫӑхав» ҫыраканни упӑшкипе унта кайнӑ, ачи валли ҫунашка туянма шухӑшланӑ.
«Ҫунашкана илсе кӑтартма ыйтрӑмӑр. Вӑл аллине ҫӗклерӗ те… эпир ураран чутах ӳкмерӗмӗр. Каярахпа килессине пӗлтерсе тухса шӑвӑнтӑмӑр», — ҫырнӑ хӗрарӑм.
Ҫулла ҫав сутуҫӑран уйрӑмах вӑйлӑ шӑршӑ кӗрет-мӗн. Алӑкранах… Хӗрарӑм «Кроха» лавкка ертӳлӗхне ку тӗлӗшпе мӗн те пулин тума ыйтать.
Шупашкарти Петров урамӗнчи 9-мӗш ҫуртӑн пӗр подъездне сӳтсе пӗтернӗ. Халӗ экспертсем иккӗмӗш подъездӑн ҫирӗплӗхне тӗрӗслеҫҫӗ. Унтан ҫуртӑн малашнехи шӑпине палӑртӗҫ.
Аса илтерер: ҫурт ҫурӑлма тытӑнсан ҫынсене урӑх ҫӗре куҫарнӑ. Экспертсем тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн унта пурӑнма хӑрушӑ пулнине палӑртнӑ. Ҫавна май пӗр подъездне, 5 хута, аркатма йышӑннӑ.
Хула администрацийӗ йӑтӑнма тытӑннӑ подъезда йӑлтах сӳтсе пӗтернӗ. Нумаях пулмасть ҫӳп-ҫапа пуҫтарса тӑкнӑ. Халӗ юлнӑ пайне тӗплӗн тӗрӗслеҫҫӗ. Специалистсен ку тӗлӗшпе чӳкӗн 1-мӗшӗ тӗлне пӗтӗмлетӳ тумалла.
Хальлӗхе икӗ варианта пӑхса тухаҫҫӗ. Хула администрацийӗн архитектурӑпа хула строительствин пайӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Анатолий Павлов каланӑ тӑрӑх, иккӗмӗшпе виҫҫӗмӗш подъездсем те авариллӗ, ҫавӑнпа, тен, ҫурта йӑлтах аркатмалла. Иккӗмӗш вариантпа килӗшӳллӗн, юлнӑ икӗ подъезда ҫӗнетмелле, пӗрремӗшне ҫӗнӗрен хӑпартмалла.
Иккӗмӗш варианта суйласан ҫӗнӗ подъезда ҫавӑнтах ҫав калӑпӑшпах хӑпартӗҫ. Кун пек майпа ҫынсем унта ҫитес ҫулхи ҫулла пурӑнма куҫма пултарӗҫ.
Хӑш варианта суйласси юридици саманчӗсенчен, унта пурӑннӑ ҫынсенчен, хыснари укҫаран та нумай килет.
Ҫӗрпӳри сӗт савутне сӗт панипе чылай ҫын хӑй вӑхӑтӗнче шӑнман пӑр ҫине ларса кайнӑччӗ. Укҫине кӗтсе илеймен енне йӗрке хуралҫисем патне ҫыракансем те тупӑннӑччӗ, анчах сӗт пуҫтараканпа килӗшӳ-тавраш туман та усси пулмарӗ. Ҫапах та вӗренӗн те вӗҫӗ пур тесе ахальтен каламан-тӑр ҫав, асӑннӑ ҫын тӗлӗшпе Раҫҫейӗн Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ӑна налук тӳлеменшӗн тата ӗҫ укҫипе икӗ уйӑх ытла татӑлманшӑн айӑплаҫҫӗ.
Тӗпчевҫӗсен шучӗпе савут пуҫлӑхӗ, вӑлах «Мысль» сбыт кооперативӗн ертӳҫи, 2011 ҫулхи чӳк уйӑхӗнчен тытӑнса 2013 ҫулхи кӑрлаччен налукпа 2,1 миллион тенкӗ ытла парӑма кӗрсе кайнӑ. 2013 ҫулхи ҫу–ҫӗртме уйӑхӗсенче вара хайхи предприятин газ операторне 21 пин тенкӗ ытла шалу тӳлемен.
Пуҫиле ӗҫе суда ярса панӑ.
Чӑваш Енре пӑрлӑ ҫумӑр ҫунӑ кун ҫул ҫинче 107 авари пулнӑ. ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫанталӑк тӑрук япӑх енне улшӑнни ҫул-йер ҫинчи лару-тӑрӑва начар витӗм кӳнӗ.
Ултӑ аварире пӗр ҫын вилнӗ, тепӗр улттӑн аманнӑ. Кунсӑр пуҫне Шупашкарта япӑх ҫанталӑка пула автомобиль ҫине йывӑҫ ӳкнӗ 22 тӗслӗхе палӑртнӑ. Республикӑра кунашкал тепӗр виҫӗ тӗслӗх те пулнӑ.
Халӗ республикӑра пӑрлӑ ҫумӑр ҫунине пула чрезвычайлӑ лару-тӑру пулнине ҫирӗплетнӗ.
Сӑмах май, Шупашкарти ҪҪХПИ ӗҫченӗсем «Ӳсӗр водитель» рейд иртнӗ. Ҫак вӑхӑтра виҫӗ водителе тупса палӑртнӑ. Вӗсем япӑх ҫанталӑка та пӑхман – руль умне ӳсӗрле ларнӑ.
Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ Шупашкарта кӑларнӑ мечӗксем ача сывлӑхӗшӗн сиенлӗ пулнине палӑртнӑ. Теттере цинк нормӑран 1,8 хут нумайрах пулнӑ.
Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗн тӗп специалисчӗ Наталья Кузьмина пӗлтернӗ тӑрӑх, мечӗке Эльгер урамӗнчи 20-мӗш ҫуртри лавккара туртса илнӗ. Ӑна Шупашкарти В.И.Чапаев ячӗллӗ производство пӗрлешӗвӗ кӑларнӑ-мӗн.
Тӗпчев ирттермешкӗн суту-илӳ лавккинче тӗрлӗ тетте туяннӑ. Ҫав шутра — мечӗк те. Анализ тунӑ хыҫҫӑн унта сиенлӗ япала пулнине палӑртнӑ.
Тӗрӗслев хыҫҫӑн сутуҫа 20 пин тенкӗлӗх штрафланӑ. Теттена туса кӑларакана — 100 пин тенкӗлӗх. Завода ку ҫитменлӗхсене пӗтерме хушнӑ.
Хӑйсен таварне е фирмине рекламӑлас тесе пиар-менеджерсем мӗн кӑна шухӑшласа кӑлармаҫҫӗ пулӗ. Шупашкарта, ав, пӗрисем сӑра сӗтелӗ умне ҫарамасланнӑ хӗре тӑратнӑ. Чӑн-чӑн ҫынна мар-ха, рекламӑра. Ҫавӑн пек рекламӑна фирма утӑ уйӑхӗнче тӗрлӗ тӗслӗ экранпа кӑтартнӑ.
Видеороликра стриптиз ташлакан хӗр сӑнӗ пулнӑ, унсӑр пуҫне купальникпа ташлакансене те кӑтартнӑ, тепри вара сӑра сӗтелӗ умӗнче купальникпа саркаланса тӑнӑ. Кун пек рекламӑна ватти-яшши — пурте — курайнӑ.
Монополипе кӗрешекен службӑн эксперт канашӗ пӑхса тухнӑ та кун пек рекламӑна ырламан. Халӗ ку рекламӑна сарма пӑрахнӑ пулин те малтан кӑтартнишӗн яваплисен административлӑ майпа явап тытма тивет-тӗр, мӗншӗн тесен ку енпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ.
Пуйма каякан вилсе килнӗ теме юрататчӗ кукамай. Ӗҫӗ ҫукран та Мускавалла е ытти хуланалла талпӑнать пуль-ха ялти чӑваш арӗ-арӑмӗ, Анчах тепӗр чухне вӗсем унтан вилсе таврӑнаҫҫӗ. Ҫапах та кунта маларах илсе панӑ каларӑш вырӑнлах та мар, тен. Пулас инкекӗ килте ларса та пулать-тӗр темелле-ши?..
Шӑматкун Мускав облаҫӗнчи Красногорск районти Путилково ялӗнче икӗ чӑваш арҫынни вилнӗ. Вӗсем саккӑрмӗш хутран персе аннӑ-мӗн. Иккӗшӗ те монтажник-бетонщикра тӑрӑшнӑ. Инкек хӑрушсӑрлӑх техникине пӑхӑнманран сиксе тухнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ иккен. Вилнӗ арҫынсем 31 ҫулта пулнӑ.
Халӗ ку инкек сӑлтавне йӗрке хуралҫисем тӗрӗслеҫҫӗ тесе пӗлтерет «Интерфакс» информагентство.
-12.7 °C